Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 2199 (2015) potępiająca handel z ISIL oraz niszczenie dziedzictwa kulturowego

 Źródło: Antiquities Coalition

W dniu 12 lutego 2015 r., na podstawie rozdziału VII KNZ, Rada Bezpieczeństwa jednogłośnie przyjęła rezolucję 2199 (2015) potępiającą handel z ISIL. Państwom członkowskim ONZ nakazano podjęcie kroków w celu uniemożliwienia grupom terrorystycznym w Iraku i Syrii pozyskiwania funduszy z darowizn, handlu ropą naftową, zabytkami oraz zakładnikami. Potępiając niszczenie oraz grabież dziedzictwa kulturowego w Iraku i Syrii, Rada nakazała państwom podjęcie, we współpracy z Interpolem, UNESCO oraz innymi organizacjami międzynarodowymi, odpowiednich środków mających na celu przeciwdziałanie handlowi przedmiotami o wartości kulturowej, naukowej i religijnej wywiezionymi z Iraku po 6 sierpnia 1990 r. oraz z Syrii po 15 marca 2011 r. - jedno z ważnych źródeł finansowania ISIL stanowi bowiem nielegalny obrót dobrami kultury, w tym zabytkami archeologicznymi. Członkowie ONZ zostali zatem zobowiązani do zakazania międzynarodowego obrotu takimi obiektami oraz umożliwienia ich bezpiecznego powrotu do narodów Iraku i Syrii. Ponadto, Rada wezwała państwa członkowskie do niepłacenia okupów za zakładników, w celu odcięcia ISIL od finansowego wsparcia i zniechęcenia do dalszych porwań. Potwierdzone zastały również obowiązki państw w zakresie uniemożliwienia grupom terrorystycznym dostępu do instytucji finansowych oraz zapobiegania zakupom przez nie broni i sprzętu wojskowego.

Szczególnie interesującym aspektem rezolucji 2199 (2015) jest jej fragment poświęcony zobowiązaniom międzynarodowym w zakresie ochrony dziedzictwa kultury Iraku i Syrii.  Ze względu na prawnie wiążący charakter rezolucji, mają one zastosowanie wobec wszystkich członków ONZ. Tym samym, Rada Bezpieczeństwa powróciła do swej funkcji prawotwórczej w odniesieniu do ochrony dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego. W dwóch wcześniejszych rezolucjach dotyczących konfliktów zbrojnych w Kuwejcie (1990-1991) i w Iraku (2003), nakazała ona bowiem zwrot dóbr kultury zagrabionych i wywiezionych z terytorium okupowanego z naruszeniem norm prawa międzynarodowego. Tym samym, skutkiem naruszenia zakazu grabieży dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego było zobowiązanie okupanta do ich zwrotu. W przypadku II wojny w Zatoce Perskiej  i grabieży zabytków archeologicznych oraz muzealiów Iraku podczas ataku koalicji międzynarodowej, zobowiązanie takie spoczywało nie tylko na państwach uczestniczących w inwazji ale także wszystkich członkach ONZ. W rezolucji 2199 rozwiązanie takie zastosowano również w z stosunku do zagrożeń związanych z konfliktami zbrojnymi o charakterze niemiędzynarodowym, w tym tzw. terroryzmem kulturowym. Przyjęcie przez Radę mechanizmu ad hoc wydaje się być wyjątkowo istotne w świetle niechęci dużej części państw świata do związania się reżimem haskim dotyczącym ochrony dóbr kultury podczas  konfliktów zbrojnych o charakterze wewnętrznym.

Więcej tu.