Strony

niedziela, 28 listopada 2021

Seminarium "Niepodważalność aktu powołania sędziego?" - 29.11.2021, godz. 16:00

Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce

Katedra Europejskiego Prawa Konstytucyjnego WPiA UŁ

Okręgowa Rada Adwokacka w Łodzi

Okręgowa Izba Radców Prawnych w Łodzi

zapraszają na seminarium pt.:

Niepodważalność aktu powołania sędziego?

połączone z promocją publikacji PKE dotyczących sporu Polski z UE  nt. przestrzegania zasady praworządności

(poniedziałek, 29 listopada 2021 r., początek godz. 16.00

 

Program

16:00 – 16.05  prof. Monika Bogucka-Felczak, Dziekan WPiA UŁ - powitanie

16:05 – 16:20  Rafał Szyndlauer, Doradca ds. Politycznych i Prawnych, PKE w Polsce – Kwestia praworządności w relacjach Polski z UE w świetle najnowszych dokumentów i działań Komisji Europejskiej

16:20 – 16:30  prof. Jan Barcz, Akademia Leona Koźmińskiego, Team Europe – Najnowsze publikacje naukowe PKE nt. stanu przestrzegania zasady praworządności w Polsce

16:30 – 16:40  prof. Anna Wyrozumska, Uniwersytet Łódzki, Team Europe –  Obowiązek państwa członkowskiego UE zapewnienia skutecznej ochrony sądowej

16:40 – 17:40 panel Niepodważalność aktu powołania sędziego a prawo do skutecznej ochrony sądowej w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (moderator dr Izabela Skomerska, Prodziekan WPiA)  

prof. Piotr Tuleja,  Uniwersytet Jagielloński, sędzia TK w stanie spoczynku

prof. Aleksander Kappes,  Uniwersytet Łódzki, adwokat

prof. Jacek Skrzydło, Uniwersytet Łódzki, adwokat

 

17:40 – 18.20 -  Dyskusja 

18.20 – 18.30 - Podsumowanie seminarium: prof. Anna Wyrozumska i Rafał Szyndlauer 

 

Ze względów na rosnącą falę zakażeń, seminarium odbędzie się w formule hybrydowej z udziałem panelistów i niewielkiej grupy publiczności obecnej w siedzibie WPiA UŁ. W wydarzeniu będzie można uczestniczyć na pośrednictwem MS Teams pod poniższym linkiem:

https://teams.microsoft.com/l/meetup-join/19%3ameeting_MTk3NDIxOWMtNGU4Mi00MTMxLWI4N2MtZjQyNTU4NGJhNTVi%40thread.v2/0?context=%7b%22Tid%22%3a%2263441aef-da0e-4397-bb7e-f9d4705e963b%22%2c%22Oid%22%3a%22fd572ac0-1d51-4afb-bc6f-c2812abbfe9d%22%7d

Transmisję z wydarzenia można będzie także śledzić na stronach FB Seminarium KEPK oraz Komisja Europejska w Polsce

Seminarium będzie okazją do prezentacji i dyskusji nt. najnowszych publikacji naukowych PKE dotyczących stanu przestrzegania zasady praworządności w Polsce i sporu toczącego się w tym obszarze pomiędzy polskimi władzami, a instytucjami UE pt.:

Problem praworządności w Polsce w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (2018–2020) - Wstęp, wybór i redakcja Jan Barcz, Agnieszka Grzelak i Rafał Szyndlauer

Problem Praworządności w Polsce w świetle dokumentów Komisji Europejskiej - Wstęp, wybór i opracowanie Jan Barcz, Agnieszka Grzelak i Rafał Szyndlauer

 

Książki te dostępne są również w wersji elektronicznej m.in.:

https://www.wpia.uni.lodz.pl/files/profiles/258/problem_praworzadnosci_ts_e_book.pdf

https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/730ddd0f-77ac-11ea-a07e-01aa75ed71a1

 

 

piątek, 26 listopada 2021

Ogłoszenia 26.11.2021 r.

