ETPCz po raz
kolejny (pierwszy wyrok wydany został w 2005 r.) wypowiedział się w sprawie Abdullaha Öcalana, byłego przywódcy PPK (Partii Pracujących Kurdystanu). Pan Öcalan
został w 1999 r. skazany na karę śmierci, którą następnie, w wyniku zniesienia w
Turcji kary śmierci w warunkach pokoju, zamieniono na dożywotnie pozbawienie
wolności bez możliwości wcześniejszego zwolnienia.
Skarżący
odbywa karę pozbawienia wolności w więzieniu na wyspie Imrali, gdzie do 2009 r.
był jedynym więźniem. W tym czasie przebywał jedynie w swojej celu, nie miał
możliwości oglądania telewizji, a jego kontakty ograniczone były do osób
zatrudnionych w więzieniu, które zobowiązane były do limitowania rozmów z więźniem
jedynie do minimum niezbędnego w pracy. Mógł czytać książki i słuchać publicznego
radia.
Więzienie,
w którym przebywa pan Öcalan, trzykrotnie odwiedzali przedstawiciele Europejskiego Komitetu ds. zapobiegania torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (2007, 2010 i 2012). Konkluzje sformułowane po wizycie w
2007 r. były bardzo krytyczne dla władz i zawierały szereg postulatów poprawy
warunków odosobnienia. W marcu 2008 r. w obliczu braku poprawy warunków
odbywania kary przez skarżącego, Komitet podjął na podstawie art. 10 ust. 2 Europejskiej
Konwencji o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu
traktowaniu albo karaniu decyzję o wydaniu publicznego oświadczenia w sprawie,
po uprzednim umożliwieniu Turcji przedstawienia jej stanowiska. Wszczęcie tej
procedury spowodowało zmianę stanowiska władz tureckich. Więzienie zostało
zmodernizowane, karę pozbawienia wolności zaczęli odbywać tam także inni
więźniowie, z którymi od kolejnej wizyty przedstawicieli Komitetu w 2010 r. pan
Öcalan jest uprawniony do rozmów. Zwiększona została częstotliwość jego
kontaktów ze światem zewnętrznym, na wyspę mogą przybywać członkowie rodziny
oraz pełnomocnicy. Od 2012 r. – także w wyniku zaleceń Komitetu, skarżący posiada
telewizor.
Mając na
uwadze powyższe okoliczności Trybunał uznał, że warunki, w których skarżący przebywał
do 2009 r. z uwagi na praktycznie całkowitą jego izolację stanowiły naruszenie art.
3 Konwencji. Natomiast zmiany, jakie zaszły od roku 2009 r. do chwili obecnej spowodowały,
iż obecnej sytuacji nie można zakwalifikować jako stanowiącej takie naruszenie.
W kontekście art.
3 Trybunał nie miał jednak wątpliwości, że naruszeniem gwarancji zakazu
nieludzkiego traktowania jest skazanie skarżącego na karę dożywotniego pozbawienia
wolności bez możliwości wcześniejszego zwolnienia.
Oceniając
niniejszy wyrok z szerszej perspektywy warto dostrzec ukazane w nim wzajemne
oddziaływanie dwóch instytucji RE zajmujących się ochroną praw człowieka: Europejskiego
Komitetu ds. zapobiegania torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Mając
na uwadze niezwykle rozproszone w RE kompetencje w zakresie praw człowieka jest
to trend bardzo pożądany.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz