Mija właśnie dziesięć lat od śmierci Profesora Krzysztofa Skubiszewskiego. Profesor zmarł 8 lutego 2010 r. w Warszawie. Ze względu na tę rocznicę IV wykład poświęcony Pamięci Profesora , organizowany przez Instytut Nauk Prawnych PAN i Centrum Europejskie UW, odbędzie się 13 lutego br. (w poprzednich latach był to październik - miesiąc urodzin Profesora). Tegoroczny wykład nt. Krzysztof Skubiszewski and the right to self-determination: past and future wygłosi prof. Peter Hilpold z Uniwersytetu w Innsbrucku.
Profesor Krzysztof Skubiszewski był człowiekiem wyjątkowym; w swoim długim i pracowitym życiu połączył kariery naukowca, sędziego międzynarodowego oraz polityka i dyplomaty. I w każdej z tych ról okazał się równie wybitny.
Jako uczony - profesor najpierw Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, a później Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk - był, między innymi, pionierem badań nad prawem organizacji międzynarodowych. W 1971 r. został wybrany na członka Instytutu Prawa Międzynarodowego, a w l. 80. był sprawozdawcą Instytutu w temacie tworzenia konwencji wielostronnych o charakterze ogólnym oraz nietraktatowych instrumentów normatywnych. Doktorat honoris causa nadały mu: Rijksuniversiteit te Gent (1989), Université de Liège (1990), Universit à degli Studi di Torino (1990), Universität Mainz (1991), Université de Genève (1992) i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (2002).
Jako sędzia międzynarodowy orzekał w Międzynarodowym Trybunale Sprawiedliwości w roli sędziego ad hoc w sprawie Timoru Wschodniego (Portugalia przeciwko Australii, 1991-1995)
oraz w sprawie Gabčikovo-Nagymaros (Węgry przeciwko Słowacji, 1993-1997). Od grudnia 1993 r. został arbitrem Irańsko-Amerykańskiego Trybunału ds. Roszczeń, a od lutego 1994 r. kierował nim, aż do swojej śmierci.
Zasługi Profesora jako pierwszego Ministra Spraw Zagranicznych po ustrojowej zmianie 1989 r. najlepiej ujęli członkowie Konferencji Ambasadorów RP w wydanym 7 lutego 2020 r. oświadczeniu. Za ich zgodą - przytaczamy jego treść:
Dziesiąta rocznica śmierci Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego,
twórcy polityki zagranicznej niepodległej Polski
8
lutego mija dziesiąta rocznica śmierci profesora Krzysztofa
Skubiszewskiego, pierwszego Ministra Spraw Zagranicznych III
Rzeczpospolitej. W latach 1989-1993 wyznaczył
on kluczowe kierunki naszej polityki zagranicznej.
Europa
zmieniała się wówczas od podstaw: rozpadały się stare podziały,
powstawały nowe państwa; Polska zyskała nowych sąsiadów na zachodzie,
południu i wschodzie. Rozwiązane
zostały RWPG i Układ Warszawski, wojska radzieckie wycofywały się z
Polski.
Należało od nowa zdefiniować i zapewnić strategicznie silne
miejsce Polski w Europie. Temu miała służyć niezawisła polityka
zagraniczna.
Dzięki Ministrowi Skubiszewskiemu Polska znalazła się we
wspólnocie demokratycznych państw: przystąpiła do Rady Europy, a potem
związała się umową stowarzyszeniową z Unią Europejską, co doprowadziło
do pełnego członkostwa w Unii, a wcześniej otworzyło
drogę do NATO.
Polska zaczęła w tej wspólnocie odgrywać dużą rolę: wraz z
Hansem-Dietrichem Genscherem i Rolandem Dumas Krzysztof Skubiszewski
powołał Trójkąt Weimarski. Wskazał na rolę polsko-niemieckiej „wspólnoty
interesów” w Europie, wytyczył drogę do zażegnania
szeregu problemów wynikających z tragicznej przeszłości (m.in.
zainicjował starania o uzyskanie poważnych środków na pomoc dla ofiar
zbrodni hitlerowskich).
Polska stała się ostoją stabilności Europy Środkowej i Wschodniej, wzorem demokratycznych rozwiązań, gospodarki rynkowej i przywiązania
do idei europejskiej. Miało to wyzwalający wpływ na sąsiadów za naszą wschodnią granicą.
Polityka zagraniczna Krzysztofa Skubiszewskiego traktowała
wspieranie budowy demokratycznego państwa, rozwój gospodarki rynkowej,
zachowanie równowagi społecznej w dobie transformacji i ugruntowanie
Polski w społeczności krajów demokratycznych - jako
polską rację stanu.
*
* *
W mowie pożegnalnej wygłoszonej dziesięć lat temu Tadeusz
Mazowiecki powiedział, że współpraca z Ministrem Skubiszewskim była dla
niego „darem”. Można dodać, że Krzysztof Skubiszewski był darem dla
Polski. I dla tych z nas, którzy mieli zaszczyt pracować
pod Jego kierownictwem.
Podpisy:
Jan Barcz
|
Jacek Kluczkowski
|
Piotr Nowina-Konopka
|
Iwo Byczewski
|
Tomasz Knothe
|
Agnieszka Magdziak-Miszewska
|
Maria Krzysztof Byrski
|
Maciej Kozłowski
|
Piotr Ogrodziński
|
Tadeusz Diem
|
Maciej Koźmiński
|
Ryszard Schnepf
|
Paweł Dobrowolski
|
Jerzy Kranz
|
Grażyna Sikorska
|
Grzegorz Dziemidowicz
|
Andrzej Krawczyk
|
Katarzyna Skórzyńska
|
Stefan Frankiewicz
|
Andrzej Krzeczunowicz
|
Tadeusz Szumowski
|
Urszula Gacek
|
Henryk Lipszyc
|
Andrzej Towpik
|
Marek Grela
|
Bogumił Luft
|
Wojciech Tomaszewski
|
Adam W. Jelonek
|
Piotr Łukasiewicz
|
Jan Truszczyński
|
Maciej Klimczak
|
Anna Niewiadomska
|
Maria Wodzyńska-Walicka
|
Michał Klinger
|
Jerzy Maria Nowak
|
[i]
‘Konferencja Ambasadorów RP’
to grupa byłych przedstawicieli RP, której celem jest analiza polityki
zagranicznej, wskazywanie pojawiających się zagrożeń dla Polski i
sporządzanie rekomendacji. Chcemy dotrzeć do szerokiej
opinii publicznej.Łączy nas wspólna praca i doświadczenie w
kształtowaniu pozycji Polski jako nowoczesnego państwa Europy,
znaczącego członka Wspólnoty Transatlantyckiej. Jesteśmy przekonani, że polityka zagraniczna powinnareprezentować interesy
Polski a nie partii rządzącej. Nasza strona: ambasadorowie.org
PS. Więcej o Profesorze Krzysztofie Skubiszewskim mogą Państwo przeczytać w opracowaniach:
- Na archiwalnej stronie Gabinetu Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego w Instytucie Zachodnim w Poznaniu (z aktualnej strony IZ zniknęły wszelkie informacje o nim).
2 komentarze:
Myślę, że warto w tym miejscu przypomnieć tekst profesora Jerzego Kranza o prof. Krzysztofie Skubiszewskim, który ukazał się w Polish Yearbook of International Law: http://journals.pan.pl/dlibra/publication/122307/edition/106609/content
Rowniez przypomniec mozna 3 publikacje na temat 3 roznych aktywnosci Profesora, ktore opublikowano w International Community Law Review w 2016 roku, ktore juz dostepne sa w Heinonline:
The Use of Armed Force: Contemporary Challenges in Light of Professor Skubiszewski's Legacy
Kowalski, Michal
Fiat Iustitia - Professor Krzysztof Skubiszewski and His Vision of the Relations between the International Court of Justice and the Security Council
Krzan, Bartlomiej
Judge Skubiszewski at the Iran-United States Claims Tribunal
Zenkiewicz, Maciej
Prześlij komentarz