Autonomiczna broń - Terminator w natarciu - ludzkość musi się bronić - czyli gdy fikcja miesza się z faktami

W połowie listopada 2013 r. państwa strony konwencji dot. wybranych broni konwencjonalnych (CCW) - a więc także USA, Chiny, Izrael czy Rosja, zdecydowały, że w maju 2014 roku ma się odbyć spotkanie ekspertów w sprawie w pełni autonomicznej broni.

Human Rights Watch, które jest liderem kampanii Stop Killer Robots, ma nadzieję, że spotkanie to jest początkiem drogi do przyjęcia VI protokołu do konwencji zakazującego użycia tego typu broni (zobacz tutaj).  Zdaniem tej organizacji, zawsze w przypadku, gdy w grę wchodzi kwestia ludzkiego życia czy śmierci, konieczne jest podjęcie decyzji przez człowieka. Oczywiście wizja maszyn buntujących się przeciwko człowiekowi przemawia do wyobraźni (zwłaszcza, gdy się obejrzy wszystkie części Terminatora), jednak warto zauważyć, że nie brakuje opinii zgodnie z którymi właśnie użycie w pełni autonomicznej broni wyeliminuje błędy ludzkie (zobacz np. tuta oraz tutaj) Szykuje się więc walka na ekspertyzy techniczne, aby udowodnić, iż tego typu broń może (lub nie może) być precyzyjna i dokonywać rozróżnienia między osobami cywilnymi a biorącymi udział w działaniach zbrojnych. Jeśli jednak tego typu broń nie byłaby w stanie rozróżniać walczących (celowo unikam terminu kombatant ze względu na brak tego pojęcia w prawie konfliktów o charakterze niemiędzynarodowym) od cywilów, to w przypadku konfliktów zbrojnych już teraz można byłoby stwierdzić jej nielegalność w świetle art. 51 ust. 4 i art. 36 I protokołu dodatkowego do konwencji genewskich z 1949 r., i zasady 71 prawa zwyczajowego (wg studium MKCK). Faktem jest jednak, że przyjęcie protokołu dot. tego typu broni przecięłoby dyskusję nt. dopuszczalności tego typu broni w ramach konfliktu zbrojnego. Dyskusja jednak powinna dotyczyć faktów a nie wizji przyszłości, gdyż a priori każdą broń można zdemonizować. Warto przypomnieć, że onegdaj za broń masowego rażenia, którą należało zakazać ze względu na jej niekontrolowane skutki, uznano...kuszę.

Dla przypomnienia:

Konwencja dot. niektórych broni konwencjonalnych (Konwencja o zakazie lub ograniczeniu użycia pewnych rodzajów broni konwencjonalnej, które mogą być uznawane za powodujące nadmierne cierpienia lub mające niekontrolowane skutki, tzw. konwencja o „nieludzkiej broni”) została przyjęta w 1980 r., jednak w 2001 r. został zmieniony art. 1 konwencji w ten sposób, iż rozszerzył zakres stosowania konwencji także o konflikty o charakterze niemiędzynarodowym. Do konwencji przyjęto do tej pory pięć protokołów dodatkowych: I - dot. broni pozostawiającej niewykrywalne odłamki, II - dot. min, III - dot. broni zapalającej, IV - dot. laserowej broni oślepiającej, V - dot. wybuchających pozostałości.