Ogłoszenia 11.10.2024 r.

1. Call for papers:  Revisiting Customary Humanitarian Law: The ICRC’s Study at 20 (Bochum, lipiec lub wrzesień 2025 r.)

W lipcu lub wrześniu w Bochum odbędą się warsztaty "Revisiting Customary Humanitarian Law: The ICRC’s Study at 20". Zaproszenie do udziału w wydarzeniu skierowane jest do młodów naukowców (do 5 lat po obronie doktoratu).

Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następujących tematów:

• the methodology, background, history, and influence of the study and/or the rules (in general or of specific rules);
• international perspectives on the study and/or the rules;
• the future influence and expansion of the study and/or the rules;
• critical assessments of the study and/or the rules, whether in theoretical, doctrinal, or normative terms.

Zgłoszenia (abstrakt do 500 słów) należy przesyłać do 30 listopada br.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: In Search of Second World Approaches to International Law (SWAIL) (Wiedeń, luty 2025 r.)

W dniach 21-22 lutego 2025 r. w Wiedniu odbędzie konferencja pt. "In Search of Second World Approaches to International Law (SWAIL)".

Więcej informacji o problematyce wydarzenia można znaleźć tutaj.

Zgłoszenia (abstrakt do 500 słów wraz z krótkim biogramem) należy przesyłać do 31 października.

Organizatorzy mogą w ograniczonym zakresie pokryć koszty podróży i zakwaterowania.

MTK intensyfikuje działania w sprawie sytuacji w Libii: ujawniono sześć nowych nakazów aresztowania

W lutym 2011 r. Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych (RB ONZ) jednogłośnie przedstawiła Biurowi Prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) sytuację w Libii[1]. RB ONZ wyraziła zaniepokojenie poważnymi naruszeniami praw człowieka w Libii, w tym tłumieniem pokojowych protestów. Jednocześnie potępiła podżeganie przez libijski rząd do przemocy wobec ludności cywilnej i wyraziła głębokie zaniepokojenie z powodu ofiar śmiertelnych. W zawiadomieniu zwrócono także uwagę na sytuację uchodźców uciekających przed przemocą oraz na krytyczne niedobory środków medycznych dla rannych osób.

W związku z tym w marcu 2011 r. Prokurator MTK podjął działania i wszczął śledztwo w tej sprawie. Przedmiotem postępowania są domniemane zbrodnie przeciwko ludzkości i zbrodnie wojenne popełnione w Libii od 15 lutego 2011 r., a w jego ramach podjęto określone działania, takie jak gromadzenie dowodów czy wszczynanie postępowań przeciwko osobom i wydawanie nakazów aresztowania[2]. Warto dodać, że śledztwo w sprawie sytuacji w Libii trwa już ponad 10 lat. W ostatnich latach nasiliły się jednak upublicznione działania w jego zakresie.

Nowe nakazy aresztowania a zasada komplementarności MTK

    W dniu 4 października 2024 r. Izba Przygotowawcza MTK ujawniła sześć nakazów aresztowania wydanych w kwietniu i lipcu 2023 r. względem podejrzanych o zbrodnie wojenne w Tarhunie (Libia), w tym morderstwa, tortury, przemoc seksualną i inne[3]. Do tej pory nakazy te były utajnione ze względu na potencjalną skuteczność ich wyegzekwowania, jednak z czasem stwierdzono, że większy skutek może odnieść ich upublicznienie.

    W nawiązaniu do tego zdarzenia, Prokurator MTK oświadczył, że podstawową zasadą w jego działaniu jest priorytetyzacja śledztw zainicjowanych przez zgłoszenie ze strony RB ONZ[4]. Ma to wynikać z odpowiedzialności tego organu za międzynarodowy pokój i bezpieczeństwo. Jednocześnie Prokurator MTK ogłosił, że wśród jego priorytetów jest działanie w myśl zasady komplementarności MTK, realizowane w kontekście libijskiej sprawy we wspieraniu tamtejszego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych[5].

       Zasada komplementarności wypływa bezpośrednio ze Statutu Rzymskiego, będąc elementem jego preambuły i art. 1[6]. Zgodnie z nią, MTK jest stałą instytucją, która uzupełnia krajowe jurysdykcje karne w sprawach najpoważniejszych zbrodni międzynarodowych, interweniując jedynie, gdy państwo nie podejmuje działań lub nie jest zdolne do prowadzenia postępowania karnego[7]. Jak zatem się wydaje, Prokurator MTK uznał, że – mimo wsparcia dla libijskich urzędników państwowych – kraj ten nie jest w stanie samodzielnie podjąć działań dotyczących odpowiedzialności karnej w kwestii postępowania wywołanego zawiadomieniem RB ONZ z 2011 r. Tym bardziej, że według ostatnich doniesień w Libii mamy do czynienia z szybko pogarszającą się sytuacją polityczną i gospodarczą[8]. Taka koncepcja odpowiada strategiom obecnego Prokuratora MTK w zakresie komplementarności i współpracy. Według Prokuratora MTK, trybunał ten powinien działać jako centralny ośrodek globalnej odpowiedzialności, wspierając współpracę między tą instytucją a państwami w celu osiągnięcia skuteczniejszych wyników w zakresie odpowiedzialności za zbrodnie międzynarodowe[9].

Podsumowanie

    Wydanie nakazów aresztowania i zwiększenie publicznej działalności MTK w związku z sytuacją w Libii w ostatnich latach nie jest przypadkowe. Jak zaznacza bowiem sam Prokurator MTK, śledztwo w tej kwestii zbliża się do końca, co jest zaplanowane na IV kwartał 2025 r[10]. Ma to miejsce po kilkunastoletnim okresie trwania, naznaczonym współpracą między Biurem Prokuratora MTK a libijskimi urzędnikami państwowymi. Takie działanie jest niezwykle istotne z perspektywy komplementarnej natury MTK, opartej właśnie na współdziałaniu. Ma to szczególne znaczeniu z uwagi na obszerność materiału dowodowego w międzynarodowych postępowaniach karnych oraz liczny udział w nich świadków, w tym pokrzywdzonych.

mgr Kamil Sobański

---

[1] Zob. Rezolucja 1970 (2011). Przyjęta przez Radę Bezpieczeństwa na 6491. posiedzeniu 26 lutego 2011 r., <https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/NR/rdonlyres/2B57BBA2-07D9-4C35-B45E-EED275080E87/0/N1124558.pdf/>.

[2] Zob. więcej Situation in Libya, <https://www.icc-cpi.int/situations/libya>.

[3] Libya situation: ICC Pre-Trial Chamber I unseals six arrest warrants, <https://www.icc-cpi.int/news/libya-situation-icc-pre-trial-chamber-i-unseals-six-arrest-warrants>.

[4] Statement of ICC Prosecutor Karim A.A. Khan KC on the unsealing of six arrest warrants in the situation in Libya, <https://www.icc-cpi.int/news/statement-icc-prosecutor-karim-aa-khan-kc-unsealing-six-arrest-warrants-situation-libya>.

[5] Tamże.

[6] Zob. Statut Rzymski, <https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2024-05/Rome-Statute-eng.pdf>.

[7] Karolina Wierczyńska, The Principle of Complementarity in International Criminal Law [w:] Jurisdictional Competition of International Court and Tribunals, Bartłomiej Krzan (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012, s. 276–278.

[8] Zob. więcej Amid Rapidly Deteriorating Political, Economic Situation, Ordinary People in Libya Fear Re-emergence of War, Top UN Official Warns Security Council, <https://press.un.org/en/2024/sc15795.doc.htm>.

[9] Zob. Office of The Prosecutor Policy on Complementarity and Cooperation, <https://www.icc-cpi.int/sites/default/files/2024-04/2024-comp-policy-eng.pdf>.

[10] Statement of ICC Prosecutor Karim A.A. Khan KC on the unsealing of six arrest warrants in the situation in Libya, <https://www.icc-cpi.int/news/statement-icc-prosecutor-karim-aa-khan-kc-unsealing-six-arrest-warrants-situation-libya>. 

Uwagi Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych w sprawie Polski

W zeszłym tygodniu zakończyła się w Genewie sesja Komitetu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych, organu monitorującego realizację Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych. W czasie sesji Komitet rozpatrzył VII sprawozdanie okresowe rządu polskiego, które zostało złożone w 2021 r. Komitet zapoznał się także z informacjami przedstawionymi przez organizacje pozarządowe, w tym m.in. Amnesty International, Fundację Helsińską i Stowarzyszenie Interwencji Prawnej. Z wszystkimi dokumentami z procesu sprawozdawczego można zapoznać się w tym miejscu.

W uchwalonych uwagach końcowych (concluding observations) Komitet zawarł główne spostrzeżenia i rekomendacje dotyczące stanu przestrzegania praw gospodarczych, socjalnych i kulturalnych w Polsce, takich jak prawo do godnych warunków pracy, zabezpieczenia społecznego czy prawo do zdrowia. W tym miejscu warto wymienić rekomendacje, które zostały objęte procedurą follow-up. Oznacza to, że rząd powinien potraktować je priorytetowo, bowiem w ciągu 24 miesięcy ma obowiązek przedstawić Komitetowi informację o działaniach podjętych na rzecz ich wdrożenia. Są to zalecenia:

- uchwalenia ustawy o związkach partnerskich w celu zapewnienia parom tej samej płci takich samych praw jak parom heteroseksualnym, w tym praw rodzicielskich i prawnego uznania ich dzieci;

- dekryminalizacji aborcji;

- podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu złagodzenia niedoboru nauczycieli, w tym rozważenie podniesienia wynagrodzeń nauczycieli, a także oferowanie odpowiednich zachęt dla nauczycieli do pozostania w zawodzie.

Jak widać wskazane rekomendacje Komitetu dotyczą palących problemów społecznych, a także w dużej mierze odnoszą się do problematyki równości i niedyskryminacji. Warto zauważyć, że materii tej dotyczy także wiele innych zaleceń, takich jak m.in. uchwalenia kompleksowej ustawy antydyskryminacyjnej zapewniającej pełną ochronę przed dyskryminacją ze względu na jakąkolwiek cechę prawnie chronioną, włączając w to orientację seksualną i tożsamość płciową; walki z luką płacową w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, m.in. poprzez zrewidowanie polityki społecznej i podatkowej czy też zwiększenia wysiłków na rzecz przeciwdziałania molestowaniu seksualnemu w miejscu pracy.

Ogłoszenia 04.10.2024 r.

1. Call for papers: Challenges and Prospects for Upholding Minority and Indigenous Rights (Stirling, marzec 2025 r.)
W dniach 5-7 marca na Uniwersytecie w Stirling odbędzie się konferencja pt. "Challenges and Prospects for Upholding Minority and Indigenous Rights".
Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następujących tematów:
• Self-determination
• Land rights
• Economic, social and cultural rights (including Linguistic rights)
• Civil and political rights (including Free speech, free expression, and/or freedom of association)
• Governance
• Artificial intelligence and other forms of technology
• Data sovereignty
• Traditional Knowledge Cultural heritage
• Citizenship and/or recognition and identity issues
Zgłoszenia należy przesyłać do 1 listopada.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Multilateralism and the making of international law: Marine biodiversity in areas beyond national jurisdiction (Colchester, grudzień 2024 r.)
W dniu 4 grudnia br. University of Essex organizuje seminarium pt. "Multilateralism and the making of international law: Marine biodiversity in areas beyond national jurisdiction".
Wydarzenie będzie koncentrowało się dookoła trzech tematów:

• first, the relationship between the BBNJ Agreement and other international treaties, relevant legal instruments and frameworks and relevant global, regional, subregional and sectoral bodies;
• secondly, the special circumstances of small island States and the recognition of traditional knowledge of indigenous peoples and local communities;
• thirdly, the general principles and approaches that guide States Parties to achieve the objectives of the BBNJ Agreement including the common heritage of humankind, the principle of equity and the fair and equitable sharing of benefits; and an integrated approach to Oceans governance.

