Statystyki ETPCz za 2014 rok

ETPCz rozpoczął wczoraj uroczyście nowy rok sądowy i opublikował statystyki za 2014 rok. Już tradycyjnie w gronie największych „naruszycieli” znaleźli się Ukraina (19,5 % toczących się przed Trybunałem postępowań), Rosja (14,3 %), Turcja (13,6 %) oraz Rumunia (4,9%). Polska znajduje się na 9 miejscu (2,6 % - łącznie 1800 skarg). Od razu należy jednak odnotować, że w ubiegłym roku Trybunał rozpatrzył znacznie mniej skarg z Polski niż w 2013 r. Podczas gdy w 2013 r. zakończono rozpatrywanie (w formie wyroków i decyzji) 5411 skarg (23 wyroki oraz 5388 skarg skreślonych albo uznanych za niedopuszczalne), w 2014 r. postępowań zakończonych było „jedynie” 2593 (28 wyroków oraz 2565 skarg skreślonych albo uznanych za niedopuszczalne). Co ważne Polska poprawiła się po raz kolejny pod względem wskaźnika liczy skarg przydzielonych do rozpatrzenia składom sędziowskim w stosunku do ogólnej liczby ludności kraju (Trybunał przedstawiając swoje statystyki nie podaje liczby skarg, które do niego wpłynęły, a jedynie liczbę skarg, które zostały przekazane do rozpatrzenia sądowego. Jest to zapewne konsekwencja coraz ściślejszego monitorowania jakości przedkładanych skarg – zmiany wprowadzone artykułem 47 Regulaminu Trybunału, o których na blogu pisaliśmy tu, i tego, że część z nich zostaje po prostu odrzucona z powodu niespełnienia jakichkolwiek wymogów formalnych a Trybunał nie podejmuje się ujawniania ich w jakichkolwiek statystykach.). Biorąc pod uwagę ten wskaźnik (0,72), Polska uplasowała się na 21 miejscu.

Kolejna cypryjska rezolucja RB - zamrożony konflikt, który może niebezpiecznie odtajać, ale na pewno nie zniknąć

29 stycznia 2015 r. Rada Bezpieczeństwa przyjęła rezolucję 2197 dot. przedłużenia misji pokojowej na Cyprze (UNIFCYP). Tradycyjnie RB jedynie podkreśliła, aby strony konfliktu (Cypr i Turcja) zaangażowały się w konstruktywne negocjacje (mające na celu zjednoczenie wyspy i utworzenie federacji) i przedłużyła działalność misji (wg stanu na 31.12.2014 misja ta ma 1072 osób personelu, z czego przytłaczająca większość 858 osób to członkowie sił zbrojnych). 

Dotychczasowe skutki zachęt RB ONZ są dość mizerne patrząc na to, iż konflikt ciągnie się od grudnia 1963 r. (inwazja Turcji na wyspę), a sama misja została utworzona w 1964 r. W 2013 r. Azerbejdżan i Pakistan wstrzymały się nawet od głosu nad rezolucjami 2089 z 24.01.2013 r. oraz 2114 z 30.07.2013 r. również dotyczącymi przedłużenia działalności UNIFCYP, gdyż nie mogły zrozumieć, jak w istniejącej sytuacji można mówić o fully fleged negotiations, jak stanowiły wymienione wyżej rezolucje.

CESL – co z nim dalej będzie?

Zgodnie z programem prac Komisji Europejskiej na rok 2015 Wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży znalazły się na liście wycofanych projektów. Nie oznacza to jednak, że przerwano prace nad tym projektem.

W październiku 2011 r. Komisja Europejska zaprezentowała instrument nazwany „Wspólne europejskie przepisy dotyczące sprzedaży” (Common European Sales Law). Wspólne dla całej Unii przepisy dotyczące sprzedaży miały pomóc zlikwidować pozostające na rynku bariery i zapewnić konsumentom większą możliwość wyboru towarów oraz wyższy poziom ochrony.

Program Komisji na najbliższy rok zakłada wycofanie i poprawę aż 80 propozycji – w tym także projektu rozporządzenia CESL. Jako oficjalną przyczynę podano potrzebę podjęcia dodatkowych prac w części odnoszącej się do jednolitego rynku cyfrowego. Nie wiadomo na czym dokładnie mają polegać zmiany. Należy założyć, że w szczególności będą one polegały na uwzględnieniu propozycji złożonych dotychczas przez Parlament Europejski. Więcej na ten temat można przeczytać także tutaj, tutaj i tutaj.

Konwencja Nowojorska już niedługo także w Palestynie

Jak donosi serwis informacyjny ONZ, Palestyna złożyła na początku tego roku dokument przystąpienia do Konwencji o uznawaniu i wykonywaniu zagranicznych orzeczeń arbitrażowych sporządzonej w Nowym Jorku 10 czerwca 1958 r. Tym samym Konwencja Nowojorska wejdzie w Palestynie w życie 2 kwietnia 2015 r. Palestyna jest 154 państwem – stroną Konwencji. Warto przypomnieć, że w Polsce Konwencja obowiązuje od 1 stycznia 1962 r.

