Brexit – zakończyła się druga runda negocjacji

Wczoraj zakończyła się druga runda negocjacji między Unią Europejską (UE) a Wielką Brytanią w sprawie Brexitu, czyli zasad opuszczenia przez Wielką Brytanię UE i warunków późniejszej współpracy obu bloków. Głównym przedmiotem rozmów były kwestie praw obywateli, rozliczenie Brexitu oraz Irlandia. Szczegóły poniżej. Następna runda w sierpniu.

Celem tej rundy negocjacji było wzajemne przedstawienie stanowisk negocjacyjnych. Po raz pierwszy strony zaprezentowały je tak szczegółowo. Ustalono zakres, w jakim są one zbieżne. Ta runda negocjacji nie obejmowała wszystkich istotnych punktów, gdyż w niektórych stanowisko Wielkiej Brytanii nie jest jeszcze do końca sprecyzowane.  

Z dostępnych informacji wynika, że druga runda negocjacji przyniosła następujące ustalenia:

1.    Rozliczenie członkostwa – Duża rozbieżność panuje co do wysokości i zasad rozliczenia. Wielka Brytania nie neguje już, że będzie się musiała rozliczyć się z UE przy wycofywaniu się z członkostwa, co będzie obejmować m.in koszty przeniesienia siedzib unijnych instytucji i emerytury urzędników unijnych. Jednak dalsze szczegóły jej stanowiska nie są jednak znane. Obie strony podkreślają, że kwestie rozliczenia muszą zostać wynegocjowane en bloc, aby uniknąć negocjowania poszczególnych „rachunków” na kolejnych etapach negocjacji. Na razie strony są niechętne do zbliżenia swoich stanowisk. „Rachunek rozwodowy” szacowany jest wstępnie na ok. 30 – 50 mld Euro.

2.    Porozumienie handlowe – To jeden z najważniejszych elementów Brexitu, biorąc pod uwagę powiązania gospodarcze między UE a Wielką Brytanią, w tym między Irlandią i Irlandią Północną. UE stoi na stanowisku, że negocjacje handlowe mogą się zacząć dopiero po ustaleniu szczegółów rozliczenia wystąpienia Brexitu (zob. powyżej). Brytyjscy politycy twierdzą, że zawarcie porozumienia handlowego nie jest dla niej konieczne. Wielka Brytania nie przedstawiła w tym zakresie szczegółów swojego stanowiska. Przedsiębiorcy jednak czekają na nie z niecierpliwością, gdyż brak informacji nt. warunków dalszego prowadzenia działalności jest dla nich, jak i dla całej gospodarki, bardzo niekorzystny. Nagłe zniknięcie podstawy prawnej ich działalności po zakończeniu dwuletniego okresu negocjacyjnego będzie miało znaczący wpływ m.in. na operację linii lotniczych, elektrowni atomowych, bezpieczeństwa żywności i całego londyńskiego City, czyli usług finansowych..

3.    Prawa obywateli UE w Wielkiej Brytanii – Między stronami istnieją tu znaczące rozbieżności. Strony przedstawiły szczegóły swoich pozycji negocjacyjnych w specjalnej notatce, dostępnej tu.

·         Głównym źródłem rozbieżności jest to, że UE chce, aby prawa obywateli Unii w Wielkiej Brytanii oparte były na prawie unijnym, zaś Wielka Brytania chce im przyznać maksymalnie takie prawa, jakie przysługują w Wlk Brytanii Brytyjczykom (są one węższe niż prawo unijne), zaś w pewnym zakresie (np. sprowadzanie członków rodziny) jak imigrantom spoza UE.

·         Źródłem rozbieżności są też prawa pracowników-obywateli UE, zwłaszcza delegowanych oraz tych, którzy często przenoszą się z kraju do kraju w ramach obecnej UE. Kotrowersyjne jest również, czy obywatele Wielkiej Brytanii pracujący obecnie w innym kraju członkowskim będą mogli przenieść się do innego kraju UE nie tracąc dotychczasowych przywilejów.  

·         Kompetencja TSUE: Zdaniem UE gwarantem praw obywateli UE w Wielkiej Brytanii powinien być Trybunał Sprawiedliwości UE (TSUE). Pomimo tego, że Wielka Brytania przyznała niedawno, że niektóre kwestie powinny być objęte jurysdykcją TSUE, szczegóły jej stanowiska negocjacyjnego nie są do końca znane.

4.    Irlandia – obecna współpraca między Irlandią i Irlandią Północną oparta jest na porozumieniu pokojowym z Wielkiego Piątku 1998 r. (Good Friday Agreement) oraz Wspólnej Strefie Podróżowania (Common Travel Area), które są realizowane w ramach UE. Obie strony są zgodne co do tego, że konieczne jest utrzymanie obu tych podstaw. W następnej rundzie negocjacyjnej Wielka Brytania ma przedstawić swoją propozycję utrzymania Wspólnej Strefy Podróżowania po Brexicie. W szczególności chodzi o to, jak ma wyglądać granica między Irlandią a Irlandią Płn., która obecnie jest bardzo ‘miękka’. Zarówno Wielka Brytania jak i Irlandia chcą uniknąć uniknąć powrotu do „twardej granicy” dzielącej wyspę, gdyż może to mieć negatywny wpływ na postęp irlandzkiego procesu pokojowego.   

Strony planują odbywać tygodniowe rundy negocjacyjne co miesiąc. Następna odsłona negocjacji nastąpi więc w sierpniu.

Źródła: UE, BBC, Financial Times, The Economist