Zgłoszenia (abstrakt do 400 słów wraz z CV) należy przesyłać do 13 października br.
Planowana jest publikacja pokonferencyjna.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Anna Adamska-Gallant polską sędzią w ETPCz!

 Wybrana dziś przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy na sędzię ETPCz Anna Adamska-Gallant, zastąpi sędziego Krzysztofa Wojtyczka, którego kadencja upłynęła w 2021 roku. Od tego czasu proponowane przez Polskę kolejne listy kandydatów były konsekwentnie odrzucane. W końcu jednak udało się przedstawić listę, co do której nie było wątpliwości merytorycznych. Anna Adamska-Gallant była jedną z trzech kandydatek zgłoszonych w lipcu przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Na liście znalazła się także  Małgorzata Wąsek-Wiaderek oraz Adam Wiśniewski. Nowej sędzi ETPCz serdecznie gratulujemy!

Ogłoszenia 20.09.2024 r.

1. Call for papers: European Yearbook of International Economic Law

Redakcja European Yearbook of International Economic Law zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma, którego tematem przewodnim będzie "Global Sports and International and European Economic Law".

Teksty mogą dotyczyć zwłaszcza następujących zagadnień:

• Global Sports and the Exercise of National Jurisdiction, especially the Validity of Arbitration Clauses,
• Global Sports and Investment Protection,
• Global Sports and Arbitration, especially the Role and Record of both the Court of Arbitration for Sports (CAS) and the European Court of Human Rights (ECHR),
• Global Sports and Intellectual Property Rights,
• Global Sports and Competition Law,
• Global Sports and Public Procurement,
• Global Sports and Human Rights,
• Global Sports and Private Law Concerns,
• Global Sports and International Organisations, Committees etc.,
• Global Sports and Sanctions,
• the Status of Central Actors of the ‘Sports Family’ in International and European Economic Law (IOC, FIFA, UCI, UEFA, etc.)
• the Role of Multi- and Plurilateral Treaties in Enabling and/or Shaping Gobal Sports.

Osoby zainteresowane publikacją powinny przesłać abstrakt proponowanego artykułu (do 500 słów wraz z krótkim biogramem) do 15 grudnia na adres eyiel@leuphana.de.

2. Call for papers: Journal of International Law of Peace and Armed Conflict

Redakcja Journal of International Law of Peace and Armed Conflict zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma (vol. 1/2025).

Teksty powinny dotyczyć w szczególności następujących zagadnień:

• The evolving jurisprudence of the ICJ on armed conflict issues;
• The role of the ICC in prosecuting war crimes;
• The role of regional courts in the protection of human rights during armed conflict;
• The missed opportunities in international courts’ jurisprudence on armed conflict;
• The challenges of enforcing international court judgements in conflict zones.

Zgłoszenia należy przesyłać do 16 stycznia 2025 r.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Ogłoszenia 13.09.2024 r.

1. Call for applications: Goettingen Journal of International Law 12th Student Essay Competition

Redakcja Goettingen Journal of International Law zaprasza studentów (w tym doktorantów) do przesyłania zgłoszeń na konkurs esejów, który w tym roku dotyczy tematyki “The UN Mechanisms in Times of Global Crisis” .

Więcej na temat tej problematyki można znaleźć tutaj.

Eseje należy przesyłać do 28 lutego 2025 r.

2. Call for papers: The diversification of civilian agency in armed conflict: A legal perspective (Amsterdam, luty 2025 r.)

W dniu 28 lutego 2025 r. w Amsterdamie odbędzie się konferencja pt. "The diversification of civilian agency in armed conflict: A legal perspective".

Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następującej problematyki:

• Do States calling on civilians to participate violate their obligations under the principle of distinction under IHL?
• Are States under an obligation to take precautions under IHL whenever they deploy civilians in defence-related functions?
• How would States employing other parties, such as civilians but also corporate actors, ensure that they uphold their obligation to ‘ensure respect’ for IHL under common article 1?
• Would human rights, and specifically the positive obligations under the right to life, limit how and when States can call on their citizens to take up arms?
• How does the use of companies servicing a belligerent from a third state affect the belligerent and third State’s primary international obligations ?
• Is the current system of state responsibility able to deal with civilians and commercial actors participating in armed conflicts?
• How does the rise of new technologies, such as cyber warfare, influence the actions of these new actors and the corresponding legal framework?

Zgłoszenia (abstrakt do 500 słów i nota biograficzna do 300 słów) należy przesyłać do 1 listopada br.

Planowana jest publikacja pokonferencyjna.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Ogłoszenia 30.08.2024 r.

1. Call for papers: The diversification of civilian agency in armed conflict: A legal perspective (luty 2025 r.)
W dniu 28 lutego 2025 r. w Amsterdamie odbędzie się konferencja pt. "The diversification of civilian agency in armed conflict: A legal perspective".
Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następujących zagadnień:

• Do States calling on civilians to participate violate their obligations under the principle of distinction under IHL?
• Are States under an obligation to take precautions under IHL whenever they deploy civilians in defence-related functions?
• How would States employing other parties, such as civilians but also corporate actors, ensure that they uphold their obligation to ‘ensure respect’ for IHL under common article 1?
• Would human rights, and specifically the positive obligations under the right to life, limit how and when States can call on their citizens to take up arms?
• How does the use of companies servicing a belligerent from a third state affect the belligerent and third State’s primary international obligations ?
• Is the current system of state responsibility able to deal with civilians and commercial actors participating in armed conflicts?
• How does the rise of new technologies, such as cyber warfare, influence the actions of these new actors and the corresponding legal framework?

Zgłoszenia (abstrakt proponowanego referatu do 500 słów i biogram do 300 słów) należy przesyłać do 1 listopada 2024 r.
Planowana jest publikacja pokonferencyjna.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Trade, Law and Development
Redakcja Trade, Law and Development zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru (vol. 16.1.) czasopisma poświęconego tematyce “Navigating the Murky Waters of Economic Treaties in International Trade”.
Teksty mogą dotyczyć m.in. następującej problematyki:

• Up-And-Coming Trade Agreements (e.g., Indo-Pacific Economic
• Framework and Regional Comprehensive Economic Partnership)
• Understanding The Interplay Between WTO Trade Obligations and PTAs
• PTAs And the Global South
• PTAs And the International Investment Law Regime
• Dispute Settlement Mechanisms in PTAs
• PTAs In a Post-Brexit Eurozone
• Emergence Of FTAs, RTAs And MRTAs
• Understanding Impact Of COVID-19 On PTAs
• PTAs And Sustainable Development Goals
• PTAs And the Regulation of Digital Economies
• Understanding the Relevance of PTAs in a Globalized World Order
• Emergence Of DTAs

Artykuły należy przesyłać do 1 października 2024 r.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Aborcja w Polsce: wyniki postępowania wyjaśniającego Komitetu CEDAW

 Opublikowano wyniki postępowania wyjaśniającego w sprawie Polski przeprowadzonego przez Komitet do spraw likwidacji dyskryminacji kobiet (Komitet CEDAW), organu monitorującego realizację Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 r. (Konwencja CEDAW).

Komitet CEDAW otrzymał kompetencję do przeprowadzania postępowania wyjaśniającego (inquiry procedure) na mocy Protokołu Fakultatywnego do Konwencji CEDAW z 1999 r. Postępowanie takie jest inicjowane w przypadku podejrzenia dokonywania przez państwo poważnych lub systematycznych naruszeń praw zawartych w Konwencji CEDAW. Jest to procedura uruchamiana niezwykle rzadko – przez 25 lat Komitet skorzystał z niej jedynie 8 razy, w tym po raz pierwszy w przypadku Polski. W rekomendacjach wskazuje na konieczność zapewnienia pełnej dekryminalizacji i legalizacji aborcji w Polsce. 

