"Bar shopping", czyli jak zgodnie z prawem unijnym za granicą zostać adwokatem

Zdaniem Rzecznika Generalnego Trybunału sprawiedliwości Nilsa Wahla, ubieganie się o wpis na listę adwokacką w innym państwie członkowskim ze względu na bardziej liberalne warunki dopuszczenia do zawodu celem późniejszego wpisu na listę adwokacką we własnym kraju zgodnie z przepisami Dyrektywy 8/5/WE mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w Państwie Członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych, nie stanowi nadużycia prawa. Odpowiednio, odmowa udzielenia wpisu obywatelom własnym do rejestru adwokatów, którzy uzyskali uprawnienia w państwie trzecim narusza Dyrektywę (Opinia Rzecznika Generalnego, Press Release).

Rzecznik w szczególności stwierdził (par. 93-94), że:

• poprzez art. 3 dyrektywy 98/5 ustawodawca Unii zharmonizował w pełni warunki wstępne korzystania z przyznanego prawa. Tym samym przedstawienie właściwemu organowi (...) zaświadczenia o rejestracji we właściwych organach państwa członkowskiego pochodzenia jest jedynym warunkiem, od jakiego może zostać uzależniona rejestracja zainteresowanego w przyjmującym państwie członkowskim, pozwalająca mu na praktykę w tym państwie z użyciem tytułu zawodowego uzyskanego w kraju pochodzenia. 
• (...) dyrektywa 98/5 nie pozwala na to, aby rejestracja prawnika przez właściwy organ przyjmującego państwa członkowskiego była uzależniona od spełnienia innych warunków, takich jak przeprowadzenie rozmowy w celu ustalenia znajomości języków. Pragnę dodać, że podobnie dyrektywa 98/5 nie zezwala na uzależnianie rejestracji od obowiązku ukończenia pewnego okresu praktyki lub działalności w zawodzie prawnika w państwie członkowskim pochodzenia. Wszak skoro nie jest wymagane uprzednie doświadczenie zawodowe, aby wykonywać zawód na przykład „abogado” w Hiszpanii, dlaczego doświadczenie takie miałoby być wymagane, aby posługując się tym samym tytułem zawodowym („abogado”), wykonywać zawód w innym państwie członkowskim?

Powyższa norma o charakterze generalnym nie wyklucza natomiast możliwości badania, czy w poszczególnych przypadkach nie doszło jednak do nadużycia prawa (par. 95).

Pytanie prejudycjalne w połączonych sprawach C‑58/13 i C‑59/13 nieprzypadkowo zostało sformułowane przez włoską Radę adwokacką. Właśnie tamtejsi prawnicy do niedawna nagminnie omijali restrykcyjne krajowe zasady dopuszczenia do wykonywania zawodu najpierw ubiegając się w Hiszpanii o uznanie tytułu zawodowego (Licenciado en Derecho), co do 2011 roku uprawniało do automatycznego wpisu na listę abogado ejerciente (Avvocato in Spagna. Come diventare avvocato in Spagna: costi esame abilitazione abogados), którą to praktykę postanowiono ukrócić.