Ekstradycja do USA podejrzanego o współpracę z Al-Kaidą Tunezyjczyka naruszeniem EKPCz

Po przerwie wakacyjnej ETPCz powrócił do obowiązków. 

Przedmiotem rozstrzygnięć stały się m.in. 2 sprawy dotyczące wydaleń z Francji do Rosji oraz z Belgii do USA. 

Sprawa Trabelsi p. Belgii dotyczyła ekstradycji do USA obywatela tunezyjskiego, której władze belgijskie dokonały pomimo nałożenia przez Trybunał 'interim measures' w postaci zakazu ekstradycji. W USA skarżący był ścigany na podstawie zarzutów o przestępstwa terrorystyczne w zw. z działalnością Al-Kaidy za co grozi mu kara dożywotniego pozbawienia wolności.

Naruszenie art. 3 Konwencji zostało w orzeczeniu Trybunału oparte na przesłance zakładającej, że wykonanie kary dożywotniego pozbawienia wolności – tak jak jest ona skonstruowana w ustawodawstwie amerykańskim, nie jest powiązane z mechanizmem przeglądu/weryfikacji kary, tzn. w trakcie jej odbywania skarżący nie ma perspektyw przedterminowego zwolnienia. Właśnie ten brak nadziei powoduje, że w omawianym przypadku narażenie skarżącego na skazanie na karę dożywotniego pozbawienia wolności jest sprzeczne z wymogami art. 3 Konwencji. Fakt, że władze belgijskie poddały skarżącego ekstradycji mimo nałożenia przez Trybunał środków tymczasowych powoduje, że dodatkowo poziom ochrony praw gwarantowanych w art. 3 Konwencji uległ obniżeniu, nastąpiło więc w konsekwencji także naruszenie prawa do skargi indywidualnej gwarantowanego w art. 34 Konwencji. 

Wyrok stanowi potwierdzenie linii orzeczniczej przyjętej przez Trybunał w sprawie Vinter i inni p. Wlk. Brytanii, w której Trybunał uznał, że wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności jest zgodne z art. 3 Konwencji, jeżeli obowiązujący w państwie system prawny przewiduje realne, a nie tylko ogólne i teoretyczne gwarancje weryfikacji kary w trakcie jej odbywania. W wyroku w sprawie Vinter Trybunał uznał po raz pierwszy, że skazany od samego początku odbywania kary musi wiedzieć, jakie warunki musi spełnić, aby mógł się ubiegać o przedterminowe zwolnienie, włączające w to informację o tym, jak będzie przebiegało weryfikowanie jego kary.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem ETPCz przekazanie – czy to w formie ekstradycji, czy wydalenia, skarżącego do kraju, w którym narażony byłby na ryzyko naruszenia jego praw gwarantowanych Konwencją stanowi naruszenie EKPCz. Dlatego też w sprawie Trabelsi doszło do naruszenia Konwencji, bo system amerykański, choć stwarza ogólne możliwości warunkowego zwolnienia, nie precyzuje dokładnie jego przesłanek. Grożąca skarżącemu kara nie podlega więc w praktyce obniżeniu.