Ustalenia Zgromadzenia Państw Stron MTK

 14 Zgromadzenie Państw Stron,  o którym pisaliśmy przedwczoraj przyjęło kilka rezolucji, zmieniając przy okazji postanowienia Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Przede wszystkim:

- przyjęto rezolucję (tu), która usuwa ze Statutu postanowienia art. 124, który pozwalał państwom na wyłączenie zbrodni wojennych spod jurysdykcji Trybunału przez okres 7 lat, popełnionych na terytorium tego państwa, lub przez jego obywateli. Przepis ten przewidywał, że państwa zrewidują jego postanowienia i właśnie to nastąpiło. Z przywileju wyłączenia jurysdykcji MTK skorzystała Francja i Kolumbia,

Schooner Capital v. Poland. Kto stracił zdrowie na margarynie Kama?

Jednym z elementów medialnej debaty nad korzyściami i zagrożeniami pochodnymi zawarciu TTIP są bezrefleksyjnie powtarzane w Polsce zachodnie obawy przed utratą swobody regulacyjnej państwa zdanego na łaskę arbitrażu inwestycyjnego (ISDS). Abstrahując nawet od oceny w jaki sposób zmieni się w takiej sytuacji pozycja procesowa państwa będącego już, w przeciwieństwie do większości "starej Unii", stroną dwustronnego traktatu inwestycyjnego starej generacji z USA, przed wylaniem dziecka z kąpielą warto zapytać o ryzyko wykonania rażąco krzywdzącego wyroku arbitrażowego. W świetle statystyk okazuje się bowiem, że w sporach inwestycyjnych to państwa pozwane częściej odnoszą sukces niż inwestorzy.

Moment do takiej refleksji jest dość szczególny. Przeszło rok temu Polska odniosła sukces w sprawie Laboratorium frakcjonowania osocza. Nie tylko oddalono wówczas wszystkie zarzuty strony powodowej, ale obciążono ją także - co ma charakter raczej wyjątkowy - pełnymi kosztami arbitrażowymi (nasze posty tutaj i tu). 24 listopada kolejne korzystne dla Polski rozstrzygnięcie zapadło w sporze Vincent J. Ryan, Schooner Capital LLC, and Atlantic Investment Partners LLC v. Republic of Poland (ICSID Case No. ARB(AF)/11/3).

14 Zgromadzenie Państw Stron MTK dobiegło końca

Dobiegło właśnie końca doroczne Zgromadzenie Państw Stron Statutu MTK. Informowaliśmy już o tym wydarzeniu kilka dni temu. Odbyły się rozmowy o budżecie, o karaniu zbrodni opartych na gender, dyskutowano możliwość usunięcia art. 124 ze Statutu, odbyły się także rozmowy o aktywowaniu poprawek z Kampali*.

Echem odbiło się przede wszystkim zachowanie Kenii. Złożyła ona między innymi wniosek o zmianę reguły 68 zobacz tu. Chodzi o to, że Trybunał nie powinien używać zeznań od świadków, którzy nie mogą się stawić przed sądem lub zmienili swoje zeznania (przypomnijmy, o czym pisaliśmy kilkakrotnie w kontekście spraw Kenyatty i Ruto, że świadkowie w ich sprawach, którzy mieli stawać przed sądem zaczęli w „tajemniczy” sposób znikać lub ginąć – jak zabity Meshack Yebei, o czym informowaliśmy szerzej tu, zobacz także tu, szerzej o zakusach Kenii odnośnie reguły 68: tu.

Uzależnienie dalszego zatrudnienia od zdjęcia muzułmańskiej chusty nie stanowi naruszenia EKPCz

W dzisiejszym wyroku w sprawie Ebrahimian p. Francji, ETPCz orzekł, że brak przedłużenia umowy o pracę w szpitalu pracownicy socjalnej z powodu odmowy zdjęcia przez nią muzułmańskiej chusty, nie stanowi naruszenia art. 9 Konwencji.

Sąd UE: odmowa dostępu do dokumentów w trakcie negocjacji politycznych jest uzasadniona

W ubiegłym tygodniu Sąd UE wydał wyrok, w którym zatwierdził decyzję Komisji w zakresie odmowy dostępu do dokumentów organizacji pozarządowej ClientEarth, argumentując to koniecznością zachowania tajemnicy w trakcie negocjacji politycznych.

20 stycznia 2014 r. skarżąca złożyła do Komisji Europejskiej dwa wnioski o udzielenie dostępu do dokumentów na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (Dz.U. L 145, s. 43). Pierwszy z tych wniosków dotyczył „przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków w zakresie wdrożenia filaru »dostęp do wymiaru sprawiedliwości« konwencji z Aarhus”, zaś drugi – „przeprowadzonej przez Komisję oceny skutków w zakresie zmiany europejskich ram prawnych dotyczących kontroli i nadzoru nad środowiskiem na poziomie krajowym i Unii Europejskiej”. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że oba wnioski dotyczyły prac Komisji, które znajdowały się na stosunkowo wczesnym procesie konsultacji z państwami członkowskimi UE. 

ETPCz nieustannie rozlicza państwa za błędy przeszłości: nowe wyroki przeciwko Rumunii i Litwie

Choć od momentu przystąpienia większości państw Europy Środkowo-Wschodniej do systemu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka minęło już ponad 20 lat, Trybunał strasburski nadal rozstrzyga w stosunku do nich sprawy, które swoje źródło mają w często dramatycznych wydarzeniach okresu przejścia od dyktatury do demokracji. W tym kontekście warto zwrócić uwagę na wydane wczoraj wyroki przeciwko Rumunii i Litwie. 

Zestrzelenie rosyjskiego samolotu przez Turcję - aspekty prawne

Informacje o zestrzeleniu rosyjskiego samolotu przez siły tureckie przy granicy syryjsko-tureckiej (zobacz informację tutaj) prowokują pytania o ocenę tego incydentu z punktu widzenia prawa międzynarodowego.

Z punktu widzenia prawa o użyciu siły, ocena musi być o tyle ostrożna, że strony już spierają się o to, czy samolot znalazł się w przestrzeni powietrznej Turcji czy też nie (zobacz tutaj). Należy podkreślić, że ewentualne wtargnięcie samolotu wojskowego w strefę powietrzną Turcji stanowiłoby użycie siły niezgodne z Kartą Narodów Zjednoczonych (art. 2 ust. 4), a wobec informacji, że samolot nie reagował na wezwania tureckich sił, a do podobnych incydentów dochodziło już wcześniej, Turcja mogła zestrzelić samolot odwołując się do prawa do samoobrony (art. 51 KNZ). Samoobrona w świetle KNZ może być przywołana wyłącznie w odpowiedzi na zbrojny atak. Oczywiście można mieć wątpliwości, czy samo naruszenie przestrzeni powietrznej stanowi zbrojny atak, jednak wobec niereagowania na (rzekome) wezwania tureckich sił, można stwierdzić, że istniało poważne i bliskie zagrożenie atakiem, które wydawało się nie do uniknięcia (byłby więc to przypadek samoobrony preempcyjnej - która USA często mylą z prewencyjną - której dopuszczalność przewiduje prawo zwyczajowe, a do którego art. 51 też się odwołuje mówiąc o "naturalnym" prawie do samoobrony). Jeśli jednak, ktoś miałby wątpliwości co do możliwości odwołania do samoobrony preempcyjnej w powyższych okolicznościach, to warto przywołać koncepcję "inteceptive attack" forsowaną przez Yorama Dinsteina, odnoszącą się do sytuacji, w której do użycia siły kinetycznej jeszcze nie doszło ze strony danego podmiotu (np. do zbombardowania danych celów), ale uruchomiono sprzęt służący do takiego właśnie użycia. W takiej sytuacji, zdaniem Dinsteina, można przyjąć, że do ataku w istocie już doszło (dochodzi).

Raport Organu Odwoławczego WTO w sprawie sporu o etykietowanie tuńczyków

Jak informowaliśmy jakiś czas temu (zobacz nasz wpis tu), Stany Zjednoczone zdecydowały się na złożenie odwołania od raportu panelu WTO w sprawie kontrowersyjnego sporu z Meksykiem o zasady etykietowania tuńczyków (United States – Measures concerning the importation, marketing and sale of tuna and tuna products. Recourse to Article 21.5 of the DSU). Pod koniec zeszłego tygodnia Organ Odwoławczy WTO opublikował w końcu swój raport. 

Pomimo że Organ Odwoławczy uznał, iż panel błędnie zastosował szereg przepisów prawa WTO - w szczególności zawartych w Porozumieniu w sprawie Technicznych Barier w Handlu ("Porozumienie TBT") oraz Układzie Ogólnym w sprawie Taryf Celnych i Handlu ("GATT 1994") – doszedł on do takich samych wniosków jak panel, uznając że nowy amerykański środek regulacyjny w sposób nieprawidłowy implementuje postanowienia wcześniejszych raportów. W szczególności Organ Odwoławczy stwierdził, że odmienne warunki uzyskiwania etykiety "Bezpieczny dla delfinów" (Dolphine Safe) przez eksporterów meksykańskich w porównaniu do amerykańskich producentów oraz eksporterów z innych części świata prowadzą do modyfikacji zasad konkurencji na rynku amerykańskim. W konsekwencji produkty pochodzące z Meksyku są traktowane gorzej niż podobne produkty amerykańskie oraz produkty z innych krajów (naruszenie zasad traktowania narodowego oraz najwyższego uprzywilejowania). Jednocześnie Organ Odwoławczy uznał, że Stany Zjednoczone nie przedstawiły przekonywujących argumentów, które uzasadniałyby różnice w traktowaniu (zarówno w ramach Porozumienie TBT jak i GATT 1994).

Wzmocnienie ochrony ofiar przestępstw w Unii Europejskiej (a przy okazji nieco o skutkach dyrektyw)

16 listopada 2015 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat prasowy pod cokolwiek mylącym (we wszystkich wersjach językowych) tytułem "Od dzisiaj obowiązują nowe przepisy w sprawie lepszej ochrony ofiar przestępstw w UE". Czytając tytuł i pierwsze zdanie komunikatu ("Obowiązujące od dzisiaj nowe unijne przepisy dotyczące praw ofiar w zasadniczy sposób zmienią sposób traktowania ofiar przestępstw w Europie.") można odnieść wrażenie, że przyjęte zostały jakieś nowe akty prawa pochodnego UE  w tym zakresie. Tymczasem Komisja przypomina po prostu, że 16 listopada br. upłynął termin implementacji do prawa krajowego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępującej decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW. Obowiązywanie dotyczy więc nie unijnych przepisów (tj. dyrektywy), które weszły w życie 15 listopada 2012 r., a przepisów krajowych przyjętych przez państwa członkowskie w wykonaniu obowiązku implementacji dyrektywy - które najpóźniej powinny zacząć obowiązywać w prawie krajowym wraz z upływem terminu implementacji dyrektywy.

W Międzynarodowym Trybunale Karnym już prawie koniec roku...

A w Międzynarodowym Trybunale Karnym praca wre... Ostatnie kilka dni upłynęło pod znakiem prezentowania raportów rocznych, strategii i planów. Właśnie też rozpoczęło się czternaste doroczne Zgromadzenie Państw Stron Statutu (jak przebiega można na bieżąco obserwować na twitterze: #ICC lub #ASP14). 

W wielkim skrócie: 

1. Prokurator Fatou Bensouda przedstawiła raport z postępowań wstępnych za rok 2015 rok, w którym odniosła się do dwóch zakończonych postępowań tj. Hondurasu i Gruzji. Raport dotyczy jednak także toczących się  postępowań (m.in. sytuacja Ukrainy - tu postępowanie rozszerzono w porównaniu do roku ubiegłego na skutek dostarczenia drugiej deklaracji  czy Palestyny -  postępowanie rozpoczęto dopiero w 2015 roku) i progresu w tych postępowaniach.

Sędzia Agnieszka Klonowiecka-Milart członkiem Trybunału Arbitrażowego ONZ

Sędzia Agnieszka Klonowiecka-Milart została wybrana przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych na stanowisko sędziego Trybunału Arbitrażowego NZ, ang. United Nations Dispute Tribunal (zobacz informację MSZ). Przypomnijmy, że Trybunał rozpatruje sprawy byłych oraz obecnych pracowników NZ, którzy odwołuję się od decyzji administracyjnych dotyczących ich kontraktów czy warunków zatrudnienia. Trybunał jest pierwszą instancją w tego typu sprawach. Odwołania od jego wyroków rozpatruje Trybunał Apelacyjny Narodów Zjednoczonych.Oba trybunały zostały utworzone w 2007 r. (zdolność operacyjną uzyskały w 2009 r.) i zastąpiły Trybunał Administracyjny (porównanie starego i nowego systemu wewnętrznego sądownictwa ONZ, zobacz tutaj). Nowy system jest zdecentralizowany, gdyż ma jednostki w Nowym Jorku, Genewie i Narobi, a biura pomocy prawnej dla pracowników znajdują się ponadto w Addis Abebie i Bejrucie.

Ataki w Paryżu i Bejrucie w świetle prawa międzynarodowego

Po atakach w Paryżu i Bejrucie, gdzie w sumie zginęło niemal 200 osób a kilkaset zostało rannych, prezydent Francji oświadczył, że jest to akt wojny, którego dopuściło się zbrojne, terrorystyczne Państwo Islamskie ("C'est un acte de guerre commis par une armée terroriste, Daech"). 48 godzin po atakach, lotnictwo francuskie rozpoczęło naloty na cele na terenach opanowanych przez bojowników Państwa Islamskiego, PI, (zobacz tutaj). Można więc zadać pytanie, jak zakwalifikować działania Państwa Islamskiego (o którym pisaliśmy m.in. tutaj) oraz sił francuskich.

Francja od miesięcy prowadziła naloty na cele w PI, a Państwo Islamskie ogłosiło, że ataki w Paryżu są odpowiedzią na owe naloty (domyślać się można, że ataki w Bejrucie to odpowiedź na walkę Hezbollahu z PI, tak jak udaremniony atak w Turcji, również biorącej udział w operacji przeciwko PI). 

Biorąc pod uwagę, że przynajmniej oficjalnie, Francuzi nie prowadzili działań zbrojnych przeciwko siłom rządowym, ich interwencja na terytorium Syrii z punktu widzenia międzynarodowego prawa humanitarnego powinna być kwalifikowana jako konflikt niemiędzynarodowy (z tego względu, że stronami konfliktu nie są dwa państwa, lecz państwo i strona niepaństwowa). To rodzi pytanie, czy ten właśnie konflikt zbrojny musi toczyć się wyłącznie na terytorium Syrii i Iraku (czyli terenach opanowanych przez PI), czy też może się przenieść właśnie do Francji (i odpowiednio do Libanu, Turcji.....USA, UK, Rosji i innych zaangażowanych w walkę z PI państw). 

ETPCz potwierdza, że swoboda wypowiedzi nie obejmuje negowania Holokaustu

W jednej ze swoich ostatnich decyzji stwierdzających niedopuszczalność skargi ETPCz potwierdził, że negowanie Holokaustu nie jest objęte ochroną prawa do swobody wypowiedzi. Jest to ważne orzeczenie, bo po wyroku Trybunału w sprawie Perincek (pisaliśmy o nim na blogu tutaj) można było odnieść wrażenie, że pozostawiał on poza zakresem swoich rozważań jakikolwiek kontekst historyczny skarg. 

Lew już nie posiedzi....

W marcu zeszłego roku Międzynarodowy Trybunał Karny uznał Germaina Katangę, watażkę z Demokratycznej Republiki Konga, za winnego popełnienia zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, następnie skazał go na karę 12 lat pozbawienia wolności (zobacz naszego posta tu a także tekst wyroku tu, zaś sentencję można znaleźć tu).

Parę dni temu panel 3 sędziów Izby Odwoławczej (w składzie P. Hofmański, S. Mmasenono Monageng, Ch. Van den Wyngaert) wydał decyzję (zobacz tu) o skróceniu kary Katangi, wyjdzie on na wolność 18 stycznia 2016 roku.

Obama odrzuca projekt budowy rurociągu z Kanady

6 listopada prezydent Obama zdecydował o odrzuceniu projektu rurociągu Keystone XL, który miałby połączyć najkrótszą drogą Hardisty w Albercie (Kanada) z Teksasem.  Nowa nitka, biegnąca do Steele City (granica Nebraski i Kansas), miała liczyć blisko 2000 km. Projekt od kilku lat był przedmiotem analizy ze strony rządu USA, ale także przedmiotem krytyki ze strony przede wszystkim organizacji środowiskowych.  

Dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego związane z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

W ostatnich tygodniach nie słabnie zainteresowanie polskim Trybunałem Konstytucyjnym. W mediach pojawiają się liczne artykuły i komentarze przede wszystkim dotyczące zagadnień instytucjonalnych oraz podstaw prawnych funkcjonowania TK, tj. w szczególności: wyboru nowych sędziów, wniosku posłów Prawa i Sprawiedliwości o zbadanie zgodności z Konstytucją nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym czy też odwlekającym się zaprzysiężeniem nowych sędziów przez Prezydenta RP (zob. m.in. tu). Z ogromnym zainteresowaniem opinia publiczna oczekiwała również na wyrok dotyczący Otwartych Funduszy Emerytalnych, jaki wydano 4 listopada br.

Jednak z perspektywy bloga PPM warto odnotować dwa inne wyroki, które zapadły w ostatnich tygodniach. Oba mniej lub bardziej bezpośrednio dotyczą orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Pierwszy dotyczy 5-letniego terminu na wznowienia postępowania cywilnego w związku z wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (SK 21/14), a drugi jednego z elementów proceduralnych tzw. skargi na przewlekłość postępowania (SK 28/14).

PE odrzuca projekt Komisji dotyczący GMO

28 października Parlament Europejski przytłaczającą większością głosów odrzucił projekt Rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 w odniesieniu do umożliwienia państwom członkowskim ograniczenia lub zakazu stosowania genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy na swoim terytorium (COM(2015)177) przedstawiony przez Komisję Europejską w kwietniu. Projekt przewidywał, że państwa członkowskie będą mogły zablokować jednostronną decyzją na swoim terytorium dodawanie roślin modyfikowanych genetycznie do żywności i paszy. Parlament stwierdził, że takie rozwiązanie byłoby niezgodne z fundamentalną dla UE swobodą przepływu towarów.  

Tekst umowy o TPP już dostępny!

Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Handlu Nowej Zelandii opublikowało w końcu finalny tekst umowy o Partnerstwie Trans-pacyficznym (Trans-Pacific Partnership, lub w skrócie TPP). O samej umowie pisaliśmy na naszym blogu wielokrotnie (np. tu oraz tu). 

Tekst jest dostępny na stronie Ministerstwa.  

Sprawa Libii przed ONZ

W ostatnich dniach przed Radą Bezpieczeństwa NZ wystąpiła Prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego podejmując kwestię Libii, stosownie do upoważnień zawartych w rezolucji RB 1970 (2011). Wystąpienie zdominowały trzy kwestie: finansowanie działalności Urzędu Prokurator, sytuacja Kaddafiego i Al-Senussiego w Libii, oraz zbrodnicza działalność państwa islamskiego. 

Treść przemówienia Prokurator: tu.

Relacja z posiedzenia RB: tu.

Gruzja ratyfikowała poprawki do Statutu Rzymskiego

Gruzja złożyła właśnie dokumenty ratyfikacyjne dotyczące poprawek do art. 8 Statutu Rzymskiego. Chodzi o poprawki dotyczące definicji zbrodni wojennych wynegocjowane podczas konferencji przeglądowej, która odbyła się w 2010 roku w Kampali, w Ugandzie. Tym samym Gruzja została 26 państwem, które ratyfikowało poprawkę. Jeśli chodzi o definicję agresji, Gruzja przyjęła ją już wcześniej, w grudniu 2014 roku.

Szczegółowe informacje na stronie Międzynarodowego Trybunału Karnego.

Jaka jest przyszłość arbitrażu?

Mijają dwa lata od opublikowania ostatniej ankiety „International Arbitration survey” przez Uniwersytet Queen Mary w Londynie. Tegoroczne badanie zostało przeprowadzone przy współpracy z kancelarią White&Case i dotyczyło możliwości udoskonalania arbitrażu oraz wprowadzania do niego innowacji. O poprzedniej ankiecie – arbitrażu z perspektywy przedsiębiorców - pisaliśmy tutaj, w tegorocznej brali udział prawnicy – pełnomocnicy stron, akademicy oraz arbitrzy. Przebadano grupę ponad 700 respondentów z całego świata. Co powiedzieli? 

Zgodnie z przeprowadzonym badaniem do 5 najczęściej wybieranych miejsc arbitrażu należą Londyn, Paryż, Hong Kong, Singapur i Genewa. Instytucjami cieszącymi się największą popularnością jest Sąd Arbitrażowy przy Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu (ICC), Londyński Międzynarodowy Trybunał Arbitrażowy (LCIA), Międzynarodowe Centrum Arbitrażowe w Hong Kongu (HKIAC), Międzynarodowe Centrum Arbitrażowe w Singapurze (SIAC) oraz Instytut Arbitrażowy przy Izbie Handlowej w Sztokholmie (SCC). W ocenie pytanych o wyborze miejsca decyduje opinia oraz rozpoznawalność instytucji a także efektywność jej funkcjonowania.

Z wokandy strasburskiej (2-6.11.2015)

Wśród 19 wyroków i 57 decyzji wydanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w mijającym tygodniu znalazły się aż cztery wyroki z Polski. Stankiewicz p. Polsce, Bestry p. Polsce, Chyła p. Polsce i Olszewscy p. Polsce. W dwóch z nich Trybunał stwierdził naruszenie Konwencji, w jednym naruszenie jednego z praw oraz brak naruszenia w stosunku do drugiego zarzutu, a w czwartym orzeczeniu brak naruszenia praw gwarantowanych Konwencją przez władze polskie. 

W sprawie Chyła p. Polsce Trybunał uznał, że władze dopuściły się całego szeregu naruszeń; począwszy od zbyt długiego stosowania w stosunku do skarżącego reżimu więźnia niebezpiecznego (art. 3), przedłużającego się tymczasowego aresztowania (art. 5 ust. 3), zbyt długiego postępowania (art. 6), zaś w stosunku do zarzutu dotyczącego cenzury korespondencji ocenił, że skarżący nie wykorzystał krajowych środków odwoławczych.

Reforma sądownictwa unijnego na finiszu

Kontrowersyjna reforma Trybunału Sprawiedliwości UE (o której pisaliśmy m.in. tutaj) znalazła się wreszcie na finiszu. W ubiegłym tygodniu Parlament Europejski wyraził zgodę na wniosek dotyczący reformy unijnego systemu sądowniczego przewidującej zwiększenie liczby sędziów Sądu oraz ewolucję struktury tej instytucji poprzez włączenie Sądu do spraw Służby Publicznej do Sądu. 23 czerwca br. podobną zgodę wyraziła Komisja Europejska.

Zgodnie z projektem reformy Sąd powiększy się o 15 sędziów do końca bieżącego roku. W 2016 r. do Sądu będzie włączonych 7 sędziów orzekających dotychczas w Sądzie do spraw Służby Publicznej, a w 2019 r. skład zostanie powiększony o kolejnych 9 sędziów. Docelowo liczba sędziów w Sądzie zwiększy się zatem dwukrotnie (do 56). W związku z tym, że reforma przebiegła wolniej niż zakładano, nie jest pewne, czy proces rozszerzenia składu Sądu zacznie się rzeczywiście jeszcze w tym roku.

Wyrażenie zgody na tę reformę przez instytucje unijne oznacza zakończenie żmudnego procesu i ma umożliwić Trybunałowi Sprawiedliwości UE – dzięki wzmocnieniu Sądu – lepsze wypełnianie jego misji w służbie europejskich podmiotów prawa z poszanowaniem celów polegających na jakości i skuteczności wymiaru sprawiedliwości przede wszystkim poprzez przyspieszenie postępowania. Niestety, najbliższe zmiany nie wpłyną na długość orzekania przez Trybunał Sprawiedliwości, chyba że w niedalekiej przyszłości wprowadzona zostanie możliwość zadawania pytań prejudycjalnych także Sądowi.

Kolejna odsłona konfliktu terytorialnego na Morzu Południowochińskim

Operujący na Morzu Południowochińskim Amerykanski okręt wojenny USS Lassen będzie prawdopodobnie powtarzał swoje działania mające na celu kwestionowanie jurysdykcji Chin nad spornym obszarem wysp Spratly. 27 października USS Lassen umyślnie przepłynął w odległości mniejszej niż 12 mil morskich od Rafy Subi, stanowiącej część archipelagu wysp Spratly. Rafa ta została konstrukcyjnie wzmocniona i wypiętrzona dla wsparcia roszczeń Chin do archipelagu oraz zasobnego w surowce morza otaczającego wyspy Spratly. Działania te doprowadziły do spięcia na linii Waszyngton - Pekin. Władze Chińskie oskarżają USA o inspirowanie napięcia w regionie oraz o naruszenie wód terytorialnych Chin. Admirał Harris, który wysłał niszczyciel na sporne wody twierdzi, że nie doszło do naruszenia prawa międzynarodowego, gdyż okręt przebywał na wodach międzynarodowych. Od poniedziałku 2 listopada Admirał Harris gości w Chinach w ramach programu współpracy pomiędzy Chińskimi i Amerykańskimi siłami zbrojnymi. USA zajmują stanowisko, że Chiny nie mogą opierać swoich roszczeń terytorialnych o sztuczne konstrukcje wybudowane na strukturach odsłanianych przez morze jedynie w czasie największych odpływów morza. Więcej informacji tutaj

Fiery Cross Reef 永暑礁 in November 2014 (source: AMTI) & Gaven Reef 南薰礁 (source: IHS Janes)

https://southseaconversations.wordpress.com/

Wyroby tytoniowe w TPP

Przedstawiciele 12 państw zakończyli niedawno negocjacje w sprawie utworzenia największej na świecie strefy wolnego handlu – tzw. Trans-Pacific Partnership (w skrócie TPP) (pisaliśmy o tu w jednym z naszych wcześniejszych postów). Pomimo że tekst samej umowy nie jest jeszcze dostępny dla szerszej publiczności, niektóre przyjęte rozwiązania już wzbudziły duże kontrowersje. Jedną z takich kwestii jest możliwość wyłącznie przez każdą ze stron porozumienia dostępu do mechanizmu rozstrzygania sporów inwestycyjnych (Investor-State Dispute Settlement, w skrócie ISDS) w stosunku do inwestorów, którzy kwestionują legalność krajowych środków kontroli wyrobów tytoniowych (popularnie zwane jako tobacco carve-out). Wydaje się również, że decyzja taka będzie mogła być podjęta na każdym etapie postępowania spornego. 

Prezydenckie weto do ustawy pozwalającej na ratyfikację poprawek do Protokołu z Kioto

W ubiegły poniedziałek, 26 października prezydent Andrzej Duda zdecydował o zawetowaniu ustawy z dnia 11 września 2015 r. o ratyfikacji Poprawki dauhańskiej do Protokołu z Kioto do Ramowej konwencjiNarodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzonego w Kioto dnia 11grudnia 1997 r., przyjętej w Ad-Dausze dnia 8 grudnia 2012 r. Prezydent umotywował swoje weto przede wszystkim brakiem wystarczającej oceny skutków finansowych i gospodarczych związania się przez Polskę tzw. poprawka dauhańską. Nie zostały podniesione żadne merytoryczne argumenty. Teoretycznie zatem podpisanie przez prezydenta ustawy, a następnie ratyfikacja Protokołu będą możliwe po nieco bardziej wnikliwej niż dotychczasowa (przedstawiona w uzasadnieniu do projektu) analizie skutków przyjęcia przez Polskę poprawki.