1. Call for papers: 29th Annual ANZSIL Conference ANZSIL “International Law and Global Inter-connectedness” (czerwiec - lipiec 2022 r.)
W dniach 30 czerwca – 2 lipca 2022 r. odbędzie się w formie hybrydowej 29th Annual ANZSIL Conference ANZSIL “International Law and Global Inter-connectedness”.
Organizatorzy chcieliby, aby wystąpienia odpowiadały w szczególności na następujące pytania:
· Which forms of inter-connectedness are 'visible' to international law and which are not?
· Which forms are enabled and which are undermined by international law?
· Which actors take part in shaping international regimes that assist or hinder inter-connectedness?
· How do these processes affect groups and individuals, especially the Global South?
· How can international law - traditionally structured around states and, more recently, individuals - account for and regulate these different forms of inter-connectedness?
Zgłoszenia (abstrakt do 250 słów wraz z notą biograficzną do 200 słów) należy przesyłać do 21 lutego 2022 r.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: ANZSIL Postgraduate Workshop 2022 (czerwiec 2022 r.)
W dniu 29 czerwca 2022 r. odbędzie się ANZSIL Postgraduate Workshop 2022. Młodzi naukowcy będą mieli możliwość zaprezentowania swoich badań (ok. 10 minut), po czym ich wystąpienia zostaną poddane pod ogólną dyskusję.
Zgłoszenia (abstrakt o objętości do 1 strony wraz z jednostronicowym CV) należy przesyłać do 21 lutego.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

sobota, 20 listopada 2021

Elżbieta Mikos-Skuza wybrana na kolejną kadencję do Międzynarodowej Komisji dla Ustalania Faktów

19 listopada 2021 r. dr Elżbieta Mikos-Skuza została ponownie wybrana na członkinię Międzynarodowej Komisji ds. Ustalania Faktów działającej na podstawie art. 90 Pierwszego protokołu dodatkowego do konwencji genewskich z 1949 r. (zobacz tutaj oraz tutaj). Jej kolejna kadencja będzie więc trwała od 2022 do 2027 r.

Wybory organizowała Szwajcaria jako depozytariusz protokołu dodatkowego, a mogli w nich głosować przedstawiciele 76 państw, które obecnie uznają kompetencje komisji,

Dr Mikos-Skuza (która jest członkinią Komisji od 2001 r.) uzyskała fantastyczny wynik, gdyż za jej kandydaturą zagłosowało 54 państw z 58 głosujących. 

Wśród innych wybranych osób znaleźli się:

RACHID BELHADJ (Algieria)

HOLGER FEDERICO MARTINSEN (Argentyna)

VAIOS KOUTROULIS (Belgia)

ALFREDO LABBÉ (Chile)

DYANNE MARENCO GONZALEZ (Kostaryka)

THILO MARAUHN (Niemcy)

TATIANA EDDIE RAZAFINDRAVAO (Madagaskar)

SUKHBOLD SUKHEE (Mongolia)

ELŻBIETA MIKOS-SKUZA (Polska)

MATEUS KOWALSKI (Portugalia)

NOOR IBRAHIM AL-SADA (Katar)

KATARÍNA ŠMIGOVÁ (Słowacja)

ÅSA MOLDE (Szwecja)

MOHAMED AL KAMALI (Zjednoczone Emiraty Arabskie)

ROBIN MCNEILL LOVE (Zjednoczone Królestwo)


Warto pamiętać, że Komisja składa się z ekspertów zarówno z zakresu prawa, medycyny, wojskowości, kryminalistyki, gdyż jej zadaniem jest ustalanie faktów dotyczących potencjalnego naruszenia prawa konfliktów zbrojnych. Dotychczas komisja została  wykorzystana tylko w związku z prośbą wystosowaną przez OBWE w sprawie zbadania jednego z incydentów podczas konfliktu na Ukrainie. W wielu innych sytuacjach (np. konflikt w Afganistanie, Kolumbii a obecnie w Etiopii) kwestia użycia komisji była dyskutowana, ale państwa nadal są niezwykle niechętne do wykorzystania komisji. Obiektywna analiza faktów i poufne wskazówki co do poprawy implementacji międzynarodowego prawa humanitarnego nie są więc wysoko cenione przez państwa ze szkodą dla ich obywateli.



piątek, 19 listopada 2021

Ogłoszenia 19.11.2021 r.

1. Call for papers: 2022 Junior Scholars Conference (Ann Arbor, kwiecień 2022 r.)
Wydział Prawa Uniwersytetu Michigan organizuje w dniach 22-23 kwietnia 2022 Junior Scholars Conference. Zaproszenie do udziału w wydarzeniu skierowane jest zarówno do doktorantów, jak i osób, które uzyskały stopień doktora. Podczas konferencji młodzi naukowcy będą mogli przedstawić swoje badania, przedyskutować je z rówieśnikami, jak również otrzymają wskazówki od kadry Wydziału Prawa.
Zgłoszenia (abstrakt do 500 słów oraz CV) należy przesyłać do 10 stycznia 2022 r.
Planowana jest publikacja pokonferencyjna.
Konferencja ma odbyć się fizycznie na Uniwersytecie Michigan. Organizatorzy mogą, na podstawie pisemnej prośby uczestnika, dofinansować udział w konferencji.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Amity Law Review
Redakcja Amity Law Review zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma (vol. 17). Teksty mogą dotyczyć dowolnej problematyki związanej z prawem i pokrewnymi dziedzinami.
Artykuły należy przesyłać do 30 listopada br.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

3. Call for papers: Lucknow Law Review
Lucknow Law Review zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma (vol. 1 issue 3). Teksty mogą dotyczyć dowolnej problematyki związanej z prawem.
Artykuły należy przesyłać do 15 grudnia br.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

4. Praca w Poznańskim Centrum Praw Człowieka INP PAN
Poznańskie Centrum Praw Człowieka INP PAN poszukuje kandydatów/-ek na 2 stanowiska asystenta/-ki w projekcie grantowym „The Challenge of Populist Memory Politics for Europe: Towards Effective Responses to Militant Legislation on the Past”
Wymagania:
· tytuł zawodowy magistra prawa, europeistyki lub stosunków międzynarodowych – studia ukończone z wynikiem bardzo dobrym,
· zainteresowanie prowadzeniem pracy badawczej w zakresie prawa międzynarodowego w obszarze szeroko pojętego tematu projektu grantowego, w celu zdobycia stopnia naukowego doktora nauk prawnych.
· znajomość systemów ochrony praw człowieka 
· umiejętność́ prowadzenia działalności organizacyjnej związanej z pracami podejmowanymi w Instytucie,
· zdolność aktywnego włączenia się w prace badawcze Instytutu,
· znajomość języka angielskiego na poziomie co najmniej B2 i biegła znajomość języka polskiego.
Dokumenty należy składać pocztą elektroniczną na adres inp@inp.pan.pl
Termin składania dokumentów upływa z dniem 03.12.2021 r.
Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do dnia 15.12.2021 r. O wyniku konkursu każdy z kandydatów zostanie poinformowany drogą mailową. Od wyniku konkursu przysługuje odwołanie.Więcej informacji na http://www.phrc.pl/konkurs-asystent-ka-w-poznanskim-centrum-praw-czlowieka-inp-pan-2/.

Guest post: Lustro statystyki

 

W 1987 r. John H. Holland, pisząc o systemach złożonych, przedstawił następujący pogląd:

 

“(...) systems usually generate implicit internal models of their environments, models progressively revised and improved as the system accumulates experience. The systems learn. Consider the progressive improvements of the immune system when faced with antigens, and the fact that one can infer much about the system’s environment and history by looking at the antigen population. This ability to infer something of a system’s environment and history from its changing internal organization is the diagnostic feature of an implicit internal model. The models encountered are usually prescriptive—they specify preferred responses to given environmental states—but, for more complex systems (the central nervous system, for example), they may also be more broadly predictive, specifying the results of alternative courses of action.” (Complex Adaptive Systems: A Primer, Holland, John. H [w:] Worlds Hidden in Plain Sight: The Evolving Idea of Complexity at the Santa Fe Institute, 1984–2019 (Compass), Krakauer, David C. (ed.), SFI Press. Kindle Edition. str. 4-5)

 

Powyższy fragment tylko pozornie jest odległy od nauki prawa, którą zdominowały metody dogmatyczno- i teoretycznoprawna. Często zapomina się, że prawo jest nie tylko sztuką, ale i systemem norm wyrażających dyrektywy postępowania. Ich celem jest wprowadzać bezpieczeństwo, przewidywalność i ład w kontaktach międzyludzkich, na co wskazuje choćby S. Wronkowska pisząc o zasadach dobrej legislacji (Zob. S. Wronkowska, Na czym polega dobra legislacja? Przegląd Legislacyjny 1/2002, ss. 9-24). Zatem podobnie jak w innych systemach, również w prawie istnieją wewnętrzne modele oparte o mierzalne parametry, które pozwalają na diagnozowanie stanu systemu, a pośrednio także rzeczywistości, w której ten system funkcjonuje.

 

Warstwy w aktach prawnych

 

Nasze doświadczenie zawodowe każe postrzegać akty prawne (nie tylko normatywne), jako posiadające przynajmniej dwie warstwy. Pierwsza z nich to oczywiście tekst podlegający interpretacji i będący głównym obiektem badań nauki prawa. Jednak z aktem prawnym nierozerwalnie powiązana jest również warstwa metadanych. Pozwalają one nie tylko porządkować i klasyfikować akty, ale też stanowią materiał do wykonywania badań ilościowych i statystycznych. Owa warstwa metadanych aktu prawnego traktowana jest raczej narzędziowo i na ogół pomijana w badaniach nad prawem. Trudno uznać to podejście za prawidłowe. Analizy ilościowe mogą i powinny stanowić dodatkowy sposób potwierdzania prawdziwości tez sformułowanych z wykorzystaniem metod dominujących w nauce prawa (oczywiście tam, gdzie jest to możliwe). Dzięki temu poglądy, które uznawane były do tej pory za bezdyskusyjne ze względu na autorytet ich twórców, mogą zostać ukazane w zupełnie nowym świetle i skonfrontowane z bardziej obiektywnym obrazem rzeczywistości.

 

Sprawdzone metody

 

Metadane stanowią w większości wartości mierzalne; w szczególności dotyczy to dat opisujących akty prawne i określanych na tej podstawie terminów. Także relacje między aktami oraz ocena ich obowiązywania pozwala na przypisywanie aktów do pewnych grup i ustalanie ich liczebności. Otwiera to drogę do stosowania różnego rodzaju metod statystycznych w celu badania zjawisk zachodzących w systemie prawa. W rezultacie badania ilościowe mogą pozwolić na analizę poprawności tworzenia i funkcjonowania prawa z formalnego punktu widzenia, nawet przy pewnym oderwaniu od dogmatyki czy teorii prawa.

Osoby sceptyczne wobec takiego podejścia powinny pamiętać, że te same metody statystyczne wykorzystywane są przy prowadzeniu np. badań klinicznych z zakresu medycyny czy farmacji. Skoro więc uzyskane przy ich pomocy wyniki są akceptowane w dziedzinie nauk skupiających się na tak istotnych wartościach jak życie i zdrowie, tym bardziej metody te mogą być pomocne w nauce prawa badającej szeroko rozumiane relacje między jednostkami oraz w społeczeństwie.

 

Nakazy i prognozy

 

Zastosowanie metod statystycznych ułatwia spojrzenie na prawo jako na całość, na system. Nawiązując do przytoczonego wyżej fragmentu, system ten w znacznej mierze składa się z modeli nakazowych (ang. prescriptive) czyli oczekiwanych wzorców zachowania. Metody statystyczne pozwalają stwierdzić, jak daleko rzeczywiste zachowania odbiegają od tych nakazów, a więc umożliwiają diagnozowanie systemu. Jako że w obserwacjach tych wykorzystuje się wartości mierzalne, zwiększa to ich obiektywizm, a zmniejsza naleciałości doktrynalne. Bardzo prawdopodobne jednak, że przy odpowiedniej ilości danych i dzięki nowoczesnej technologii metody statystyczne zaczną pełnić także rolę predyktywną (ang. predictive). Opierając się na zidentyfikowanych wzorcach możliwe będzie przewidywanie i korygowanie zawczasu negatywnych zjawisk. Jako przykład można wskazać stosowanie nakazu sformułowanego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, by okres vacatio legis był odpowiedniej długości. Należy pamiętać, że ustanowiony w art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1461) termin 14 dni to wartość domyślna i swego rodzaju minimum. Bez wątpienia ocena, czy przyjęty okres spoczywania prawa jest odpowiedni, powinna zachodzić indywidualnie dla każdego przypadku. Nie ma jednak przeszkód, by w procesie decyzyjnym wspierać się obiektywnymi informacjami np. w ilu i jakiego typu relacjach znajduje się dany akt prawny, ile wynosi mediana vacatio legis dla aktów normatywnych w danej gałęzi prawa czy wreszcie ile nowych regulacji zacznie obowiązywać w zbliżonym czasie. Ta ostatnia liczba wydaje się być szczególnie interesująca. Ustalając vacatio legis aktu normatywnego bierze się pod uwagę przede wszystkim istotność zmian czy stopień skomplikowania nowych regulacji dla tego konkretnego aktu. Najczęściej pomija się fakt, że adresat norm może być dotknięty przez szereg nowelizacji wchodzących w życie w tym samym czasie. W związku z tym vacatio legis odpowiednia dla przypadku, gdy w danym czasie zaczyna obowiązywać tylko jedna zmiana w prawie, może okazać się zupełnie niewystarczająca, gdy jednocześnie takich zmian wejdzie w życie kilka. Nie będzie to jednak możliwe do ustalenia (i ewentualnego skorygowania) bez dokonania odpowiednich analiz ilościowych (więcej rozważań na ten temat można znaleźć w artykułach „Analiza empiryczna długości vacatio legis ustaw i rozporządzeń w praktyce legislacyjnej w latach 1992–2018”, Państwo i Prawo 10/2021 oraz „Analiza statystyczna liczby ustaw i rozporządzeń wchodzących w życie w latach 1992 – 2018 w kontekście zachowania odpowiedniej vacatio legis”, Studia Prawnicze 1(223)(2021) https://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/sp/article/view/2117/2228).

 

Określić regułę

 

Statystyczne badanie zjawisk zachodzących w prawie może dostarczyć dodatkowych przesłanek do ustalenia znaczenia pojęć nieostrych w konkretnej sytuacji. W tym zakresie współgra z badaniami prowadzonymi przy użyciu metody dogmatycznoprawnej, które (zaryzykujmy to stwierdzenie) skupiają się wynajdywaniu wyjątków od reguł i formułowaniu na tej podstawie oryginalnych wniosków. Koncentracja na wyjątkach od reguły może jednak doprowadzić do sytuacji, gdy obraz samej reguły ulegnie zaciemnieniu. Wówczas dane ilościowe i badania prowadzone z ich wykorzystaniem mogą spełniać dwojaką rolę. Po pierwsze, pozwolą określić pewien zakres wartości, które odwzorowują regułę, a po drugie – pozwolą obiektywnie zdiagnozować rzeczywistość i określić, czy odstępstwo od reguły miało miejsce i w jakim stopniu (jak wspomniano wyżej). Co ważne, w takim ujęciu nie ma konfliktu pomiędzy badaniami prowadzonymi z użyciem różnych metod. Raczej zachodzi tu synergia, stan w którym następuje wzajemne „dostarczanie” tematów badawczych w celu uzyskania pełniejszego obrazu rzeczywistości. Paradoksalnie, pozwala to również na łatwiejsze identyfikowanie i opisywanie wyjątków od reguł.

 

Praktyka prawa to też liczby

 

O ile nauka prawa w dużej mierze opiera się na badaniach dogmatycznoprawnych, to praktyka prawa dokonała gwałtownego zwrotu w kierunku metod ilościowych i statystycznych. Większość rozwiązań informatycznych dla prawników, które wykorzystują szeroko rozumiane uczenie maszynowe, opiera się na zamianie tekstu na dane liczbowe, a następnie potwierdzaniu przy użyciu metod statystycznych istnienia określonego faktu np. podobieństwa między dokumentami, istotności użytych argumentów czy istnienia w umowie klauzul niedozwolonych. Umniejszanie znaczenia metod statystycznych w nauce prawa przy jednoczesnym zachwalaniu lub wykorzystywaniu w praktyce prawniczej rozwiązań z zakresu uczenia maszynowego może więc zakrawać na hipokryzję. Bardziej jednak prawdopodobne, że wskazuje na zwykłą ignorancję w temacie, której towarzyszy chęć autopromocji.

 

Sprawiedliwość to nie algorytm

 

Na koniec należy podkreślić z całą stanowczością, że statystyka wykorzystywana w nauce i praktyce prawa nie może pełnić roli wyroczni. Przy obecnym stanie wiedzy i techniki nie da się w ten sposób zagwarantować sprawiedliwości. Nie zapewnią jej w pełni najlepsze algorytmy czy najlepiej wytrenowane modele. Każda jednostka i każda sprawa w dalszym ciągu wymaga indywidualnego traktowania. Natomiast metody statystyczne i badania ilościowe nad prawem mogą dostarczyć cennych, obiektywnych informacji potrzebnych do wydania sprawiedliwego rozstrzygnięcia. Tym samym stanowić będą swego rodzaju lustro, w którym odbija się subiektywne poczucie sprawiedliwości sędziego lub organu administracji.

