Nielegalni imigranci coraz większym problemem dla państw także przed ETPCz

W wyroku w sprawie Sharifi i inni przeciwko Włochom i Grecji (skarga nr 16643/09) ETPCz negatywnie ocenił politykę Włoch, które zbiorowo wydalały cudzoziemców pochodzących z Afganistanu, Sudanu i Erytrei do pierwszego kraju bezpiecznego, z którego przybyli, czyli do Grecji. Trybunał opierając się na swoim już ugruntowanym orzecznictwie (m.in. sprawa M.S.S. przeciwko Belgii i Grecji) stwierdził naruszenie przez te państwa całego szeregu przepisów Konwencji. 

Grecja dopuściła się naruszenia art. 13 w zw. z art. 3 z powodu braku dostępu do procedury azylowej i narażenia w ten sposób skarżących na wydalenie do Afganistanu, gdzie grozi im nieludzkie traktowanie, czy art. 4 Protokołu nr 4 zakazującego wydaleń zbiorowych. Włochy z kolei zostały uznane za winne naruszenia art. 3 poprzez narażenie na wydalenie do Grecji, która nie zapewnia odpowiedniej procedury azylowej, art. 13 w zw. z art. 3 i art. 4 Protokołu nr 4 w zw. z brakiem dostępu do procedury azylowej lub jakiegokolwiek innego środka prawnego, gdy skarżący przebywali we włoskim porcie w Anconie. 

Choć skarżących w postępowaniu przed Trybunałem było 32, jedynie w stosunku do czterech Trybunał uznał, że utrzymywali oni kontakt ze swoim pełnomocnikiem i mogą być traktowani jako podtrzymujący skargę.

Zaniepokojenie budzi zdecydowanie skala naruszeń stwierdzona w wyroku przez Trybunał, wynikająca zarówno ze stosowanych przez oba państwa polityk (zbiorowe wydalenia, brak odpowiednich warunków w obozach, w których umieszczani są imigranci), ale też ze znacznych deficytów krajowych procedur azylowych. Wyrok choć skierowany jedynie przeciwko dwóm krajom pokazuje jasno, że państwa europejskie powinny wziąć wspólną odpowiedzialność za krytyczną sytuację imigrantów w krajach południowej Europy. Trudno bowiem mieć nadzieję, że skargi tego typu nie będą się w Trybunale powtarzały, mając na uwadze dramatyczną sytuację imigrantów „wyławianych” na Morzu Śródziemnym.