Wraz ze zbliżającą się akcesją UE do EKPCz, Trybunał strasburski coraz aktywniej wypowiada się w sprawach dotyczących prawa UE. W wyroku w sprawie Dhahbi p. Włochom ETPCz jednogłośnie stwierdził, że imigrant zarobkowy pochodzenia tunezyjskiego nie powinien być pozbawiony świadczeń rodzinnych jedynie na podstawie kryterium narodowości. Trybunał uznał, że doszło do naruszenia art. 14 w zw. z art. 8 Konwencji. Dodatkowo Trybunał negatywnie ocenił sposób postępowania sądu włoskiego w odniesieniu do żądania skarżącego zwrócenia się przez sąd rozstrzygający o jego roszczeniach o świadczenia z pytaniem prejudycjalnym do ETS (zgodnie z dawnym nazewnictwem). W tym względzie ETPCz uznał, że doszło do naruszenia art. 6 Konwencji gwarantującego prawo do rzetelnego procesu.
Sprawa dotyczyła niemożności uzyskania świadczeń rodzinnych przez imigranta na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów z 1998 r. Skarżący twierdził, że nawet jeżeli przyznanie takich świadczeń w świetle prawa krajowego uzależnione było od kryterium obywatelstwa, świadczenia takie powinien on uzyskać od władz włoskich na podstawie porozumienia pomiędzy UE a Tunezją (Porozumienie Euro-Śródziemnomorskie).
Po negatywnym rozpatrzeniu wniosku skarżący odwołał się do sądu. W swoim wystąpieniu domagał się m.in. zwrócenia się przez sąd z pytaniem prejudycjalnym do ETS w zakresie tego, czy przepisy przedmiotowego porozumienia zezwalały na odmowę przyznania pracownikowi tunezyjskiemu świadczenia przewidzianego przez prawo krajowe. Jednakże, co podkreślił w swoim orzeczeniu ETPCz, sąd rozpatrujący sprawę, od którego orzeczenia nie przysługiwało żadne odwołanie, nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku przedstawienia uzasadnienia dla odmowy przedstawienia owego pytania. Co więcej, w krajowym orzeczeniu nie znalazła się nawet wzmianka o tym, że skarżący wnioskował o zwrócenie się do ETS z pytaniem. Trybunał odwołując się do wcześniejszego orzecznictwa (patrz przede wszystkim sprawa Vergauwen i inni p. Belgii, skarga nr 4832/04, dec. z 10.04.2012) podkreślił, że z punktu widzenia gwarancji art. 6 Konwencji, sądy krajowe, których decyzje nie podlegają zaskarżaniu są zobowiązane uzasadniać, na podstawie prawa krajowego i w świetle okoliczności wyjątkowych wskazanych w orzecznictwie ETS, odmowę zwrócenia się z pytaniem prejudycjalnym. Powinny wyjaśnić przyczyny, dla których uznały, że pytanie nie byłoby właściwe, wyjaśniając, że przepisy były już poddane interpretacji przez ETS, bądź że prawidłowe zastosowanie prawa UE było tak oczywiste, że nie pozostało miejsca na uzasadnione wątpliwości.
W zakresie rozstrzygnięcia dot. art. 14 w zw. z art. 8 Trybunał ocenił, że kryterium narodowości było jedynym, które wyłączyło skarżącego z możliwości uzyskania uprawnienia do świadczenia. Natomiast zdaniem Trybunału, jedynie bardzo istotne względy mogą uzasadniać różnicę w traktowaniu opartą na kryterium narodowości i mimo kwestii budżetowych podniesionych w argumentacji rządu włoskiego, restrykcje jakie dotknęły skarżącego były nieproporcjonalne. Doszło więc do dyskryminacji.
Na omawiane orzeczenie warto zwrócić uwagę z dwóch względów. Po pierwsze po raz kolejny Trybunał rozstrzyga w zakresie praw o charakterze społecznym – chodzi przecież o świadczenia z zakresu zabezpieczenia społecznego. Trybunał systematycznie odwołuje się w swoich orzeczeniach do tej problematyki, stale rozszerzając zakres swojej jurysdykcji. Po drugie, Trybunał dotyka ważnej kwestii relacji pomiędzy prawem UE a systemem Konwencji. Problematyka ta zyskuje stale na znaczeniu i z pewnością nie jest to ostatnie słowo Trybunału w tej kwestii.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz