Wytyczne OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych - sprawa wydobycia surowców naturalnych w Parku Narodowym Virunga w DRK

W ostatnich latach, dzięki reformie procedur skargowych związanych z Wytycznymi OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych (dalej: Wytyczne OECD) i sposobu funkcjonowania niektórych Krajowych Punktów Kontaktowych OECD, można zaobserwować coraz częstsze wykorzystanie tego mechanizmu do spowodowania zmiany w zachowaniu firm, którym zarzuca się naruszanie Wytycznych OECD (m.in. praw człowieka, ochrony środowiska), i poniesienia przez nie odpowiedzialności za naruszenia, których się dopuściły.

Jednak po raz pierwszy w historii Wytycznych OECD, procedura skargowa okazała się tak skuteczna jak w sprawie zgłoszonej przez World Wildlife Fund (WWF) przeciwko angielskiej firmie wydobywczej Soco International PLC, z siedzibą w Londynie, w związku z prowadzoną przez nią działalnością wydobywczą w Parku Narodowym Virunga w Demokratycznej Republice Kongo (opis sprawy i skargi jest tutaj). W wyniku postępowania przed angielskim KPK OECD udało się bowiem doprowadzić do całkowitego zaprzestania wydobycia ropy naftowej na terenie Parku Narodowego Virunga w Demokratycznej Republice Kongo.

Skarga na naruszenie Wytycznych OECD przez SOCO uruchomiła rozpoczęcie procesu mediacji (jak się okazało później bardzo krótkiego), w wyniku którego doszło do wypracowania porozumienia pomiędzy WWF i SOCO, oraz zobowiązania się przez SOCO do zaprzestania wszelkich działań wydobywczych w Virunga. SOCO zobowiązało się także do niepodejmowania takich działań w jakimkolwiek innym miejscu o statusie World Heritage Site na świecie. (Wspólne oświadczenie stron po zakończeniu mediacji; Oświadczenie prasowe WWF).

Jest to pierwszy przypadek, gdy postępowanie przed Krajowym Punktem Kontaktowym OECD, do którego należy rozpatrzenie skarg, badanie czy doszło do naruszenia oraz wydanie rekomendacji, doprowadziło do całkowitego zaprzestania kontynuacji destrukcyjnej dla otoczenia inwestycji.

Informacje o sprawie są dostępne także na stronie holenderskiej organizacji pozarządowej działającej na rzecz odpowiedzialności korporacji, SOMO, która wspierała WWF i jego lokalnych partnerów przez cały czas trwania sprawy. Artykuł jest dostępny tutaj. O sprawie przeciwko SOCO pisał też m.in. Guardian.