Australia, Francja, Wielka Brytania: pozbawianie obywatelstwa za terroryzm?

Rząd Australii zapowiedział zaostrzenie walki z terroryzmem poprzez pozbawianie bądź zawieszanie obywatelstwa naturalizowanym obywatelom Australii posiadającym podwójne obywatelstwo i zaangażowanym w działalność terrorystyczną. Osoby urodzone w Australii podejmujące taką działalność mogłyby zostać pozbawione pewnych przywilejów, takich jak dostęp do pomocy konsularnej, swoboda podróżowania lub świadczenia społeczne. Zapowiadane regulacje celują w osoby o podwójnym obywatelstwie walczące w ramach organizacji terrorystycznych takich jak ISIS oraz tzw. terror preachers (głosicieli terroru), czyli przede wszystkim w terroryzm islamski.

Wydaje się, że rząd Australii nie proponuje pozbawiania obywatelstwa osób urodzonych w Australii. Nie jest pewnym, jak traktowane będą osoby naturalizowane w Australii, które mają tylko jedno obywatelstwo. Pozbawienie ich obywatelstwa oznaczałoby dla nich bezpaństwowość. Australia jest stroną Konwencji o Ograniczaniu Bezpaństwowości z 1961 r., której art. 8 zakazuje pozbawiania obywatelstwa, jeżeli skutkowałoby to bezpaństwowością. Przystępując do Konwencji Australia nie zastrzegła sobie prawa do pozbawiania obywatelstwa powodującego bezpaństwowość w sytuacji działań obywatela „poważnie narażającego istotne interesy Państwa” (art 8.a.ii Konwencji).

Dla porównania, rząd Wielkiej Brytanii zapowiedział w zeszłym roku możliwość pozbawiania obywatelstwa osób naturalizowanych podejmujących działalność terrorystyczną, nawet jeżeli powoduje to bezpaństwowość. Ta propozycja spotkała się z krytyką, mimo że Wielka Brytania, również strona Konwencji, zastrzegła sobie taką możliwość w związku z jej art. 8.a.ii. Francja, która poczyniła podobne zastrzeżenie w związku z Konwencją, także zamierza korzystać z uprawnienia do pozbawiania obywatelstwa podwójnych obywateli, którzy dopuścili się aktów terrorystycznych.

Rząd Australii wydaje się mieć bardziej związane ręce niż rządy brytyjski i francuski. Działania zapowiedziane przez Australię ilustrują trudność równoważenia interesów bezpieczeństwa narodowego oraz swobód i praw obywatelskich. Zagrożenie terrorystyczne powoduje, że szala przechyla się na korzyść ograniczeń.

Polska nie jest stroną Konwencji o Ograniczaniu Bezpaństwowości z 1961 r. Art. 34(2) Konstytucji RP stanowi, że obywatel polski może utracić obywatelstwo jedynie przez jego zrzeczenie się. Nasz kraj nie wydaje się różnicować między obywatelstwem nabytym z tytułu urodzenia a naturalizacją. Prawo nie przewiduje możliwości pozbawiania obywatelstwa przez organy państwowe.