Guest post: Sojusz USA-Indie w regionie Indo-Pacyfik

27 października 2020 r. USA podpisały z Indiami Umowę o wymianie i współpracy (Basic Exchange and Cooperation Agreement – BECA) Umowa jest ostatnim akordem w budowie formalno-prawnych ram więzi sojuszniczych. 

Więzi te tworzą 4 umowy; oprócz BECA są to umowy o: ogólnym bezpieczeństwie informacji wojskowych (General Security of Military Information Agreement – GSOMIA, 2002), korzystaniu z infrastruktury wojskowej na potrzeby zaopatrzenia i napraw (Logistics Exchange Memorandum of Agreement – LEMOA, 2016), zgodności i bezpieczeństwie komunikacji (Communications Compatibility and Security Agreement – COMCASA, 2018[1]). 

GSOMIA reguluje sposób ochrony krytycznych informacji udostępnianych Indiom przez USA, pozwoliła ona na współpracę w sektorze wojskowym zarówno międzyrządowym jak i przedsiębiorstw publicznych, lecz także prywatnych.  LEMOA pozwala na wzajemne korzystanie z baz, dostaw i rezerw na potrzeby sił zbrojnych oraz pogłębioną współpracę (m.in. wejście do portów, wspólne ćwiczenia i szkolenia oraz pomoc humanitarną), umowa jest zmodyfikowana wersją Logistic Support Agreement łączących USA z wybranymi sojusznikami. COMCASA zapewniła nie tylko zgodność systemów i bezpieczeństwo w komunikacji[2], lecz przede wszystkim interoperacyjność sił zbrojnych. Wejście w życie COMCASA umożliwiło Indiom zakup zaawansowanej techniki wojskowej (m.in. sprzętu do szyfrowania), umowa jest również zmodyfikowaną wersją umowy łączącej USA z sojusznikami, czyli Communication and Information on Security Memorandum of Agreement. Zawarcie BECA pozwala na pogłębioną współpracę i wymianę informacji obejmujących zaawansowane techniki wojskowe, tajne dane satelitarne i krytyczne informacje wojskowe; Indie uzyskują dostęp do (niejawnych)informacji geoprzestrzennych oraz krytycznych informacji o zastosowaniach wojskowych. BECA umożliwia Indiom zakup w USA uzbrojonych dronów.

Domknięcie pakietu umów w październiku 2020 r. jest niezwykle ważne nie tylko ze względu na przedmiot, ale i termin. Nastąpiło bowiem nie tylko w trakcie wyborów prezydenta USA (trwającego głosowania) lecz także eskalacji konfliktu indyjsko-chińskiego. Zawarcie umowy z Indiami w tym momencie jest z jednej strony jednoznacznym opowiedzeniem się po stronie Indii i to nie tylko politycznym, z drugiej jednak oznacza wspólne wykonywanie władzy (ograniczenie autonomii de facto) w sferze decyzji militarnych.

Porozumienia polityczne, umowy i współpraca były kamieniami milowymi na drodze do ogłoszenia przez USA Indii głównym partnerem obronnym[3]; w amerykańskiej nomenklaturze politycznej (cywilno-wojskowej) Indie określane są „sojusznikiem i partnerem”. W lutym 2020 r.[4] oficjalnie uznano, że status stosunków USA-Indie zostaje podniesiony do rangi kompleksowego światowego partnerstwa strategicznego (Comprehensive Global Strategic Partnership)[5]. Wskazane powyżej umowy, określane „podstawowymi”, są zawierane przez USA z partnerami obronnymi[6].

 Autor: Prof. Jerzy Menkes

---

[1] Jest odpowiednikiem umowy Communications and Information Security Memorandum of Agreement (CISMOA) z sojusznikami USA.

[2] Dowodem wagi porozumienia jest wykluczenie chińskich firm (m.in. Huawei, ZTE z udziału w budowie systemu 5G).

[3] Patrz U.S. Security Cooperation with India. Fact Sheet. U.S. Department of State July 21, 2020 https://www.state.gov/u-s-security-cooperation-with-india/. Szerzej S. Singh, India, US finalise Major Defence Partner agreement. The Indian Express December 9, 2016

https://indianexpress.com/article/india/india-us-major-defence-partner-agreement-manohar-parrikar-ashton-carter-4418019/ Ten status jest jednak niższy od statusu: członka NATO albo nie będącego członkiem NATO sojusznika. Eksport do Indii technologii wojskowych wymaga każdorazowej zgody Prezydenta USA, zgody takiej nie wymaga eksport do członka NATO oraz do Australii, Izraela, Japonii, Koree Pd i Nowej Zelandii. 

[4] W trakcie wizyty Prezydenta USA w Indiach.

[5] Joint Statement https://www.state.gov/joint-statement-on-the-third-u-s-india-22-ministerial-dialogue/

[6] Szerzej Bhupesh Jain, LSA, CISMOA, and BECA: The Future of US-India Defence Ties.  CLAWS Journal Summer 2018, s. 114-126.