Kolejna skarga konstytucyjna przeciwko CETA

Obok powracającego na forum PPM wątku politycznych kontrowersji wokół unijno-kanadyjskiej Kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (CETA) i opóźnienia podpisania traktatu w związku z protestem parlamentu Walonii (nasze posty tu i tu), wskazywaliśmy również na próby wykorzystania instrumentów prawnych celem jego zablokowania. Przeciwnicy CETA posłużyli się w tym celu skargą konstytucyjną do niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (nasze wpisy tu i tu). 

Wspólnym elementem zarzutów formułowanych wobec traktatu są obawy pozbawienia rynków unijnych mechanizmów obronnych przed wielkim kanadyjskim biznesem, czy to mającym masowo eksportować produkty niebezpieczne, czy też pozywać unijne państwa przed arbitrażem inwestycyjnym. Warto w tym kontekście dostrzec symetrię obaw w tym zakresie po obu stronach Atlantyku. Dobitnym tego przejawem jest złożona w ubiegłym miesiącu do sądu federalnego w Toronto skarga konstytucyjna.

Skarżącymi są Paul Helleyer, najdłużej piastujący funkcję członek Królewskiej Rady Kanady) oraz Ann Emmett i George Crowell (oboje są istotnymi członkami Komitetu ds. reformy monetarnej i gospodarczej, COMER).

Skarżący podnieśli we wniosku (Court File No.: T-1789-16) cztery zarzuty:

• braku kompetencji rządu federalnego do podpisania oraz wykonania traktatu bez odnośnego zezwolenia udzielanego przez Parlament;
• znaczna część postanowień CETA narusza wyłączne kompetencje jurysdykcyjne prowincji;
• poprzez stworzenie "zagranicznych trybunałów" władnych do orzekania w sprawach własności i innych kwestiach prawnych  poza kanadyjską kontrolą sądową, CETA podważa istotę władzy sądowniczej;
• CETA narusza podstawowe prawa i swobody konstytucyjne, w tym zdolność Kanady do prowadzenia polityk w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, społecznej, czy zapewnienia dostępu do mediów.

Obok powyższych kwestii skarżący utrzymują, że podpisanie CETA godzi w zasadę no taxation without representation, ze względu na brak adekwatnej debaty parlamentarnej i głosowania. 

Obok rozstrzygnięcia wątpliwości natury konstytucyjnej odnośnie do kompetencji rządu, sąd wezwano do zastosowania środków tymczasowych w postaci zakazu podpisania, ratyfikacji i implementacji traktatu.