Opinia doradcza MTS dot. konsekwencji prawnych wynikających z polityki i praktyki Izraela na okupowanych terytoriach palestyńskich, w tym we wschodniej Jerozolimie

Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych przyjęło w grudniu 2022 roku rezolucję A/RES/77/247, w której zwróciło się do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o wydanie opinii doradczej w następujących kwestiach:

"(a) Jakie są prawne konsekwencje wynikające z ciągłego naruszania przez Izrael prawa narodu palestyńskiego do samostanowienia, z jego długotrwałej okupacji, osadnictwa i aneksji terytorium palestyńskiego okupowanego od 1967 r., w tym z działań mających na celu zmianę składu ludności, charakteru i statusu Miasta Świętego Jerozolimy, oraz z przyjęcia przez Izrael związanych z tym przepisów i środków dyskryminacyjnych?

(b) W jaki sposób ta polityka i praktyka Izraela wpływają na status prawny okupacji i jakie prawne konsekwencje wynikają z tego statusu dla wszystkich państw i ONZ”.

W swojej opinii doradczej z 19.07.2024 (zobacz tu) Trybunał odpowiadając na zadane pytania stwierdził (odnosząc się do pytania a), że bezprawne praktyki i polityki Izraela pozostają w sprzeczności z jego zobowiązaniem do poszanowania prawa narodu palestyńskiego do samostanowienia,  zaś ciągła obecność Izraela na terytoriach palestyńskich jest nielegalna (pytanie b).

Szczegółowe ustalenia są następujące:

Kontynuowana obecność Państwa Izraelskiego na okupowanym terytorium palestyńskim jest bezprawna; i co istotne sam fakt jej ciągłego charakteru nie zmienia jej statusu jako bezprawnej. Izrael jest zobowiązany do jak najszybszego zakończenia swojej bezprawnej obecności na  okupowanym terytorium palestyńskim; oraz do natychmiastowego zaprzestania wszelkich nowych działań osadniczych i ewakuacji wszystkich osadników z okupowanego terytorium palestyńskiego; Izrael ma także naprawić szkody wyrządzone wszystkim osobom fizycznym lub prawnym na okupowanym terytorium palestyńskim.

Jeśli chodzi o zobowiązania pozostałych państw to MTS stwierdził, że wszystkie państwa zobowiązane są do nieuznawania za legalną sytuacji wynikającej z bezprawnej obecności Izraela na okupowanym terytorium palestyńskim oraz do nieudzielania pomocy lub wsparcia w utrzymaniu sytuacji stworzonej przez kontynuowaną obecność Izraela na okupowanym terytorium palestyńskim;

Obowiązek do nieuznawania za legalną sytuacji wynikającej z bezprawnej obecności Izraela na okupowanym terytorium palestyńskim nałożono także na organizacje międzynarodowe, w tym Organizację Narodów Zjednoczonych,

Zaś sama ONZ, a zwłaszcza Zgromadzenie Ogólne, które zwróciło się o opinię, oraz Rada Bezpieczeństwa powinny rozważyć dokładne metody i dalsze działania niezbędne do jak najszybszego zakończenia bezprawnej obecności Izraela na okupowanym terytorium palestyńskim.