wtorek, 1 marca 2022

MTK a sprawa Ukrainy - Prokurator podejmuje śledztwo!?

 W związku z sytuacją w Ukrainie chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na wypowiedzi Karima Khana - prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego. Z pierwszą mieliśmy do czynienia kilka dni temu, 25 lutego 2022 roku (zobacz tu).

Prokurator wskazał w niej, że zgodnie z deklaracją złożoną przez Ukrainę 8 września 2015 r. uznającą jurysdykcję Międzynarodowego Trybunału Karnego Biuro prokuratora może sprawować swoją jurysdykcję i badać zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości w związku z trwającym konfliktem zbrojnym. 

Karim Khan uznał, że kompetencja jego biura rozciąga się także na zbrodnię ludobójstwa. Prokurator podkreślił, że każdy, kto popełnia takie zbrodnie, w tym nakazując, podżegając lub w inny sposób przyczyniając się do ich popełnienia, może podlegać odpowiedzialności karnej przed Trybunałem.

Khan zwrócił też uwagę na zasadę komplementarności - zgodnie z nią, Trybunał może podejmować działania dopiero jeśli państwo nie podejmie się żadnego postępowania lub nie będzie zdolne lub chętne by je prowadzić.  

Prokurator MTK przypomniał również, że konieczne jest, aby wszystkie strony konfliktu przestrzegały swoich zobowiązań wynikających z międzynarodowego prawa humanitarnego.

Odniósł się także do zbrodni agresji - rozwiewając ewentualne wątpliwości. O ile MTK ma jurysdykcję wobec pozostałych zbrodni popełnionych w Ukrainie - to agresja do nich nie należy, gdyż ani Ukraina ani Rosja nie są stronami statutu Trybunału ani tym bardziej poprawek do tego statutu, które dotyczyły między innymi agresji.

Zaś wczoraj Khan ogłosił (zobacz tu), że zdecydował się rozpocząć śledztwo, tak szybko, jak to tylko możliwe. Jego zamiarem jest, aby śledztwo obejmowało również wszelkie nowe  zbrodnie podlegające jurysdykcji Trybunału, które zostały popełnione przez którąkolwiek ze stron konfliktu w dowolnej części terytorium Ukrainy. Co jednak najważniejsze wygląda, że traktuje tę sytuację bardzo poważnie. Ogłosił bowiem, że będzie prosił o  wsparcie wszystkie Państwa-Strony i całą społeczność międzynarodową w prowadzeniu dochodzenia. Będzie apelował o dodatkowe wsparcie budżetowe, o dobrowolne składki na wsparcie wszystkich  działań oraz o wypożyczenie bezpłatnego personelu. Podkreślił, że waga tej misji jest zbyt wielka, aby być zakładnikiem braku środków. Khan powtórzył także, że będzie  nadal uważnie śledzić rozwój sytuacji w Ukrainie, wezwał także do powściągliwości i ścisłego przestrzegania obowiązujących zasad międzynarodowego prawa humanitarnego.




zdjęcie: Office of the Prosecutor.

Należy jednak zwrócić uwagę na użyte w tym wystąpieniu sformułowania - Khan powiedział: I have decided to proceed with opening an investigation. Nie oznacza to automatycznego działania. Oznacza to niestety, że musi oprzeć się na proceduralnych wymogach Statutu. Khan będzie albo czekał na aktywność  jakiegoś państwo, które przekaże do trybunału sytuację Ukrainy (art. 13 a i 14 Statutu) - lub będzie wszczynał postępowanie ex proprio motu (art. 13 c i 15 Statutu), do czego potrzebuje jednak upoważnienia dokonanego przez Izbę przygotowawczą. Niewątpliwie Polska mogłaby złożyć zawiadomienie dotyczące sytuacji w Ukrainie - tym samym przyspieszyć postępowanie przed MTK.









Brak komentarzy: