czwartek, 13 czerwca 2019

Rezolucja RB o osobach zaginionych w czasie konfliktu zbrojnego

11 czerwca 2019 r. jak co roku Rada Bezpieczeństwa debatowała na temat sytuacji osób cywilnych w konfliktach zbrojnych. W tym roku udało się jej przy tej okazji jednomyślnie przyjąć rezolucję skupiającą się na konieczności podjęcia działań na rzecz ograniczenia zaginięć w czasie konfliktu zbrojnego (rezolucja S/RES/2474(2019)). 

Rezolucja podkreśla konieczność zapobieżenia zaginięciom i zwrócenia szczególnej uwagi na sytuację zaginionych dzieci. Rezolucja nie tworzy nowych obowiązków prawnych, ale podkreśla już istniejące i konieczność wypracowania lepszej współpracy politycznej, aby zwalczać problem zaginięć.

W mediach podkreśla się, że jest to historyczna (bo pierwsza) rezolucja tego typu Rady Bezpieczeństwa, lecz w istocie rezolucja ta odnosi się do problemu, który jest już od dawna uregulowany prawnie, w szczególności, gdy mowa o konfliktach zbrojnych. Warto bowiem przypomnieć, że:
  • Konwencje genewskie o ochronie ofiar wojny z 1949 r. oraz Protokoły dodatkowe do nich z 1977 r. przewidują odpowiednie mechanizmy mające na celu sprawne zdobywanie informacji o osobach zaginionych w trakcie konfliktu zbrojnego (zob. np. art. 26 KG IV z 1949 r., który stanowi: Każda ze Stron w konflikcie ułatwi poszukiwania podjęte przez członków rodzin rozproszonych przez wojnę, w celu wzajemnego odszukiwania się i ewentualnego połączenia. Poprze ona mianowicie działalność organizacji poświęcających się temu zadaniu, pod warunkiem, że je uznała i że stosują się one do wydanych przez nią przepisów bezpieczeństwa), w szczególności wymienić należy także obowiązek powołania krajowego Biuro Informacji zbierające informacje o osobach chronionych, które powinno współpracować z Centralnym Biurem Informacji (zob. art.122-124 KG III oraz 136-141 KG IV). 
  • Wymuszone zaginięcia są obecnie wymienione jako jeden z czynów, który można zakwalifikować jako zbrodnię przeciwko ludzkości (art. 7 Statutu Rzymskiego); dodatkowo w 2006 r. przyjęto Międzynarodową konwencję w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem (Polska konwencję podpisała, ale jej nie ratyfikowała, zob. tutaj). 
W Polsce rolę krajowego Biura Informacji odgrywa Biuro Informacji i Poszukiwań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie (zob. tutaj), którego działalność jest finansowana przez MSWiA. Przyjęte rozwiązanie nie jest jednak do końca satysfakcjonujące, gdyż siedziba biura przy Mokotowskiej 14 może być dość łatwo zniszczona przy nawet prymitywnym nalocie bombowym. Biuro działa jednak sprawnie i pomogło w odnalezieniu informacji o bliskich wielu milionom osób.

Niewątpliwie problem zaginięć i łączenia rodzin obecnie jest o tyle palący, że mamy największą ilość uchodźców od czasów II wojny światowej. Brak współpracy między państwami, jeśli chodzi o wymianę informacji o osobach przebywających na ich terytorium (dodajmy do tego częsty brak dokumentów osób ubiegających się o ochronę) powoduje, że rodziny, które zostały rozdzielone w trakcie ucieczki z państw, gdzie groziło im niebezpieczeństwo, mają mniejsze szanse na połączenie. Jednak i tym razem należy podkreślić rolę czerwonego krzyża (w szczególności MKCK i narodowych stowarzyszeń), dla których odbudowa więzi rodzinnych jest jednym z podstawowych celów działalności (zob. tutaj).

Brak komentarzy: