W połowie stycznia br. Biuro Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw
Człowieka poinformowało,
że Peru wypłaciło odszkodowanie skarżącej w sprawie K.L. p. Peru. Wezwanie do wypłaty stosownego odszkodowania oraz podjęcia kroków
zapobiegających podobnym naruszeniom w przyszłości znalazły się w konkluzji
decyzji Komitetu Praw Człowieka ONZ wydanej 22 listopada 2005 r. Precedensowa decyzja
w sprawie K.L. p. Peru jest jedną z
głośniejszych wydanych przez Komitet Praw Człowieka. W sprawie tej po raz
pierwszy jeden z Komitetów ONZ-owskich uznał, że państwo, które dopuszcza w
swoim prawodawstwie aborcję musi zagwarantować jej dostępność również w
praktyce. Decyzja ta poprzedziła podobne (i podobnie głośne) rozstrzygnięcie
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w sprawie Tysiąc p. Polsce (wyrok z 2007 r.).
Okoliczności sprawy K.L.
p. Peru sięgają 2001 r. Skarżącą była 17-latka, zmuszona do urodzenia
dziecka ze śmiertelną w skutkach wadą wrodzoną, tj. anencefalią (bezmózgowiem),
pomimo jednoznacznych badań prenatalnych i zalecaniu aborcji przez część
lekarzy, a także przepisom peruwiańskim dopuszczającym aborcję w przypadkach
ratowania życia matki lub poważnego zagrożenia jej zdrowia. W konsekwencji
zarówno zdrowie fizyczne, jak i psychiczne skarżącej uległo poważnemu
pogorszeniu. Skarżąca podniosła zarzut naruszenia szeregu postanowień Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ogólnego obowiązku zapewnienia
praw zawartych w Pakcie – art. 2, zakazu dyskryminacji ze względu na płeć – art.
3, prawa do życia – art. 6, zakazu okrutnego i nieludzkiego traktowania – art.
7, zakazu arbitralnego ingerowania w życie prywatne – art. 17, specjalnych
środków ochrony dla osób nieletnich – art. 24, równego dostępu do ochrony
prawnej – art. 26). Komitet uznał słuszność zarzutów dotyczących naruszenia art.
2, 7, 17 oraz 24.
Sprawa K.L. p. Peru
była pierwszą ze spraw „aborcyjnych” rozstrzygniętych przez organy kontrolujące
wykonywanie międzynarodowych zobowiązań z zakresu praw człowieka. Oprócz ETPCz
oraz wspomnianej sprawy Tysiąc p. Polsce
(a następnie kilku innych – m.in. R.R. p. Polsce), częściowo podobne rozstrzygnięcie do sprawy K.L. p. Peru, znalazło się również w
decyzji Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet w innej sprawie
peruwiańskiej - L.C p. Peru
(decyzja z 2011 r.).
Odmiennym zagadnieniem, wymagającym krótkiego
komentarza, jest kwestia wykonywania decyzji (ang. views) ONZ-owskich Komitetów. Niestety, odmiennie niż np. w
przypadku wyroków ETPCz, w ramach traktatowego systemu ochrony praw człowieka
ONZ nie ma skutecznego systemu egzekwowania decyzji Komitetów (w tym kontekście
warto jednak odnotować pozytywną praktykę Komitetu ds. Likwidacji Dyskryminacji
Kobiet w ramach tzw. procedury follow-up).
W związku z powyższym, sytuacje wieloletniego lub całkowitego lekceważenia
rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych nie należą do rzadkości.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz