Traktat dot. handlu bronią (ATT)

Od 18 do 28 marca 2013 r. trwa konferencja w Nowym Jorku w sprawie przyjęcia traktatu dot. handlu bronią. Jest to kolejne podejście do uregulowania tej kwestii, gdyż konferencja z lipca 2012 r. nie przyniosła rezultatów (nie udało się osiągnąć konsensusu co do ostatecznej treści traktatu, tym razem zapewne dojdzie do głosowania). Za porażkę poprzedniej konferencji obwiniano Stany Zjednoczone i Rosję, które uznały, iż było za mało czasu, aby rozwiać wszelkie niejasności. Oczywiście jest też grupa państw (Syria, Korea Północna, Iran, Egipt, Algiera), które co do zasady uważały, że nie należy kontrolować handlu bronią.

Teraz negocjacje mogą być łatwiejsze, gdyż prezydent Obama nie walczy o reelekcję, więc przy odrobinie woli może przeciwstawić się lobbistom amerykańskiego przemysłu zbrojeniowego. Kluczowe znaczenie ma porozumienie pomiędzy największymi eksporterami broni, czyli Stanami Zjednoczonymi, Chinami, Rosją, Francją, UK, Niemcami (ciekawe zestawienie stanowisk tych państw wobec projektu traktatu na http://www.amnesty.org/en/news/big-six-arms-exporters-2012-06-11)

Problem nielegalnego handlu bronią jest postrzegany m.in. przez RB jako jedna z przyczyn konfliktów (zob. rezolucje w sprawie regionu Sahelu i konsekwencji konfliktu w Libii) a negocjowany traktat ma ułatwić utrzymanie pokoju na świecie. Traktat ma bowiem zapobiegać przyczynom konfliktu i naruszeniom praw człowieka (gdy natomiast wprowadzane przez RB embarga są reakcją na naruszenia, a proces rozbrajania jest żmudny i rzadko efektywny).

Projekt traktatu zakłada, że państwa nie mogą przekazywać broni jeśli m.in. podejrzewają, iż zostanie ona użyta do popełniania ludobójstwa, zbrodni wojennych czy zbrodni przeciwko ludzkości oraz nakłada na państwa obowiązek pełnej kontroli eksportu broni konwencjonalnej.

Choć w stosunku do konferencji padają górnolotne określenia jak „historyczna szansa”, to sceptycznie należy podejść do możliwości przyjęcia traktatu w znaczący sposób ograniczający handel bronią. Zapewne niektóre postanowienia zostaną rozmyte, albo w ogóle konferencja zakończy się fiaskiem.

Projekt konwencji dostępny na http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/CONF.217/CRP.1&Lang=E

A przebieg konferencji można śledzić na http://www.un.org/disarmament/ATT/