ETPCz potwierdza immunitet organizacji międzynarodowych w sporach dotyczących stosunków pracy

W dwóch opublikowanych dziś decyzjach Trybunał uznał za niedopuszczalne skargi dotyczące braku drogi sądowej przed sądami niemieckimi w zakresie sporów dotyczących zatrudnienia w organizacjach międzynarodowych. W obu sprawach Trybunał ocenił, że przyznanie Europejskiemu Urzędowi Patentowemu oraz ONZ immunitetu od jurysdykcji sądów krajowych miało na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organizacji i jako takie realizowało uzasadniony cel.

Wnuk Stalina nie obronił przed ETPCz „dobrego imienia” dziadka

Zanim 30 stycznia nastąpi uroczyste otwarcie nowego roku sądowego, Trybunał strasburski „pochwalił” się decyzją o niedopuszczalności skargi Jewgienija Dżugaszwilego przeciwko Rosji (skargaYevgeniy Yakovlevich Dzhugashvili p. Rosji). Skarga została wniesiona nie przez nikogo innego, a przez wnuka samego Józefa Stalina, który bezskutecznie domagał się przed sądami krajowymi ochrony dobrego imienia swojego przodka.

Zbrodnie w Mariupolu w świetle prawa międzynarodowego. Parlament ukraiński - Rosja agresorem.

ZBRODNIE WOJENNE

Tragiczne doniesienia z Mariupola, gdzie zginęło ok. 30 cywilów a kilkadziesiąt zostało rannych zostały określone przez przedstawicieli Sekretariatu NZ jako zbrodnie wojenne, z tego względu, iż miały one cechy świadomego ataku na osoby cywilne, co jest zabronione w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego (zarówno na podstawie IV KG z 1949 r., jak i I PD - które znajdują zastosowanie, gdyby traktować konflikt na Ukrainie jako międzynarodowy, choćby ze względu na dowody rosyjskiego zaangażowania na wschodzie, nie ograniczające się tylko do dostarczania broni, sprzętu, ale i do wysyłania wojsk; jak i art. 3 KG i II PD - który miałby zastosowanie, gdyby konflikt na Ukrainie nadal traktować jako konflikt wewnętrzny - ale w taką kwalifikację już chyba nikt poza Rosją nie wierzy).

Ukraina zapowiada złożenie kolejnej deklaracji do Międzynarodowego Trybunału Karnego na podstawie art.  12 (3), aby jurysdykcją trybunału objąć m.in. sytuację, do jakiej doszło w Mariupolu (złożenia takiej drugiej już deklaracji ze strony Ukrainy - wcześniejsza dotyczyła wydarzeń na Majdanie - nie odnotował jeszcze trybunał). Wydaje się jednak, że bardziej wskazane byłoby ze strony Ukrainy, aby po prostu ratyfikowała statut MTK i uznała jego jurysdykcję w stosunku do okresu przed datą ratyfikacji. Takie składanie cząstkowych deklaracji bardzo ograniczonych czasowo jest o tyle niepoważne, iż pokazuje, że Ukraina pragnie sprawiedliwości wobec zbrodni separatystów, ale boi się osądu swoich ewentualnych zbrodniczych działań. Ponadto, oprócz efektu nagłośnienia sprawy, nie można zrozumieć do końca intencji Ukrainy, jeśli chodzi o odwoływanie się do MTK, gdyż przecież MTK działa na zasadzie komplementarności, a czemuż to Ukraina miałaby sama nie zająć się zbrodniami popełnianymi na jej terenie. Jeśli zbrodni tych sama nie jest w stanie zbadać ze względów bezpieczeństwa, to tym bardziej pracownicy MTK nie będą mogli zebrać dowodów. Wykorzystanie polityczne trybunału z pewnością nie przysłuży się tej instytucji.

5. rocznica tragicznego trzęsienia ziemi na Haiti - spór w RB co do rozmiaru misji pokojowej MINUSTAH

Pięc lat temu 12 stycznia 2010 r. doszło do potężnego trzęsienia ziemi na Haiti, które pochłonęło 220.000 ofiar i dodatkowo osłabiło struktury państwowe Haiti, która powoli wychodziła z zapaści po konflikcie wewnętrznym. Wśród ofiar znaleźli się również członkowie misji pokojowej MINUSTAH, którą utworzyła Rada Bezpieczeństwa  rez. 1542 z 2004 r. w celu ustabilizowania sytuacji na Haiti po tym, jak Bertrand Aristide opuścił kraj i istniały szansę na budowę pokoju.

