Michaił Piotrowski, dyrektor Ermitażu oraz premier Dmitrij Miedwiediew
Źródło: http://www.timesofisrael.com/did-russia-meddle-in-recent-us-art-theft-legislation
za: Wikimedia commons/kremlin.ru
W USA nie cichnie debata dotycząca ostatniej nowelizacji ustawy federalnej o immunitecie państwa Foreign Sovereign Immunities Act (FSIA) z 1976 r. W dniu 16 grudnia 2016 r. prezydent Barack Obama podpisał Foreign Cultural Exchange Jurisdictional Immunity Clarification Act. Zgodnie z treścią tej ustawy działania obcego państwa dotyczące organizacji wystawy lub prezentowania eksponatów o znaczeniu kulturowym na terytorium USA mogą być objęte ochroną w ramach immunitetu jurysdykcyjnego przed sądami federalnymi i stanowymi. Taka ochrona nie dotyczy jednak postępowań dotyczących prawa własności do tych dóbr kultury, które zostały odebrane prawowitym właścicielom z naruszeniem prawa międzynarodowego w następujących sytuacjach: 1) w okresie od 30 stycznia 1933 r. do 8 maja 1945 r. przez rząd Niemiec
lub inny rząd sojuszniczy III Rzeszy; 2) po 1900 r. w związku z aktami
obcego rządu wobec członków dyskryminowanej grupy ludności polegających
na systematycznym rabunku ich własności kulturowej.
Jak pisaliśmy już wcześniej na blogu (tu i tu), kwestie związane z ochroną obcych eksponatów oraz promocją międzynarodowej wymiany muzealnej stanowią jeden z najżywiej dyskutowanych tematów prawa ochrony dziedzictwa kulturowego. USA to nie tylko największy na świecie rynek sztuki ale i najważniejszy rynek wystawienniczy. Od lat 60. XX w. ustawodawstwo federalne przewidywało ochronę immunitetową obcym eksponatom w zakresie zabezpieczających środków przymusu, zarówno przed, jak i po zapadnięciu wyroku. Nie chroniło jednak wypożyczających państw przed skutkami wszczęcia na terytorium USA postępowania sądowego przeciwko obcemu państwu. Takie rozwiązanie mogło skutkować sytuacjami, w których postępowanie sądowe przeciwko podmiotowi zagranicznemu wypożyczającemu dobro kultury na terytorium państwa forum zostaje wszczęte, natomiast żadne środki przymusowe nie mogą zostać podjęte. Zdarzało się, że sądy amerykańskie odmawiały obcym państwom ochrony, traktując działalność muzealną jak działalność komercyjną objętą wyjątkiem od ochrony przyznawanej działaniom władczym obcego państwa na gruncie FSIA, stawiając obce państwa w trudnej sytuacji, a czasami zmuszając je do zwrotu muzealiów podmiotom wnoszącym w USA powództwa in rem. Efektem tego było znaczące zmniejszenie organizowanych przez instytucje amerykańskie wystaw z udziałem obiektów pozyskanych z zagranicy. Co istotne, wielkie muzea rosyjskie (Ermitaż i Muzeum Puszkina w Moskwie) od kilku lat wstrzymały praktycznie wypożyczenia eksponatów do USA. Foreign Cultural Exchange Jurisdictional Immunity Clarification Act zmiejsza to ryzyko, ułatwiając organizację wystaw przez instytucje amerykańskie. Nie cichną jednak głosy krytyczne wskazujące na ograniczenie prawa do sprawiedliwości ofiarom wojen, represji oraz ludobójstwa. Wskazuje się również na możliwą presję władz rosyjskich, broniących interesów wielkich muzeów zarabiających krocie na wypożyczeniach ich kolekcji za ocean.
Więcej tu, tu i tu.
Jak pisaliśmy już wcześniej na blogu (tu i tu), kwestie związane z ochroną obcych eksponatów oraz promocją międzynarodowej wymiany muzealnej stanowią jeden z najżywiej dyskutowanych tematów prawa ochrony dziedzictwa kulturowego. USA to nie tylko największy na świecie rynek sztuki ale i najważniejszy rynek wystawienniczy. Od lat 60. XX w. ustawodawstwo federalne przewidywało ochronę immunitetową obcym eksponatom w zakresie zabezpieczających środków przymusu, zarówno przed, jak i po zapadnięciu wyroku. Nie chroniło jednak wypożyczających państw przed skutkami wszczęcia na terytorium USA postępowania sądowego przeciwko obcemu państwu. Takie rozwiązanie mogło skutkować sytuacjami, w których postępowanie sądowe przeciwko podmiotowi zagranicznemu wypożyczającemu dobro kultury na terytorium państwa forum zostaje wszczęte, natomiast żadne środki przymusowe nie mogą zostać podjęte. Zdarzało się, że sądy amerykańskie odmawiały obcym państwom ochrony, traktując działalność muzealną jak działalność komercyjną objętą wyjątkiem od ochrony przyznawanej działaniom władczym obcego państwa na gruncie FSIA, stawiając obce państwa w trudnej sytuacji, a czasami zmuszając je do zwrotu muzealiów podmiotom wnoszącym w USA powództwa in rem. Efektem tego było znaczące zmniejszenie organizowanych przez instytucje amerykańskie wystaw z udziałem obiektów pozyskanych z zagranicy. Co istotne, wielkie muzea rosyjskie (Ermitaż i Muzeum Puszkina w Moskwie) od kilku lat wstrzymały praktycznie wypożyczenia eksponatów do USA. Foreign Cultural Exchange Jurisdictional Immunity Clarification Act zmiejsza to ryzyko, ułatwiając organizację wystaw przez instytucje amerykańskie. Nie cichną jednak głosy krytyczne wskazujące na ograniczenie prawa do sprawiedliwości ofiarom wojen, represji oraz ludobójstwa. Wskazuje się również na możliwą presję władz rosyjskich, broniących interesów wielkich muzeów zarabiających krocie na wypożyczeniach ich kolekcji za ocean.
Więcej tu, tu i tu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz