Indie publikują nowy modelowy BIT

Przynależność do nielicznego grona państw, który przyjęły modelową umowę o ochronie i popieraniu inwestycji potwierdziły Indie, które znowelizowały swój wzorzec negocjacyjny przyjęty w 2003 roku.

Modelowy BIT, na mocy którego strony miałyby:

- potwierdzić prawo państwa goszczącego do przyjmowania regulacji odnoszących się do inwestycji zagranicznych zgodnie z prawem oraz celami polityk krajowych, w tym do zmiany warunków obowiązujących takie inwestycje,

- wyraźnie wskazać na powiązanie zagadnień inwestycyjnych oraz trwałego rozwoju i inkluzywnego wzrostu gospodarczego (ani popieranie inwestycji, ani doniosłość trwałego i inkluzywnego wzrostu nie są przedmiotem szczegółowych regulacji).

z pewnością będzie przedmiotem uważnych analiz w najbliższym czasie. 

W pierwszych komentarzach zwrócono uwagę choćby na nowy sposób sformułowania minimalnego standardu traktowania, oraz traktowania narodowego (International Economic Law and Policy Blog) oraz tego co strony "uważają" za niezbędne dla ochrony interesu publicznego (kolejny post).

Na uwagę zasługują choćby:

Definicja inwestycji

W rozumieniu Umowy definicja inwestycji ogranicza się do przedsiębiorstwa należącego do lub kontrolowanego w dobrej wierze przez inwestora (art. 1(6)). O ile zakres przedmioty definicji jest zatem nader krótki, to dłuższa jest lista wyłączeń (art. 1(7)).

Swoboda regulacyjna państwa goszczącego 

Zakres stosowania BITu w niczym nie ogranicza swobody stron działających w dobrej wierze w stanowieniu, rewizji ani uchylaniu własnych praw (art. 2.4); każda ze stron zachowuje dyskrecjonalną swobodę w zakresie regulacji, compliance i egzekwowania prawa. W szczególności, mocą umowy państwa-strony zgadzają się, że niedyskryminacyjne działania regulacyjne dla zapewnienia doba wspólnego takiego jak zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, czy środowisko nie będą traktowane jaki wywłaszczenie (art. 5.4). Umowy nie stosuje się także do zamówień publicznych (art. 2(6)(i)).

Ogólne wyjątki od umowy obejmują ochronę moralności i porządku publicznego, środowiska naturalnego, warunków pracy, prywatności, czy dziedzictwa kulturowego (16(1)(i, v, vi, viii, ix)). 

ISDS

Po wyczerpaniu środków krajowych, umowa przewiduje ustanowienie autonomicznego mechanizmu arbitrażowego dla enumeratywnie wskazanych kwestii (minimalny standard traktowania i traktowanie narodowe, wywłaszczenie, wjazd i pobyt personalu oraz transfer środków związanych z inwestycją oraz roszczenia wzajemnego). Z zakresu kompetencji ISDS wyłączono badanie sporów, w których zapadły już rozstrzygnięcia sądowe lub arbitrażowe (art. 14(2) w zw. z Częścią II). Postępowanie przed trybunałem arbitrażowym będzie się toczyć zgodnie z obowiązującymi zasadami arbitrażowymi UNCITRAL. 

Umowa stanowi generalny obowiązek publikacji zawiadomienia o wszczęciu arbitrażu, pism procesowych, transkryptów z rozpraw (o ile takie są dostępne) oraz wszelkich orzeczeń arbitrażowych (art. 14(8)).

W toku postępowania arbitrażowego strony trzecie mają prawo do ustnego lub pisemnego wypowiadania się w przedmiocie wykładni umowy (art. 14(8)(iv)).

SSDS

Umowa przewiduje także mechanizm arbitrażu międzypaństwowego (art. 15). W szczególnych sytuacjach, strony będę mogły zwrócić się o pomoc w ukonstytuowaniu trybunału do Prezesa MTSu.