czwartek, 31 grudnia 2015

Amerykańskie sankcje przeciwko Iranowi w przeddzień zniesienia sankcji

Na kilka tygodni przed wejściem w życie Wspólnego Wszechstronnego Planu Działania zawartego z Iranem ws. prowadzonego przez to państwo programu badań nuklearnych  z lipca tego roku (zob. nasz post nt. odnośnej Rezolucji RB ONZ) sytuacja może ulec ponownemu pogorszeniu. 

Niezależnie nawet od zgłaszanych przez UE obaw, że ograniczenia wizowe wprowadzane przez USA w zw. z walką z ISIS mogą stanowić przeszkodę w implementacji Planu (FT, Iran nuclear deal: EU aides fear US visa restrictions breach pact), administracja amerykańska planuje właśnie wdrożenia kolejnych sankcji przeciwko Iranowi. Wszystko to w przeddzień zniesienia dotychczasowych ograniczeń stosowanych w relacjach z tym państwem.

wtorek, 29 grudnia 2015

Reforma MFW wejdzie w życie (z 5-letnim poślizgiem)

Dyrektor zarządzająca MFW, Christine Lagarde, przyjęła do wiadomości uchwalenie przez Kongres Stanów Zjednoczonych aktu autoryzującego reformę Funduszu uzgodnioną na forum G20 i zatwierdzoną w 2010 roku przez Radę Gubernatorów organizacji (IMF, Press Release No. 15/573). Celem reform przyjętych w reakcji na światowy kryzys finansowy było podniesienie zdolności pożyczkowej MFW, a zarazem dostosowanie procedur decyzyjnych Funduszu do wzrostu znaczenia gospodarek wschodzących w porównaniu ze stanem z konferencji  założycielskiej Bretton Woods. 

Zmiany obejmują w szczególności podniesienie kwot udziałowych w Funduszu (na mocy 14 Ogólnego przeglądu kwot) oraz rewizję Statutu MFW w części dotyczącej zasad powoływania członków Rady Wykonawczej, która może odtąd w całości pochodzić z wyborów.

poniedziałek, 28 grudnia 2015

Rzecznik generalna TS UE: dyrektywa tytoniowa jest ważna

W ubiegłą środę (23 grudnia) rzecznik generalna Juliane Kokott wydała opinię w sprawie C-358/14 Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiego i Radzie UE, w której stwierdza, że dyrektywa 2014/14/UE (popularnie nazywana „dyrektywą tytoniową”) została przyjęta zgodnie z prawem. Żaden z argumentów podniesionych przez Polskę ‒ przy wsparciu Rumunii ‒ nie znalazł poparcia. 


Zdaniem rzecznik generalnej, prawodawca Unii nie przekroczył swego szerokiego zakresu uznania, by zapewnić, że wyroby tytoniowe i powiązane wyroby mogą zostać wprowadzone do obrotu na jednolitych warunkach w całej Unii bez pominięcia podstawowego celu wysokiego poziomu ochrony zdrowia.

niedziela, 27 grudnia 2015

Polska zwróciła się do Komisji Weneckiej o opinię ws. nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z grudnia 2015 r.

Komisja Wenecka potwierdziła, że Minister Spraw Zagranicznych Witold Waszczykowski w imieniu polskiego rządu zwrócił się do niej o opinię w sprawie „kwestii konstytucyjnych podniesionych w propozycjach zmian legislacyjnych Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z 25 czerwca 2015 r. Obie nowelizacje zostały wprowadzone do porządku obrad polskiego Parlamentu przez dwie grupy parlamentarzystów, odpowiednio 2 i 15 grudnia 2015 r. (druk sejmowy nr 129 i 122)”.

Na razie Komisja nie podała żadnych szczegółów dalszych prac nad wnioskiem. 

Na marginesie tej informacji należy zauważyć, że na ostatnim swoim posiedzeniu Komisja wybrała ponownie na przewodniczącego Gianni Buquicchio z Włoch oraz przedstawicielkę polską premier Hannę Suchocką na swojego pierwszego wiceprzewodniczącego. Gratulujemy!

sobota, 26 grudnia 2015

Dziadek Mróz przesiądzie się na rower?

Jak podało wczoraj rosyjskie Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Ochrony Środowiska temperatury w Rosji rosną 2,5 raza szybciej niż średni wzrost temperatury na świecie. W latach 1976 - 2014 było to 0,42 st. C  na dekadę (przy średniej światowej 0.17). W Moskwie, w której (podobnie jak za naszymi oknami) o tej porze roku powinien być śnieg temperatura dochodzi do 8 st. i władze musiały zamknąć lodowiska. Niepokojący jest jednak przede wszystkim wpływ jaki ma ocieplenie klimatu na poziom wód w Bajkale oraz topnienie wiecznej zmarzliny. To drugie zjawisko może spowodować bowiem zniszczenie infrastruktury energetycznej zbudowanej na lodzie na terenie Syberii.

piątek, 25 grudnia 2015

Świąteczne porządki w FIFA i UEFA

Niespełna dwa tygodnie po tym jak Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu (CAS) zapowiedział, że środki tymczasowe zastosowane wobec szefów federacji piłkarskich FIFA (Sepp Blatter) i UEFA (Michel Platini) w postaci zawieszenia w pełnieniu funkcji związanych z piłką nożną są ważne, ale termin ich obowiązywanie nie może zostać wydłużony (nasz post tutaj), ostateczną decyzję w postępowaniu przeciwko obu działaczom przyjęła izba orzekająca Komitetu etyki FIFA.

Szef światowej federacji (Blatter) oraz w-ce szef, członek Komitetu Wykonawczego FIFA a przede wszystkim niedoszły następca tego pierwszego (Platini) zostali odsunięci od wszelkich prac związanych z piłką nożną na 8 lat na poziomie krajowym lub międzynarodowym. Ponadto Blattera i Platiniego ukarano grzywnami w wysokości odpowiednio 50 tyś. i 80 tyś. CHF.

czwartek, 24 grudnia 2015

Życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia



Szanowni Czytelnicy,

Przyjaciele,


W nadchodzącym okresie życzymy Wam abyście mogli przeżyć ten czas w spokoju, radości i wolni od trosk, z nadzieją, że wszyscy mali i duzi, mądrzy i głupi, dobrzy i źli dadzą radę zasiąść razem bez kłótni i kopania pod stołem....


Redakcja PPM

środa, 23 grudnia 2015

Unijne sankcje wobec Rosji podtrzymane

W poniedziałek (21 grudnia) Rada UE przedłużyła obowiązywanie unijnych sankcji gospodarczych wobec Rosji (które przedstawione są w sposób syntetyczny m.in. tutaj) o kolejne pół roku - do 31 lipca 2016 r. 

Pierwotnie sankcje zostały wprowadzone 31 lipca 2014 r. na okres jednego roku w odpowiedzi na działania Rosji na wschodzie Ukrainy. 22 czerwca br. Rada przedłużyła okres obowiązywania tych środków o 6 miesięcy, czyli do 31 stycznia 2016 r. 

Podczas szczytu Rady Europejskiej w marcu br. przywódcy UE postanowili uzależnić zniesienie istniejącego systemu sankcji od pełnego wdrożenia porozumień mińskich (termin wyznaczono na 31 grudnia br.). Ponieważ jednak uznano, że porozumienia mińskie nie zostaną w pełni wdrożone do końca 2015 r., okres obowiązywania sankcji został przedłużony.

Sankcje dotyczą części wymiany handlowej z Rosją w sektorze finansowym, energetycznym i obronnym oraz w dziedzinie produktów podwójnego zastosowania.

Rada UE zobowiązała się przy tym do dalszej oceny postępów w procesie wdrażania sankcji.

wtorek, 22 grudnia 2015

Wet za wet w sprawie Jukosu

Po tym jak w czerwcu m.in. w Belgii i we Francji zajęto mienie rosyjskie na poczet wykonania wyroku arbitrażowego ws. Jukosu (zobacz nasz post tutaj), pisaliśmy o pracach legislacyjnych w rosyjskiej Dumie nad projektem legislacyjnym mającym umożliwić zajmowanie "na zasadzie wzajemności" mienia państw obcych. Mimo że w listopadzie Prezydent Putin podpisał stosowną ustawę o środkach odwetowych w postaci ograniczenia immunitetu państw dokonujących "bezprawnego zajęcia mienia rosyjskiego" (Russia Today, Putin signs law allowing retaliatory sequestration of foreign property in Russia; publikator urzędowy dostępny jest tutaj), oczekiwany skutek prewencyjny w sporze wokół Jukosu, przynajmniej we Francji, nie został osiągnięty.

poniedziałek, 21 grudnia 2015

Opinia Komisji Weneckiej nt. nowych przepisów ukraińskich zakazujących propagandy komunistycznej i nazistowskiej

Rząd ukraiński chętnie korzysta z możliwości zwrócenia się o ocenę nowo przyjmowanych regulacji w zakresie kwestii konstytucyjnych oraz prawnoczłowieczych do Komisji Weneckiej. Tym razem eksperci Komisji wraz z ekspertami OBWE wypowiedzieli się na temat nowych przepisów zakazujących propagandy komunistycznej i nazistowskiej. Opiniowane przepisy są częścią trwającego procesu “dekomunizacji” Ukrainy. Eksperci uznali, że choć cel uchwalenia przepisów był uzasadniony, są one zbyt szerokie, a ich wykonywanie w przewidzianej formie może prowadzić do naruszania swobody wypowiedzi, ograniczania partii politycznych w możliwości wzięcia udziału w wyborach, a przewidziane prawem sankcje są nadmierne. Komisja podkreśliła, że pojęcie „propagandy” musi być ściśle zdefiniowane i musi odnosić się do działań, które są szersze niż tylko wyrażanie opinii i idei. W odniesieniu do przewidzianych w przepisach sankcji, eksperci uznali, że jedynie działania, które stanowią aktualne zagrożenie dla społeczeństwa powinny pociągać za sobą odpowiedzialność karną. Samo eksponowanie symboli czy wspominanie określonego nazwiska nie powinno być karane więzieniem. Zgodnie z proponowanymi przepisami dziennikarze mogą być skonfrontowani zupełnie niepotrzebnie z sankcjami karnymi, co pozwoliłoby władzom na cenzurowanie mediów, w tym na ich zamykanie, jeżeli angażowałyby się w „propagandę”. 

Profesor Michael O’Flaherty nowym dyrektorem APP

Od 16 grudnia Agencja Praw Podstawowych UE ma nowego dyrektora - został nim profesor Michael O’Flaherty. Warto przypomnieć, że nowy dyrektor APP ma ogromne doświadczenie w zakresie zajmowania się problematyką poszanowania praw człowieka. Poza działalnością związaną ściśle z pracą w ośrodkach akademickich, był też Chief Commissioner of the Northern Ireland Human Rights Commission. W latach 2004-2012 sprawował funkcję członka Komitetu Praw Człowieka, organu kontrolnego Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Sprawował też szereg wysokich funkcji w ramach systemu ONZ. Przyczynił się do utworzenia misji ONZ w Bośni i Hercegowinie (w 1994) i Sierra Leone (1998), a także służył jako doradca ONZ w zakresie praw człowieka dla celów implementacji Porozumienia z Dayton. 

Dyrektora APP wybiera Zarząd Agencji (polskim członkiem jest w nim pan Mirosław Wróblewski), na pięcioletnią kadencję. Może ona być przedłużona jeden raz nie dłużej niż na trzy lata. Poprzednim dyrektorem agencji był Morten Kjaerum.

niedziela, 20 grudnia 2015

Lubanga i Katanga dokończą odbywanie kary w Demokratycznej Republice Konga

Na stronach Międzynarodowego Trybunału Karnego właśnie pojawiła się informacja o tym, że Thomas Lubanga Dyilo oraz Germain Katanga zostali przekazani do Demokratycznej Republiki Konga, gdzie dokończą wykonywanie kary pozbawienia wolności, na którą zostali skazani przez MTK. 

Katanga zresztą będzie siedział tylko do 18 stycznia - pisaliśmy już o tym (tu), że Trybunał zmniejszył mu karę. Natomiast Lubanga posiedzi trochę dłużej - MTK nie rozpatrzył pozytywnie jego wniosku o przedterminowe zwolnienie, zobacz tu. Może się starać o skrócenie kary dopiero w czerwcu 2017 roku.

sobota, 19 grudnia 2015

Koniec sporu inwestycyjnego o jednolite opakowania wyrobów tytoniowych!

Międzynarodowy trybunał arbitrażowy który zajmował się głośnym sporem inwestycyjnym pomiędzy jedną ze spółek należących do grupy Philip Morris (tj. Philip Morris Asia, w skrócie PMA) a Australią, poinformował właśnie o wydaniu decyzji, w której oddalił skargę PMA. Spór dotyczył nowego australijskiego prawa wprowadzającego obowiązek stosowania jednolitych opakowań wyrobów tytoniowych (o równoległym sporze toczącym się przed WTO informowaliśmy tu oraz tu). Trybunał nie odniósł się przy tym do aspektów materialnych skargi, została ona bowiem oddalona ze względów proceduralnych (uzasadnienie decyzji nie jest jeszcze publicznie dostępne więc nie wiadomo który z zarzutów jurysdykcyjnych podnoszonych przez Australię został uznany przez trybunał - co do szczegółów patrz poniżej). 

piątek, 18 grudnia 2015

Alarmujące dane UNICEF

Jak podaje UNICEF co 2 sekundy w strefach konfliktu na świecie przychodzi na świat dziecko. Aż 16 milionów dzieci urodziło się w zeszłym roku na terytoriach Syrii, Afganistanu, Południowego Sudanu...  Zobacz informację:  tu.

Czy można wyobrazić sobie gorszy start? - pyta retorycznie UNICEF...

czwartek, 17 grudnia 2015

Prof. Eleonora Zielińska o prawach kobiet w Stanach Zjednoczonych

Prof. Eleonora Zielińska - przewodnicząca grupy roboczej NZ ds. dyskryminacji kobiet wraz z dwoma innymi członkami grupy (Frances Raday z Wielkiej Brytanii oraz Alda Facio z Kostaryki)  przygotowuje raport dot. traktowania kobiet w Stanach Zjednoczonych. Choć pełen raport ma się ukazać w czerwcu 2016 r., to już pierwsze wypowiedzi przewodniczącej grupy po odbyciu wizyty studyjnej w USA wskazują, że raport z pewnością będzie krytyczny dla USA (zobacz tutaj). 

środa, 16 grudnia 2015

ETPCz:14 - letnia dziewczynka nie może być w Europie żoną

Kilka dni temu ETPCz rozstrzygnął sprawę Z.H. i R.H.p. Szwajcarii, w której skarżący domagali się uznania, że decyzje władz szwajcarskich, które najpierw odmówiły uznania skarżących za rodzinę, a następnie w ramach obowiązującej w ówczesnym czasie procedury Dublin II przekazały drugiego skarżącego do Włoch, jako pierwszego kraju bezpiecznego pobytu, nie naruszyły art. 8 EKPCz. Skarga jest o tyle interesująca, że skarżący opierali swoje żądanie traktowania ich jako rodziny na fakcie, że jak twierdzili zawarli związek małżeński w Afganistanie w czasie ceremonii religijnej, kiedy skarżąca miała 14 a skarżący 18 lat. 

wtorek, 15 grudnia 2015

Nowe porozumienie klimatyczne - sukces czy porażka?

W sobotę wieczorem zakończył się w Paryżu trwający dwa tygodnie szczyt klimatyczny, czyli Konferencja stron Ramowej Konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu. Od wielu miesięcy, a w zasadzie już od konferencji w Warszawie dwa lata temu mówiło się o tym szczycie, że ma być przełomowy. Jak wielokrotnie pisaliśmy, jego głównym celem było przyjęcie nowej umowy międzynarodowej, która w 2020 r. ma zastąpić Protokół z Kioto. Udało się przyjąć takie porozumienie, które stanowi część Porozumienia Paryskiego. Druga część dokumentu stanowi projekt umowy. Przyjęta przez strony konferencji, ma zostać formalnie otwarta do podpisu 22 kwietnia 2016 r. (w dniu Ziemi) jako nowy Protokół do Konwencji. Państwa (i UE) będą miały rok na jej podpisanie. Państwa uczestniczące w konferencji, zwłaszcza Francja i USA, uznały przyjęcie nowego porozumienia za sukces, natomiast opinia organizacji pozarządowych o jego treści jest odmienna (opinia Friends of Earth i Global Justice Now).

poniedziałek, 14 grudnia 2015

Relacje Rady Bezpieczeństwa i Międzynarodowego Trybunału Karnego - trudna miłość w ciężkich czasach?

Relacje Rady Bezpieczeństwa i Międzynarodowego Trybunału Karnego przypominają dziś związki nielubiącego się rodzeństwa, jedno koniecznie chce żeby drugie je lubiło - to drugie zaś niekoniecznie. Dobitnie odzwierciedla to komentarz Prokurator MTK Fatou Bensoudy zamieszczony na stronach bloga International Criminal Justice Today, zobacz tu.

Bensouda pisze w nim dobitnie. Brak działania Rady Bezpieczeństwa odnośnie:

niedziela, 13 grudnia 2015

CAS utrzymuje w mocy zakaz pełnienia funkcji dla przewodniczącego UEFA

Kilka dni temu w kontekście korupcyjnego skandalu w FIFA wspominaliśmy, że nie tylko Sekretarz Generalny tej organizacji (Sepp Blatter) został zawieszony, ale że Komitet ds. etyki zawiesiła również w pełnieniu wszelkich funkcji związanych z piłką nożną Michel Platiniego, tj. szykowanego na następcę Blattera aktualnego przewodniczącego UEFA.

20 listopada Michel Platini złożył odwołanie do Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu (CAS) od decyzji Komitetu apelacyjnego FIFA z 18 listopada o utrzymaniu w mocy październikowego 90 dniowego zakazu pełnienia funkcji, ponieważ mogłoby to kolidować z jego kandydaturą na stanowiska szefa FIFA.

czwartek, 10 grudnia 2015

Komisja Europejska pozywa Polskę za złą jakość powietrza

Komisja Europejska poinformowała dzisiaj, że podjęła decyzję o złożeniu skargi przeciwko Polsce do TS w sprawie przekroczenia dopuszczalnych (na podstawie dyrektywy) norm jakości powietrza. Na razie nie jest jeszcze dostępna skarga (dopiero dzisiaj Kolegium Komisarzy podjęło decyzję o jej złożeniu), ale z komunikatu przedstawionego przez KE wynika, że skarga dotyczy faktu, że w ciągu ostatnich pięciu lat dopuszczalne dzienne normy stężenia pyłu (przede wszystkim tzw. cząstek PM10) były stale przekroczone stale w 35 z 46 wyznaczonych stref. Przekroczone były też roczne normy stężenia w 9 strefach. Komisja uznała podejmowane przez Polskę środki w celu zaradzenia tej sytuacji za niewystarczające.

środa, 9 grudnia 2015

Renminbi w koszyku walutowym MFW

Z końcem listopada Rada Wykonawcza MFW poinformowała o zakończeniu pięcioletniego przeglądu koszyka walutowego tworzącego podstawę miary wartości Specjalnych Praw Ciągnienia (SDRów), pełniących m.in. funkcję waluty rezerwowej dla państw członkowskich Funduszu (Press Release No. 15/540). 

Wynik tegorocznego przeglądu daleki był jednak od rutynowego – Rada oświadczyła bowiem, że chińskie renminbi (RMB) spełniło wszystkie kryteria MFW i od 1 października 2016 jako waluta swobodnie używana zostanie włączone do koszyka walutowego. Tym samym RMB znajdzie się w elitarnej grupie razem z amerykańskim dolarem, euro, japońskim jenem i Funtem szterlingiem.

O ile kwestia znaczenia China i RMB w handlu światowym nie budziła wątpliwości, o tyle liczne zastrzeżenia budzi wcale nie tak znaczna (jak na grono 5 „walut światowych”) dostępność waluty. Zresztą część reform, które pozwoliły na taką kwalifikację prawną, przedsięwzięto w ostatnich miesiącach i nie wszędzie była już okazja do ich wdrożenia.

wtorek, 8 grudnia 2015

Arbitraż finansowy PRIME przed Stałym Trybunałem Arbitrażowym

Podczas gdy w dwóch obszarach międzynarodowego prawa gospodarczego – prawie handlowym i inwestycyjnym – arbitraż od lat stanowił istotny składnik środowiska prawnego, w międzynarodowym prawie finansowym był on raczej niespotykany. Najczęściej wskazywaną przyczyną takiego stanu rzeczy była zdolność instytucji finansowych do uprzedniego zabezpieczenia wierzytelności, zamiast konieczności korzystania z kosztownych a zarazem wiążących się z większym ryzykiem procedur rozstrzygania sporów. Poczuciem bezpieczeństwa sektora zachwiał jednak światowego kryzys finansowy i odtąd również w trzecim obszarze MPG łaskawiej zaczęto spoglądać na arbitraż międzynarodowy.

Właśnie w ten trend wpisuje się porozumienie zawarte 7 grudnia między ciałem ds. sporów finansowych PRIME a Stałym Trybunałem Arbitrażowym (GAR, The PCA and PRIME combine).

Prime, czyli The Panel of Recognised International Market Experts in Finance, to instytucja powołana w Hadze w 2012 roku, której celem była adaptacja arbitrażowych zasad UNCITRAL do potrzeb kompleksowych sporów finansowych dotyczących np. derywatów, czy swapów.

7 grudnia PRIME podpisało porozumienie ze STA na mocy którego ten ostatni będzie zarządzał sporami z zakresu rynków finansowych rozstrzyganych według Reguł arbitrażu finansowego PRIME.

poniedziałek, 7 grudnia 2015

Skradzione holenderskie obrazy w Donbasie

Źródło: http://www.express.co.uk/news/world/624861/Stolen-Dutch-paintings-7million-Ukraine-rebels

Holenderski dziennik "De Telegraaf" poinformował dzisiaj, że 24 obrazy skradzione w 2005 r. z Westfries Muzeum z Horn koło Amsterdamu odnalazły się na wschodzie Ukrainy kontrolowanej przez rosyjskich separatystów. Śledczy ustalili, że w lipcu 2015 r. dzieła, warte ok. 10 milionów euro, znajdowały się w rękach "funkcjonariuszy milicji" z Donbasu, którzy chcieli je odsprzedać Ambasadzie Holandii w Kijowie za cenę 5 milionów euro. Nie ujawniono w jaki sposób skradzione obrazy znalazły się w Ukrainie. Nie wiadomo też gdzie się teraz znajdują i czy nie zostały już sprzedane. Jak podkreśla Reuters, potencjalna współpraca dyplomatyczna między Hagą a Kijowem może być utrudniona w związku z postępowaniem przed sądem holenderskim o zwrot zabytków archeologicznych pochodzących z muzeów krymskich i wypożyczonych na wystawę w Amsterdamie przed aneksją Półwyspu przez Rosję (o czym pisaliśmy już na blogu). Sprawa ta jednak pokazuje, iż handel skradzionymi dobrami kultury stanowi jedno z ważnych źródeł dochodów grup terrorystycznych i nie dotyczy to tylko ISIS.

Więcej informacji tu, tu i tu.

sobota, 5 grudnia 2015

Skandal w FIFA zatacza coraz szersze kręgi

Mimo że dla zapytania FIFA corruption scandal wyszukiwarki internetowe oferują spektrum zagadnień z wielu lat, początek najświeższego skandalu można datować na maj b.r., kiedy to na wniosek amerykańskich organów ścigania w luksusowym hotelu w Zurichu zatrzymano 7 wysokich funkcjonariuszy FIFA. W USA 14 byłym lub pracującym urzędnikom postawiono zaś zarzuty "rażącej, systematycznej i głęboko zakorzenionej korupcji" (BBC, Fifa corruption crisis: Key questions answered). 

Teraz ten sam 5 gwiazdkowy Baur au Lac hotel stanowił scenerię zatrzymania kolejnych oficjeli spośród 16 osób, którym USA stawiają zarzuty "trwałego nadużywania stanowiska celem czerpania korzyści finansowych". Równocześnie rozszerzono listę zarzutów korupcyjnych i łapownictwa wobec wcześniej zatrzymanych (FT, Fifa corruption scandal: US unveils charges against 16). Tym razem Szwajcaria na wniosek USA zatrzymała panów Alfredo Hawita, pochodzącego z Hondurasu przewodniczącego Concacaf (federacji piłkarskiej Ameryki Północnej i Środkowej oraz Karaibów), oraz Juan Angel Napoutę, paragwajskiego przewodniczącego latynoamerykańskiej konfederacji Conmebol. Dochodzenie w sprawie powiązań biznesu i sportu objęło już wszystkie (piłkarskie) kontynenty.

piątek, 4 grudnia 2015

Sekretarz Generalny RE: wyrok TK z 3.12.2015 r. wyjaśnia wszelkie wątpliwości związane z wyborem członków TK

Niezwykle skomplikowana pod względem prawnym sytuacja wewnętrzna w Polsce związana z wyborami członków Trybunału Konstytucyjnego przestała być jedynie problemem krajowym. Sekretarz Generalny Rady Europy wypowiedział się dziś w tej sprawie w krótkim, acz jasnym komunikacie. Sekretarz powitał z zadowoleniem wczorajszy wyrok Trybunału Konstytucyjnego w Polsce uznając, że wyjaśnia on powstałą sytuację prawną i konstytucyjną. Sekretarz podkreślił, że wyrok ten musi być teraz w pełni implementowany we wszystkich aspektach. Jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do prawidłowej implementacji orzeczenia Trybunału, władze polskie mogą, w opinii Sekretarza, zwrócić się do Komisji Weneckiej Rady Europy (tekst komunikatu dostępny jest tu).

Warto wskazać, że już na początku grudnia 9  podmiotów krajowych skierowało pismo do Komisji Weneckiej. Wśród tych podmiotów znalazły się: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Naczelna Rada Adwokacka, INPRIS – Instytut Prawa i Społeczeństwa, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Instytut Spraw Publicznych, Fundacja Panoptykon, Fundacja im. Stefana Batorego, Forum Obywatelskiego Rozwoju, Sieć Obywatelska Watchdog Polska. W piśmie zwrócono uwagę na ostatnie wydarzenia mające miejsce w Polsce dotyczące statusu i składu Trybunału Konstytucyjnego (pismo dostępne jest tu).

Przypomnijmy, że Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo (tzw. Komisja Wenecka) jest organem doradczym Rady Europy składającym się z ekspertów w zakresie kwestii ustrojowych i zagadnień konstytucyjnych. W ramach swojej działalności Komisja opiniuje projekty oraz ustawy przyjmowane w państwach Rady Europy, w szczególności w państwach, które przechodzą transformację ustrojową. Komisja wielokrotnie wydawała opinie, m.in. w sprawach dotyczących poszczególnych państw, jak również zajmowała się zagadnieniami tematycznymi (np. zagadnieniem kontroli nad służbami specjalnymi). Ostatnio kilkukrotnie do Komisji zwracała się Ukraina, wnosząc o ocenę nowoprzyjmowanych regulacji, m.in. w zakresie wolności zgromadzeń.

Członkiem zasiadającym w Komisji z ramienia Polski jest Pani Premier Hanna Suchocka.

czwartek, 3 grudnia 2015

Nowe oferty "call for papers" w naszym dziale ogłoszeń

Przypominamy ponownie o naszym dziale ogłoszeń. W ostatnim tygodniu pojawiło się w nim wiele interesujących ofert dotyczących różnych call for papers na konferencje międzynarodowe (np. "Law Between Global and Colonial: Techniques of Empire" w Helsinkach czy "The United Nations Security Council: Contemporary Threats to its Legitimacy and Performance" w Asconie).

Życzymy sukcesów w aplikowaniu!

środa, 2 grudnia 2015

Wzrost napięcia w relacjach UE-Izrael

Mimo że relacje między Izraelem a UE ostatnio układały się coraz gorzej. w związku z coraz powszechniejszym przekonaniem w Europie, że drogą do trwałego pokoju w regionie może być uznanie państwowości Palestyny (zob. choćby nasze posty tu czy tutaj), w ciągu ostatniego pół miesiąca sytuacja uległa zaognieniu.

Przyczynkiem do ostatniego pogorszenia stosunków stała się unijna nota interpretacyjna z 11 listopada ws. oznaczenia geograficznego dóbr pochodzących z „terytoriów okupowanych przez Izrael od czerwca 1967 roku” (European Commission, Interpretative Note, Brussels, 11.11.2015 C(2015) 7834 final). Jak podkreśliła Unia, nie był to nowy akt prawny a jedynie doprecyzowanie przepisów w świetle których oznaczenie produktów z Zachodniego Brzegu lub Wzgórz Golan jako "Made in Israel" wprowadzałoby konsumentów w błąd (tak: European Commission, Indication of origin fact sheet). Co więcej, dobra tak oznaczone mogłyby bezprawnie korzystać z preferencji handlowych stosujących się jedynie do eksportu z terytorium Izraela.

wtorek, 1 grudnia 2015

Europejska inicjatywa obywatelska ws. ochrony "europejskich wartości" w odniesieniu do Węgier

Wczoraj (30 listopada) Komisja Europejska wydała komunikat o rejestracji nowej europejskiej inicjatywy obywatelskiej pt. Wake up Europe! Agir pour préserver le projet démocratique européen zob. też informację w Gazeta.pl). Przedmiotem inicjatywy jest skierowanie do Komisji wniosku o podjęcie przez nią środków na podstawie art 7 TUE, w ramach przysługujących jej kompetencji, uruchamiających procedurę stwierdzenia naruszeń przez Węgry podstawowych wartości UE, wyrażonych w art. 2 TUE i zastosowania przewidzianych prawem UE sankcji. Organizatorzy inicjatywy uważają, że od objęcia rządów przez V. Orbana władze Węgier podejmują rosnącą liczbę działań o charakterze antydemokratycznym i ksenofobicznym, sprzecznych z podstawowymi zasadami państwa prawa, które to działania stanowią zagrożenie dla samego projektu Unii Europejskiej zdefiniowanego w art. 2 TUE i mogą rozprzestrzenić się również na inne państwa członkowskie, w których "kultura demokratyczna jest jeszcze młoda i krucha". Życie pokazuje, że obawy te nie są bezpodstawne...

niedziela, 29 listopada 2015

Ustalenia Zgromadzenia Państw Stron MTK

 14 Zgromadzenie Państw Stron,  o którym pisaliśmy przedwczoraj przyjęło kilka rezolucji, zmieniając przy okazji postanowienia Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego.
Przede wszystkim:

- przyjęto rezolucję (tu), która usuwa ze Statutu postanowienia art. 124, który pozwalał państwom na wyłączenie zbrodni wojennych spod jurysdykcji Trybunału przez okres 7 lat, popełnionych na terytorium tego państwa, lub przez jego obywateli. Przepis ten przewidywał, że państwa zrewidują jego postanowienia i właśnie to nastąpiło. Z przywileju wyłączenia jurysdykcji MTK skorzystała Francja i Kolumbia,

sobota, 28 listopada 2015

Schooner Capital v. Poland. Kto stracił zdrowie na margarynie Kama?

Jednym z elementów medialnej debaty nad korzyściami i zagrożeniami pochodnymi zawarciu TTIP są bezrefleksyjnie powtarzane w Polsce zachodnie obawy przed utratą swobody regulacyjnej państwa zdanego na łaskę arbitrażu inwestycyjnego (ISDS). Abstrahując nawet od oceny w jaki sposób zmieni się w takiej sytuacji pozycja procesowa państwa będącego już, w przeciwieństwie do większości "starej Unii", stroną dwustronnego traktatu inwestycyjnego starej generacji z USA, przed wylaniem dziecka z kąpielą warto zapytać o ryzyko wykonania rażąco krzywdzącego wyroku arbitrażowego. W świetle statystyk okazuje się bowiem, że w sporach inwestycyjnych to państwa pozwane częściej odnoszą sukces niż inwestorzy.

Moment do takiej refleksji jest dość szczególny. Przeszło rok temu Polska odniosła sukces w sprawie Laboratorium frakcjonowania osocza. Nie tylko oddalono wówczas wszystkie zarzuty strony powodowej, ale obciążono ją także - co ma charakter raczej wyjątkowy - pełnymi kosztami arbitrażowymi (nasze posty tutaj i tu). 24 listopada kolejne korzystne dla Polski rozstrzygnięcie zapadło w sporze Vincent J. Ryan, Schooner Capital LLC, and Atlantic Investment Partners LLC v. Republic of Poland (ICSID Case No. ARB(AF)/11/3).

piątek, 27 listopada 2015

14 Zgromadzenie Państw Stron MTK dobiegło końca

Dobiegło właśnie końca doroczne Zgromadzenie Państw Stron Statutu MTK. Informowaliśmy już o tym wydarzeniu kilka dni temu. Odbyły się rozmowy o budżecie, o karaniu zbrodni opartych na gender, dyskutowano możliwość usunięcia art. 124 ze Statutu, odbyły się także rozmowy o aktywowaniu poprawek z Kampali*.

Echem odbiło się przede wszystkim zachowanie Kenii. Złożyła ona między innymi wniosek o zmianę reguły 68 zobacz tu. Chodzi o to, że Trybunał nie powinien używać zeznań od świadków, którzy nie mogą się stawić przed sądem lub zmienili swoje zeznania (przypomnijmy, o czym pisaliśmy kilkakrotnie w kontekście spraw Kenyatty i Ruto, że świadkowie w ich sprawach, którzy mieli stawać przed sądem zaczęli w „tajemniczy” sposób znikać lub ginąć – jak zabity Meshack Yebei, o czym informowaliśmy szerzej tu, zobacz także tu, szerzej o zakusach Kenii odnośnie reguły 68: tu.

czwartek, 26 listopada 2015

Uzależnienie dalszego zatrudnienia od zdjęcia muzułmańskiej chusty nie stanowi naruszenia EKPCz

W dzisiejszym wyroku w sprawie Ebrahimian p. Francji, ETPCz orzekł, że brak przedłużenia umowy o pracę w szpitalu pracownicy socjalnej z powodu odmowy zdjęcia przez nią muzułmańskiej chusty, nie stanowi naruszenia art. 9 Konwencji.

środa, 25 listopada 2015

Sąd UE: odmowa dostępu do dokumentów w trakcie negocjacji politycznych jest uzasadniona

W ubiegłym tygodniu Sąd UE wydał wyrok, w którym zatwierdził decyzję Komisji w zakresie odmowy dostępu do dokumentów organizacji pozarządowej ClientEarth, argumentując to koniecznością zachowania tajemnicy w trakcie negocjacji politycznych.

20 stycznia 2014 r. skarżąca złożyła do Komisji Europejskiej dwa wnioski o udzielenie dostępu do dokumentów na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145, s. 43). Pierwszy z tych wniosków dotyczył „przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków w zakresie wdrożenia filaru »dostęp do wymiaru sprawiedliwości« konwencji z Aarhus”, zaś drugi – „przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków w zakresie zmiany europejskich ram prawnych dotyczących kontroli i nadzoru nad środowiskiem na poziomie krajowym i Unii Europejskiej”. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że oba wnioski dotyczyły prac Komisji, które znajdowały się na stosunkowo wczesnym procesie konsultacji z państwami członkowskimi UE. 

ETPCz nieustannie rozlicza państwa za błędy przeszłości: nowe wyroki przeciwko Rumunii i Litwie

Choć od momentu przystąpienia większości państw Europy Środkowo-Wschodniej do systemu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka minęło już ponad 20 lat, Trybunał strasburski nadal rozstrzyga w stosunku do nich sprawy, które swoje źródło mają w często dramatycznych wydarzeniach okresu przejścia od dyktatury do demokracji. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na wydane wczoraj wyroki przeciwko Rumunii i Litwie. 

wtorek, 24 listopada 2015

Zestrzelenie rosyjskiego samolotu przez Turcję - aspekty prawne

Informacje o zestrzeleniu rosyjskiego samolotu przez siły tureckie przy granicy syryjsko-tureckiej (zobacz informację tutaj) prowokują pytania o ocenę tego incydentu z punktu widzenia prawa międzynarodowego.

Z punktu widzenia prawa o użyciu siły, ocena musi być o tyle ostrożna, że strony już spierają się o to, czy samolot znalazł się w przestrzeni powietrznej Turcji czy też nie (zobacz tutaj). Należy podkreślić, że ewentualne wtargnięcie samolotu wojskowego w strefę powietrzną Turcji stanowiłoby użycie siły niezgodne z Kartą Narodów Zjednoczonych (art. 2 ust. 4), a wobec informacji, że samolot nie reagował na wezwania tureckich sił, a do podobnych incydentów dochodziło już wcześniej, Turcja mogła zestrzelić samolot odwołując się do prawa do samoobrony (art. 51 KNZ). Samoobrona w świetle KNZ może być przywołana wyłącznie w odpowiedzi na zbrojny atak. Oczywiście można mieć wątpliwości, czy samo naruszenie przestrzeni powietrznej stanowi zbrojny atak, jednak wobec niereagowania na (rzekome) wezwania tureckich sił, można stwierdzić, że istniało poważne i bliskie zagrożenie atakiem, które wydawało się nie do uniknięcia (byłby więc to przypadek samoobrony preempcyjnej - która USA często mylą z prewencyjną - której dopuszczalność przewiduje prawo zwyczajowe, a do którego art. 51 też się odwołuje mówiąc o "naturalnym" prawie do samoobrony). Jeśli jednak, ktoś miałby wątpliwości co do możliwości odwołania do samoobrony preempcyjnej w powyższych okolicznościach, to warto przywołać koncepcję "inteceptive attack" forsowaną przez Yorama Dinsteina, odnoszącą się do sytuacji, w której do użycia siły kinetycznej jeszcze nie doszło ze strony danego podmiotu (np. do zbombardowania danych celów), ale uruchomiono sprzęt służący do takiego właśnie użycia. W takiej sytuacji, zdaniem Dinsteina, można przyjąć, że do ataku w istocie już doszło (dochodzi).

poniedziałek, 23 listopada 2015

Raport Organu Odwoławczego WTO w sprawie sporu o etykietowanie tuńczyków

Jak informowaliśmy jakiś czas temu (zobacz nasz wpis tu), Stany Zjednoczone zdecydowały się na złożenie odwołania od raportu panelu WTO w sprawie kontrowersyjnego sporu z Meksykiem o zasady etykietowania tuńczyków (United States – Measures concerning the importation, marketing and sale of tuna and tuna products. Recourse to Article 21.5 of the DSU). Pod koniec zeszłego tygodnia Organ Odwoławczy WTO opublikował w końcu swój raport

Pomimo że Organ Odwoławczy uznał, iż panel błędnie zastosował szereg przepisów prawa WTO - w szczególności zawartych w Porozumieniu w sprawie Technicznych Barier w Handlu ("Porozumienie TBT") oraz Układzie Ogólnym w sprawie Taryf Celnych i Handlu ("GATT 1994") – doszedł on do takich samych wniosków jak panel, uznając że nowy amerykański środek regulacyjny w sposób nieprawidłowy implementuje postanowienia wcześniejszych raportów. W szczególności Organ Odwoławczy stwierdził, że odmienne warunki uzyskiwania etykiety "Bezpieczny dla delfinów" (Dolphine Safe) przez eksporterów meksykańskich w porównaniu do amerykańskich producentów oraz eksporterów z innych części świata prowadzą do modyfikacji zasad konkurencji na rynku amerykańskim. W konsekwencji produkty pochodzące z Meksyku są traktowane gorzej niż podobne produkty amerykańskie oraz produkty z innych krajów (naruszenie zasad traktowania narodowego oraz najwyższego uprzywilejowania). Jednocześnie Organ Odwoławczy uznał, że Stany Zjednoczone nie przedstawiły przekonywujących argumentów, które uzasadniałyby różnice w traktowaniu (zarówno w ramach Porozumienie TBT jak i GATT 1994).

piątek, 20 listopada 2015

Wzmocnienie ochrony ofiar przestępstw w Unii Europejskiej (a przy okazji nieco o skutkach dyrektyw)


16 listopada 2015 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat prasowy pod cokolwiek mylącym (we wszystkich wersjach językowych) tytułem "Od dzisiaj obowiązują nowe przepisy w sprawie lepszej ochrony ofiar przestępstw w UE". Czytając tytuł i pierwsze zdanie komunikatu ("Obowiązujące od dzisiaj nowe unijne przepisy dotyczące praw ofiar w zasadniczy sposób zmienią sposób traktowania ofiar przestępstw w Europie.") można odnieść wrażenie, że przyjęte zostały jakieś nowe akty prawa pochodnego UE  w tym zakresie. Tymczasem Komisja przypomina po prostu, że 16 listopada br. upłynął termin implementacji do prawa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującej decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW. Obowiązywanie dotyczy więc nie unijnych przepisów (tj. dyrektywy), które weszły w życie 15 listopada 2012 r., a przepisów krajowych przyjętych przez państwa członkowskie w wykonaniu obowiązku implementacji dyrektywy - które najpóźniej powinny zacząć obowiązywać w prawie krajowym wraz z upływem terminu implementacji dyrektywy.

czwartek, 19 listopada 2015

W Międzynarodowym Trybunale Karnym już prawie koniec roku...

A w Międzynarodowym Trybunale Karnym praca wre... Ostatnie kilka dni upłynęło pod znakiem prezentowania raportów rocznych, strategii i planów. Właśnie też rozpoczęło się czternaste doroczne Zgromadzenie Państw Stron Statutu (jak przebiega można na bieżąco obserwować na twitterze: #ICC lub #ASP14). 

W wielkim skrócie: 

1. Prokurator Fatou Bensouda przedstawiła raport z postępowań wstępnych za rok 2015 rok, w którym odniosła się do dwóch zakończonych postępowań tj. Hondurasu i Gruzji. Raport dotyczy jednak także toczących się  postępowań (m.in. sytuacja Ukrainy - tu postępowanie rozszerzono w porównaniu do roku ubiegłego na skutek dostarczenia drugiej deklaracji  czy Palestyny -  postępowanie rozpoczęto dopiero w 2015 roku) i progresu w tych postępowaniach.


środa, 18 listopada 2015

Sędzia Agnieszka Klonowiecka-Milart członkiem Trybunału Arbitrażowego ONZ

Sędzia Agnieszka Klonowiecka-Milart została wybrana przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych na stanowisko sędziego Trybunału Arbitrażowego NZ, ang. United Nations Dispute Tribunal (zobacz informację MSZ). Przypomnijmy, że Trybunał rozpatruje sprawy byłych oraz obecnych pracowników NZ, którzy odwołuję się od decyzji administracyjnych dotyczących ich kontraktów czy warunków zatrudnienia. Trybunał jest pierwszą instancją w tego typu sprawach. Odwołania od jego wyroków rozpatruje Trybunał Apelacyjny Narodów Zjednoczonych.Oba trybunały zostały utworzone w 2007 r. (zdolność operacyjną uzyskały w 2009 r.) i zastąpiły Trybunał Administracyjny (porównanie starego i nowego systemu wewnętrznego sądownictwa ONZ, zobacz tutaj). Nowy system jest zdecentralizowany, gdyż ma jednostki w Nowym Jorku, Genewie i Narobi, a biura pomocy prawnej dla pracowników znajdują się ponadto w Addis Abebie i Bejrucie.

wtorek, 17 listopada 2015

Ataki w Paryżu i Bejrucie w świetle prawa międzynarodowego

Po atakach w Paryżu i Bejrucie, gdzie w sumie zginęło niemal 200 osób a kilkaset zostało rannych, prezydent Francji oświadczył, że jest to akt wojny, którego dopuściło się zbrojne, terrorystyczne Państwo Islamskie ("C'est un acte de guerre commis par une armée terroriste, Daech"). 48 godzin po atakach, lotnictwo francuskie rozpoczęło naloty na cele na terenach opanowanych przez bojowników Państwa Islamskiego, PI, (zobacz tutaj). Można więc zadać pytanie, jak zakwalifikować działania Państwa Islamskiego (o którym pisaliśmy m.in. tutaj) oraz sił francuskich.

