piątek, 6 września 2013

Unijne sankcje wobec Iranu unieważnione przez Sąd

W sprawie Iranian Offshore Engineering & Construction Co przeciwko Radzie (T‑110/12 francuska wersja językowa; polskie i angielskie teksty wyroku na razie dostępne są tylko częściowo) Sąd orzekł o nieważności ustanawiających środki ograniczające decyzji Rady 2011/783/WPZiB, rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 1245/2011 oraz załącznika IX do rozporządzenia Rady (UE) nr 267/2012.

Celem wymuszenia zmian w irańskiej polityce nuklearnej, mocą decyzji z 26 lipca i 25 października 2010 r. Rada zadecydowała o zamrożeniu aktywów wskazanych osób fizycznych i prawnych. 1 grudnia na listę (w międzyczasie zmianie uległa podstawa prawna) wspierających irański program nuklearny wpisano spółkę Iranian Offshore Engineering & Construction Co, specjalizującą się w inżynierii instalacji morskich. W uzasadnieniu stwierdzono, że spółka uczestniczyła w budowie instalacji wzbogacania uranu w Quom/Fordow, a także że była objęta embargiem eksportowym przez Hiszpanię, Włochy i Wielką Brytanię.

Skarżący podniósł pięć zarzutów w stosunku do działań Rady: - bezzasadności ("braku uzasadnienia" - zob. dalej) działań Rady, - naruszenia prawa do skutecznej obrony w zakresie zasadności ("uzasadnienia") kwestionowanych aktów, - naruszenia prawa własności, - naruszenia zasady równego traktowania, a wreszcie - nadużycia kompetencji. 


Sąd podkreślił, że brak precyzji w zakresie nazewnictwa zaskarżonych instrumentów, w tym rozróżnienia uzasadnienia i zasadności aktu, nie wpływają na dopuszczalność skargi, o ile możliwym jest jednoznaczne stwierdzenie, jaka była rzeczywista intencja skarżącego (par. 29-30). W opinii sędziów nie ulegało wątpliwości, że faktyczną podstawą skargi były nie tyle uchybienia formalne, co brak przesłanek do objęcia zakresem podmiotowym unijnych sankcji.

Sąd podkreślił także, że w braku procedury wstępnego przesłuchania podmiotów obejmowanych sankcjami szczególną rolę odgrywają uzasadnienia takich działań, stanowiące jedyną podstawę do ich merytorycznej kontestacji. Sąd wprawdzie uznał wskazane powyżej podstawy zastosowania sankcji za wystarczające, jednak w odpowiedzi na pisemne pytanie o dowody na okoliczność bezpośredniego udziału w programie wzbogacania uranu Rada zasłoniła się nadrzędnymi względami  bezpieczeństwa UE i państw członkowskich (considérations impérieuses touchant à la sécurité de l’Union et de ses États membres), nie kwestionując dowodów przeciwnych przedstawionych przez skarżącego. Zdaniem Sądu naruszyło to przysługujące spółce prawo do obrony. Również fakt objęcia zakazem eksportowym przez państwa członkowskie nie uzasadnia automatycznego zastosowania sankcji na poziomie unijnym. W szczególności odrzucony został argument Rady, że przesłanką zastosowania sankcji może być okoliczność nagromadzenia przypadków korzystania ze środków przymusu przez państwa członkowskie.

Ostatecznie Sąd orzekł, że Rada w obu przypadkach dopuściła się oczywistego błędu w ocenie okoliczności faktycznych. 

Sąd unieważnił także unijne akty prawne stanowiące sankcje wobec Good Luck Shipping (T-57/12), Post Bank Iran (T‑13/11), Iran Insurance Company (T‑12/11), Export Development Bank of Iran (T‑4/11 i T‑5/11), Persia International Bank plc (T‑493/10) oraz w stosunku Nasera Bateniego (T‑42/12 i T-181/12). Nawet jeżeli powyższe wyroki nie zostaną zaskrażone do Trybunału Sprawiedliwości, unieważnione akty prawne nie utracą mocy prawnej przynajmniej przez dwa miesiące.

Winą za zaistniałą sytuację obarczać jednak można nie tylko Radę; zwraca się bowiem uwagę na brak regulacji, które w przypadku przekazania Sądowi przez państwa członkowskie poufnych informacji zapobiegłyby ich upublicznieniu (FT, EU strikes down sanctions against seven Iran companies). 

W stosunku do Banku Refah Kargaran (T‑24/11) Sąd dopatrzył się naruszenia norm unijnych - braku dostatecznego umotywowania decyzji o zastosowaniu środków przymusu - jednak sankcje utrzymał. Sankcje utrzymano także wobec Melli Bank (T‑493/10). 

W najbliższym czasie należy oczekiwać wyroków w przedmiocie kolejnych skarg o stwierdzenie nieważności (programem unijnych sankcji objęto przeszło 500 podmiotów).

Brak komentarzy: