Fot. Renata Markowska.
Źródło: http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/szopkarstwo-krakowskie-na-liscie-unesco-9075.php
Źródło: http://www.mkidn.gov.pl/pages/posts/szopkarstwo-krakowskie-na-liscie-unesco-9075.php
W czwartek,
29 listopada, Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa
Kulturowego UNESCO (Komitet), podczas w swojej 13. sesji w Port Louis na Mauritiusie (26 listopada - 1 grudnia), podjął decyzję o wpisie szopkarstwa krakowskiego na Listę
reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości
(Lista) (zob. tu). To pierwszy polski wpis do tego rejestru prowadzonego przez UNESCO, na
mocy postanowień Konwencji UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego
dziedzictwa kulturowego, w celu wyróżnienia na arenie światowej
praktyk i zjawisk z całego świata, które pomagają ukazać różnorodność
dziedzictwa niematerialnego i podnieść świadomość na temat jego znaczenia.
Wpisów na Listę dokonuje Komitet podczas corocznych obrad. Szopkarstwo krakowskie
to tradycyjne rzemiosło znane od XIX w. oraz praktyki społeczne z nim związane
- wiedza i umiejętności przekazywane są z pokolenia na pokolenie przez
mieszkańców Krakowa. Nabywanie umiejętności wykonywania szopki krakowskiej
odbywa się w oparciu o przekaz rodzinny, obserwację uczestniczącą i relację
mistrz - uczeń. Grupę twórców szopek łączy udział w konkursie na najpiękniejszą
szopkę krakowską, który odbywa się co roku w grudniu.
Polska
złożyła wniosek nominacyjny w marcu 2017 r. (zob. tu).
Konwencja
UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego
weszła w życie w stosunku do Polski w dniu 16 sierpnia 2011 r. Odnosi się ona
do ochrony współcześnie praktykowanych zjawisk kulturowych przekazywanych z
pokolenia na pokolenie (m.in. tradycje i przekazy ustne, w tym język jako
nośnik niematerialnego dziedzictwa kulturowego; sztuki widowiskowe i tradycje
muzyczne; zwyczaje, obyczaje i obchody świąteczne; wiedza o przyrodzie i
wszechświecie oraz związane z nią praktyki; umiejętności związane z tradycyjnym
rzemiosłem). Konwencja UNESCO z 2003 r. określa obowiązki państw-stron zarówno
na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Na poziomie krajowym
państwa-strony zobowiązują się do podjęcia do niezbędnych środków w celu
zagwarantowania ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego znajdującego
się na ich terytorium. Środki te obejmują identyfikację niematerialnego dziedzictwa
kulturowego istniejącego na jego terytorium, przyjęcie odpowiednich polityk,
promocję edukacji itd. Poza tym przy podejmowaniu tych działań każde państwo
musi dążyć do zapewnienia jak najszerszego udziału społeczności, grup oraz
jednostek, które tworzą, utrzymują i przekazują takie dziedzictwo oraz angażują
się aktywnie w zarządzanie nim (zob. informacje na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa). Na poziomie
międzynarodowym Konwencja UNESCO z 2003 r. wspiera współpracę międzynarodową,
która obejmuje wymianę informacji i doświadczeń, wspólne inicjatywy oraz
ustanowienie mechanizmu finansowego i eksperckiego pomocy innym
państwom-stronom.
W odniesieniu do szopkarstwa krakowskiego
Komitet
UNESCO podkreślił jakość przygotowanego przez Polskę wniosku nominacyjnego, w
szczególności sposób ochrony tego zjawiska kulturowego, w którym kluczową rolą
odgrywają twórcy. Szopkarstwo krakowskie jest ściśle związane z Krakowem,
wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1987 r. Twórcami szopek są
przede wszystkim osoby zamieszkałe w Krakowie i jego okolicach, którzy swoją
wiedzę, doświadczenie i pasję przekazują z pokolenia na pokolenie.
Głównym koordynatorem merytorycznym prac nad wnioskiem była dr Hanna Schreiber z ISM UW (tu).
Głównym koordynatorem merytorycznym prac nad wnioskiem była dr Hanna Schreiber z ISM UW (tu).
Polska, będąca od czerwca 2018 r. jednym z członków
Komitetu UNESCO (zob. tu), podczas 13 sesji została wybrana na wiceprzewodniczącego tego organu konwencyjnego (zob. tu).
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz