Brexit: co dalej z mechanizmem rozstrzygania sporów?

Wielka Brytania złagodziła stanowisko ws. reżimu rozstrzygania sporów prawnych w zw. z Brexitem (zob. nasze posty tu i tu), odchodząc tym samym od kategorycznego odrzucenia wszelkiej "ingerencji w jurysdykcję w sprawach sądownictwa". W przeciwieństwie do kampanijnych  wypowiedzi premier Theresy May z ubiegłego roku, obecnie "konstruktywne podejście" Londyn zakłada odrzucenie bezpośredniej jurysdykcji Trybunału Sprawiedliwości z jednoczesnym uznaniem pewnej roli dla unijnych sędziów lub urzędników (FT, Britain softens Brexit stance on EU court ).

Analizujący możliwe rozwiązania David Davis, brytyjski sekretarz ds. wyjścia z UE, proponuje m.in. możliwość powołania specjalnych sądów lub paneli arbitrażowych składających się z dwóch członków wybieranych przez strony sporu i trzeciego wybieranego wspólnie. Zakres kognicji takiego ciała miałby obejmować zarówno wypowiedzenie współpracy na dotychczasowych zasadach, jak i wejście w życie i stosowanie, ewentualnej, nowej umowy o wolnym handlu. 

W opozycji do unijnego stanowiska negocjacyjnego - utrzymania jurysdykcji Luksemburga w sprawach obywateli UE zamieszkujących w Wielkiej Brytanii - w dokumencie Enforcement and Dispute Resolution wskazano, że byłoby to rozwiązaniem bezprecedensowym wobec obywateli państw trzecich, podczas gdy już obecnie stosowane jest spektrum rozwiązań (The Guardian, UK may have to pay EU in temporary customs union, Davis suggests): od politycznych i dyplomatycznych metod rozstrzygania sporów (UE-Szwajcaria), przez specjalny sąd bilateralny w sporach handlowych (CETA) i wspólny panel arbitrażowy (Umowa stowarzyszeniowa UE-Mołdawia), po specjalny trybunał EFTA. Być może różne mechanizmy rozstrzygania sporów mogłyby być stosowane w różnych obszarach.

Doraźnie sekretarz Davis nie wyklucza, że TS UE zachowałby pełną jurysdykcję w 3. letnim okresie przejściowym, a później utrzymał "istotne znaczenie" (Independent, European court decisions could still have direct force in UK after Brexit, offical documents reveal). Kolejna runda Brexitowych negocjacji planowana jest na przyszły tydzień.