Nowelizacja szwedzkiej ustawy o arbitrażu

Z dniem 1 marca 2019 r. wejdzie w życie nowelizacja szwedzkiej ustawy arbitrażowej. W ten sposób zwieńczone zostają blisko pięcioletnie prace kodyfikacyjne zmierzające do uwzględnienia praktyki UNCITRAL w odniesieniu do ustawy uchwalonej w 1999 r. Doniosłość tych zmian istotnie wykracza poza Szwecję, dzięki niesłabnącej od czasów Zimnej Wojny popularności tego państwa jako siedziby arbitraży międzynarodowych. Reputację neutralnego ośrodka rozstrzygania sporów wschód-zachód Sztokholm zbudował w szczególności w postępowaniach z udziałem przedsiębiorców z Chin, Rosji i USA (GAR, The European, Middle Eastern and African Arbitration Review 2016. Sweden). Znowelizowana ustawa odnosi się przede wszystkim do arbitraży ad hoc (tj. nie na podstawie regulaminów instytucji arbitrażowych takich jak SCC czy ICC).

Do najważniejszych zmian należą (KAB, Sweden Adopts Revisions to Modernize its Arbitration Actq):

• zarzuty jurysdykcyjne - o ile zgodnie z ustawą z 1999 r. strona mogła wystąpić do sądu rejonowego o stwierdzenie braku kompetencji trybunału arbitrażowego do rozstrzygnięcia sporu przed lub w trakcie postępowania (jak również mogło to stanowić podstawę skargi o uchylenie wyroku arbitrażowego), o tyle w nowa ustawa ogranicza możliwość wnoszenia takich zarzutów do momentu wdania się w spór (chyba że strona przeciwna nie sprzeciwia się późniejszemu wszczęciu takiego postępowania),
• powołanie arbitrów - dotąd gdy jeden z arbitrów nie mógł dłużej pełnić swojej funkcji lub został usunięty (z przyczyn istniejących w momencie nominacji), zastępcę zasadniczo wyznaczał sąd rejonowy; teraz owo uprawnienie generalnie przypadnie stronie, która danego arbitra wskazała, chyba że prowadziłoby to do nadużycia procesowego,
• na wzór choćby regulaminu arbitrażowego SCC z 2017 r. dodano możliwość konsolidacji postępowań arbitrażowych,
• przyjęto nowe zasady wskazania prawa właściwego do rozstrzygnięcia sporu i odnośnych kompetencje trybunału arbitrażowego,
• skróceniu uległ termin zaskarżania wyroku trybunału arbitrażowego.

Ogólnie zmiany nie są oceniane jako rewolucyjne, jednak podnosząc efektywność postępowań arbitrażowych i autonomię stron mają umocniać pozycję Sztokholmu jako ośrodka arbitrażowego.