Rada reagując na tragiczną sytuację na Haiti zmieniła mandat MINUSTAH tak aby misja pomogła w walce ze skutkami kataklizmu. O misji było głośno, nie tylko ze względu na jej pozytywną humanitarną rolę, ale także wówczas, gdy m.in. władze haitańskie oskarżyły ją o wybuch epidemii cholery, która pochłonęła kolejne tysiące ofiar (zob. nasze posty na ten temat tutaj i tutaj).

Ebola nadal zabija - WHO apeluje o pomoc

Światowa Organizacja Zdrowia przypomina, iż jesteśmy jeszcze daleko od ogłoszenia sukcesu w zwalczeniu epidemii ebola. Apeluje o wsparcie zarówno finansowe, jak i osobowe (w postaci choćby wykwalifikowanych lekarzy, pielęgniarzy, naukowców), którzy pomogliby opanować epidemię przed rozpoczęciem pory deszczowej, która może przyczynić do rozprzestrzeniania choroby (utrudnione warunki przemieszczania się, trudności w pochówku itp.). Na problem ten postanowiła zwrócić uwagę również na szczycie  w Davos.

Propozycja utworzenia nowego trybunału NZ w Republice Środkowoafrykańskiej - tylko po co?

W środę 21.01.2014 r. odbyła się w siedzibie NZ w Nowym Jorku uroczystość upamiętniająca 70 rocznicę wyzwolenia  obozu Auschwitz-Birkenau zorganizowana przez polskie przedstawicielstwo przy NZ w Nowym Jorku. Przy tej okazji szereg państw, w tym USA, UK, Rosja, Francja, Izrael, Niemcy i Rwanda wypowiadały się na temat konieczności zapobiegania ludobójstwu i wdrażania koncepcji odpowiedzialności za ochronę (uwagę na obie powiązane te ze sobą kwestie zwrócono również przy okazji przyjmowania w kwietniu 2014 r. rezolucji 2150). Jan Eliasson - z-ca SG, podkreślał konieczność reagowania na znaki ostrzegawcze. Chciałoby się na te słowa odpowiedzieć: 200.000 ofiar w Syrii, 5.000 tysięcy na Ukrainie, i wymieniać można dalej - ale te zbrodnie trudno byłoby zakwalifikować jako ludobójstwo, więc NZ mogą usprawiedliwiać swą bezczynność.

Trzeba przyznać, że fiksacja na punkcie słowa ludobójstwo pozwala niekiedy zmusić NZ do działania, tak się stało w przypadku Republiki Środkowej Afryki, gdzie przynajmniej podjęto starania w celu powstrzymania wzajemnych mordów chrześcijan i muzułmanów (zobacz nasz post tutaj) właśnie ze względu na groźbę ludobójstwa. Zaangażowały się nie tylko NZ autoryzując poszczególne operacje, ale także organizacje regionalne i niektóre państwa (głównie Francja).

Kolejne akty agresji wobec Ukrainy, kolejne zbrodnie wojenne i bezczynność Rady Bezpieczeństwa

Wczoraj (21.01.2014 r.) prezydent Poroszenko ogłosił, że dwa tysiące rosyjskich żołnierzy przekroczyło granicę Ukrainy (zobacz tutaj) i także wczoraj odbyła się w Radzie Bezpieczeństwa na prośbę Litwy (obecnie niestałego członka RB) debata w sprawie Ukrainy (ostatnia miała miejsce w listopadzie 2014 r.).

Z góry było wiadomo, wobec stanowiska Rosji i dysponowania przez nią prawem weta, że spotkanie to nie przyniesie żadnych wymiernych efektów. Mimo że Rada niemal od roku zajmuje się problemem Ukrainy, nie udało się przyjąć żadnej rezolucji czy oświadczenia prezydialnego w sprawie konfliktu rosyjsko-ukraińskiego. Przypomnijmy, że tylko w sprawie zestrzelenia (skrajnie ogólnie określonego mianem "downing") samolotu MH17 Radzie udało się uzgodnić tekst rezolucji 2166 w lipcu 2014 r. o czym pisaliśmy tutaj, lecz w rezolucji tej jakby nie dostrzeżono samego konfliktu, zauważając jedynie istnienie grup zbrojnych.

Zbrodnie Boko Haram dostrzeżone przez RB oraz MTK

Ostatnie doniesienia nt. zbrodni Boko Haram w tym wymordowania w ciągu jednej nocy ok. dwóch tysięcy cywilów w Baga na początku stycznia odbiły się głośnym echem w mediach (zobacz doniesienia tutaj i tutaj).

Sprawą zajęła się Rada Bezpieczeństwa, która przyjęła oświadczenie prezydialne 19 stycznia 2014 r. (S/PRST/2015/4) potępiające grupę terrorystyczną oraz nawołujące do zaprzestania działań zbrojnych i zaniechania popełniania zbrodni (porównaj z wcześniejszymi oświadczeniami prasowymi np. SC/11352 z kwietnia 2014 r., SC/11387 z maja 2014 r.). Rada przypomniała też sprawę porwania w kwietniu 2014 276 uczennic, których do tej pory nie uwolniono i nie jest jasne, jaki los je spotkał.

