Ochrona zabytków archeologicznych z Cypru Północnego

Źródło: http://hellenicleaders.com/blog/the-loss-of-a-civilization-destruction-of-cultural-heritage-in-occupied-cyprus/#.UwTNV4VpGHY

15 lutego weszło w życie porozumienie zawarte w styczniu 2014 r. pomiędzy Cyprem i Szwajcarią dotyczące importu oraz restytucji zabytków (w szczególności zabytków archeologicznych), powstałych od epoki prehistorycznej do XV w. n.e. Porozumienie dotyczy zakazu wwozu tego rodzaju zabytków na terytorium państwa-strony, jeśli nie posiadają one właściwych zezwoleń eksportowych wydanych przez organy drugiej strony. Ponadto, zawiera ono postanowienia dotyczące współpracy na rzecz zwrotu do kraju pochodzenia przedmiotów nielegalnie wywiezionych oraz wymiany w zakresie badań i wystaw archeologicznych. Podstawowym celem porozumienia jest zapobieżenie nielegalnemu wywozowi oraz dewastacji dziedzictwa kulturalnego położonego na terytorium Tureckiej Republiki Cypru Północnego. 

 

Po tragicznych wydarzeniach 1974 r., zakończonych inwazją wojsk tureckich na północną część wyspy, cypryjskie dziedzictwo kulturalne na terenach okupowanych stało się przedmiotem systematycznych ataków oraz grabieży. Setki kościołów i klasztorów prawosławnych zostało zdewastowanych, ograbionych i zdesakralizowanych. Wiele stanowisk archeologicznych  splądrowano. Najcenniejsze przedmioty, w tym ikony, mozaiki, freski trafiły (i wciąż trafiają) na międzynarodowy rynek antykwaryczny. Od lat 80. XX w. greckie władze Cypru oraz Autokefaliczny Kościół Cypru prowadzą działania zmierzające do zwrotu zabytków, wywiezionych z części północnej wyspy. Inicjatywy te mają zarówno charakter dyplomatyczny, jak i sądowy. 

Umowa zawarta ze Szwajcarią może stanowić istotny krok pozwalający na bardziej skuteczną ochronę zagrożonego dziedzictwa kulturalnego Cypru. Szwajcaria to bowiem jeden z najważniejszych rynków sztuki starożytnej na świecie. Przez domy aukcyjne i galerie znajdujące się na terytorium tego państwa przepływa tysiące, zarówno legalnie, jak i nielegalnie pozyskanych zabytków archeologicznych. Obowiązek kontroli importu takich przedmiotów może przynajmniej częściowo utrudnić obrót zabytkami pochodzącymi z Cypru Północnego. Omawiane porozumienie stanowi również modelowy przykład implementacji postanowień Konwencji UNESCO dotyczącej środków zmierzających do zakazu i zapobiegania nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury z 1970 r. 

Więcej informacji m.in. tu i tu.