Zachęcamy do zapoznania się z tekstem dr hab. Katarzyny Sękowskiej-Kozłowskiej, redaktorki naszego bloga, który ukazał się na łamach Gazety Wyborczej.

Kolejny krok w rozwoju odpowiedzialności jednostki za zbrodnie międzynarodowe? Ukraiński parlament ratyfikował Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego

15 sierpnia 2024 r. prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przedłożył ukraińskiemu parlamentowi pakiet ustaw mających na celu ratyfikację Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (dalej jako: Statut), który Ukraina podpisała w 2000 r., ale zwlekała z ratyfikacją aż do teraz, po inwazji Rosji w 2022 r[1]. Następnie 21 sierpnia 2024 r. ukraiński parlament ratyfikował Statut, za czym opowiedziało się 281 ustawodawców[2]. Statut wejdzie w życie 60 dni po otrzymaniu go przez sekretarza generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, choć będzie miał zastosowanie do obywateli Ukrainy za zbrodnie wojenne dopiero po siedmiu latach od jego oficjalnego przyjęcia. Wynika to ze skorzystania przez Ukrainę z art. 124 Statutu, w myśl którego możliwe jest zastosowanie go jako przepisu przejściowego. Działanie to pozwala na to, że Państwo-Strona Statutu może zadeklarować, że przez siedem lat po jego wejściu w życie dla danego państwa, nie ono zaakceptuje jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego (dalej jako: MTK) nad zbrodniami międzynarodowymi z art. 8 Statutu (dotyczy on zbrodni wojennych) popełnionymi przez jego obywateli lub na jego terytorium.

To właśnie kwestia skorzystania przez Ukrainę z art. 124 Statutu wzbudziła największe kontrowersje w całym dyskursie dotyczącym podejmowania decyzji w kwestii ratyfikacji przez nią Statutu[3]. Już przed samą ratyfikacją wskazywano, że skorzystanie z tego artykułu może być błędem prawnym i politycznym, który naraża wysiłek poczyniony przez Ukrainę w zakresie odpowiedzialności międzynarodowej jednostki[4]. Wynika to z tego, że przyjęcie takiego założenia powoduje ograniczenie skuteczności działalności MTK w zakresie ścigania i osądzania zbrodni międzynarodowych. Jednak jako kluczowe kwestie związane z tą problematyką przyjmuje się to, czy deklaracja z art. 124 Statutu wpłynie na wcześniejszą akceptację przez Ukrainę jurysdykcji MTK w odniesieniu do zbrodni międzynarodowych popełnionych od 2014 r. oraz czy Statut zezwala Ukrainie na wyłączenie jurysdykcji Trybunału w odniesieniu do zbrodni wojennych popełnionych przez jej obywateli, przy jednoczesnym utrzymaniu jej w odniesieniu do obywateli Rosji[5]. 

Na inne aspekty tej kwestii zwrócił uwagę jednak Andreas Zimmermann, twierdząc, że skorzystanie przez Ukrainę z art. 124 Statutu odnowiło dyskusję na temat tego przepisu, gdyż nie był on w ostatnich latach szeroko wykorzystywany w praktyce[6]. Jednocześnie Zimmermann zaznaczył, że skorzystanie z art. 124 Statutu może być małą ceną za wydarzenie tak wielkiej wagi, jakim jest ratyfikacja Statutu przez Ukrainę[7]. Warto przy tym odnotować, że w 2015 r. Zgromadzenie Państw-Stron MTK podjęło uchwałę o usunięciu art. 124 Statutu, jednakże na przestrzeni lat nie zbudowano odpowiedniej większości do wcielenia tej uchwały w życie[8].

Wszelkie kontrowersje związane z art. 124 Statutu nie mogą jednak przekreślić rangi wydarzenia, jakim jest ratyfikacja Statutu przez ukraiński parlament. Jest to niewątpliwie kolejny krok w rozwoju międzynarodowego sądownictwa karnego, który może wpłynąć pozytywnie na realizowanie odpowiedzialności jednostki za popełniane zbrodnie międzynarodowe. Wynika to z tego, że Ukraina jest już 125 Państwem-Stroną Statutu, a przy tym na jej terenie toczy się obecnie konflikt zbrojny, którego rozliczeniem, w zakresie odpowiedzialności jednostek, jest żywotnie zainteresowany MTK. Takie działanie podjęte przez Ukrainę wzmacnia więc starania w zakresie realizowania odpowiedzialności międzynarodowej jednostki i skuteczności działalności MTK. Jest to szczególnie istotne, biorąc pod uwagę kontekst ostatnich lat, w ciągu których pozycja MTK była narażona na osłabienie[9]. Zatem, aby MTK był prawdziwie międzynarodowym trybunałem karnym[10], konieczny jest jego dalszy rozwój, który polega także na powiększaniu grona Państw-Stron Statutu.

Autor: mgr Kamil Sobański, doktorant w Centrum Digital Justice, działającym na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego

 

---

[1] Zob. Kateryna Hodunova, Zelensky submits package of bills to parliament to ratify Rome Statute of ICC, The Kyiv Independent, <https://kyivindependent.com/zelensky-submits-package-of-bills-to-parliament-to-ratify-the-romestatuteoficc/#:~:text=Ukraine%20signed%20the%20Rome%20Statute,National%20Security%20and%20Defense%20Council>.

[2] Nate Ostiller i The Kyiv Independent news desk, Ukraine's parliament ratifies ICC's Rome Statute, The Kyiv Independent, <https://kyivindependent.com/parliament-ratifies-iccs-rome-statute/>.

[3] Zob, np. Amnesty International, Ukraine: Ratifying the Rome Statute a welcome step, but limitations must be addressed, <https://www.amnesty.org/en/latest/news/2024/08/ukraine-ratifying-the-rome-statute-a-welcome-step-but-limitations-must-be-addressed/>. 

[4] Tom Dannenbaum, Unforced Error: Article 124 and the Regrettable Caveat to Ukraine’s Proposed Ratification of the ICC Statute, Just Security, <https://www.justsecurity.org/98733/ukraine-icc-ratification/>.

[5] Zob. obszerną analizę na ten temat: Kevin Jon Heller, Legal Issues Regarding Ukraine’s Potential Art. 124 Declaration, Opinio Juris, <http://opiniojuris.org/2024/08/17/legal-issues-regarding-ukraines-potential-art-124-declaration/>. 

[6] Andreas Zimmermann, ‘There’s life in the old dog yet …,’ or: the news of the death of Art. 124 Rome Statute were premature, EJIL: Talk! Blog of the European Journal of International Law, <https://www.ejiltalk.org/theres-life-in-the-old-dog-yet-or-the-news-of-the-death-of-art-124-rome-statute-were-premature/>.

[7] Tamże.

[8] Zob. więcej Andreas Motzfeldt Kravik, The Assembly of State Parties to the International Criminal Court Decides to Delete Article 124 of the Rome Statute, EJIL: Talk! Blog of the European Journal of International Law, <https://www.ejiltalk.org/the-assembly-of-state-parties-to-the-international-criminal-court-decides-to-delete-article-124-of-the-rome-statute-2/>.

[9] Zob. np. The Economist, Why does the International Criminal Court not have more support?, <https://www.economist.com/the-economist-explains/2021/04/21/why-does-the-international-criminal-court-not-have-more-support?>.

[10] Obecnie pojawiają się głosy przeciwne, wynikające z tego, że światowe mocarstwa nie są w przeważającej części stronami Statutu, zob. Elies van Sliedregt, A New ICC Policy on Complementarity? Let’s Fast Forward to Universal Jurisdiction Allocation, Just Security, <https://www.justsecurity.org/98221/icc-policy-complementarity-universal-jurisdiction/>.