Raport z wykonania przez Polskę Europejskiej Karty Społecznej

Komitet Niezależnych Ekspertów (zwany także Europejskim Komitetem Praw Socjalnych) opublikował 29 stycznia 2014 r. konkluzje w zakresie oceny działań Polski podjętych celem wprowadzenia w życie postanowień Europejskiej Karty Społecznej. Zgodnie z praktycznymi modyfikacjami wprowadzonymi do systemu przedkładania sprawozdań, rozpatrywany raport dotyczył jednej grup praw: zdrowie i ochrona społeczna, w szczególności artykułów: 3, 11, 12, 13, 14, za lata 2008-2011.

Ocenie podlegało łącznie 13 praw gwarantowanych Kartą. Wykonanie 7 z nich zostało ocenione jako zgodne z Kartą, natomiast 6 jako z Kartą niezgodne. 

W odniesieniu do 7 praw Komitet uznał, że sytuacja w Polsce – zarówno pod względem obowiązujących przepisów, jak i praktyki jest zgodna z postanowieniami Karty. Pozytywna ocena realizacji zobowiązań Polski dotyczy:

art. 3 § 1 (wydanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny);

art. 3 § 2 (zapewnienie środków kontroli stosowania tych przepisów);

art. 3 § 3 (konsultowanie się, gdy zachodzi potrzeba, z organizacjami pracodawców i pracowników w sprawach środków zmierzających do poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy);

art. 11 § 2 (zapewnienie ułatwień w zakresie poradnictwa oraz oświaty, dla poprawy stanu zdrowia i rozwijania indywidualnej odpowiedzialności w sprawach zdrowia);

art. 11 § 3 (zapobieganie, tak dalece, jak to możliwe, chorobom epidemicznym, endemicznym i innym);

art. 12 § 2 (utrzymywanie systemu zabezpieczenia społecznego na zadowalającym poziomie, równym co najmniej poziomowi niezbędnemu dla ratyfikowania Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (nr 102) dotyczącej minimalnych norm zabezpieczenia społecznego);

art. 13 § 2 (zapewnienie, by osoby otrzymujące pomoc socjalną nie cierpiały z tego względu ograniczenia ich praw politycznych lub społecznych).

Negatywnie Komitet ocenił natomiast wywiązanie się przez Polskę z obowiązków wynikających z Karty w następujących dziedzinach:

art. 11 § 1 (wyeliminowanie, tak dalece jak to możliwe, przyczyn chorób) - Komitet uznał brak zgodności sytuacji w Polsce z tym przepisem, ponieważ długie „kolejki do lekarzy” powodują, że równy dostęp do opieki medycznej nie jest zapewniony;

art. 12 § 1 (ustanowienie lub utrzymywanie systemu zabezpieczenia społecznego) - niezgodność sytuacji w Polsce z tym postanowieniem jest wynikiem niezapewnienia odpowiedniego minimalnego poziomu zasiłku dla bezrobotnych;

art. 12 § 3 (zabieganie o stopniowe podnoszenie poziomu systemu zabezpieczenia społecznego) - niezgodność z powodu zawężania zakresu wsparcia dla bezrobotnych;

art. 12 § 4 - niezgodność wynika z niezapewnienia równego traktowania własnych obywateli i obywateli innych Umawiających się Stron, jeżeli chodzi o uprawnienia z tytułu zabezpieczenia społecznego;

art. 13 § 3 i 14 § 1 – (prawo do pomocy społecznej i korzystania ze służb opieki społecznej) - niezgodność poprzez określenie zbyt długiego okresu pobytu w Polsce cudzoziemców jako wymaganego do uzyskania możliwości skorzystania z tych świadczeń.
Konkluzje Komitetu będą teraz przedmiotem decyzji Komitetu Ministrów RE, który zdecyduje, które z nich powinny zostać ujęte w formie zaleceń skierowanych do Polski.