MTS broni wielorybów

31 marca MTS wydał wreszcie długo oczekiwane orzeczenie w sprawie Whaling in the Antarctic (Australia v. Japan), o której pisaliśmy tu i tu. Sprawę wygrała Australia. Przede wszystkim Trybunał jednogłośnie odrzucił zarzut Japonii dotyczący braku jurysdykcji; przychylił się także do wszystkich zarzutów Australii dotyczących nielegalnych połowów. Najważniejszy z nich dotyczył tego, że połowy nie są w rzeczywistości prowadzone w celach naukowych. Trybunał nakazał Japonii zaprzestania połowów i niewydawania zgód na działalność JARPA II. Jedyna kwestia, w której stwierdził, że Japonia nie złamała prawa, dotyczyła wypełniania obowiązków informacyjnych.

Jak już pisaliśmy wcześniej, jest to pierwsza sprawa, w której MTS tak jednoznacznie opowiedział się za ochroną środowiska. 

Jest to także pierwsza sprawa, w której państwo wystąpiło jako adwokat środowiska, nie wskazując na swój bezpośredni interes faktyczny. Tym samym MTS dostarczył argumentów przeciwnikom powołania specjalnego sądu do orzekania w sprawach z zakresu ochrony środowiska. 

UE w poszukiwaniu źródeł finansowania długoterminowego

Zwracając uwagę, że trwający kryzys ograniczył strumień środków finansowych trafiających do realnej strefy gospodarki, dotąd pochodzących w szczególności od banków, Komisja Europejska przyjęła pakiet środków mających zapewnić finansowanie długoterminowe unijnej gospodarki, obejmujących:

• Komunikat na temat długoterminowego finansowania gospodarki, 
• wniosek legislacyjny dotyczący nowych zasad w zakresie pracowniczych programów emerytalnych (rewizja Dyrektywy 2003/41/WE), oraz 
• Komunikat w sprawie finansowania społecznościowego.

Szczególny nacisk w strategii położono na aktywne włączenie się sektora prywatnego w finansowanie, pośredniczenie i zabieganie o finansowanie. 

Opublikowane dokumenty stanowią owoc konsultacji przeprowadzonych na podstawie ubiegłorocznej Zielonej Księgi.

Zob. także:

• European Commission - MEMO/14/238 wraz z załącznikiem w postaci Tabeli, obejmującej 15 obszarów działania wraz z orientacyjnym terminem wdrożenia nowych rozwiązań;
• artykuł z lutego b.r., Reuters, Exclusive: EU executive sees personal savings used to plug long-term financing gap.

Małżeństwa homoseksualne legalne w Wielkiej Brytanii

29 marca br. Wielka Brytania dołączyła do coraz większej grupy państw, w których prawo dopuszcza małżeństwa osób tej samej płci (pisaliśmy o tej problematyce na blogu m.in. tu, tu i tu). Od października br. takie same uprawnienia będą miały też pary homoseksualne w Szkocji. Małżeństwa osób tej samej płci popiera w Wlk. Brytanii aż 2/3 społeczeństwa, a swój sprzeciw w tej kwestii wycofał po wielu latach Kościół Anglikański. W sobotę na budynkach rządowych powiewały flagi w kolorach tęczy….

Czy Trybunał strasburski powinien być aż tak hojny? Materialne naprawienie naruszenia EKPCz cd.

Słono za naruszenie Konwencji zapłaci rząd łotewski w wykonaniu orzeczenia w sprawie Vistins i Pepepjolkins p. Łotwie (skarga nr 71243/01). Sprawa dotyczy wywłaszczenia nieruchomości na początku lat 90-tych w związku rozszerzaniem powierzchni portu w Rydze. W wyroku głównym z 25.10.2012 Trybunał uznał, że ponieważ różnica pomiędzy wartością wywłaszczonych nieruchomości (obliczoną na potrzeby podatku od nieruchomości), a przyznanym skarżącym odszkodowaniem była rażąco nieproporcjonalna, władze łotewskie nie zachowały należytej równowagi pomiędzy interesem publicznym a podstawowymi prawami skarżących. W konsekwencji uznał, że w sprawie doszło do naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.

Na podstawie wyroku z 25.03.2014, w którym Trybunał rozstrzygał już jedynie kwestię naprawienia wyrządzonej szkody, władze łotewskie mają wypłacić pierwszemu ze skarżących 339.391,98 euro, natomiast drugiemu skarżącemu 871.271,12 euro.

Obama ogłasza rewizję amerykańskiego systemu podsłuchów telefonicznych

Kryzys na Krymie zepchnął na drugi plan drażliwy temat podsłuchów NSA, do niedawna dzielący USA i inne państwa (zob. nasze posty dotyczące sprawy Snowdena). Teraz pojawiała się szansa, że problem zostanie rozwiązany zanim mógłby na nowo popsuć relacje transatlantyckie. Wykorzystanie chwili względnego spokoju może być o tyle fortunne, że choćby w Niemczech temat nadal budzi żywe emocje (Les Echos, La NSA «a réalisé plus de 300 rapports sur Angela Merkel»).

Podczas szczytu G8/G7 w Holandii Prezydent Obama ogłosił reformę zasad prowadzenia podsłuchów telefonicznych (NYT, Obama to Call for End to N.S.A.'s Bulk Data Collection). Rewizja "Section 215" stanowi realizację zapowiedzi gruntownego przeglądu systemu ze stycznia b.r., (White House, FACT SHEET: The Administration’s Proposal for Ending the Section 215 Bulk Telephony Metadata Program). 

Mimo że rozmowy mają nadal być nagrywane, najistotniejszą zmianą ma być pozostawienie nagrań u operatorów; administracja miałaby uzyskać dostęp do poszczególnych nagrań (a nie zbiorczo) na podstawie decyzji sądu. Sugerowany jest 18 miesięczny okres przetrzymywania nagrań, wobec obecnych uprawnień NSA do ich zachowania przez 5 lat.

Propozycja dołączy do innych inicjatyw legislacyjnych  analizowanych obecnie przez Kongres.

Opinie na temat doniosłości proponowanych zmian są podzielone. Część z nich przytacza Lawfare, President Obama’s Metadata Proposal: A Win for Everyone?.

Kuba otwiera się na inwestycje zagraniczne

Kubański parlament przyjął dziś ustawę otwierającą, pod pewnymi warunkami, dostęp do rynku krajowego dla inwestorów zagranicznych (Corriere della Sera, Svolta a Cuba: l’Avana dice sì ai capitali stranieri). Zagraniczny kapitał zostanie dopuszczony do wszystkich sektorów za wyjątkiem ochrony zdrowia i edukacji (CNBC, Cuba to allow wholly owned foreign companies). Rząd ma także zapewnić bezpieczeństwo inwestycji przed wywłaszczeniem, a także zniesione zostanie ograniczenie formy prawnej inwestycji do spółek mieszanych (w praktyce z przynajmniej 51%. udziałem Skarbu Państwa). Stawki podatkowe w stosunku do niektórych BIZ mają zostać obniżone z 30 do 15%, a większość inwestorów ma zostać zwolniona z obowiązku podatkowego przez okres 8 lat. Zapewnione ma zostać wreszcie prawo transferu zysków.

Źródło: http://latinopoliticsblog.com/wp-content/uploads/2011/02/cuba-libre.jpg

Ochrona inwetorów w TTIP. Drôle de consultation?

W związku z emocjami towarzyszącymi planom umieszczenia klauzuli arbitrażowej w TTIP (zobacz nasz post tutaj) Komisja Europejska ogłosiła publiczne konsultacje internetowe dotyczące ISDS.

Zgodnie z Komunikatem ma to stanowić okazję z jednej strony do "lepszego zdefiniowania oczekiwań" dotyczących ochrony inwestorów, a z drugiej wyjaśnienia przekłamań i półprawd dotyczących traktatu. 

Komisja oczekuje odpowiedzi na to to samo pytanie dotyczące opinii na temat proponowanych rozwiązań w TTIP w odniesieniu do 12 zakresów tematycznych m.in. zapewnienie prawa do regulacji oraz do ochrony inwestycji (pyt. 5), transparentności ISDS (pyt. 6), zagrożenia pochodnego nadmiernej swobodzie wszczynania sporów inwestycyjnych (pyt. 9), możliwości filtrowania skarg (pyt. 10), czy procedur odwoławczych (pyt. 12).

Mimo że Komisja prosi o ustosunkowanie się do rozwiązań TTIP, do zwięzłej analizy 12 problemów oraz wskazania celów negocjacyjnych UE załączone zostały jedynie "przykładowe rozwiązania" stosowane w BITach oraz odnośny fragment porozumienia CETA między UE a Kanadą. W rezultacie, w przypadku próby ustosunkowania się do ciekawych zagadnień 5, 6, 9, 10 i 12 do porównania jest "zwyczajowy brak regulacji przedmiotowej kwestii w BITach" oraz obszerne fragmenty CETA, obejmujące m.in. postanowienia preambuły, kwestie zastrzeżeń i wyjątków do traktatu, środków ostrożnościowych, czy szczególnych mechanizmów ochrony bilansu płatniczego.

Wreszcie, nie kwestionując szczerości intencji Komisji należy zauważyć, w Komunikacie podkreślono, że TTIP może stanowić precedens dla przyszłych porozumień handlowych. W stwierdzeniu tym jest zapewne sporo racji, zarazem jest do intencji badania nastrojów społecznych wpleciono koronny argument podnoszony przez zwolenników ISDS w odpowiedzi na zarzut, że inwestorzy w UE/USA mają dostateczne możliwości dochodzenia swoich praw w sądach powszechnych.

• Linki m.in. do Q&A dotyczącego TTIP znajdują się na końcu Komunikatu.
• Strona Konsultacji znajduje się tu.
• Zob. także nasze wcześniejsze posty dotyczące negocjacji TTIP.

Komisja oczekuje na odpowiedzi do 21 czerwca.

W tej sytuacji rodzi się pytanie, czy celem tego działania jest zebranie opinii dotyczących celów negocjacyjnych, a zatem sugestia że konsultowane są rozwiążania TTIP, narazie nieznane, należałoby ominąć, podobnie jak zrobiło to USTS (nasz post nt. konsultacji w USA), czy też jest to jedynie próba łagodzenia napięć wokół negocjacji. W odniesieniu do tej ostatniej kwestii trwająca drugi tydzień okupacja Parlamentu Tajwanu i setki tysięcy osób manifestujących na ulicach przeciwko próbie niedemokratycznego forsowania traktatowi handlowemu z Chinami z pewnością nie poprawiają atmosfery (zob. nasz post oraz artykuł z 31.3.2014, NYT, Taiwanese Rally in Opposition to China Trade Pact).

Decyzja panelu WTO w sprawie metali ziem rzadkich

26 marca 2014 r. panel WTO przyjął raport dotyczący postępowania wszczętego przez Unię Europejską, Stany Zjednoczone oraz Japonię przeciwko Chinom w sprawie ograniczeń w zakresie eksportu metali ziem rzadkich. Panel uznał, że szereg chińskich środków regulacyjnych (tzn. specjalne opłaty eksportowe, kontyngenty eksportowe oraz restrykcje dotyczące podmiotów, które mogą eksportować takie materiały) są niezgodne z prawem WTO. Spór został zainicjowany w 2012 r., kiedy Chiny postanowiły zmniejszyć wielkość kontyngentów o 40%. W efekcie tej decyzji tej decyzji ceny metali ziem rzadkich na światowych rynkach znaczenie wzrosły. Warto dodać, że Chiny produkują aktualnie prawie 90% takich metali.

Porozumienie pokojowe pomiędzy Rządem Filipin i Islamskim Frontem Wyzwolenia Moro

27 marca, po przeszło 45 latach starć zbrojnych i 16 latach negocjacji doszło do podpisania przez rząd Filipin i Islamski Front Wyzwolenia Moro (the Moro National Liberation Front / MNLF) porozumienia pokojowego. Tym samym potwierdzono stworzenie niezależnego regionu Bangsamoro w Mindanao (pd. Filipiny), z własną lokalną policją, lokalnym parlamentem i prawem nakładania podatków. Czas pokaże na ile to porozumienie pokojowe okaże się trwałe. MNLF musi teraz wykazać się sprawnością w sprawowaniu władzy i uzyskać poparcie społeczne przed zbliżającymi się wyborami na Filipinach w połowie 2016. Więcej na ten temat pisaliśmy już tutaj i tutaj.

Szerzej na temat podpisania porozumienia pokojowego m.in. tutaj i tutaj.

Złoto okupowanego Krymu

 

Źródło: http://www.theartnewspaper.com/articles/Ancient-Crimean-gold-caught-in-legal-limbo/32122

Od dnia 21 marca 2014, tj. od daty ratyfikacji przez prezydenta Władimira Putina umowy o włączeniu Republiki Krymu w skład Federacji Rosyjskiej, władze holenderskiego Muzeum Allarda Piersona stoją przed dylematem gdzie i komu zwrócić bezcenny zbiór zabytków archeologicznych, pochodzących z Krymu. Muzeum to, należące do Uniwersytetu Amsterdamskiego, przed wybuchem kryzysu krymskiego zawarło z resortem kultury Ukrainy umowę wypożyczenia szeregu eksponatów pochodzących z wykopalisk archeologicznych na Krymie i przechowanych w pięciu muzeach ukraińskich, w tym czterech zlokalizowanych na półwyspie. Na podstawie tej umowy zorganizowano wystawę pt. „The Crimea Gold and secrets of the Black Sea” (7 lutego -18 maja 2014 r.). Wypożyczone przedmioty obrazują niezwykle bogatą historię Krymu od okresu kolonizacji greckiej w tym rejonie Morza Czarnego (VII w .p.n.e.), poprzez czasy dominacji Imperium Rzymskiego, aż do jego upadku. Wiele z zabytków, to bezcenne ozdoby i przedmioty rytualne ze złota, które rzucają nowe światło na „nomadów z północy” - Scytów oraz Gotów i Hunów. W związku ze zbliżającym się terminem zakończenia wystawy, władze Muzeum poprosiły holenderskie ministerstwo spraw zagranicznych o wydanie opinii prawnej dotyczącej zasad zwrotu wypożyczonych eksponatów.

Gdzie Rada nie może tam Zgromadzenie wspomoże - rezolucja w sprawie Krymu

Dzisiaj (27 marca 2014 r.) Zgromadzenie Ogólne przyjęło rezolucję w sprawie integralności terytorialnej Ukrainy. Za jej przyjęciem głosowało 100 państw, przeciwko 11 ( w tym Białoruś i Rosja, a także Armenia, Boliwia, Kuba, Północna Korea, Nikaragua, Sudan, Syria, Wenezuela i Zimbabwe). Aż 58 państw wstrzymało się od głosu, a 25 nie wzięło udziału w głosowaniu. Uzyskano więc większość, ale nie przytłaczającą. W samej rezolucji podkreślono, iż państwa, organizacje międzynarodowe nie powinny uznać prób zmiany statusu Krymu (w tym więc i wyników referendum z 16 marca), a konflikt powinien zostać rozstrzygnięty w sposób pokojowy.

Finansowe implikacje rozruchów w Wenezueli

Obok rosnących kosztów ludzkich rozruchów w Wenezueli - co najmniej 32 zabitych, setki rannych, kolejne aresztowania - coraz dotkliwsze stają się efekty uboczne starć.

Przede wszystkim, w związku z eksplozją czarnego rynku walutowego wykorzystującego różnicę między oficjalnym a rynkowym kursem dolara, rząd został zmuszony do częściowego uwolnienia kursu (NYT, Venezuela Takes Steps To Ease Curbs On Currency). Caracas oświadczyło, że obok dwóch kursów podstawowych (6.3 Bolivarów za 1 USD dla transakcji dobrami podstawowymi takimi jak żywność i leki, oraz 11:1 dla "pewnych rodzajów importu") w pewnym zakresie zostanie dopuszczony swobodny obrót dolarami. Pierwszego dnia oficjalny rynkowy kurs wymiany wg. banku centralnego wyniósł 51,86:1, dzięki czemu czarnorynkowy kurs spadł z ok. 90 do niespełna 60 Bolivarów/USD). Jeszcze w styczniu 1 dolar w nieoficjalnym obiegu wart był 74 Bolivary (Thanh Nien News, PetroVietnam halts Venezuelan project as economy worsens). 

G8 zawieszone

7 przywódców państw G8, zgromadzonych w Hadze na 3 szczycie poświęconym sytuacji na Ukrainie, potępiło bezprawne referendum na Krymie oraz bezprawne działania rosyjskie zmierzające do aneksji wyspy. Obecni wyraźnie stwierdzili, że żadnego z tych działań nie uznają (G7, The Hague Declaration). 

Nawiązując do wcześniejszej zapowiedzi (post tutaj) zgromadzeni podkreślili, że postawa Rosji jest sprzeczna z przekonaniami leżącymi u podstaw współpracy w ramach G8 w związku z czym nie odbędzie się czerwcowy szczyt w Soczi (zamiast tego G7 spotka się w Brukseli), a funkcjonowanie grupy zostaje zawieszone do czasu, kiedy Rosja będzie zdolna do podjęcia współpracy. Doniosłość decyzji bagatelizował Minister Siergiej Ławrow (Le Monde, Les dirigeants du G7 annulent le sommet du G8 prévu à Sotchi). 

Źródło: Spiegel Online.

Więcej wyroków ETPCz dostępnych po polsku

W gmachu MSZ podpisane zostało dziś porozumienie pomiędzy Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Sprawiedliwości, Trybunałem Konstytucyjnym oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym w sprawie tłumaczenia wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Chodzi o ważne wyroki Trybunału, które zapadają w sprawach przeciwko innym państwom. Wyroki te będą wybierane wspólnie przez partnerów porozumienia, a następnie już przetłumaczone zamieszczane w bazach orzeczniczych TK, NSA a także na stronie internetowej MS, gdzie dotychczas umieszczane były zasadniczo jedynie tłumaczenia najważniejszych wyroków zapadłych przeciwko Polsce. Co ważne, przetłumaczone na język polski wyroki będą także zamieszczane w bazie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka - Hudoc. Już teraz, dzięki zaangażowaniu MSZ i MS, można tam znaleźć tłumaczenia wielu wyroków w sprawach polskich.

Zinstytucjonalizowanie tłumaczenia najważniejszych wyroków ETPCz jest bardzo ważną inicjatywą i z pewnością przyczyni się do upowszechnienia orzecznictwa Trybunału w Polsce. Trzeba zauważyć, że w ostatnich latach rozmaite instytucje publiczne, a w szczególności MS i MSZ oraz TK, NSA i SN angażują się coraz intensywniej w popularyzację dorobku orzeczniczego Trybunału, czy to poprzez publikowanie analiz i standardów prawnoczłowieczych, czy przez tłumaczenia orzeczeń, a także proponowanie oferty szkoleń dla szerokiego grona odbiorców (włączając w to urzędników). Trend warty kontynuacji!  

Weź kałasznikowa i postrzelaj do oponentów - sprawa Charles'a Blé Goudé

Podczas weekendu do Międzynarodowego Trybunału Karnego dostarczono Charles’a Blé Goudé. Znajduje się on obecnie w Centrum zatrzymań w Scheveningen. Jego zatrzymanie ma związek z sytuacją na Wybrzeżu Kości Słoniowej, pisaliśmy o tym w zeszłym roku.