Kompetencje UE w obszarze prawa prywatnego

Biuro Analiz Parlamentu Europejskiego opublikowało studium dr Rafała Mańko poświęcone kompetencjom UE w obszarze prawa prywatnego (EU competence in private law The Treaty framework for a European private law and chalenges for coherence). 

Jak na wstępie stwierdza autor, o ile w krajowych porządkach prawnych głęboko zakorzeniony jest podział na prawo prywatne i prawo publiczne, o tyle podział kompetencji prawodawczych w ramach UE ma charakter funkcjonalny. W rezultacie, mimo braku ogólnej podstawy do ujednolicania prawa prywatnego, przyjmowane są akty prawotwórcze w odniesieniu do poszczególnych problemów, co z kolei w skali europejskiej prowadzi do fragmentaryzacji prawa prywatnego. Jedną z szans na rozwiązanie przynajmniej części problemów mógłby być (dyskutowany od lat) projekt Wspólnego Systemu Odniesienia - Draft Common Frame of Reference.

Informacje nt. autora dostępne są na stronie Uniwersytetu Amsterdamskiego.

Decyzja Appellate Body w sprawie argentyńskich restrykcji importowych

15 stycznia 2015 r. Appellate Body wydał raport w sporze pomiędzy Japonią, Stanami Zjednoczonymi oraz Unią Europejską (UE) a Argentyną dotyczącym szeregu restrykcji importowych stosowanych przez to ostatnie państwo (Argentina — Measures Affecting the Importation of Goods). Ograniczenia te zostały wprowadzone przez Argentynę w konsekwencji kryzysu finansowego jaki dotknął ten kraj w 2001 r. (w wyniku którego dostęp Argentyny do światowych rynków finansowych jest cały czas bardzo ograniczony) i miały na celu zagwarantowanie krajowi odpowiedniej ilości dewiz.

Efektywność ochrony sądowej w państwach europejskich

Funkcjonująca przy Radzie Europy, Europejska Komisja na rzecz Efektywności Wymiaru Sprawiedliwości (CEPEJ) opublikowała Raport za 2012 rok poświęcony efektywności i jakości wymiaru sprawiedliwości. Publikacja zawiera wnioski z piątej już - od powołania ciała w 2002 roku - okresowej analizy prowadzonej przez CEPEJ w 46 państwach. 

Wraz z linkami do dalszych dokumentów w notatce prasowej zawarto m.in. następujące spostrzeżenia: 

Wstępne dochodzenie MTK w sprawie zbrodni popełnionych na terytorium Palestyny

Wczoraj prokurator MTK poinformowała o wszczęciu wstępnego dochodzenia w sprawie zbrodni popełnionych na terytoriach palestyńskich, zobacz informację na stronie Trybunału. Jurysdykcja Trybunału odnosi się do wydarzeń mających miejsce od 13 czerwca 2014 roku, pisaliśmy o tym tutaj, czyli od momentu w którym doszło do eskalacji konfliktu izraelsko-palestyńskiego (zobacz tu).

 

Rzecz jasna postępowaniem zaniepokojony jest Izrael, w końcu to jego żołnierze, czy sam premier Benjamin Netanjahu mogliby odpowiadać za popełnione w Strefie Gazy zbrodnie. Swój sprzeciw wyrażają też Stany Zjednoczone (zobacz tu).

 

Warto jednak zauważyć, że Prokurator MTK prowadzi już szereg wstępnych dochodzeń, niektóre od wielu lat (np. postępowanie w sprawie Gruzji, Kolumbii, Afganistanu), niektóre nigdy nie przekształcą się w sprawy, w których zapadnie wyrok MTK. Prokurator musi najpierw zebrać informacje i dowody, które mogłyby uzasadnić dalsze postępowanie przed Trybunałem, działania biura prokuratora podlegają kontroli sądowej. Pozostaje jednak wierzyć, że w rękach Fatou Bensoudy już teraz znajdują się  dowody pozwalające domniemywać, że decyzja o wszczęciu wstępnego dochodzenia została podjęta rozsądnie.

 

Belgia, Dania i Finlandia ograniczają liczbę ambasad a część państw bałkańskich ogłasza plany organizacji ambasad we wspólnych budynkach – szukanie oszczędności czy dowód na zmiany w praktyce dyplomatycznej?

