Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję dotyczącą dostępu do szczepionek przeciwko koronawirusowi

26 lutego br. Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła jednomyślnie rezolucję 2565 dotyczącą dostępu do szczepionek przeciwko koronawirusowi. Tekst rezolucji został zaproponowany przez Wielką Brytanię i poparty przez 112 państw. 

Jest to druga rezolucja Rady odnosząca się do pandemii – poprzednia (2532) została uchwalona 1 lipca 2020 r. Rada wezwała w niej do „powszechnego i natychmiastowego wstrzymania działań wojennych we wszystkich sytuacjach” (par. 1).

W preambule rezolucji 2565 Rada zauważyła, że zarówno konflikty zbrojne mogą przyczynić się do pogarszania pandemii, jak i pandemia może mieć negatywny wpływ na humanitarny aspekt konfliktów zbrojnych. Podkreśliła, że wezwanie do wstrzymania działań wojennych z rezolucji 2532 nie zostało w pełni wysłuchane. Rada powtórzyła również apel WHO o walkę ze stygmatyzacją i dezinformacją oraz pochwaliła wysiłki państw, które wsparły inicjatywę COVAX. 

Rada stwierdziła, że „bezprecedensowy rozmiar pandemii może zagrozić utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa” ("(...) is likely to endanger the maintenance of international peace and security"). Ponownie więc (takie samo stwierdzenie pojawiło się w rezolucji 2532) Rada nie zdecydowała się na uznanie pandemii wprost za zagrożenie dla międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa i podjęcie rezolucji na podstawie rozdziału VII Karty, dzięki czemu rezolucja wiązałaby państwa. Miałoby to szczególne znaczenie w kontekście wezwania państw do współpracy i innych inicjatyw w celu ułatwienia równego dostępu do szczepionek przeciwko COVID-19 w przystępnej cenie w sytuacjach konfliktów zbrojnych, sytuacjach pokonfliktowych i kompleksowych nagłych przypadkach humanitarnych (par. 1). 

Podczas, gdy większość postanowień rezolucji odnosi się do problemów związanych ze szczepieniami podczas konfliktów zbrojnych, niektóre zdają się jednak mieć charakter bardziej uniwersalny. Przykładowo, Rada podkreśliła potrzebę „solidarności, równości i efektywności” oraz poprosiła gospodarczo rozwinięte państwa o darowizny szczepionek na rzecz państw o niższych dochodach i tych, które są w potrzebie, zwłaszcza za pośrednictwem inicjatywy COVAX, tak aby zapewnić sprawiedliwy dostęp i równy podział produktów leczniczych związanych z leczeniem koronawirusa (par. 11).

Media porównując współpracę państw w Radzie Bezpieczeństwa ONZ nad rezolucjami 2532 i 2565 zwracają uwagę, że zeszłoroczne prace nad rezolucją przeciągały się długie miesiące przez brak porozumienia między USA i Chinami; teraz porozumienie udało się osiągnąć szybko, co oczywiście liczone jest na plus administracji prezydenta Bidena. Dyplomaci zaangażowani w proces zwracają również uwagę, że cała społeczność międzynarodowa jest zainteresowana współpracą w zakresie dostępu do szczepionek, stąd sprawna praca nad rezolucją.

Mimo jednak pochwał dla administracji prezydenta Bidena i górnolotnych deklaracji zawartych w rezolucji, podkreślmy jeszcze raz, że stali członkowie RB ONZ nie zdecydowali się przyjąć rezolucji na podstawie Rozdziału VII KNZ, a więc narzucić sobie obowiązku podzielenia się swoimi zapasami szczepionek z mniej zamożnymi państwami.