Umarł król, niech żyje król? Sąd Rezydualny dla Sierra Leone.

Wraz z początkiem nowego roku Specjalny Sąd dla Sierra Leone (SCSL) został przekształcony w Rezydualny Specjalny Sąd dla Sierra Leone (www.rscsl.org), który przejął funkcje tego pierwszego (akt ratyfikacyjny znajduje się tu).

Specjalny Sąd dla Sierra Leone został utworzony zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa 1315(2000) (tu) z 14 sierpnia 2000 roku, na podstawie Umowy zawartej pomiędzy Narodami Zjednoczonymi a rządem Sierra Leone. Jest to jeden z sądów umiędzynarodowionych, zwanych hybrydowymi, którego jurysdykcja obejmuje najcięższe zbrodnie międzynarodowego prawa humanitarnego oraz prawa Sierra Leone popełnione od 30 listopada 1996 roku.

Sąd rezydualny przejmuje te funkcje Sądu Specjalnego, które muszą być kontynuowane po jego zamknięciu. Należą do nich ochrona świadków, opieka nad archiwami i nadzór nad wykonywaniem kar pozbawienia wolności. SCSL zakończył swoją orzeczniczą działalność i nie przekazuje żadnych toczących się spraw. Skazani odbywają wysokie kary pozbawienia wolności (od 15 do 52 lat pozbawienia wolności) w Rwandzie i Wielkiej Brytanii.

SCSL ma na swoim koncie przełomowe orzeczenia dotyczące: skazań za wykorzystywanie dzieci jako żołnierzy; przymusowych małżeństw jako zbrodni przeciwko ludzkości; ataków na siły pokojowe ONZ. Nie można również zapominać, że jeden z procesów dotyczył głowy państwa. Chodzi o prezydenta Liberii, Charlesa Taylora (rządził Liberią w latach 1997-2003, po czym ustąpił i udał się do Nigerii gdzie otrzymał azyl polityczny, cofnięty jednak, po 3 latach, co umożliwiło aresztowanie Taylora i objęcie go postępowaniem karnym). Jego proces toczył się pod egidą SCSL w Hadze, ze względu na to, że jego obecność zagrażała stabilności w regionie. Taylor został skazany na karę 50 lat pozbawienia wolności za popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości, którą odbywa w Wielkiej Brytanii.

Warto przypomnieć, że to nie pierwszy sąd, który podlega takiej „ewolucji”. Wcześniej zarówno Trybunał rwandyjski (MTKR), jak i jugosłowiański (MTKJ) w ramach strategii ich zamknięcia (completion strategy) "przekazały" część funkcji do tzw. Residual Mechanism, zob. http://www.unmict.org/.