Niepewna przyszłość arbitrażu inwestycyjnego w TTIP

Zmieniając dotychczasowe stanowisko, Niemcy opowiedziały się właśnie za wykreśleniem z TTIP klauzuli arbitrażu inwestycyjnego (GAR, Germany shuns arbitration in EU-US treaty; FT, Transatlantic trade talks hit German snag). Wpisuje się to w głosy sprzeciwu wobec planów powołania mechanizmu rozstrzygania sporów (Investor-State Dispute Settlement, ISDS), który umożliwiałby inwestorom wszczęcie postępowania przeciwko państwu goszczącemu w przypadku niesprawiedliwego traktowania, w szczególności niekorzystnych skutków zmiany prawa.  Budzi to obawy ze względu na możliwość wykorzystywania ISDS przez inwestorów amerykańskich do wywierania nacisku na rządy państw goszczących. Zgodnie z analizą skutków prawnych zawarcia TTIP przeprowadzoną przez Parlament Europejski, interes europejski wymaga szczególnej ostrożności przy formułowaniu zakresu swobody regulacyjnej w odniesieniu do GMO, substancji toksycznych, chlorowanego drobiu i lotnictwa (EP, Legal implications of TTIP for the Acquis Communautaire in ENVI relevant sectors, October 2013).

Odpowiedź Komisji Europejskiej na pierwszą inicjatywę obywatelską

19 marca Komisja Europejska przedstawiła swoją odpowiedź na pierwszą skutecznie zakończoną inicjatywę obywatelską. Inicjatywa "Prawo do wody" (right2water) została zgłoszona 10 maja 2012 r. Inicjatorzy postulowali zaproponowanie przez Komisję Europejską "aktów prawnych, implementujących prawo człowieka do wody pitnej i urządzeń sanitarnych, zgodnie z wytycznymi Organizacji Narodów Zjednoczonych, oraz przyczyniających się do zapewnienia dostępu do wody oraz kanalizacji, jako podstawowych usług publicznych dla wszystkich". W inicjatywie miałyby znaleźć się przepisy zobowiązujące państwa członkowskie do zapewnienia mieszkańcom prawa do wody i kanalizacji, wyłączenie wody pitnej z normalnego obrotu i spowodowanie, że woda pitna nie podlegałaby zasadom rynku wewnętrznego oraz zwiększenie wysiłków Unii Europejskiej w celu osiągnięcia powszechnego dostępu do wody i kanalizacji. 

Rachunek płatniczy dla wszystkich!

Równocześnie z kompromisem ws. powołania Jednolitego restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków grecka Prezydencja wypracowała porozumienie z Parlamentem Europejskim odnośnie przyjęcia Dyrektywy w sprawie rachunków płatniczych (PAD). Rachunek bankowy będzie oferowany wszystkim rezydentom w UE - łącznie z konsumentami nie posiadającymi stałego adresu - przez wszystkie banki lub przez "dostateczną liczbę" podmiotów, tak aby zapewnić "odpowiedni dostęp" do usługi (European Parliament, Press Release, Parliament and Council agree on basic bank accounts for all).

Do samego końca sprzeciw zgłaszała Wielka Brytania, utrzymując że realizacja tego prawa powinna odbywać się na podstawie krajowych autoregulacji (Euractiv, Bras de fer sur l'encadrement des services bancaires de base en Europe). Ostatecznie strony zgodziły się, że alternatywnym środkiem wobec prawnie wiążących regulacji unijnych mogą być obowiązujące już przepisy prawa krajowego.

O pracach legislacyjnych przeciwko wykluczeniu finansowemu informowaliśmy w ubiegłym roku.

Porozumienie zostanie teraz przedstawione do zatwierdzenia państwom i Parlamentowi Europejskiemu (najbliższa sesja w kwietniu).

Radislav Krstić w Polsce

10 lipca 2012 r. Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii zwrócił się do Polski w sprawie przyjęcia Radislava Krsticia do odbywania kary. Sąd Okręgowy w Warszawie na wniosek Ministra Sprawiedliwości wydał 6 grudnia 2012 r. postanowienie (sygn. akt VIII Kop 222/12), w którym wyraził zgodę na przejęcie do wykonania na terytorium RP wyroku, który zapadł wobec Krsticia przed MTKJ. Sąd Okręgowy podkreślił, że wyrok w stosunku do Krsticia nie narusza suwerenności, bezpieczeństwa czy porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, a proces, w wyniku którego Krstić został skazany przed MTKJ był rzetelny i zgodny ze standardami określonymi w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Umowa stowarzyszeniowa UE-Ukraina podpisana

Unia Europejska oraz jej państwa członkowskie podpisały dzisiaj podczas posiedzenia Rady Europejskiej polityczną część umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą. Podpisanie umowy jest dosyć szeroko komentowane jako wielki polityczny krok w stronę zbliżenia UE i Ukrainy. Nie ulega jednak wątpliwości,  że jest to gest o znaczeniu przede wszystkim politycznym, a nie prawnym. Wynika to nawet z przemówienia wygłoszonego przez przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuy podczas uroczystości podpisania umowy.

Przełom w pracach nad powołaniem Unii Bankowej

Minister finansów Grecji Yannis Stournaras ogłosił, że wczoraj w godzinach porannych grecka Prezydencja osiągnęła porozumienie z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego ws. powołania Jednolitego mechanizmu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, SRM (Rada UE, Statement by Minister Yannis Stournaras on the Single Resolution Mechanism). 

Kompromis stanowi przełom, jako że mimo porozumienia na forum ECOFIN w grudniu ubiegłego roku (zobacz nasz post tutaj) to właśnie szefowie partii zasiadających w Parlamencie Europejskim w styczniu b.r. sprzeciwili się przyjętej metodzie procedowania (pisaliśmy o tym tu). 

20 marca Międzynarodowym Dniem Szczęścia

Dzięki rezolucji Zgromadzenia Ogólnego NZ z 12 lipca 2012 r. świętujemy dziś (20 marca) Międzynarodowy Dzień Szczęścia. Proklamując takie święto Narody Zjednoczone uznały wagę szczęścia i dobrobytu jako uniwersalnych celów i dążeń jednostek ludzkich na całym świecie oraz konieczności ich uznania w realizowanych politykach społecznych.

Z okazji dzisiejszego święta zorganizowane zostało Spotkanie Wysokiego Szczebla z udziałem Sekretarza Generalnego ONZ Ban Ki-Moona. W trakcie swojego wystąpienia Sekretarz odwołał się do globalnej perspektywy odczuwania szczęścia i uznał, że definiować mogą je dobrobyt socjalny, ekonomiczny i środowiskowy.

Spotkanie zostało zwołane z inicjatywy Butanu - kraju, który od wczesnych lat '70 uznał wyższość poziomu zadowolenia narodowego (szczęśliwości społeczeństwa) nad poziomem dochodu narodowego i który znany jest z przyjęcia za cel nadrzędny zwiększania poziomu Narodowego Zadowolenia Brutto na zwiększaniem Produktu Narodowego Brutto.

ONZ zachęca państwa członkowskie, organizacje międzynarodowe, NGO’s, czy społeczeństwo obywatelskie do właściwego uczczenia dzisiejszego święta, szczególnie poprzez działania mające na celu podnoszenie świadomości społecznej.

Öcalan v. Turcja – po raz drugi

ETPCz po raz kolejny (pierwszy wyrok wydany został w 2005 r.) wypowiedział się w sprawie Abdullaha Öcalana, byłego przywódcy PPK (Partii Pracujących Kurdystanu). Pan Öcalan został w 1999 r. skazany na karę śmierci, którą następnie, w wyniku zniesienia w Turcji kary śmierci w warunkach pokoju, zamieniono na dożywotnie pozbawienie wolności bez możliwości wcześniejszego zwolnienia.

Skarżący odbywa karę pozbawienia wolności w więzieniu na wyspie Imrali, gdzie do 2009 r. był jedynym więźniem. W tym czasie przebywał jedynie w swojej celu, nie miał możliwości oglądania telewizji, a jego kontakty ograniczone były do osób zatrudnionych w więzieniu, które zobowiązane były do limitowania rozmów z więźniem jedynie do minimum niezbędnego w pracy. Mógł czytać książki i słuchać publicznego radia.

Tajwańscy studenci przeciwko liberalizacji handlu usługami z Chinami

Około 2'250 osób, przede wszystkim studentów, wzięło udział w największej jak dotąd demonstracji pod gmachem Parlamentu Tajwanu, protestując przeciwko próbie przeforsowania traktatu handlowego z Chinami z naruszeniem zasad demokratycznych. Najbardziej spektakularnym elementem manifestacji było zajęcie przez studentów sali posiedzeń plenarnych, w której zabarykadowali się meblami  i zapowiedzieli utrzymanie jej przez 120 godzin tj. do czasu wznowienia przeglądu porozumienia lub upływu terminu głosowania (zob. poniżej). Mimo podjęcia trzech prób, policji nie udało się odbić pomieszczenia. Do stolicy sprowadzono 2'000 funkcjonariuszy policji. (WSJ, Students Occupy Taiwan's Legislature to Protest China Pact). Zatrzymano 4 protestujących, a 38 policjantów zostało rannych (Bloomberg, Taiwan Students Occupy Legislature Over China Pact). 

Odszkodowania za niewolnictwo dla państw karaibskich - czyli o niedouczonych (względnie wyrachowanych) przedstawicielach CARICOM

W ostatnim czasie media podchwyciły temat roszczeń państw członków CARICOM (Karaibska Wspólnota i Wspólny Rynek) wobec byłych metropolii (m.in. Hiszpanii, Holandii, UK, Portugalii, Francji) o odszkodowania za proceder niewolnictwa, który objął ludność państw karaibskich, a który miał być również przyczyną obecnej katastrofalnej sytuacji w państwach karaibskich (zobacz informacje tutaj, tutaj, czy tutaj).

CARICOM pragnie pozwać byłe metropolie przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości czy Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Można mieć wrażenie, że przedstawiciele CARICOM rzucają nazwami sądów międzynarodowych na oślep (ważne, żeby miał w nazwie International). Obie bowiem instytucje (MTS i MTK) nie mają jurysdykcji w ewentualnej sprawie dotyczącej odszkodowania za niewolnictwo.

W przypadku MTS, pozywającym mogłyby być wyłącznie państwa, a nie organizacja międzynarodowa, jaką jest CARICOM. MTS nie ma przymusowej jurysdykcji, więc musiałoby być zawarte porozumienie między koloniami a metropoliami w sprawie przedstawienia sprawy MTS. Jest jeszcze możliwość powołania się na deklarację o uznaniu jurysdykcji przymusowej. Problem w tym, że Francja jej nie złożyła, a pozostałe państwa europejskie zrobiły zastrzeżenia co do jurysdykcji czasowej MTS i w żadnym przypadku nie obejmuje ona sytuacji mających miejsce w XVI-XVIII wieku. Ponadto, co zabawniejsze, większość państw karaibskich nie złożyła deklaracji o uznaniu przymusowej jurysdykcji MTS. Opcja więc sądzenia grzechów metropolii przed MTS praktycznie nie istnieje (ciekawe zresztą, jak udowodniono by związek przyczynowy między wyzyskiem przed wiekami a obecną sytuacją gospodarczą, a także jak by skomentowano fakt, że niewolnictwo zostało zakazane na przełomie XIX i XX wieku).

Przekształcenie Dyrektywy w sprawie systemów gwarancji depozytów

Rada UE ogłosiła przyjęcie w pierwszym czytaniu Dyrektywy przekształcającej Dyrektywę w sprawie systemów gwarancji depozytów (94/19/WE), co pozwoli Parlamentowi Europejskiemu  - zgodnie z porozumieniem zawartym w tej sprawie w grudniu ubiegłego roku (Financial Industry Review) - na przyjęcie jej bez poprawek w drugim czytaniu podczas sesji plenarnej w dniach 14-17 kwietnia.

Mocą Dyrektywy wszystkie depozyty bankowe do kwoty 100'00 € zostaną objęte zakresem systemu gwarancyjnego, same systemy gwarancji zostaną objęte zakresem obowiązkowych kontroli, a szereg przepisów ma ulec harmonizacji i uproszczeniu.

Szerzej:

• Rada UE, Council approves new rules on deposit guarantee scheme.

Ze Strasburga: kilka wytycznych w sprawie zadośćuczynień/odszkodowań w prawie krajowym – skarga Kuric p. Słowenii oraz Howald Moor i inni p. Szwajcarii

W ubiegłym tygodniu Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał dwa interesujące orzeczenia, w których odniósł się m.in. do kwestii należnych skarżącym zadośćuczynień/odszkodowań. Sprawy dotyczą całkowicie odmiennych problemów, jednakże Trybunał poczynił w nich kilka ważnych spostrzeżeń co do sposobu regulacji przez prawo krajowe świadczeń o zadośćuczynienie/odszkodowanie.

Bezprawne wydanie a zakres immunitetu jurysdykcyjnego i doktryny Act of State

Angielski High Court  orzekł w sprawie Belhaj & Anor v Straw & Ors dotyczącej zarzutów bezprawnego zatrzymania, porwania i wydania władzom państwa obcego, że kontestowane działania funkcjonariuszy publicznych objęte są zakresem doktryny Act of State, w związku z czym nie podlegają badaniu sądu. 
Sąd stwierdził zarazem, że waga zarzucanych czynów nie może stanowić podstawy ograniczenia zakresu immunitetu jurysdykcyjnego.

Stan faktyczny
W lutym 2004 roku powód (obywatel Libii, opozycjonista wobec rządów płk. Kadafiego) oraz jego żona - powódka w sprawie (obywatelka Maroka), mieszkający wówczas w Chinach, podjęli starania o uzyskanie azylu w Wielkiej Brytanii. Próbę lotu z Pekinu do Londynu pokrzyżowało zatrzymanie pary przez władze chińskie, a następnie wydanie do Malezji, gdzie oboje byli przetrzymywani przez 2 tygodnie. Brytyjskie MI6 poinformowało o zatrzymaniu władze libijskie, a administracja USA zaproponowała przejęcie obojga i wydanie Libii.

W marcu 2004, na postawie ustaleń między rządami Tajlandii, USA i Libii małżeństwo wysłano lotem rejsowym z Kuala Lumpur do Bangkoku. Na miejscu amerykańscy agenci w kominiarkach porwali powoda do pędzącej furgonetki. Przez kilka kolejnych godzin powód był poddany nieludzkiemu traktowaniu m.in. podwieszany na haku, obijano nim o ścianę, czy skuty krótkim łańcuchem, który łącząc nogi i ręce wymusił pozostawanie w bolesnej pozycji. Powódkę, wówczas w ciąży, również porwano. Kobieta była m.in. mocno związana, szturchana w brzuch i podano jej środki uspakajające. Ostatecznie oboje przymocowano taśmą klejącą do podłogi samolotu spółki kontrolowanej przez CIA i wysłano do Trypolisu. W trakcie podróży i na miejscu wobec powodów stosowano dalsze środki przymusu, w wyniku czego m.in. powódka była przekonana, że doszło do przerwania ciąży.

Jeszcze w marcu rząd brytyjski listownie pogratulował Libii przeprowadzenia udanej operacji wydania powoda.

