Guest Post: W sierpniu 2021 r. wejdzie w życie protokół nr 15 do EKPC

 

W SIERPNIU 2021 R. WEJDZIE W ŻYCIE PROTOKÓŁ NR 15 DO EKPC

 

Kilka dni temu (21 kwietnia) ostatnie państwo-strona EKPC - tj. Włochy, złożyły dokument ratyfikacyjny Protokołu nr 15 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Oznacza to, że Protokół wejdzie w życie w stosunku do wszystkich krajów z dniem 1 sierpnia 2021 r.  Jest to niewątpliwie istotna data zarówno dla samego Trybunału - stanowi bowiem kolejny etap jego długofalowej reformy, jak również dla przyszłych skarżących.

 

Przypomnijmy, że Protokół nr 15 został przyjęty przez KM Rady Europy 16 maja 2013 r., a Prezydent RP podpisał ustawę ratyfikacyjną 27 maja 2015 r. Protokół prowadza do Konwencji szereg istotnych zmian, przede wszystkim skraca termin złożenia skargi do ETPC z sześciu do czterech miesięcy od wydania ostatecznego orzeczenia przez sąd krajowy. Znosi także wymóg „należytego rozpatrzenia sprawy przez sąd krajowy” w przypadku gdy skarżący nie doznał znaczącego uszczerbku, choć nadal Trybunał będzie mógł zdecydować o rozpatrzeniu skargi jeśli uzna, że wymaga tego poszanowanie praw człowieka. Protokół przewiduje również możliwość przekazania skargi przez Izbę do Wielkiej Izby bez możliwości wniesienia sprzeciwu od tej decyzji przez strony postępowania. Poza zmianami strice proceduralnymi, „oficjalne” miejsce w tekście Konwencji (a konkretnie w preambule) znajdzie zasada subsydiarności systemu konwencyjnego oraz doktryna marginesu oceny. Podniesienie rangi drugiej z tych koncepcji może być różnie oceniane, gdyż choć sama doktryna została wypracowana w orzecznictwie ETPC już wiele lat temu, nadal rodzi wiele kontrowersji i jest przedmiotem zainteresowania doktryny.

 

 

dr Julia Kapelańska-Pręgowska

Katedra Praw Człowieka, WPiA UMK