Obrona raportu Polski z wykonywania Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych

W Genewie zakończył obrady w ramach 59. sesji Komitet Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (19.09. - 7.10). W trakcie sesji odbyła się obrona szóstego już raportu nt. wykonania postanowień Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych przez Polskę. Wczoraj, tj. 11.10 Komitet opublikował konkluzje podsumowujące ten cykl monitoringowy, zawierające wskazówki dla rządu co do dalszej implementacji postanowień paktu (pełen zestaw dokumentów przedstawionych w trakcie procedury monitoringowej dostępny jest tu).

Wśród bardzo licznych zaleceń warto zwrócić uwagę na następujące:

• zapewnienie krajowej implementacji postanowień Paktu także poprzez stworzenie możliwości dochodzenia na drodze sądowej realizacji praw zawartych w Pakcie (6);
• zapewnienie odpowiednich środków oraz niezależności funkcjonowania Biura RPO (8);
• konieczność nowelizacji ustawy równościowej z 2010 r. poprzez rozszerzenie katalogu przesłanek dyskryminacji (10);
• zapewnienie pełnego korzystania z praw gwarantowanych w Pakcie, w tym w zakresie mieszkalnictwa, edukacji i zabezpieczenia społecznego, grupom i jednostkom wykluczonym i marginalizowanym, w tym Romom;
• konieczność podejmowania działań na rzecz równości płci, w tym poprzez zwalczanie nierówności na rynku pracy, czy zmiany postaw społecznych w zakresie stereotypowych ról społecznych;
• zapewnienie sprawiedliwych warunków pracy w tym poprzez redukowanie zatrudnienia czasowego, czy podnoszenie płacy minimalnej (18);
• konieczności implementacji wyroku TK ws możliwości zrzeszania się w związkach zawodowych osób zatrudnionych na umowy cywilnoprawne (25);
• zapewnienie skutecznej pomocy dla ofiar przemocy domowej (pkt 29);
• zwiększenia dostępności placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci, choć w tym kontekście Komitet z zadowoleniem odnotował wprowadzenie programu 500 plus (pkt 31);
• konieczność zwalczania nieprawidłowego żywieniem i otyłością szczególnie dzieci (pkt 39-40);
• konieczność działań w zakresie zapewnienia zdrowia reprodukcyjnego kobiet, w tym poprzez dostępność legalnych aborcji (pkt 44-47);
• zapewnienia dostępu do edukacji także dla dzieci osób przebywających w Polsce czasowo, czy nielegalnie.

Choć sprawozdanie władz polskich obejmowało okres 2007-2013, w rekomendacjach odnaleźć można nawiązania do aktualnej sytuacji w Polsce. Komitet krytycznie ocenił nową inicjatywę legislacyjną całkowicie zakazującą aborcji, wezwał też władze do implementacji dwóch wyroków TK z 2015 r. 

Warto podkreślić, że kwestie wskazane przez Komitet jako problematyczne w kontekście wykonywania przez Polskę zobowiązań międzynarodowych w zakresie praw człowieka, wskazywane były także przez inne organy międzynarodowe zajmujące się problematyką prawnoczłowieczą (por. ostatnie komentarze Komisarza Praw Człowieka tu).