Przedstawiciele USA podtrzymują dotychczasowe stanowisko w sprawie niestosowania eksterytorialnego postanowień MPPOiP

Zgodnie z wcześniejszymi przypuszczeniami przedstawiciele USA odpowiadający 14 marca br. na pytania członków Komitetu Praw Człowieka w czasie obrony Czwartego Sprawozdania okresowego z wykonania postanowień Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych wyraźnie podtrzymali dotychczasowe restrykcyjne stanowisko władz amerykańskich dotyczące niestosowania eksterytorialnego MPPOiP.

Rezolucja w sprawie Ukrainy zawetowana przez Rosję - Agresor osamotniony?

Ubiegły rok (2013) mimo tego, iż wiele kwestii dzieliło Radę Bezpieczeństwa, upłynął bez żadnego weta. Rok 2014 nie będzie podobny, gdyż właśnie dzisiaj 15.03.2014 r. Rosja zawetowała przedstawiony przez Stany Zjednoczone projekt rezolucji w sprawie Ukrainy. Projekt rezolucji podkreślał integralność terytorialną Ukrainy, a także stwierdzał, iż jutrzejsze referendum na Krymie nie będzie ważne, choćby z tego względu, iż jest przeprowadzane bez porozumienia z Kijowem. Oczywiście Stany Zjednoczone były w pełni świadome, iż projekt zostanie zawetowany. Formalne przedstawienie projektu rezolucji pod głosowanie jest jednak wyraźnym gestem politycznym i też testem, jak zachowają się Chiny. Przypomnijmy, że Chiny w ostatnim czasie wspólnie z Rosją wetowały projekty rezolucji w sprawie Syrii. Tym razem Chiny wstrzymały się od głosu, podkreślając, że rozwiązanie ukraińskiego problemu powinno być zgodne z prawem, a jednocześnie należy unikać eskalacji napięcia.

W przypadku Krymu, zakładając, iż w istocie siły rosyjskie zostały tam przerzucone, można mówić o agresji Rosji. Warto podkreślić, że agresja może wystąpić także wówczas, gdy siły zajmą dany teren nie napotykając oporu, a następnie czekają na odpowiedź przeciwnika (przykład analizowany przez Yorama Dinsteina w jego pracach). Nawet, jeśli przyjąć, iż na Krymie (a także w innych częściach południowo-wschodniej Ukrainy) działają lokalne siły samoobrony, które przejmują władzę nad określonymi punktami, to w przypadku, gdy siły te są w istocie kontrolowane przez Rosję, to nadal zgodnie z rezolucją ZO 3314 z 1974 r. można mówić o agresji Rosji. 

Kanada i Korea utworzą strefę wolnego handlu

11 marca Kanada i Korea Południowa ogłosiły zakończenie negocjacji umowy o utworzeniu strefy wolnego handlu (FTA). Tekst nie został jeszcze ostatecznie sformułowany, osiągnięto jednak porozumienie merytoryczne. Podpisanie umowy planowane jest na czerwiec. Negocjacje toczyły się od 2005 r., jednak zostały przerwane w związku ze sporem dotyczącym importu wołowiny z Kanady na forum WTO.

Umowa zakłada zniesienie ok. 98% ceł na towary przemysłowe w ciągu 10 lat. Duże znacznie ma zwłaszcza zniesienie ceł na samochody, Kanada jest bowiem piątym najważniejszym rynkiem zbytu dla samochodów koreańskich. Przeciwko umowie już zaczął protestować kanadyjski przemysł motoryzacyjny wskazując, że w razie przyjęcia umowy rynek koreański pozostanie zamknięty dla samochodów z innych państw. Przedstawiciele sektora przywołują przykład umów Korei ze Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską, które nie spowodowały zmiany tego trendu.

Kobiety Bangsamoro nawołują do ‘lepszego Bangsamoro dla wszystkich’

7 marca, 320 kobiet liderów i reprezentantów organizacji pozarządowych i obywatelskich spotkało się w mieście Cotabato (Mindanao, pd. Filipiny) na konferencji z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, aby dać wyraz poparcia dla realizacji celu "lepszego Bangsamoro dla wszystkich’. Podczas spotkania członkom komisji (The Bangsamoro Transition Commission / BTC) przedstawiono 10-punktowy plan uwzględnienia postulatów kobiet w będącym przedmiotem prac legislacyjnych prawie przed-konstytucyjnym (The Basic Law) dla nowego regionu Bangsamoro. Powstanie samorządnego regionu jest wynikiem niedawno podpisanego porozumienia pokojowego, kończącego wieloletnią wojnę domową, o którym pisaliśmy tutaj. 

 

Przedstawiony plan (‘A Better Bangsamorofor all: Women’s Contribution to the Bangsamoro Basic Law’) jest wynikiem 72 konsultacji publicznych wśród kobiet regionu dotyczących przyszłości Bangsamoro. Rekomendacje kobiet dotyczą kluczowych zagadnień takich jak: ochrona przed przemocą, konfliktem i brakiem bezpieczeństwa, system prawny sharia czy uczestnictwo kobiet w życiu politycznym.

Zważywszy na dotychczasowe doświadczenia, sam fakt przyjęcia rekomendacji stanowi już  istotny sukces.     

Więcej na temat przebiegu tej konferencji można znaleźć tutaj.