Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka za uznaniem małżeństw homoseksualnych

W opublikowanej kilka dni temu (aktualnie jedynie w języku hiszpańskim) opinii doradczej wydanej na podstawie wniosku Kostaryki, Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka jednoznacznie wskazał na konieczność legalizacji małżeństw homoseksualnych oraz pełnego zrównania prawnego związków heteroseksualnych z homoseksualnymi. Trybunał zauważył również, że już sama odrębność regulacji prawnych związków hetero i homoseksualnych jest niedopuszczalna i dyskryminująca (w tym zakresie stanowisko Trybunału jest odmienne od stanowiska Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Ratzenböck i Seydl p. Austrii, o której niedawno pisaliśmy). Zdaniem Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka należy zapewnić parom jednopłciowym dostęp do istniejących w krajowym porządku prawnym form współżycia dostępnych dla związków heteroseksualnych (w tym prawo do małżeństwa), w celu zagwarantowania bez dyskryminacji wszystkich praw dla rodzin tworzonych przez takie pary.

W pierwszych komentarzach medialnych wskazuje się, że o ile część państw-stron Amerykańskiej konwencji praw człowieka już uznaje małżeństwa homoseksualne (tak m.in. Argentyna, Brazylia, Kolumbia), to inne (m.in. Boliwia, Paragwaj, Peru) dotychczas były zdecydowanie przeciwko.

Opinie doradcze Międzymarykański Trybunał Praw Człowieka wydaje na podstawie art. 64 Amerykańskiej konwencji. Uprawnionymi do składania wniosków o opinie doradcze są wszystkie państwa członkowskie Organizacji Państw Amerykańskich (nie tylko państwa-strony Amerykańskiej konwencji praw człowieka) oraz niektóre organy tej organizacji międzynarodowej. Wnioski mogą dotyczyć zarówno interpretacji Amerykańskiej Konwencji Praw Człowieka, jak i wszelkich innych instrumentów prawnych z obszaru praw człowieka przyjętych w ramach Organizacji Państw Amerykańskich, a także oceny zgodność regulacji prawa krajowego z Amerykańską Konwencją Praw Człowieka. Powszechnie wskazuje się, że Międzyamerykański Trybunał ma najszerzej określone kompetencje doradcze ze wszystkich sądów międzynarodowych. Dotychczas Trybunał wydał 24 opinie doradcze. Opinie doradcze formalnie nie są wiążące prawnie. W jednej z pierwszych z wydanych opinii Międzyamerykański Trybunał wskazał, że opinie doradcze stanowią:

“an alternate judicial method of consultative nature, which is designed to assist states and organs to comply with and to apply human rights treaties without subjecting them to the formalism and the sanctions associated with the contentious judicial process.” (par. 43, Restrictions to the death penalty (Arts. 4.2 and 4.4 American Convention on Human Rights), Advisory Opinion OC-3/83, September 8, 1983, Inter-Am. Ct. H.R. (Ser. A) No. 3 (1983).