Komisja Europejska pozywa Polskę za złą jakość powietrza

Komisja Europejska poinformowała dzisiaj, że podjęła decyzję o złożeniu skargi przeciwko Polsce do TS w sprawie przekroczenia dopuszczalnych (na podstawie dyrektywy) norm jakości powietrza. Na razie nie jest jeszcze dostępna skarga (dopiero dzisiaj Kolegium Komisarzy podjęło decyzję o jej złożeniu), ale z komunikatu przedstawionego przez KE wynika, że skarga dotyczy faktu, że w ciągu ostatnich pięciu lat dopuszczalne dzienne normy stężenia pyłu (przede wszystkim tzw. cząstek PM10) były stale przekroczone stale w 35 z 46 wyznaczonych stref. Przekroczone były też roczne normy stężenia w 9 strefach. Komisja uznała podejmowane przez Polskę środki w celu zaradzenia tej sytuacji za niewystarczające.

Zgodnie z komunikatem Komisji jest to postępowania w trybie art 258 TFUE, a zatem jego wynikiem będzie jedynie deklaratoryjny wyrok Trybunału. Nie może on w tym wypadku zastosować art 260 ust. 3 pozwalającego już w pierwszym postępowaniu na żądanie przez Komisję kar finansowych. Nie dotyczy ono bowiem braku wdrożenia dyrektywy, ale braku podjęcia działań zmierzających do usunięcia  stanu faktycznego niezgodnego z wymogami dyrektywy.  Nałożenie kar finansowych będzie zatem możliwe dopiero wówczas, gdy Polska nie zastosuje się do ewentualnego wyroku TS w tej sprawie. W związku z tym należy ostrożnie podchodzić do szacunków dotyczących potencjalnych kar (np. tu).

Dyrektywa  2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (tzw. dyrektywa CAFE) określa w załącznikach dopuszczalne, bezpieczne dla zdrowia ludzkiego limity stężeń gazów i pyłów w powietrzu. Nakłada również na państwa obowiązki związane z monitorowaniem stężeń oraz przygotowywaniem planów i programów naprawczych, w przypadku przekroczenia dopuszczalnych norm. W Polsce największym problemem od lat są zanieczyszczenia z tzw. źródeł niskich emisji - przede wszystkim z ogrzewania gospodarstw domowych. 

Obecne postępowanie nie jest pierwszym postępowaniem przeciwko Polsce w kontekście dyrektywy CAFE. W 2012 r. Polska została pozwana za brak jej wdrożenia (sprawa C-48/12). Wówczas Komisja zarzucała Polsce brak jej wdrożenia. Proponowała również karę pieniężną na podstawie art 260 ust 3 TFUE. Jednak wobec faktu, że Polska przyjęła odpowiednie przepisy na początku 2013 r. Komisja Europejska wycofała skargę.  Obecnie wszczęte postępowania jest całkowicie nowym postępowaniem, chociaż dotyczącym tej samej dyrektywy.