ETPC nakłada środki tymczasowe na Łotwę i Polskę w związku z sytuacją na granicach z Białorusią

W związku z sytuacją imigrantów na granicy łotewsko - białoruskiej i polsko - białoruskiej ETPC nałożył na Łotwę oraz Polskę (sprawy Ahmed i inni p. Łotwie oraz Amiri i inni p. Polsce) środki tymczasowe w postaci zobowiązania do dostarczenia wnioskodawcom żywności, wody, odzieży, odpowiedniej opieki medycznej oraz, jeżeli jest to możliwe, tymczasowego schronienia.

Trybunał wyjaśnił jednocześnie, że nałożenie środków tymczasowych w wskazanej formie nie powinno być rozumiane jako zobowiązanie do tego, by Polska lub Łotwa wpuściły wnioskodawców na ich terytoria. ETPC podkreślił, że zgodnie z prawem międzynarodowym kraje te mają prawo do kontrolowania wjazdu na ich terytoria przez cudzoziemców.  

Jak zaznaczył ETPC, środki zostały nałożone niezależnie od jakichkolwiek obowiązków, które Białoruś może mieć na mocy prawa międzynarodowego w odniesieniu do sytuacji skarżących. 

Skarżący w sprawie Amiri i inni p. Polsce to 32 obywateli afgańskich. Skarżący w sprawie Ahmed i inni p. Łotwie to, zgodnie z informacją przedstawioną przez Trybunał, 41 obywateli irackich pochodzenia kurdyjskiego.

Skarżący przedkładając do Trybunału wnioski o zastosowanie środków tymczasowych w obu sprawach powołali się na art. 2 (prawo do życia), 3 (zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania) EKPC oraz art. 4 Protokołu nr 4 do EKPC (zakaz zbiorowych wydaleń cudzoziemców). Wnioskodawcy w sprawie Ahmed i inni p. Łotwie powołali się również na art. 5 (prawo do wolności i bezpieczeństwa), art. 6 (prawo do rzetelnego procesu sądowego), art. 8 (prawo do poszanowania dla życia prywatnego i rodzinnego) oraz art. 13 (prawo do skutecznego środka odwoławczego). Wnioskodawcy w obu przypadkach starają się o umożliwienie im wjazdu na terytorium wskazanego kraju i zaoferowanie pomocy. Wszyscy twierdzą też, że zamierzają ubiegać się o ochronę międzynarodową.

Zgodnie z decyzją Trybunału środki tymczasowe mają obowiązywać przez trzy tygodnie do 15 września włącznie.

USA nakładają sankcje finansowe na Islamski Emirat Afganistanu

BBC, Mapping the advance of the Taliban in Afghanistan

W ciągu zaledwie kilku dni, bez czekania aż Stany Zjednoczone w pełni wycofają swój kontyngent wojskowy, Talibowie przejęli kontrolę nad całym terytorium Afganistanu. Kabul został oddany bez walki, po tym jak prezydent państwa Ashraf Ghani zbiegł do Z.E.A (CNBC, Ousted Afghan President Ashraf Ghani resurfaces in UAE after fleeing Kabul, Emirati government says, Reuters, Russia says Afghan president fled with cars and helicopter full of cash - RIA).

Zamknięcie rozprawy ekstradycyjnej ws. Meng Wanzhou, CFO Huawei

18 sierpnia b.r. sędzia Heather Holmes z sądu Kolumbii Brytyjskiej zamknęła rozprawę w postępowaniu ekstradycyjnym dotyczącym byłej dyrektor ds. finansowych a zarazem w-ce przewodniczącej zarządu Huawei, Meng Wanzhou (Le Monde, Au Canada, la fin des audiences de Meng Wanzhou, fille du fondateur de Huawei). Stany Zjednoczone domagają się ekstradycji w związku z zarzutami o wprowadzenie w błąd banku HSBC celem naruszenia amerykańskich sankcji gospodarczych nałożonych na Iran.

O wszczęciu postępowania, które stało się zarzewiem sporu między Ottawą a Pekinem informowaliśmy w grudniu 2018 po jej zatrzymaniu, na wnioskiem Stanów Zjednoczonych, na lotnisku w Vancouver (także: post z października 2020). Od tamtego czasu p. Weng przebywa w areszcie domowym.

