Rząd przyjął projekt nowej ustawy konsularnej

Na dzisiejszym posiedzeniu (24.03.2015) rząd przyjął projekt nowej ustawy kompleksowo regulującej prawo konsularne. Planowana ustawa – Prawo konsularne (projekt i pełna dokumentacja procesu legislacyjnego dostępna na stronie Rządowego Centrum Legislacji), w zamierzeniu MSZ, które opracowało projekt, ma zastąpić szereg dotychczas obowiązujących aktów normatywnych, w tym przede wszystkim ustawę o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej z 1984 r. Na marginesie można zauważyć, że ustawa doczekała się dopiero teraz pierwszego komentarza, który ukazał się kilka tygodni temu (autorstwa m.in. prof. B. Mikołajczyk i prof. M. Zielińskiego z Uniwersytetu Śląskiego).

Bezpośrednim impulsem do podjęcia prac nad ustawą był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 października 2014 r. (sygn. akt K 8/14), w którym uznano za niekonstytucyjny art. 31 ust. 1 ustawy o funkcjach konsulów RP (upoważnienie do wydania rozporządzenia dotyczącego trybu postępowania przed konsulem) oraz zarządzenie Ministra Spraw Zagranicznych z 1985 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przed konsulem. TK zdecydował, że powyższe przepisy utracą moc w ciągu 12 miesięcy od wydania wyroku. Inicjatorem postępowania przed TK był Rzecznik Praw Obywatelskich. Na problem konstytucyjności przepisów regulujących tryb postępowania przed konsulem zwracała uwagę również doktryna.

Obszerny projekt ustawodawczy (aż 150 artykułów) podnosi do rangi ustawowej szereg zagadnień aktualnie uregulowanych w randze podustawowej (obok trybu postępowania przed konsulem również dotyczących m.in. konsulów honorowych oraz pobierania opłat konsularnych), a także zawiera postanowienia dotyczące zagadnień dotychczas nieuregulowanych w prawie polskim, jak np. udzielanie pomocy konsularnej obywatelom tych państw członkowskich UE, które nie mają placówek zagranicznych na terytorium danego państwa trzeciego (zob. art. 23 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz art. 46 Karty Praw Podstawowych).

Przedstawiony projekt inspiruje do wielu szczegółowych analiz. Przynajmniej część z nich zostanie zasygnalizowana na naszym blogu w najbliższej przyszłości, przy okazji informowania o pracach nad projektem w parlamencie. Świetną okazją do dyskusji nad nowym polskim prawem konsularnym będzie również konferencja, organizowana w dniach 25-26 czerwca br. w Krakowie, o której informowaliśmy w dziale „ogłoszenia”.