19 grudnia 2014 r. Didier Reynolds – Minister Spraw Zagranicznych i wicepremier Belgii ogłosił szczegółowy plan zamknięcia kilku ambasad i innych placówek zagranicznych tego państwa. Najwięcej ambasad ma zostać zamkniętych w państwach członkowskich UE (we wszystkich trzech republikach bałtyckich, na Cyprze i Słowacji). Ambasady zamknięte będą również w Afganistanie, Libii i Kongo. Planowane zamknięcia obejmą również kilka konsulatów generalnych i innych placówek zagranicznych Belgii. W 2014 r. podobną decyzję podjęła również m.in. Dania (ambasady na Cyprze i Słowacji oraz w Luksemburgu, Słowenii oraz Szwajcarii) oraz Finlandia (ambasady w Luksemburgu i Słowenii oraz na Słowacji). W czerwcu 2014 r. natomiast Czarnogóra, Macedonia oraz Serbia ogłosiły chęć otwierania części swoich ambasad we wspólnych budynkach. Jak ocenić tą praktykę z punktu widzenia prawa dyplomatycznego? Czy jest ona dowodem jedynie na szukanie oszczędności budżetowych czy również na zmiany w praktyce dyplomatycznej?

Żyje czy nie żyje? Cyrk nad trumną...

Na początku stycznia media donosiły o zabiciu Meshacka Yebei, osoby uważanej przez obrońcę Williama Ruto (o sprawie Ruto pisaliśmy m.in. tu i tu) za kluczowego świadka obrony. Zaprzeczała temu prokurator MTK Fatou Bensouda, wskazując, że nie może on się znajdować na liście świadków, ponieważ próbował skorumpować świadków oskarżenia (zobacz tu). 

Tak czy inaczej, Yebei zaginął pod koniec grudnia, zaś na początku stycznia niedaleko jego domu odnaleziono niekompletny korpus - uznając, że to zapewne jego ciało. MTK złożył kondolencje i zaproponował pomoc lokalnym władzom w ich dochodzeniach, o ile będą takowej potrzebować (zobacz tu). Nie był to jednak koniec sprawy.

Rzecznik generalny: bezwarunkowe transakcje monetarne EBC mogą być zgodne z prawem UE

Rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości, Pedro Cruz Villalóna, w nieco zachowawczy, ale jednoznaczny sposób wypowiedział się przychylnie w kwestii legalności  zapowiedzianych w 2012 r. (a nigdy nie zrealizowanych) operacji skupowania przez Europejski Bank Centralny obligacji państw UGW na rynku wtórnym. Mimo że doraźny wpływ opinii rzecznika na nastroje rynkowe był krótkotrwały, dzisiejsza publikacja nastąpiła w okresie narastającego zainteresowania zagadnieniem, w związku z zapowiadanym przez EBC luzowaniem ilościowym (quantitive easing), co ma przeciwdziałać coraz bardziej prawdopodobnej deflacji w strefie euro (FT, Legal opinion paves way for ECB bond-buying programme).  

Konkluzje z konsultacji Komisji Europejskiej ws. ISDS

Komisarz ds. handlu Cecilia Malmström podsumowała dziś rezultaty największych publicznych konsultacji w historii UE dotyczących uwzględnienia arbitrażu inwestycyjnego w TTIP (wg. FT zainteresowanie 100-krotnie przewyższyło wszelkie dotychczasowe konsultacje handlowe, Public backlash threatens EU trade deal with the US). Zapis wideo z konferencji prasowej dostępny jest tutaj.

European Commission, Press Release.

W trakcie konsultacji trwających od 27 marca do 13 lipca 2014 zebrano około 150'000 komentarzy, których podsumowanie przedstawiono w Raporcie. Około 145'000 stanowiły jednak odpowiedzi on-line na podstawie przygotowanych przez NGOsy szablonów. Komentarze autorskie nadesłało przeszło 3'000 osób i około 450 organizacji. W przeciwieństwie do europejskiej opinii publicznej mało zainteresowani tematem wydali się obecni w Brukseli dziennikarze - tylko dwie osoby zadały pytania, w związku z czym konferencję zakończono po 12 minutach.

Wejście w życie Rozporządzenia Bruksela I bis

Po 2 letnim vacatio legis, 10 stycznia w życie weszło Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych, zastępując Brukselę I tj. Rozporządzenie 44/2001. Stroną nowego Rozporządzenia (w przeciwieństwie do Brukseli I) jest również Dania.

Bohdan Winiarski scholarship w tym roku dla naszych blogerek!!!

Tegorocznymi laureatkami stypendium im. Bohdana Winiarskiego fundowanego przez Ambasadę RP w Londynie zostały Patrycja Grzebyk i Aleksandra Mężykowska. Obie Panie są dobrze rokującymi przedstawicielkami polskiej nauki, a co najważniejsze obie są naszymi blogerkami!!!

Serdecznie gratulujemy i życzymy owocnego pobytu w Lauterpacht Centre for International Law!!!

Szczegóły znajdują się tutaj: http://www.lcil.cam.ac.uk/news/content/bohdan-winiarski-scholarships-2015

Shell zapłaci ludowi Ogoni za zanieczyszczenie w delcie Nigru

W środę 7 stycznia Shell ogłosił, że dobrowolnie zapłaci ludowi Ogoni kwotę 55 milionów brytyjskich funtów za zanieczyszczenia w delcie Nigru w okolicy Bodo. Tym samym uniknie wydania, zapewne niekorzystnego dla siebie, wyroku przez Sąd w Londynie.

Do wycieku ropy naftowej w tym regionie doszło w latach 2008 i 2009. Już w 2011 r. Shell przyznał się do odpowiedzialności za zanieczyszczenia, jednak kwestionował wielkość zniszczeń, a tym samym wysokość odszkodowania (proponując kwotę ok. 6 tys. $). Z tego względu społeczność rybacka z okolic Bodo pozwała Shell przed sąd w Londynie, domagając się ustalenia wysokości odszkodowania. W listopadzie 2014 r. Shell przyznał, że rozmiar szkody był znacznie większy niż początkowo szacowano. Dopiero w środę doszło jednak w tej sprawie do ugody kończącej postępowanie. Kwota 55 milionów funtów zostanie podzielona w ten sposób, że 35 zostanie podzielone pomiędzy mieszkańców okolic Bodo, a pozostałe 20 milionów całej społeczności Bodo. Shell ma także zacząć sprzątanie skażonej okolicy.

(Komentarz The Guardian).

Publikacja dokumentów negocjacyjnych TTIP

Realizując zapowiedzi nowej Komisji Europejskiej o zwiększeniu przejrzystości międzynarodowych negocjacji handlowych co miało pozwolić na poprawę pogarszających się nastrojów społecznych wokół negocjacji TTIP (posty tu i tu), Komisarz ds. handlu Cecilia Malmstrom ogłosiła opublikowanie przez UE części aktualnie negocjowanych stanowisk. 

Konflikt rodzinny dotyczący odłączenia krewnego od aparatury podtrzymującej życie przed Wielką Izbą ETPCz

Wielka Izba ETPCz przeprowadziła wczoraj rozprawę w sprawie Lambert i inni p. Francji (na blogu pisaliśmy o niej tu). Przypomnijmy, że dotyczy ona zastosowania środków tymczasowych w stosunku do władz francuskich polegających na obowiązku wstrzymania wykonania wyroku Conseil d’Etat zezwalającego na zaprzestanie sztucznego odżywiania i nawadniania pana Vincenta Lamberta. Pan Lambert uległ poważnemu wypadkowi drogowemu w 2008 r. i od tego czasu jest tetraplektykiem, całkowicie zależnym od sztucznego odżywiania i nawadniania.

Czy konsulowie honorowi mogą angażować się politycznie? – przypadek białostocki

W trakcie ostatnich wyborów samorządowych w Białymstoku doszło do ciekawej, z punktu widzenia prawa konsularnego, sytuacji. Cztery z pięciu osób pełniących funkcje kierownika konsulatu honorowego z siedzibą w tym mieście wstąpiło do komitetu poparcia prezydenta Tadeusza Truskolaskiego rządzącego Białymstokiem od dwóch kadencji, a w ostatnich wyborach wybranego na trzecią kadencję. Spośród tych trzech osób jedynie Andrzej Parafiniuk - konsul honorowy Finlandii - obok funkcji konsularnej, na liście członków komitetu poparcia wykazał pełnienie dodatkowej funkcji, tj. prezesa Podlaskiej Fundacji Rozwoju Regionalnego. Pozostałe osoby tj. Janusz Kazberuk (konsul honorowy Malty), Ewa Moroz-Ustymowicz (konsul honorowa Rumunii) oraz Wojciech Strzałkowski (konsul honorowy Chorwacji) na liście członków komitetu poparcia figurują jedynie z afiliacją „konsularną”. Konsul honorowa Rumunii w Białymstoku jest konsekwentna w swoich wyborach politycznych, ponieważ podobnego poparcia, z powołaniem się na pełnioną funkcję konsularną, udzieliła prezydentowi Truskolaskiemu również podczas kampanii w 2010 r.

Powyższa praktyka jest sprzeczna z przepisami prawa konsularnego.

Palestyna stroną Statutu Rzymskiego od 1 kwietnia 2015

Jak podaje Haaretz.com Ban Ki-moon, sekretarz generalny ONZ potwierdził, że Palestyna zostanie członkiem MTK 1 kwietnia 2015 roku i wygląda na to, że nie jest to żart prima aprilisowy. 

Palestyna złożyła deklarację na podstawie art. 12 ust. 3 Statutu uznając jurysdykcję MTK od dnia 13 czerwca 2014 roku (dokument tu) a także złożyła wniosek o przystąpienie do Statutu, pisaliśmy o tym tu, zobacz także informację na stronie Trybunału.

Sytuacja Palestyny pozostaje skomplikowana; pisaliśmy m.in. o sankcjach stosowanych wobec niej przez Izrael (tu), który sprzeciwia się jej ostatnim posunięciom na forum międzynarodowym. Do sankcji czy retorsji (jakkolwiek kwalifikowanych czy nazywanych - ponieważ jasne jest, że chodzi o wrogie działania mające na celu zniweczenie trudu Palestyny w zakresie międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości) mogą też dołączyć się Stany Zjednoczone, wspierające Izrael i jak on sprzeciwiające się uznaniu państwowości Palestyny.

Chiny znoszą część ograniczeń w eksporcie metali ziem rzadkich

Chiny zdecydowały się w zeszłym tygodniu na zniesienie ograniczeń na eksport metali ziem rzadkich (por np z informacją WSJ). Decyzja ta jest konsekwencja przegranego sporu z Unią Europejską, Stanami Zjednoczonymi oraz Japonią (China — Measures Related to the Exportation of Rare Earths, Tungsten and Molybdenum) w Światowej Organizacji Handlu (WTO). O decyzji panelu WTO oraz Appellate Body pisaliśmy tu i tu.

Spór ten rozpoczął się w 2012 r. kiedy to trzy kraje zdecydowały się zaskarżyć do WTO szereg restrykcji wprowadzonych przez Chiny w odniesieniu do eksportu metali ziem rzadkich. Państwa te twierdziły, że ograniczenia te są niezgodne w Protokołem Akcesyjnym Chin i mają protekcjonistyczny charakter (służą wspieraniu krajowego przemysłu). Chiny utrzymywały natomiast, że ograniczenia mają na celu ochronę środowiska oraz zabezpieczenie własnych zasobów naturalnych. Zarówno panel jak i Appellate Body uznały, że środki te naruszają zobowiązania Chin wynikające z prawa WTO.

Sankcje gospodarcze w reakcji na atak cybernetyczny na podmiot prywatny

W reakcji na "prowokacyjne i destabilizujące działania" rządu Korei Północnej z listopada i grudnia 2014, w tym "niszczycielskie działania cybernetyczne", mocą Rozporządzenia Wykonawczego z 2 stycznia Prezydent Obama rozszerzył reżim sankcji stosowanych przez USA przeciwko temu państwu (przegląd środków przymuszających nowelizowanych ostatnio w 2011 roku dostępny jest tu: OFAC, NORTH KOREA: An Overview of Sanctions With Respect to North Korea).

Na liście podmiotów, których aktywa zamrożono znalazły się (SDN Changes 2015) trzy spółki (DPRKN Mining Development Trading Corporation, "KOMID" Korean Mining and Industrial Development Cooperation, RYUNG SENG Trading Corporation) oraz 10 osób (m.in. przedstawiciele przedsiębiorstwa KOMID w Rosji JANG Song Chol i Iranie JANG, Yong Son i przedstawiciel Ryungseng w Chinach KIM, Kwang Chun).

Izraelskie sankcje wobec Palestyny

W odpowiedzi na podpisanie przez Palestynę Statutu MTK (nasz post tutaj), co z kolei stanowiło reakcję na nieuznanie przez RB ONZ państwowości Palestyny (nasz wcześniejszy wpis), Izrael zamroził transfer 106 mln euro podatków, które zbiera w imieniu Autonomii Palestyńskiej od czasu Porozumień z Oslo z 1993 roku. Izrael miał również zapowiedzieć, że wbrew nadziejom palestyńskim związanym z korzystaniem z forum haskiego, to właśnie przywódcy tego państwa powinni się obawiać postępowań sądowych "w Stanach Zjednoczonych i w innych miejscach" w związku ze "współpracą  z organizacją terrorystyczną Hamas, dopuszczającą się zbrodni wojennych" (Le Monde, Demande d'adhésion à la CPI : Israël sanctionne l'Autorité palestinienne). 

Wprawdzie przywoływany dziennik francuski określił działania Izraela mianem "pierwszych retorsji", jednak na podstawie doniesień prasowych nie sposób ustalić nie tylko podstawy zawieszenia transferu wpływów z podatków, ale i izraelskiej kwalifikacji prawnej zastosowanych sankcji.

Powstanie Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej

1 stycznia wszedł w życie, podpisany w maju ubiegłego roku, Traktat o utworzeniu Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej (EUG) zawarty przez Białoruś, Kazachstan i Rosję. Dzień później w życie wszedł traktat akcesyjny Armenii, a w maju członkiem EUG powinien stać się Kirgistan. O podpisaniu porozumienia pisaliśmy tutaj. 

Z tej okazji Ambasador Rosji przy UE Władimir Czyżow wezwał Brukselę do nawiązania współpracy z nowym blokiem gospodarczym, uznając że europejskie sankcje wobec Rosji nie stanowią w tym zakresie przeszkody (EU Observer, Russia calls for EU talks with newly born Eurasian Union). Ambasador miał zasugerować współpracę m.in. w państwach Partnerstwa Wschodniego. Świąteczną atmosferę mogła co najwyżej popsuć krytyka białoruskiego Prezydenta Aleksandra Łukaszenki dotycząca wprowadzenia przez Rosję ograniczeń importowych, mających uniemożliwić reeksport towarów z UE (EurActiv, Wystartowała Eurazjatycka Unia Gospodarcza). Pytanie jednak na ile właśnie sytuacja Ukrainy, i pochodna jej aktualna sytuacja gospodarcza Rosji, zaciążą na losach integracji, której motorem powinna być Rosja. Przeszło tydzień temu Prezydenci Białorusi i Kazachstanu udali się zresztą na Ukrainę, obiecując jej pomoc w rozmowach z Rosją (Polityka, Nowa bajka La Fontaine’a).

***

EUG stanowi kolejny etap integracji gospodarczej po Wspólnocie Niepodległych Państw (1991 r.), Euroazjatyckiej Wspólnocie Gospodarczej (2000), Euroazjatyckiej Unii Celnej (d. Unii Celnej Białorusi, Kazachstanu i Rosji, 1995-2007), a wreszcie powołaniu Euroazjatyckiej Przestrzeni Gospodarczej (2012)

Czy otyłość może stanowić kryterium dyskryminacji zakazanej przez prawo UE?

Taki właśnie problem wykładni zasady niedyskryminacji , sformułowanej w prawie Unii Europejskiej, rozstrzygnął 18 grudnia 2014 r. Trybunał Sprawiedliwości w wyroku w sprawie C-354/13 Fag og Arbejde (FOA, w imieniu Karstena Kaltofta) przeciwko Kommunernes Landsforening (KL, w imieniu Billund Kommune) (zob. też komunikat prasowy). 

Problem ten powstał na gruncie sprawy toczącej się przed duńskim sądem. Karsten Kaltoft (w sprawie reprezentowany przez związek zawodowy FOA) przez 15 lat zatrudniony był przez duńską gminę Billund jako opiekun dziecięcy (praca polegała na opiece nad kilkorgiem dzieci we własnym domu). W 2010 r. gmina wypowiedziała mu umowę o pracę, co uzasadniała zmniejszeniem liczby dzieci wymagających opieki. Jednak sytuacja wyglądała tak, że wszyscy gminni opiekunowie mieli pod opieką mniej dzieci, a pracę stracił tylko p. Kaltoft. Władze gminy nie wyjaśniły mu, dlaczego to właśnie jego zwolniono. Natomiast w czasie rozmowy dotyczącej zwolnienia pojawił się wątek otyłości p. Kaltofta. W efekcie, związek zawodowy w imieniu p. Kaltofta wystapił z powództwem o stwierdzenie dyskryminacji ze względu na otyłość (którą uznano za prawdziwy powód rozwiązania umowy o pracę) i odszkodowanie. Rozstrzygający sprawę sąd krajowy zwrócił się do TS z pytaniem o to, czy prawo Unii obejmuje także zakaz dyskryminacji ze względu na otyłość oraz - dodatkowo - czy otyłość można uznać za niepełnosprawność rozumieniu dyrektywy 2000/78 (ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy).

Prezydent Palestyny podpisał Statut Rzymski

W odpowiedzi na nieprzyjęcie przez Radę Bezpieczeństwa rezolucji dotyczącej Palestyny i uznania jej państwowości, o czym pisaliśmy wczoraj (zobacz tu) prezydent Palestyny Mahmoud Abbas, podpisał wczoraj Statut Rzymski a także kilkadziesiąt innych międzynarodowych konwencji, wychodząc ze słusznego założenia, że daje to możliwość skargi na naruszenia przynajmniej do organizacji międzynarodowych.

Nie wiadomo oczywiście jak przebiegnie proces ratyfikacyjny i ile zajmie, w każdym razie przynajmniej kilka miesięcy licząc od złożenia dokumentów ratyfikacyjnych Sekretarzowi Generalnemu NZ, zob. art. 126 Statutu.

Stany Zjednoczone oraz Izrael zareagowały na te informacje histerycznie grożąc sankcjami i reperkusjami, ciekawe, że podpisanie umów międzynarodowych, powszechnie przecież uznawanych przez społeczność  międzynarodową, może  wywołać takie reakcje... Ważne jednak, że może zanim Izrael podejmie kolejne decyzje o bombardowaniu pozycji Hamasu, choć przez chwilę zastanowi się nad ewentualną odpowiedzialnością swoich żołnierzy przed MTK.  "Odstraszająca" funkcja Trybunału może się teraz okazać kluczowa.

Życzenia Noworoczne!!!

Szanowni Czytelnicy,

dziękujemy, że byliście z nami przez cały zeszły rok,
dziękujemy, że czytacie, wspieracie, podpowiadacie.... (choć raczej "na ucho" niż w formie komentarzy - ale liczymy, że to się zmieni!!)

życzymy sobie i Wam  mocy w nadchodzącym roku, wspaniałych, inspirujących niusów, pasji i uspokojeń,
a do tego po prostu zdrowia, pomyślności i radości


Redakcja Przeglądu Prawa Międzynarodowego