Na wydanie wyroku możemy poczekać kilka tygodni.

Stanowisko rządu ws. wykonania orzeczeń TS UE dot. Izby Dyscyplinarnej SN

Ostatniego dnia terminu wyznaczonego przez Komisję Europejską, tj. 17 sierpnia b.r., rząd polski odpowiedział na wezwanie do zajęcia stanowiska ws. ostatnich orzeczeń dotyczących bezprawności zmian przeprowadzonych w strukturze Sądu Najwyższego. W Komunikacie Centrum Informacyjnego Rządu poinformowano, że elementem odpowiedzi  jest zapowiedź "likwidacji Izby Dyscyplinarnej w obecnej postaci, w ramach kolejnego etapu reformy wymiaru sprawiedliwości, który ma rozpocząć się jeszcze w nadchodzących miesiącach."

Polska została wezwana do odpowiedzi przez Komisarza D. Reydersa pismem z dnia 20 lipca br., dotyczącym orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE: postanowienia z dnia 14 sierpnia br. o zastosowaniu środka tymczasowego w sprawie C-204/21 R oraz wyroku z dnia 15 lipca br. w sprawie C-791/19. TSUE zakwestionował w nich zgodność reżimu funkcjonowania ID SN z prawem unijnym oraz zobowiązał, w drodze środka tymczasowego, do natychmiastowego zawieszenia stosowania odnośnych przepisów (szerzej: post prof. Jerzego Kranza).

Rząd zarazem poinformował o wystąpieniu z wnioskiem o uchylenie postanowienia Trybunału Sprawiedliwości z dnia 14 lipca br. o zastosowaniu środka tymczasowego w sprawie C-204/21 R na podstawie wyroku trybunału Julii Przyłębskiej z dnia 14 lipca br. w sprawie P 7/20 (o sprawie pisaliśmy tutaj), w myśl którego nałożenie przez TS UE środka tymczasowego ingerującego w w ustrój sądów powszechnych w Polsce miało charakter działania ultra vires.

Warto śledzić reakcję Komisji. Nie dość bowiem że rząd polski odniósł się do wyroków TS UE dopiero pod wyraźną groźbą kar finansowych (PAP, EC threatens financial sanction on Poland over CJEU ruling), to od wielu tygodni pojawiają się sugestie że likwidacja ID miałaby się odbyć w drodze przeniesienia neosędziów do Izby Karnej SN, umożliwiając tym samym jej upolitycznienie.

Grupa Discovery zapowiada pozew arbitrażowy przeciwko Polsce

W związku z reasumpcją głosowania przez marszałek Witek, w wyniku czego partia rządząca przeforsowała tzw. Lex TVN, amerykańska grupa Discovery (tj. włąściciel TVN) zapowiedział podjęcie kroków prawnych przeciwko Polsce (Discovery, Inc. to Charge the Government of Poland with Violations to the US-Poland Bilateral Investment Treaty). 

Ponieważ dalszy los ustawy jest niepewny - biorąc choćby pod uwagę zapowiedź USA zastosowania sankcji wobec polskich decydentów gdyby do tego doszło oraz niestabilną pozycję partii rządzącej w Parlamencie - szczegółowe rozważania w tym zakresie wydają się przedwczesne. Dość odnotować, że BIT Polska-USA z 1990 r. jest instrumentem "wczesnej generacji", bardzo korzystnym dla inwestora, chroniąc go w szczególności przed pośrednim wywłaszczeniem, dyskryminacją oraz naruszeniem standardu sprawiedliwego i równego traktowania. 

Zarazem nawet gdyby doszło do wyrządzenia szkód spółce, czy to w drodze arbitralnej odmowy przedłużenia koncesji nadawczej czy też przymusowego wykupu (na mocy Lex Tvn), rząd ma możliwość m.in. zrekompensowania strat inwestora w sposób chroniący przed ewentualnym powództwem arbitrażowym. Perspektywa "repolonizacji" kolejnych mediów przez PiS została zaś oddalona w wyniku uzyskania przez nadawcę koncesji holenderskiej, co powinno umożliwić spółce nadawanie w całej Unii Europejskiej.

Polska i Izrael wydalają dyplomatów

W związku z podpisaniem przez prezydenta Dudę nowelizacji KPA, jednym ze skutków której będzie m.in. ograniczenia prawnych możliwości dochodzenia nieruchomości przez następców prawnych właścicieli mienia żydowskiego utraconego w czasie II WŚ, bardzo ostre oświadczenie wystosował Minister spraw zagranicznych Izraela Yair Lapid (FM Lapid’s response to signing of Polish property restitution law), określając Polskę mianem państwa niedemokratycznego i wrogiego wolności.

Izrael niezwłocznie wycofał swojego ambasadora z Warszawy oraz rekomendował polskiemu ambasadorowi przedłużenie krajowych wakacji (Al Jazeera, Israel furious as Poland signs law to limit property claims). Polski MSZ oświadczył, że kroki podjęte przez Izrael "bardzo poważnie szkodzą naszym relacjom" (Oświadczenie MSZ 14.08.2021) a amb. Marek Magierowski na razie "pozostanie w kraju" (Oświadczenie MSZ 16.08.2021). Warto zwrócić uwagę na to ostatnie oświadczenie w świetle zaskakujących doniesień medialnych, jakoby strona polska miała nie zrozumieć subtelnej sugestii (RMF FM, MSZ zapowiada: Ambasador Marek Magierowski wróci do Izraela).

Czy Jair Bolsonaro odpowie za ludobójstwo przed MTK?

Organizacja Articulation of Indigenous Peoples of Brazil (AIPB - co pewnie powinniśmy tłumaczyć jako Głos rdzennych mieszkańców Brazylii) wysłała właśnie zawiadomienie do Prokuratora MTK informując o zbrodniach popełnionych przez prezydenta Brazylii, Jaira Bolsonaro. AIPB oskarża go o ludobójstwo (w tym ekobójstwo) i zbrodnie przeciwko ludzkości polegające na tym, że prowadzi on politykę zmierzającą do wyniszczenia i dewastacji ich rdzennych terytoriów poprzez grabieżczą politykę wycinania lasów (deforestację), nadmierne wydobycie surowców mineralnych. Zdaniem AIPB grabieżcza polityka prowadzi do ludobójstwa ponieważ wydarzenia te powodują wyniszczenie całych społeczności zamieszkujących te tereny, także zwiększyły prześladowania, przemoc i ilość zgonów. Giną też w niewyjaśnionych okolicznościach społeczni strażnicy lasów.

AIPB nie jest państwem, a więc w myśl postanowień Statutu jej działanie nie stanowi podstawy do wykonywania jurysdykcji przez Międzynarodowy Trybunał Karny (art. 12 i 13 Statutu MTK). O tym czy takie postępowanie zostanie podjęte zadecyduje więc nowy prokurator. Może on na postawie art. 15  proprio motu dokonać wstępnego zbadania sprawy na podstawie informacji o zbrodniach podlegających jurysdykcji Trybunału.

Informacje zobacz:

https://www.aljazeera.com/news/2021/8/9/brazil-indigenous-group-sues-bolsonaro-at-icc-for-genocide

oraz 

https://www.dw.com/en/indigenous-brazilians-accuse-jair-bolsonaro-of-genocide-at-icc/a-58810568

Guest Post: Jedynie „środki zapobiegawcze” czy już „cenzura” – opinia Rzecznika Generalnego w sprawie C-401/19

 24 maja 2019 r. Rzeczpospolita Polska wniosła przeciwko Parlamentowi Europejskiemu (PE) i Radzie Unii Europejskiej (Rada UE) skargę o stwierdzenie nieważności art. 17 ust. 4 lit. b) oraz art. 17 ust. 4 lit. c) (ewentualnie art. 17 w całości) dyrektywy PE i Rady UE 2019/790 z 17.04.2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmian dyrektywy 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz.U.2019, L 130) – (Skarga wniesiona 24.05.2019 r. w sprawie nr C-401/19 – Rzeczpospolita Polska przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej).