środa, 3 lipca 2013

Starania o azyl Snowdena: odmowa rozpatrzenia wniosku przez Polskę i zawrócony samolot prezydencki

Nie cichną echa wokół ucieczki ze Stanów Zjednoczonych byłego konsultanta Agencji Bezpieczeństwa Narodowego, który ujawnił informacje nt. amerykańskich programów inwigilacji elektronicznej PRISM oraz Boundless Informant, Edwarda Snowdena (Brookings, PRISM and Boundless Informant: Is NSA Surveillance a Threat?).

Po krótkim pobycie w Hong Kongu w połowie czerwca, Snowden kryje się obecnie w strefie tranzytowej lotniska Moskwa Szeremietiewo. Według Wikileaks, Snoweden za pośrednictwem prawnika portalu wystąpił z wnioskiem o azyl do 21 państw, w tym do Polski i Ekwadoru (co stało się przyczynkiem do napięć w relacjach tego państwa ze Stanami Zjednoczonymi, RFI, L'affaire Snowden envenime les relations américano-équatoriennes). Wnioski azylowe miało rzekomo zostać dostarczone rosyjskiemu konsulatowi, który następnie przekazał je do stosownych ambasad. Z kolei według rzecznika polskiego MSZ wniosek wysłano faksem, przez co nie spełnił on wymogów formalnych (TVN24), choć nawet gdyby było inaczej, Minister Radosław Sikorski zapowiedział, że "nie udzieliłby pozytywnej rekomendacji" (twitter.com/sikorskiradek).

Również kilka innych państwa m.in. Francja i Hiszpania odrzuciły wniosek ze względów formalnych, natomiast merytoryczną decyzję odmowną podjęły Indie (Les Echos, Snowden se voit fermer les portes de nombreuses capitales européennes). Wolę przyjęcia Snowdena wyraził Prezydent Wenezueli, do której akurat wniosku nie skierowano. Prezydent Putin zapowiedział pozytywne odniesienie się do ewentualnej prośby, o ile Snowden zaprzestanie publikacji kolejnych tajnych dokumentów.

O powadze sytuacji świadczyć może fakt odmowy przez władze francuskie, portgulaskie i włoskie prawa przelotu albo lądowania prywatnemu odrzutowcowi Prezydenta Evo Moralesa, który zostały tym samym zmuszony do zawrócenia do Wiednia. Poza samym Prezydentem i Ministrem ds. obrony, na pokładzie lotu Rosja-Boliwia miał znajdować się Snowden, jednak jak poinformowały Austria i Boliwia informacja okazała się nieprawdziwa (CdS, I governi europei bloccano a Vienna il volo di Morales per paura che ci fosse Snowden). Wzbudziło to oburzenie m.in. Boliwii i Ekwadoru, postawą zarówno państw europejskich, jak i postępowaniem Stanów Zjednoczonych (Les Echos, Une rumeur Snowden créé un crise diplomatique entre l’Europe et l’Amérique latine).

Szeroka skala inwigilacji państw europejskich oraz unijnych instytucji przyczyniła do napięć na linii USA-EU, choć reakcje unijne pozostałe raczej stonowane, koncentrując się na aspektach ochrony prawa do prywatności (EU Observer, EU breaks silence on US snooping scandal, Germany most snooped EU country by US).

Zob. także pierwszą oficjalną reakcję Komisji Europejskiej po wybuchu skandalu.

Nt. rzekomego naruszenia prawa przelotu samolotu rządowego zob. post na Interpol Red Notices Removal.

Brak komentarzy: