W czerwcu b.r. szwedzki sąd apelacyjny (Svea hovrätt) uchylił decyzję Kronofogden, tj. Urzędu Komornika tym samy kolejny raz uniemożliwiając wykonanie wyroku z arbitrażu SCC z 2013 r. Sąd dokonał rozszerzającej wykładni immunitetu egzekucyjnego obejmując zakresem ochrony środki Narodowego Banku Kazachstanu (NBK). Z kolei sąd w USA zobowiązał Kazachstan do ujawnienia aktywów podlegających zajęciu pod groźbą stwierdzenia obrazy sądu.
Przedmiotem sporu arbitrażowego było wywłaszczenie w 2010 r. inwestycji naftowej o wartości przeszło 1 mld USD. Inwestycja została wywłaszczone tuż po osiągnięciu rentowności dzięki dekadzie prowadzenia działań restrukturyzacyjnych. Trybunał arbitrażowy uznał Kazachstan winnym naruszenia standardu uczciwego i sprawiedliwego traktowania na podstawie Traktatu Karty Energetycznej i zasądził na rzecz inwestora odszkodowanie w wysokości 500 mld USD (Anatolie Stati, Gabriel Stati, Ascom Group SA and Terra Raf Trans Traiding Ltd v. Kazakhstan, SCC Case No. V 116/2010).
Po nieudanej próbie uchylenia wyroku arbitrażowego przed szwedzkim sądem, Kazachstan uzyskał nakaz sądowy wstrzymujący egzekucję. W tej sytuacji inwestor wystąpił do EA o zajęcie mienia pozwanego na poczet wykonania wyroku. Urząd zajął znajdujące się w szwedzkim banku m.in. papiery wartościowe wraz z należnymi z tego tytułu prawami do dywidend, a także środki na rachunku pieniężnym NBK. Kazachstan decyzję zaskarżył.
W 2019 r. sąd pierwszej instancji orzekł, że w świetle Konwencji NZ o immunitetach jurysdykcyjnym i egzekucyjnym państwa immunitet egzekucyjny nie obejmuje mienia o charakterze handlowym, które ponadto musi jednak znajdować się w dyspozycji państwa w związku ze sprawowaniem władztwa publicznego. W rezultacie wspomniane mienie na zostało uznane własności Narodowego Banku Kazachstanu, a zatem nie było objęte ochroną immunitetową.
Sąd apelacyjny powyższy uchylił. Sędziowie zbadali w szczególności, czy art. 21, ust. c Konwencji interpretować w sposób celowościowy czy literalnie. Literalna wykładnia skutkowałaby uznaniem za wyłączone spod stosowania środków przymusu wszelkiego mienia formalnie należącego do banku centralnego. Z kolei interpretacja celowościowa prowadziłaby do uznania ochrony immunitetowej tylko w odniesieniu do aktywów, względem których Bank wykonuje uprawnienia suwerenne. W niniejszej sprawie zajęte środki m.in. nie były wykazywane przez Bank jako cześć jego aktywów, co budziło wątpliwości czy faktycznie należy je uznać za mienie NBK czy tylko pozostające w jego dyspozycji. Wziąwszy pod uwagę redakcję Konwencji, jej przedmiot i cel a także travaux préparatoires sędziowie ostatecznie opowiedzieli się na rzecz wykładni literalnej, uznając że sporne aktywa korzystają z ochrony.
Szwedzki sąd oddalił natomiast zarzut inwestora dotyczący nadużycia praw przez Kazachstan. Sędziowie orzekli, że istotą immunitety egzekucyjnego jest właśnie uniemożliwienie zastosowania środków przymuszających. Może się jednak okazać, że było to pyrrusowe zwycięstwo, którego konsekwencje Kazachstan poniesie w USA.
Kolejne środki odwoławcze składane przez Kazachstan w postępowaniu egzekucyjnym wyprowadziły sąd z równowagi, który w związku z tym "...decided to issue my opinion orally instead of in writing because I have a lot to say" (Transcript of Telephonic Status Conference zob. również Order of US District Court for the District of Columbia).
Sąd podkreślił, że Kazachstan ma rzecz jasna prawo do obrony, jednak prawa tego nadużywa i razem ze swoimi obrońcami powinien "wbić sobie do głowy", że taka postawa "kończy się tu i teraz" (Don't get me wrong, the Republic of Kazakhstan had every right to litigate the petition to confirm the arbitral award, and they had every right to appeal my decision. But those proceedings are over. These are post-judgment proceedings. And the Republic of Kazakhstan and its counsel needs to get that into their heads because the level of intransigence that we've seen to date is not acceptable and it officially ends today). Co nie oznacza, że pełnomocnicy powoda "mają powody od uśmiechu" (And the Stati lawyers should not be smiling right now because when I'm talking about the manner in which this case is being litigated, I'm talking to you, too).
Dalej, wielokrotne powtarzania oddalonych wcześniej argumentów było zdaniem sądu niewiarygodne (podobnie jak fakt że Kazachstan za takie usługi płaci). Ostatecznie sąd nakazał Kazachstanowi zastosowanie się do kolejnych nakazów discovery ujawnienia aktywów podlegających zajęciu w postępowaniu egzekucyjnym, a także aktywów i transakcji zagranicznych wskazujących na dysponowanie takim mieniem w USA. Dalsze brak współpracy będzie uznany za zniewagę sądu (So, I hope you all have found it satisfying because, as I said at the outset, it's over. I have affirmed her again. You've been ordered to comply with the discovery request and I want it done and I want it done now. And it will happen or both respondent and its counsel will be subject to contempt, not just of her orders, but of mine).
Stati zdołali również zabezpieczyć aktywa w Belgii, Holandii, Luksemburgu i Szwecji na poczet wykonania wyroku arbitrażowego łącznej wartości 6.25 mld USD (News Release)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz