Czy ETS zakazał wycinki Puszczy Białowieskiej?

W piątek, 28 lipca, pojawiły się informacje, że Trybunał Sprawiedliwości UE zakazał wycinki Puszczy Białowieskiej. Na tę informację entuzjastycznie zareagowali ekolodzy twierdząc, że Trybunał przyznał im rację (stwierdzenie Greenpeace, że Trybunał potwierdził, że to nie kornik jest zagrożeniem dla Puszczy). Jak się jednak wydaje jest to entuzjazm przedwczesny. Na razie mamy do czynienia jedynie z zarządzeniem środków tymczasowych.

Kryzys dyplomatyczny na Półwyspie Arabskim

Na początku czerwca informowaliśmy o eskalacji konfliktu dyplomatycznego między Katarem (popierającym Iran), a sąsiednimi państwami oskarżającymi Katar o sprzyjanie terroryzmowi.

     Katar.     Państwa które zerwały stosunki dyplomatyczne z Katarem     Państwa które obniżyły rangę stosunków dyplomatycznych z Katarem     Nieuznawany rząd Libii (w Tobruku) który również oświadczył o zerwaniu stosunków dyplomatycznych2017 Qatar diplomatic crisis. Stan na lipiec 2017.

W przeciągu kilku dni stosunki dyplomatyczne z Katarem zerwały Arabia Saudyjska, Bahrajn, Egipt, Jemen, Malediwy, Mauretania, Zjednoczone Emiraty Arabski (Al Arabiya, Djibouti reduces diplomatic status with Qatar; Senegal recalls Doha envoy), a następnie wschodni rząd Libii, Senegal i Komory (The New Arab, Iraq premier 'refuses' Saudi-Emirati pressure to join anti-Qatar bloc, chooses to remain neutral). Z kolei Czad, Dżibuti, Jordania i Niger obniżyły rangę stosunków dyplomatycznych. Na tym front anty-katarski jednak nie poprzestał.

Przegląd amerykańskiej praktyki prawnomiędzynarodowej w 2016 r.

Departament Stanu opublikował tegoroczny Digest of United States Practice in International Law, w którym znajdziemy m.in.:

• wystąpienia Doradcy Prawnego Departamentu Stanu Briana J. Egana poświęcone przyszłości porozumień międzynarodowych oraz przyszłości prawa kosmicznego, a także wypowiedzi dotyczące prawa międzynarodowego prywatnego, dyplomacji i walki z ISIS.
• wystąpienie Sekretarza Stanu Johna Kerryego kwalifikującego działania w Iraku jako ludobójstwo, zbrodnie przeciwko ludzkości i czystki etniczne,
• amerykańska nota dyplomatyczna w odpowiedzi na stanowisko Chin ws. arbitrażu z Filipina w przedmiocie roszczeń do Morza Południowochińskiego,
• amerykańska nota dyplomatyczna adresowana do Wysp Marshalla ws. amerykańskiego zwierzchnictwa terytorialnego nad atolem Wake
• szereg działań w zakresie negocjowania i uznania mocy wiążącej traktatów, w tym przekazanie przez prezydenta 11 traktatów do zaopiniowania przez Senat m.in. International Treaty on Plant Genetic Resources for Food an Agriculture, Convention on the Law Applicable to Certain Rights in Respect of Securities Held with an Intermediary (the “Hague Securities Convention”), Agreement on Port State Measures to Prevent, Deter, and Eliminate Illegal, Unreported, and Unregulated Fishing, Hague Convention on the International Recovery of Child Support and Other Forms of Family Maintenance in 2016.
• implementacji 16 kwietnia 2016 Joint Comprehensive Plan of Action with Iran (“JCPOA”).

Retorsje Rosji w odpowiedzi na plan zaostrzenia amerykańskich sankcji

Zaledwie wczoraj pisaliśmy, że pierwszą reakcją Rosji na amerykańskie prace legislacyjne zmierzające do rozszerzenia stosowanych wobec niej sankcji była zapowiedź wstrzymania się z ogłoszeniem kroków odwetowych do czasu zakończenia pracy nad ustawą.

Kilka godzin po naszym wpisie projekt ustawy został zdecydowanie poparty przez Senat, większością głosów 98:2, stawiając prezydenta Trumpa zaangażowanego w poprawę stosunków bilateralnych w trudnej sytuacji (NYT, With New Sanctions, Senate Forces Trump’s Hand on Russia).

Sprzeciw prezydenta Trumpa, Rosji i UE wobec nowych amerykańskich sankcji

Większością głosów 419-3 Izba Reprezentantów opowiedziała się za rozszerzeniem sankcji wobec Rosji, Iranu i Korei Północnej, odpowiednio w reakcji na agresję na Ukrainie i ingerencję w amerykańskie wybory prezydenckie w 2016 r., na rozwój programu nuklearnego, a wreszcie na agresywną politykę zbrojeniową.

Ustawa Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA) została przyjęta wbrew sprzeciwowi Białego Domu. Prezydenckiej administracji nie podoba się uzależnienie decyzji ws. ewentualnego uchylenia sankcji od uzyskania zgody Kongresu (The Guardian, US House decisively votes to approve new sanctions against Russia). 

Głosowanie w Izbie Reprezentantów zbiegło się w czasie z przesłuchaniem zięcia prezydenta, Jareda Kushnera, m.in w sprawie korzystania na potrzeby kampanii wyborczej z rosyjskich materiałów kompromitujących Hillary Clinton (a wykradzione z jej poczty). Biały Dom kategorycznie odciął się od oskarżeń określając je mianem "polowania na czarownice".

Dunkierka - film Nolana z perspektywy międzynarodowego prawa humanitarnego

W mijający właśnie weekend na ekrany polskich kin wszedł film Christophera Nolana Dunkierka, który może prowokować pytania z zakresu międzynarodowego prawa humanitarnego.

Wspomniana produkcja pokazuje realia ewakuacji (głównie) wojsk brytyjskich z Dunkierki na przełomie maja i czerwca 1940 r., kiedy to siły brytyjskie i francuskie były otoczone przez siły niemieckie i jedynym ratunkiem wydawała się ewakuacja na Wyspy. Oglądając film, niewprawiony w MPH widz może być oburzony faktem, że biedni żołnierze, którzy już nie chcą walczyć i jedynie pragną wrócić do domu są ostrzeliwani, ich statki zatapiane, łącznie ze statkami cywilnymi czy szpitalnymi płynącymi im na pomoc...więc po kolei.

Brexit – zakończyła się druga runda negocjacji

Wczoraj zakończyła się druga runda negocjacji między Unią Europejską (UE) a Wielką Brytanią w sprawie Brexitu, czyli zasad opuszczenia przez Wielką Brytanię UE i warunków późniejszej współpracy obu bloków. Głównym przedmiotem rozmów były kwestie praw obywateli, rozliczenie Brexitu oraz Irlandia. Szczegóły poniżej. Następna runda w sierpniu.

Reforma zasad arbitrażowych UNCITRAL

Wieńcząc 2 letnie analizy przygotowawcze , Komisja NZ ds. Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL) ogłosiła wszczęcie prac nad możliwością rewizji sytemu rozstrzygania międzynarodowych sporów państwo-inwestor, jak również możliwości ukonstytuowania nowego, multilateralnego sądu inwestycyjnego (Law360, UN Group To Consider Investor Dispute Resolution Reform). Ta ostatnia kwestia to odpowiedź na postulaty wysuwane w szczególności przez UE. 

Na jesieni bieżącego roku ma zostać powołana w tym celu specjalna grupa robocza.

Organizacje pozarządowe na agendzie UE

W ostatnich dniach kwestia funkcjonowania organizacji pozarządowych pojawiła się na agendzie UE w dwóch kontekstach: nowej ustawy węgierskiej i kryzysu uchodźczego na Morzu Śródziemnym.

Dziś Międzynarodowy Dzień Nelsona Mandeli

Nelson Mandela urodził się 18 lipca 99 lat temu. Od 2009 roku obchodzimy międzynarodowy dzień ku jego czci, celebrując nie tylko jego postać (o byłym prezydencie RPA,  mężu stanu, działaczu na rzecz praw człowieka, przeciwniku apartheidu, który spędził 27 lat w więzieniu - przeczytacie więcej tu) ale także honorując jego życiową postawę, która wiązała się ze służbą społeczną, walką z ubóstwem, rekoncyliacją, walką o prawa dzieci i równość płci. W 2015 roku Narody Zjednoczone postanowiły rozszerzyć zakres święta zwracając uwagę na warunki panujące w więzieniach. Zrewidowano i przyjęto nowe minimalne warunki określające standardy w więziennictwie United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners zwane Regułami Nelsona Mandeli zobacz tu.

O Mandeladay przeczytacie  na stronie ONZ.

Dziś dzień sprawiedliwości międzynarodowej!

Tradycyjnie od kilkunastu lat 17 lipca obchodzony jest  dzień sprawiedliwości międzynarodowej - International Justice Day, ustanowiony aby upamiętniać utworzenie Międzynarodowego Trybunału Karnego, który zinstytucjonalizował międzynarodową sprawiedliwość karną. 17 lipca 1998 roku przyjęto Statut Trybunału w Rzymie. Dziś jego stronami są 124 państwa!

Jest to data szczególna dla międzynarodowej sprawiedliwości karnej. Właśnie dobiegła kresu działalność Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii (zobacz stronę MTKJ: http://www.icty.org/), zaś sam Międzynarodowy Trybunał Karny obchodzi 15 lecie swojego istnienia (zobacz stronę MTK: https://www.icc-cpi.int/, zobacz także stronę akcji MTK na jego 15 rocznicę: https://www.icc-cpi.int/15).

Guest post: Traktat całkowicie zakazujący broni jądrowej przyjęty!

W odpowiedzi na wątpliwości podnoszone w dyskusji na temat legalności broni jądrowej, a także jako rezultat wieloletnich kampanii lobbingowych dążących do tzw. global zero, czyli wyeliminowania broni jądrowej z użycia, a także pozbycia się jej zapasów, 7 lipca 2017 roku na konferencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ został przyjęty tekst Traktatu zakazującego broni jądrowej (ang. Treaty on the prohibition of nuclear weapons, dalej: TPNW, Tekst TPNW dostępny tu). Za przyjęciem traktatu głosowały 122 państwa, przy czym takie mocarstwa nuklearne jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja wyraziły w swoim wspólnym stanowisku, iż nie brały udziału w negocjacjach nad tekstem oraz nie zamierzają podpisać, ratyfikować ani stać się Stroną TPNW (Joint Press Statement from the Permanent Representatives to the United Nations of the United States, United Kingdom and France following the adoption of a treaty banning nuclear weapons, 07.07.2017, dostępne na: tej stronie). Co więcej, oświadczyły również, że nie postrzegają przyjęcia TPNW jako elementu odzwierciedlającego lub przyczyniającego się do wytworzenia się nowej normy prawa zwyczajowego, co można jednoznacznie odczytać jako zajęcie pozycji persistent objectors. Światowa dziewiątka mocarstw nuklearnych jak i większość członków NATO zbojkotowało negocjacje i nie wzięło udziału w głosowaniu, przy czym tylko Niderlandy, wśród wszystkich głosujących zagłosowały przeciw. Szczególną krytykę wywołały postanowienia z art. 1 TPNW dotyczące zakazu stacjonowania, instalowania i rozlokowania broni jądrowych na terytorium Państw Stron (przypomnijmy, iż aktualnie amerykańska broń jądrowa znajduje się na terytorium Niemiec i Turcji w ramach polityki NATO Nuclear Sharing). Wyniki głosowania znajdują się tutaj.

Nowa misja polityczna w Kolumbii

Dnia 10 lipca 2017 roku Rada Bezpieczeństwa w rezolucji 2366(2017) zdecydowała o utworzeniu misji politycznej "United NationsVerification Mission in Colombia". Misja weryfikacyjna ma zająć się sprawdzeniem wdrażania ustaleń rządu kolumbijskiego i FARC-EP zawartych w ich porozumieniu  kończącym ponad 50 letni konflikt zbrojny. Porozumienie dotyczyło rozbrojenia, politycznej, ekonomicznej i społecznej reintegracji społeczeństwa. 

Misję ustanowiono na 12 miesięcy, ale zaznaczono, że może ona ulec przedłużeniu. Ma ona zastąpić obecną misję, która była odpowiedzialna za monitorowanie i weryfikowanie procesu złożenia broni przez FARC-EP i została utworzona na podstawie rezolucji 2262(2016) również na 12 miesięcy.

 O procesie pokojowym w Kolumbii pisaliśmy już wielokrotnie między innymi tu oraz  tu.

Zakaz noszenia nikabów w Belgii nie narusza Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

Trybunał strasburski po raz kolejny, choć w bardzo zdecydowany sposób, wypowiedział się o krajowych zakazach noszenia chust w całości bądź częściowo zakrywających twarz. W sprawie Dakir p. Belgii oraz sprawie Belcacemi i Oussar p. Belgii, dotyczących odpowiednio zakazu noszenia nakryć zakrywających twarz wprowadzonego na terenie trzech gmin, a także zakazu wprowadzonego przepisami ustawowymi uznał, że nie doszło do naruszenia zarówno art. 8 Konwencji (gwarantującego prawo do poszanowania życia rodzinnego), art. 9 (gwarantującego swobodę myśli, wyznania i religii), ani też art. 14 (zakazującego dyskryminacji) rozpatrywanego w połączeniu ze wskazanymi przepisami. Skarżące kobiety podnosiły, iż wprowadzone zakazy bądź doprowadziły do tego, że zaprzestały one noszenia nikabów w obawie przed grożącymi za taki czyn sankcjami karno-administracyjnymi, bądź że zakazy te spowodowały ich społeczną izolację, ponieważ przestały one wychodzić z domów. 

Unijno-japońska strefa wolnego handlu – to jeszcze daleka droga

W środę 5 lipca, tuż przed szczytem G20, Unia Europejska i Japonia ogłosiły osiągnięcie porozumienia politycznego w sprawie umowy handlowej – Umowy o partnerstwie gospodarczym. 6 lipca zostało to potwierdzone oficjalnie przez japońskiego premiera Shinzō Abe oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej Jean-Claude Junckera i przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska. Czy to oznacza koniec trwających od marca 2013 r. negocjacji? Nie do końca.

Główne wątki szczytu przywódców G20 w Hamburgu

Bez sięgania w zamierzchłe czasy początków współpracy przywódców państw G20 w 2008 r., kiedy to wspólne zagrożenie światowym kryzysem finansowym umożliwiło porozumienie ponad podziałami, nawet od ubiegłorocznego szczytu w Hangzhou (nasz post tutaj) wyraźnie pogłębiły się różnice dzielące uczestników forum. W międzyczasie można choćby przypomnieć, że negocjacje ws. Brexitu stały się faktem a w samej UE ścierają się różne koncepcje jej dalszego rozwoju (lub osłabiania), konsekwentna droga Recepa Erdogana do wzmocnienia autorytarnej władzy nad Turcją skutkuje napięciami w relacjach m.in. z Niemcami i UE, żadne z mocarstw nie pozostaje obojętne na kryzys w Syrii, a nowy prezydent USA Donald Trump robi wiele dla podważenia wspólnotowego i multilateralnego podejścia do współpracy międzynarodowej (nasz post Trump i koniec epoki multilateralizmu?). 

1000 duchów maszerujących ulicami Hamburga w proteście przeciwko G20. Happening kolektywu 1000 GESTALTEN.

Ostatecznie za największy sukces szczytu G20 w Hamburgu (7-8 lipca) uznano fakt przyjęcia - głównie za sprawą wysiłków kanclerz Angeli Merkel - jakiegokolwiek wspólnego oświadczenia, choćby i zawierającego wyłączenia dla USA (FT, Donald Trump’s alarming G20 performance). Zważywszy na istotę prawnie niewiążących deklaracji jako instrumentu governance, konieczność maskowania istotnych różnic za pomocą redakcji tekstu rodzi poważne pytania o przyszłość przedsięwzięcia.

 Podczas szczytu doszło do walk antyglobalistów z policją. W starciach rannych zostało 476 funkcjonariuszy było rannych,

Źrodła: CNN, G20 protests: Police, demonstrators clash in Germany, Hamburg to hold free concert to thank G20 police officers.

Rocznica zbrodni w Srebrenicy

Przypominamy o kolejnej rocznicy zbrodni w Srebrenicy. Ludobójstwa, które wydarzyło się w samym centrum Europy, na jej oczach, podczas gorącego lata w 1995 roku. To data szczególna nie dlatego, że rocznica jest okrągła (bo 22) ale dlatego, że w tym roku definitywnie zamknięty zostanie trybunał jugosłowiański, trybunał, który jako pierwszy stwierdził, że w Srebrenicy miało miejsce ludobójstwo i skazał winnych jego popełnienia na wieloletnie kary.

Sekretarz Generalny ONZ Antonio Guterres w swoim wystąpieniu (zobacz tu) napisał, że żeby zapobiegać takim zbrodniom trzeba uczciwie spojrzeć w przeszłość i uświadomić sobie naszą rolę w tym, że takie zbrodnie miały miejsce. Społeczność międzynarodowa, w szczególności zaś Narody Zjednoczone zaakceptowały swoją współdzieloną odpowiedzialność w odniesieniu do zbrodni w Srebrenicy i ciężko pracują nad tym, aby przyjąć lekcję z tych porażek. 

Nowy Prezydent Zgromadzenia Państw Stron MTK

Parę dni temu biuro Zgromadzenia Państw Stron MTK zdecydowało się rekomendować nową osobę na stanowisko prezesa Zgromadzenia, na 17, 18 i 19 sesję tego Zgromadzenia. 

Osoba, której dotyczy rekomendacja to O-Gon Kwon z Korei, sędzia z długoletnim doświadczeniem zarówno w prawie krajowym, jak i międzynarodowym. Między innymi spędził kilkanaście lat w Trybunale do spraw byłej Jugosławii. Jego szczegółowy życiorys znajduje się na stronie Trybunału.

Wybory będą miały miejsce podczas kolejnej sesji Zgromadzenia, która odbędzie się pomiędzy 4-14 grudnia 2017. Informacja prasowa znajduje się  tu.

15. polski obiekt na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO

 

Źródło: http://tarnowskiegory.pl/articles,article,3269,Wniosek_do_UNESCO_spelnia_wymogi_formalne

 Źródło: http://krakow.gosc.pl/doc/4028180.Tarnowskie-Gory-perla-listy-UNESCO

Dziś, 9 lipca 2017 r., Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO (Komitet) podjął decyzję o wpisie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (Lista) nowego obiektu: Kopalni Ołowiu, Srebra i Cynku w Tarnowskich Górach wraz z systemem gospodarki wodnej pod ziemią. To już 15. polski obiekt na tej liście. Podczas 41. sesji Komitet dokonał wpisu 25 obiektów. W grupie tej znalazły się także interesujące wpisy transgraniczne, m.in. Fortyfikacje Weneckie położone w Chorwacji, Włoszech i Czarnogórze. Ponadto, przy sprzeciwie Izraela i USA, Komitet podjął decyzję o uznaniu Starego Miasta w Hebronie (Palestyna) za obiekt Światowego Dziedzictwa i wpisaniu go na Listę Światowego Dziedzictwa w Niebezpieczeństwie.

Sprawa Al Bashira - czy Południowa Afryka ma obowiązek aresztować osobę chronioną immunitetem?

Dwa lata temu Południowa Afryka nie wykonała nakazu aresztowania wydanego przez Międzynarodowy Trybunał Karny i nie aresztowała prezydenta Sudanu Omara Al- Bashira oskarżanego o popełnienie ciężkich zbrodni, gdy przebywał na jej terytorium (pisaliśmy o tym tu). 

Była do tego zobowiązana na podstawie Statutu MTK. W związku z tym, że nie wykonała wniosku o współpracę uniemożliwiając w ten sposób Trybunałowi wykonywanie jego funkcji Trybunał mógł na podstawie art. 87 ust. 7 Statutu przedstawić tę sprawę Zgromadzeniu Państw Stron lub Radzie Bezpieczeństwa.

Echa po największej karze w historii KE

W miniony wtorek, 27 czerwca, Google został ukarany przez Komisję Europejską karą w wysokości 2.4 mld euro za nadużywanie pozycji dominującej na rynku poprzez promowanie własnego serwisu zakupowego w wyszukiwarce internetowej. Wyniki pochodzące z serwisu Google Shopping wyświetlały się zazwyczaj u góry strony (i były tym samym w sposób oczywisty bardziej eksponowane niż oferty stron konkurencyjnych), nawet jeśli były mniej zbliżone do przedmiotu wyszukiwanego przez klienta. To najwyższa kara nałożona na podmiot indywidualny w historii KE.