 

 

Patryk Ciurak – asystent w Katedrze Informatyki Prawniczej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. W pracy naukowej interesuje się empiryczną analizą zmian w prawie i zastosowaniem metod statystycznych do opisu zjawisk w nim zachodzących. Bada relacje między prawem a kodem komputerowym oraz kierunki, w których powinna ewoluować legislacja.

 

Agnieszka Głowacka - magister prawa. W latach 2012-2015 prowadząca przedmiot “Informatyka prawnicza” na wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. W latach 2008-2021 pracownik wydawnictwa Wolters Kluwer Polska sp. z o.o. W latach 2016-2021 odpowiedzialna za rozwój funkcji wyszukiwania w systemie informacji prawnej LEX.

 

 Od Redakcji PPM: posty metodologiczne można łatwo znaleźć przez etykietę: "metody badawcze w naukach prawnych". Można także wpisać się na osobną listę mailingową dostępną pod adresem: https://forms.gle/xohUseaGmopu9uRB9

środa, 17 listopada 2021

Konferencja grupy polskiej ILA "Prawo międzynarodowe wobec wyzwań społecznych", 25-26.11.2021

 Szanowni Państwo,

Zapraszamy do udziału w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, zatytułowanej "Prawo międzynarodowe wobec wyzwań społecznych".
Program Konferencji wraz z aktywnymi linkami i kodem QR do spotkania w MS Teams, dla tych osób które chciałby posłuchać wystąpień prelegentów znajduje się pod następującym linkiem.

Konferencja odbędzie się w trybie stacjonarnym w Warszawie, w dniach 25-26 listopada 2021 r. (czwartek-piątek) i będzie transmitowana w czasie rzeczywistym. 

Zachęcam do rozesłania programu zainteresowanym osobom. Jednocześnie informuję, że nie przewidziano możliwości zdalnego wygłaszania referatów. Konferencja odbędzie się w trybie stacjonarnym w Warszawie, w dniach 25-26 listopada 2021 r. (czwartek-piątek). 

Zarząd Grupy Polskiej ILA--
Jerzy Menkes


wtorek, 16 listopada 2021

Wyniki wyborów do Komisji Prawa Międzynarodowego - bolesne konstatacje, wnioski na przyszłość

Zakończyły się wybory członków do Komisji Prawa Międzynarodowego na kadencję 2023-2027.

W grupie państw Europy Wschodniej wybrani zostali: 

- Evgenyi Zagaynov (Rosja) - zapewne większość z czytelników stwierdzi, wiadomo, przedstawiciel stałego członka RB; otóż nie! proszę zobaczyć, że nie została wybrana Evelyn Aswad - kandydatka USA, a i kandydat Francji - Mathias Forteau nie miał zbyt dużej przewagi nad np. Hiszpanką, która nie została wybrana - różnica wynosiła tylko 8 głosów. Tak jak pisaliśmy kilkakrotnie na blogu, od kilku lat stali członkowie nie mogą być pewni wyboru do organów ONZ - potwierdzają to wybory do MTS, Rady Praw Człowieka, a także do KPM.

- Bogdan Aurescu (Rumunia) - reelekcja; 

Mārtinš Paparinskis (Łotwa) - wykształconemu w Wielkiej Brytanii prawnikowi, obecnie profesorowi University College London;

Reelekcja nie udała się Czechowi prof. Sturmie, który uzyskał jedynie 49 głosów. 

Jakie są więc wnioski? Wbrew przekonaniu wielu, nie liczy się tylko wymiana poparć, ale także jak efektywnie dana osoba pracuje w komisji i jak przedstawia wyniki swoich prac na forum VI Komitetu; przykład prof. Galickiego i prof. Sturmy jasno na to wskazują. 

Nikt nie może być pewien reelekcji, więc tym bardziej warto było podjąć rękawice i zawalczyć o polskiego kandydata. Proszę zwrócić uwagę, że pokolenie 40-latków - bez jeszcze imponującego dorobku naukowego - uzyskało lepsze wyniki niż uznany czeski profesor. Liczy się więc też dobra kampania, zaangażowanie samych kandydatów w kampanie, zdobywanie oficjalnych poparć ze strony kilku państw.

Można też przewidzieć, jakie preteksty mogą pojawić się ze strony polskich władz, aby odpuścić kolejne wybory: 

Hilary Charlesworth nową sędzią MTS: koniec epoki „klubu dżentelmenów”?


 

5 listopada br. Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa ONZ wybrały Hilary Charlesworth na urząd sędziego Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Hilary Charlesworth, obecnie związana z University of Melbourne,  jest znaną australijską badaczką prawa międzynarodowego, specjalizującą się m.in. w prawach człowieka i teorii prawa. Dwukrotnie pełniła funkcję sędziego ad hoc w postępowaniach przed MTS – w sprawie Whaling in the Antarctic (Australia v. Japan) z 2013 r.  (pisaliśmy o niej tu i tu) oraz w sprawie Arbitral Award of 3 October 1899 (Guyana v. Venezuela) z 2020 r.

Hilary Charlesworth została wybrana na miejsce zwolnione w maju tego roku po śmierci również pochodzącego  z Australii Jamesa Crawforda. W związku z tym jej mandat potrwa do  końca kadencji, na którą został wybrany Crawford, tj. do lutego 2024. Zgodnie z przyjętą niepisaną praktyką, w przypadku śmierci lub rezygnacji sędziego MTS, wakat jest obsadzany przez osobę pochodzącą z tego samego kraju. Taka sytuacja miała przykładowo miejsce w 2018 r., kiedy został wybrany sędzia Yuji Iwasawa. W obecnym przypadku praktyka ta została podważona, bowiem grecka grupa narodowa zgłosiła swojego kandydata.  Linos-Alexandre Sicilianos, do niedawna sędzia i prezes ETPCz, przepadł jednak już w pierwszej rundzie głosowania. Złamanie dotychczasowej praktyki poprzez wysunięcie kandydatury Sicilianosa było żywo komentowane m.in. na łamach EJIL:Talk! Równolegle mogliśmy śledzić kolejny odcinek trwającej od lat dyskusji na temat zwiększenia reprezentacji kobiet w sądownictwie międzynarodowym (zob. np. tu i tu).

Śmiało można stwierdzić, że na naszych oczach „słowo staje się ciałem” i w ostatniej dekadzie możemy obserwować lawinowy wzrost liczby kobiet zasiadających w MTS. Oprócz Hilary Charlesworth funkcję tę obecnie pełnią trzy inne kobiety, tj. obecna prezes MTS, Joan E. Donoghue z USA (od 2010), Hanqin Xue z Chin (od 2010) oraz Julia Sebutinde z Ugandy (od 2012). Wcześniej przez wiele lat jedyną kobietą w składzie MTS była Rosalyn Higgins z Wielkiej Brytanii. Tym samym procent kobiet-sędziów w trwającej blisko siedem dekad historii MTS osiągnął niecałe 5%. Należy za to zauważyć, że są to prawniczki reprezentujące różne kontynenty i kultury prawne, co także ma istotne znaczenie dla zwiększenia różnorodności składu.

Choć nadal trudno mówić o równej reprezentacji płci w MTS, a nawet o osiągnięciu symbolicznego progu masy krytycznej (30%), wybór Hilary Charlesworth może zwiastować koniec epoki „klubu dżentelmenów”. Jest ona bowiem jedną z najważniejszych przedstawicielek nurtu krytyki feministycznej w prawie międzynarodowym. W swoim wiodącym dziele „The Boundaries of International Law: A Feminist Analysis” (Manchester 2000, razem z Christine Chinkin) wskazuje że płeć jest czynnikiem, który ma wpływ na kształt prawa międzynarodowego. Znikoma reprezentacja kobiet w ciałach decyzyjnych skutkuje tym, że kobieta funkcjonuje w prawie międzynarodowym jako „inna”, podmiot postrzegany głównie przez pryzmat funkcji reprodukcyjnych, dodatek do rzeczywistości kreowanej przez mężczyzn (op.cit. s. 308). Potrzeby, problemy i doświadczenia kobiet nie są obecne w mainstreamie prawa międzynarodowego, funkcjonując głównie w międzynarodowym prawie karnym i prawie praw człowieka, postrzeganych jako peryferie prawa międzynarodowego (op.cit., s. 335). Jedną z recept Charlesworth na zmianę systemu jest wejście w jego struktury i oddziaływanie od środka. Właśnie jej się to udało - zdobyła prawnomiędzynarodowy Olimp. Czy stanie się jego reformatorką? Będziemy śledzić jej działania z zainteresowaniem i uwagą.