Francja od miesięcy prowadziła naloty na cele w PI, a Państwo Islamskie ogłosiło, że ataki w Paryżu są odpowiedzią na owe naloty (domyślać się można, że ataki w Bejrucie to odpowiedź na walkę Hezbollahu z PI, tak jak udaremniony atak w Turcji, również biorącej udział w operacji przeciwko PI). 

Biorąc pod uwagę, że przynajmniej oficjalnie, Francuzi nie prowadzili działań zbrojnych przeciwko siłom rządowym, ich interwencja na terytorium Syrii z punktu widzenia międzynarodowego prawa humanitarnego powinna być kwalifikowana jako konflikt niemiędzynarodowy (z tego względu, że stronami konfliktu nie są dwa państwa, lecz państwo i strona niepaństwowa). To rodzi pytanie, czy ten właśnie konflikt zbrojny musi toczyć się wyłącznie na terytorium Syrii i Iraku (czyli terenach opanowanych przez PI), czy też może się przenieść właśnie do Francji (i odpowiednio do Libanu, Turcji.....USA, UK, Rosji i innych zaangażowanych w walkę z PI państw). 

poniedziałek, 16 listopada 2015

ETPCz potwierdza, że swoboda wypowiedzi nie obejmuje negowania Holokaustu

W jednej ze swoich ostatnich decyzji stwierdzających niedopuszczalność skargi ETPCz potwierdził, że negowanie Holokaustu nie jest objęte ochroną prawa do swobody wypowiedzi. Jest to ważne orzeczenie, bo po wyroku Trybunału w sprawie Perincek (pisaliśmy o nim na blogu tutaj) można było odnieść wrażenie, że pozostawiał on poza zakresem swoich rozważań jakikolwiek kontekst historyczny skarg. 

niedziela, 15 listopada 2015

Lew już nie posiedzi....

W marcu zeszłego roku Międzynarodowy Trybunał Karny uznał Germaina Katangę, watażkę z Demokratycznej Republiki Konga, za winnego popełnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, następnie skazał go na karę 12 lat pozbawienia wolności (zobacz naszego posta tu a także tekst wyroku tu, zaś sentencję można znaleźć tu).

Parę dni temu panel 3 sędziów Izby Odwoławczej (w składzie P. Hofmański, S. Mmasenono Monageng, Ch. Van den Wyngaert) wydał decyzję (zobacz tu) o skróceniu kary Katangi, wyjdzie on na wolność 18 stycznia 2016 roku.

piątek, 13 listopada 2015

Obama odrzuca projekt budowy rurociągu z Kanady

6 listopada prezydent Obama zdecydował o odrzuceniu projektu rurociągu Keystone XL, który miałby połączyć najkrótszą drogą Hardisty w Albercie (Kanada) z Teksasem.  Nowa nitka, biegnąca do Steele City (granica Nebraski i Kansas), miała liczyć blisko 2000 km. Projekt od kilku lat był przedmiotem analizy ze strony rządu USA, ale także przedmiotem krytyki ze strony przede wszystkim organizacji środowiskowych.  

środa, 11 listopada 2015

Dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego związane z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

W ostatnich tygodniach nie słabnie zainteresowanie polskim Trybunałem Konstytucyjnym. W mediach pojawiają się liczne artykuły i komentarze przede wszystkim dotyczące zagadnień instytucjonalnych oraz podstaw prawnych funkcjonowania TK, tj. w szczególności: wyboru nowych sędziów, wniosku posłów Prawa i Sprawiedliwości o zbadanie zgodności z Konstytucją nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym czy też odwlekającym się zaprzysiężeniem nowych sędziów przez Prezydenta RP (zob. m.in. tu). Z ogromnym zainteresowaniem opinia publiczna oczekiwała również na wyrok dotyczący Otwartych Funduszy Emerytalnych, jaki wydano 4 listopada br.

Jednak z perspektywy bloga PPM warto odnotować dwa inne wyroki, które zapadły w ostatnich tygodniach. Oba mniej lub bardziej bezpośrednio dotyczą orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Pierwszy dotyczy 5-letniego terminu na wznowienia postępowania cywilnego w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (SK 21/14), a drugi jednego z elementów proceduralnych tzw. skargi na przewlekłość postępowania (SK 28/14).

wtorek, 10 listopada 2015

PE odrzuca projekt Komisji dotyczący GMO

28 października Parlament Europejski przytłaczającą większością głosów odrzucił projekt Rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 w odniesieniu do umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu stosowania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy na swoim terytorium (COM(2015)177) przedstawiony przez Komisję Europejską w kwietniu. Projekt przewidywał, że państwa członkowskie będą mogły zablokować jednostronną decyzją na swoim terytorium dodawanie roślin modyfikowanych genetycznie do żywności i paszy. Parlament stwierdził, że takie rozwiązanie byłoby niezgodne z fundamentalną dla UE swobodą przepływu towarów.  

Tekst umowy o TPP już dostępny!

Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Handlu Nowej Zelandii opublikowało w końcu finalny tekst umowy o Partnerstwie Trans-pacyficznym (Trans-Pacific Partnership, lub w skrócie TPP). O samej umowie pisaliśmy na naszym blogu wielokrotnie (np. tu oraz tu). 

Tekst jest dostępny na stronie Ministerstwa.  

poniedziałek, 9 listopada 2015

Sprawa Libii przed ONZ

W ostatnich dniach przed Radą Bezpieczeństwa NZ wystąpiła Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego podejmując kwestię Libii, stosownie do upoważnień zawartych w rezolucji RB 1970 (2011). Wystąpienie zdominowały trzy kwestie: finansowanie działalności Urzędu Prokurator, sytuacja Kaddafiego i Al-Senussiego w Libii, oraz zbrodnicza działalność państwa islamskiego. 
Treść przemówienia Prokurator: tu.

Relacja z posiedzenia RB: tu.

niedziela, 8 listopada 2015

Gruzja ratyfikowała poprawki do Statutu Rzymskiego

Gruzja złożyła właśnie dokumenty ratyfikacyjne dotyczące poprawek do art. 8 Statutu Rzymskiego. Chodzi o poprawki dotyczące definicji zbrodni wojennych wynegocjowane podczas konferencji przeglądowej, która odbyła się w 2010 roku w Kampali, w Ugandzie. Tym samym Gruzja została 26 państwem, które ratyfikowało poprawkę. Jeśli chodzi o definicję agresji, Gruzja przyjęła ją już wcześniej, w grudniu 2014 roku.

Jaka jest przyszłość arbitrażu?

Mijają dwa lata od opublikowania ostatniej ankiety „International Arbitration survey” przez Uniwersytet Queen Mary w Londynie. Tegoroczne badanie zostało przeprowadzone przy współpracy z kancelarią White&Case i dotyczyło możliwości udoskonalania arbitrażu oraz wprowadzania do niego innowacji. O poprzedniej ankiecie – arbitrażu z perspektywy przedsiębiorców - pisaliśmy tutaj, w tegorocznej brali udział prawnicy – pełnomocnicy stron, akademicy oraz arbitrzy. Przebadano grupę ponad 700 respondentów z całego świata. Co powiedzieli? 

Zgodnie z przeprowadzonym badaniem do 5 najczęściej wybieranych miejsc arbitrażu należą Londyn, Paryż, Hong Kong, Singapur i Genewa. Instytucjami cieszącymi się największą popularnością jest Sąd Arbitrażowy przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu (ICC), Londyński Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy (LCIA), Międzynarodowe Centrum Arbitrażowe w Hong Kongu (HKIAC), Międzynarodowe Centrum Arbitrażowe w Singapurze (SIAC) oraz Instytut Arbitrażowy przy Izbie Handlowej w Sztokholmie (SCC). W ocenie pytanych o wyborze miejsca decyduje opinia oraz rozpoznawalność instytucji a także efektywność jej funkcjonowania.

sobota, 7 listopada 2015

Z wokandy strasburskiej (2-6.11.2015)

Wśród 19 wyroków i 57 decyzji wydanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w mijającym tygodniu znalazły się aż cztery wyroki z Polski. Stankiewicz p. Polsce, Bestry p. Polsce, Chyła p. Polsce i Olszewscy p. Polsce. W dwóch z nich Trybunał stwierdził naruszenie Konwencji, w jednym naruszenie jednego z praw oraz brak naruszenia w stosunku do drugiego zarzutu, a w czwartym orzeczeniu brak naruszenia praw gwarantowanych Konwencją przez władze polskie. 

W sprawie Chyła p. Polsce Trybunał uznał, że władze dopuściły się całego szeregu naruszeń; począwszy od zbyt długiego stosowania w stosunku do skarżącego reżimu więźnia niebezpiecznego (art. 3), przedłużającego się tymczasowego aresztowania (art. 5 ust. 3), zbyt długiego postępowania (art. 6), zaś w stosunku do zarzutu dotyczącego cenzury korespondencji ocenił, że skarżący nie wykorzystał krajowych środków odwoławczych.

piątek, 6 listopada 2015

Reforma sądownictwa unijnego na finiszu

Kontrowersyjna reforma Trybunału Sprawiedliwości UE (o której pisaliśmy m.in. tutaj) znalazła się wreszcie na finiszu. W ubiegłym tygodniu Parlament Europejski wyraził zgodę na wniosek dotyczący reformy unijnego systemu sądowniczego przewidującej zwiększenie liczby sędziów Sądu oraz ewolucję struktury tej instytucji poprzez włączenie Sądu do spraw Służby Publicznej do Sądu. 23 czerwca br. podobną zgodę wyraziła Komisja Europejska.

Zgodnie z projektem reformy Sąd powiększy się o 15 sędziów do końca bieżącego roku. W 2016 r. do Sądu będzie włączonych 7 sędziów orzekających dotychczas w Sądzie do spraw Służby Publicznej, a w 2019 r. skład zostanie powiększony o kolejnych 9 sędziów. Docelowo liczba sędziów w Sądzie zwiększy się zatem dwukrotnie (do 56). W związku z tym, że reforma przebiegła wolniej niż zakładano, nie jest pewne, czy proces rozszerzenia składu Sądu zacznie się rzeczywiście jeszcze w tym roku.

Wyrażenie zgody na tę reformę przez instytucje unijne oznacza zakończenie żmudnego procesu i ma umożliwić Trybunałowi Sprawiedliwości UE – dzięki wzmocnieniu Sądu – lepsze wypełnianie jego misji w służbie europejskich podmiotów prawa z poszanowaniem celów polegających na jakości i skuteczności wymiaru sprawiedliwości przede wszystkim poprzez przyspieszenie postępowania. Niestety, najbliższe zmiany nie wpłyną na długość orzekania przez Trybunał Sprawiedliwości, chyba że w niedalekiej przyszłości wprowadzona zostanie możliwość zadawania pytań prejudycjalnych także Sądowi.

środa, 4 listopada 2015

Kolejna odsłona konfliktu terytorialnego na Morzu Południowochińskim

Operujący na Morzu Południowochińskim Amerykanski okręt wojenny USS Lassen będzie prawdopodobnie powtarzał swoje działania mające na celu kwestionowanie jurysdykcji Chin nad spornym obszarem wysp Spratly. 27 października USS Lassen umyślnie przepłynął w odległości mniejszej niż 12 mil morskich od Rafy Subi, stanowiącej część archipelagu wysp Spratly. Rafa ta została konstrukcyjnie wzmocniona i wypiętrzona dla wsparcia roszczeń Chin do archipelagu oraz zasobnego w surowce morza otaczającego wyspy Spratly. Działania te doprowadziły do spięcia na linii Waszyngton - Pekin. Władze Chińskie oskarżają USA o inspirowanie napięcia w regionie oraz o naruszenie wód terytorialnych Chin. Admirał Harris, który wysłał niszczyciel na sporne wody twierdzi, że nie doszło do naruszenia prawa międzynarodowego, gdyż okręt przebywał na wodach międzynarodowych. Od poniedziałku 2 listopada Admirał Harris gości w Chinach w ramach programu współpracy pomiędzy Chińskimi i Amerykańskimi siłami zbrojnymi. USA zajmują stanowisko, że Chiny nie mogą opierać swoich roszczeń terytorialnych o sztuczne konstrukcje wybudowane na strukturach odsłanianych przez morze jedynie w czasie największych odpływów morza. Więcej informacji tutaj


Fiery Cross Reef 永暑礁 in November 2014 (source: AMTI) & Gaven Reef 南薰礁 (source: IHS Janes)
https://southseaconversations.wordpress.com/

wtorek, 3 listopada 2015

Wyroby tytoniowe w TPP

Przedstawiciele 12 państw zakończyli niedawno negocjacje w sprawie utworzenia największej na świecie strefy wolnego handlu – tzw. Trans-Pacific Partnership (w skrócie TPP) (pisaliśmy o tu w jednym z naszych wcześniejszych postów). Pomimo że tekst samej umowy nie jest jeszcze dostępny dla szerszej publiczności, niektóre przyjęte rozwiązania już wzbudziły duże kontrowersje. Jedną z takich kwestii jest możliwość wyłącznie przez każdą ze stron porozumienia dostępu do mechanizmu rozstrzygania sporów inwestycyjnych (Investor-State Dispute Settlement, w skrócie ISDS) w stosunku do inwestorów, którzy kwestionują legalność krajowych środków kontroli wyrobów tytoniowych (popularnie zwane jako tobacco carve-out). Wydaje się również, że decyzja taka będzie mogła być podjęta na każdym etapie postępowania spornego. 

niedziela, 1 listopada 2015

Prezydenckie weto do ustawy pozwalającej na ratyfikację poprawek do Protokołu z Kioto

W ubiegły poniedziałek, 26 października prezydent Andrzej Duda zdecydował o zawetowaniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o ratyfikacji Poprawki dauhańskiej do Protokołu z Kioto do Ramowej konwencjiNarodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonego w Kioto dnia 11grudnia 1997 r., przyjętej w Ad-Dausze dnia 8 grudnia 2012 r. Prezydent umotywował swoje weto przede wszystkim brakiem wystarczającej oceny skutków finansowych i gospodarczych związania się przez Polskę tzw. poprawka dauhańską. Nie zostały podniesione żadne merytoryczne argumenty. Teoretycznie zatem podpisanie przez prezydenta ustawy, a następnie ratyfikacja Protokołu będą możliwe po nieco bardziej wnikliwej niż dotychczasowa (przedstawiona w uzasadnieniu do projektu) analizie skutków przyjęcia przez Polskę poprawki. 

sobota, 31 października 2015

Trybunał Arbitrażowy w Hadze właściwy do rozstrzygania sporu w sprawie jurysdykcji na Morzu Południowochińskim

29 października 2015 roku Stały Trybunał Arbitrażowy w Hadze uznał swoją właściwość do rozstrzygania sporu terytorialnego, złożonego przez Filipiny przeciwko Chinom, dotyczącego rozgraniczania terytorialnego na Morzu Południowochińskim. Decyzja ta uderza w Chiny, które roszczą sobie prawa do większości obszaru Morza Południowochińskiego (o czym pisaliśmy tutaj), ignorując interesy Wietnamu, Filipin, Malezji i Brunei w tym obszarze. Chiny od początku bojkotują postępowanie twierdząc, że dotyczy ono ich suwerenności terytorialnej i znajdują się poza właściwością Trybunału. Filipiny wniosły w 2013 roku skargę, którą Trybunał zaczął rozpatrywać latem tego roku. Dotyczy ona działań podejmowanych przez Chiny, które rozbudowują swoją infrastrukturę militarną na rafach i mieliznach, roszcząc sobie prawo do wytyczania strefy morza terytorialnego wokół tych sztucznych konstrukcji. Więcej informacji tutaj i tutaj.


grafika za: http://www.abc.net.au/news/2015-10-30/hague-court-to-hear-south-china-sea-dispute-philippines/6897852

piątek, 30 października 2015

18 nowych członków Rady Praw Człowieka

W mijającym tygodniu (28 października) Zgromadzenie Ogólne NZ wybrało 18 nowych członków Rady Praw Człowieka, najważniejszego organu Narodów Zjednoczonych odpowiedzialnego za promocję i ochronę wszystkich praw człowieka na świecie. Nowymi członkami zostali: Belgia, Burundi, Ekwador, Etiopia, Filipiny, Gruzja, Kenia, Kirgistan, Mongolia, Niemcy, Panama, Republika Korei, Słowenia, Szwajcaria, Togo, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Wenezuela i Wybrzeże Kości Słoniowej. 1 stycznia 2016 r. państwa te rozpoczną 3 letnią kadencję. Z wybranych tylko Burundi, Gruzja, Togo, Mongolia i Panama będą zasiadały w Radzie po raz pierwszy. W Radzie nie zasiądą natomiast w najbliższym czasie Stany Zjednoczone, które właśnie kończą drugą następującą po sobie kadencję. 

Więcej informacji na temat wyborów dostępne jest na stronie Rady.

czwartek, 29 października 2015

Prokurator MTK nie zajmie się sytuacją Hondurasu

Wczoraj Prokurator MTK wydała decyzję, że nie zajmie się sprawą zbrodni popełnionych w Hondurasie (zobacz Situation in Honduras, Article 5 Report, w szczególności par. 141-143).

Honduras jest stroną Statutu Rzymskiego od 2002 roku, od tego więc czasu może być objęty jurysdykcją MTK. Badana sytuacja dotyczyła jednak zbrodni, które popełniono w następstwie zamachu stanu (który miał miejsce w 2009 roku), pomiędzy 28 czerwca 2009 roku a 27 stycznia 2010 roku. W wyniku zamachu stanu prezydent José Manuel Zelaya został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska, przymuszono go również do opuszczenia kraju. Demonstracje sprzeciwiające się takiemu rozwiązaniu zostały krwawo stłumione przez siły bezpieczeństwa. 

środa, 28 października 2015

TS UE: wymiana walut na jednostki „bitcoin” jest zwolniona z VAT-u

Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit a i c dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnotowego systemu podatku od wartości dodanej (dyrektywa VAT) podatkowi VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług dokonywane odpłatnie na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Jednak na podstawie art. 135 ust. 1 lit. e tej regulacji państwa członkowskie zwalniają m.in. transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środki płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi.

wtorek, 27 października 2015

Wycofanie państwa z MTK nie sprawi, że odrzuci on zarzuty skierowane przeciwko jego obywatelom

Parę dni temu miało miejsce czwarte spotkanie państw stron Unii Afrykańskiej z przedstawicielami Międzynarodowego Trybunału Karnego (zobacz informację tutaj). Informacje, które pojawiają się na ten temat są bardzo zdawkowe, zazwyczaj są to bowiem spotkania techniczne.  Tym razem, New Bussiness Ethiopia  (zobacz tu) odniósł się jednak do ustaleń ze spotkania. Są to niezwykle ważne informacje dotyczące statusu postępowań przed MTK.

poniedziałek, 26 października 2015

Pierwsza skarga Ukrainy przeciwko Rosji w WTO

Ukraina pod koniec zeszłego tygodnia złożyła swoją pierwszą skargę w WTO przeciwko Rosji (w formie wniosku o wszczęcie konsultacji). Co prawda w październiku 2014, kraj ten rozważał zaskarżenie rosyjskiego embarga na ukraińskie owoce i warzywa (formalnie motywowanego względami sanitarnym) ale ostatecznie do tego nie doszło.

Aktualna skarga dotyczy rosyjskich restrykcji handlowych wprowadzonych w 2013 r., które de facto doprowadziły do zupełnego zablokowania importu ukraińskich wagonów towarowych oraz części sprzętu kolejowego (np. zwrotnic). Rosja przestała bowiem wydawać certyfikaty w zakresie oceny zgodności ukraińskiego sprzętu kolejowego z rosyjskimi normami technicznymi (wszystkie złożone wnioski albo zostały odrzucone albo nigdy ich nie rozpatrzono). 

niedziela, 25 października 2015

Kobiece W20

Zważywszy na silnie obecny w zachodniej dyskusji nad prawem międzynarodowym nurt feministyczny, warto zwrócić uwagę że konstelacja różnych formacji G20 (B20, L20 itd.) właśnie wzbogaciła się o szczyt kobiet.

Za tureckiej prezydencji (sic!), w dniach 16-17 października w Stambule odbył się pierwsze kobiecy szczyt W20, podczas którego obradowano nad różnymi aspektami kwestii kobiecych związanych z gospodarką światową. W20 stanowi przejaw instytucjonalizacji prac nad realizacją jednego z celów przyjętych 
w ubiegłym roku przez G20 w Brisbane, tj. zmniejszenia nierówności między płciami.

czwartek, 22 października 2015

Czy państwa strefy Euro stworzą wspólny koszyk walutowy w MFW?

Unijny Komisarz ds. euro Valdis Dombrovskis przedstawił wczoraj plan Komisji wzmocnienia Unii Gospodarczej i Walutowej. Zaprezentowane postulaty bazują na czerwcowym Raporcie pięciu przewodniczących (KE, Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Eurogrupy oraz EBC). Założono wówczas, że dalsza integracja powinna obejmować 3 etapy począwszy od ściślejszej współpracy w obowiązujących ramach prawnych, a skończywszy na dalekosiężnych planach wzmocnienia UGW. Doraźnie uwagę skoncentrowano na etapie 2., zakończenia budowy UGW.

Odpowiednio, na potrzeby etapu 2. Komisarz wskazał następujące obszary działania:

środa, 21 października 2015

Komitet Praw Dziecka ONZ ocenił wykonanie przez Polskę zobowiązań wynikających z Konwencji o prawach dziecka

W nawiązaniu do naszego wcześniejszego wpisu, należy odnotować opublikowanie na stronach internetowych Biura Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka Uwag końcowych (Concluding observations) Komitetu Praw Dziecka do ostatnich sprawozdań Polski. Co może zaskakiwać, to fakt, że dokument został zauważony również przez media ogólnopolskie. Niestety jednak uwaga została skupiona tylko na jednym fragmencie, uznanym przed przedstawicieli mediów za „kontrowersyjny” (zob. m.in. tu i tu). Komitet mianowicie, w kontekście prawa do tożsamości dziecka, dość lakonicznie wyraził zaniepokojenie brakiem regulacji prawnych oraz zwiększającą się liczbą tzw. okien życia, które pozwalają na anonimowe porzucenie dziecka (par. 20). Zdaniem Komitetu taka sytuacja narusza szereg postanowień Konwencji.

wtorek, 20 października 2015

Japonia: spory dotyczące wielorybów nie powinny podlegać jurysdykcji MTSu

Trzy tygodnie po tym jak Japonia przegrała przed MTSem spór z Australią dotyczący połowów wielorybów (nasz postinformowaliśmy, że państwo to zapowiedziało wznowienie programu połowów do celów naukowych.

Za kilka tygodni owa zapowiedź ma zostać zrealizowana w ramach programu NEWREP-A, zakładającego odłowienie 4000 wielorybów w ciągu najbliższych 12 lat (The Sydney Morning Herald, Japan rejects international court jurisidiction over whaling). Mimo że program rzekomo ma charakter badawczy, Japonia podjęła prawne kroki ostrożności, 6 października b.r. składając zastrzeżenie do deklaracji o uznaniu jurysdykcji obowiązkowej MTSu.

poniedziałek, 19 października 2015

Nowi członkowie Rady Bezpieczeństwa - to oni wybiorą SG NZ! - oraz debata o reformie zasad głosowania w Radzie

Drodzy czytelnicy, chcielibyśmy odnotować, że 15.10.2015 r. Zgromadzenie Ogólne wybrało nowych członków Rady Bezpieczeństwa na kadencję 2016-2017 r. Zgodnie z przewidywaniami - wobec braku kontrkandydatów (o czym pisaliśmy tutaj) -  na członków Rady zostali wybrani: Senegal, Japonia, Egipt, Urugwaj oraz Ukraina. Wyboru udało się dokonać już w pierwszej rundzie (zobacz informację tutaj).
Państwa te z dniem 1.01.2016 r. zastąpią Czad, Chile, Jordanię, Litwę i Nigerię.

niedziela, 18 października 2015

Międzynarodowe siły pokojowe ONZ będą chronić obiekty Światowego Dziedzictwa UNESCO w Syrii

Żołnierz "Błękitnych Hełmów" stojący przez Meczetem Djinguereber w Timbuktu, Mali.
Źródło: Joe Penney (Reuters) 

Eksplozje ładunków wybuchowych w starożytnej Palmyrze.
Źródło: http://www.abc.net.au/news/2015-08-25/palmyra-destruction-gallery/6724930

17 października, włoski minister kultury, Dario Franceschini, oświadczył, że 53  państwa członkowskie UNESCO, w tym wszyscy stali członkowie Rady Bezpieczeństwa ONZ, poparły propozycję jego rządu dotyczącą objęcia obiektów Światowego Dziedzictwa, zagrożonych atakami bojowników Państwa Islamskiego, ochroną międzynarodowych sił pokojowych ONZ. Bezpośrednią impulsem dla inicjatywy Włoch były zniszczenia zabytków starożytnej Palmyry. Ochroną miałyby objęte nie tylko obiekty wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa na terytorium Syrii, ale również te położone w innych regionach zagrożonych działaniami terrorystów islamskich (np. w Mali). Jak podkreślił Franceschini, chodzi o ochronę „ważnych obiektów zagrożonych atakami terrorystycznymi lub położonych w strefach konfliktów zbrojnych czy klęsk żywiołowych". Wyspecjalizowane jednostki błękitnych hełmów będą wysyłane w te obszary, aby „chronić takie obiekty (...) przed zniszczeniem". Minister zaapelował do Rady Bezpieczeństwa ONZ o "natychmiastowe ustalenie operacyjnych tych międzynarodowych sił”.