Oświadczenie państw członkowskich dotyczących wewnątrz-unijnych arbitraży inwestycyjnych na podstawie BITów i TKE

Rządy 22 państw członkowskich UE, w tym Polski, we wspólnym oświadczeniu dot. konsekwencji prawnych wyroku Achmea (nasz post tutaj) dla wewnątrz-unijnych arbitraży inwestycyjnych państwo-inwestor uznały pierwszeństwo prawa unijnego nad bilateralnymi traktatami inwestycyjnymi zawartymi między członkami Unii (DECLARATION OF THE REPRESENTATIVES OF THE GOVERNMENTS OF THE MEMBER STATES). 

Odpowiednio, po pierwsze, klauzule arbitrażowe inwestor-państwo zawarte w takich BITach określono mianem sprzecznych z prawem UE. To zaś ma uzasadniać "natychmiastową utratę mocy prawnej postanowień o rozszerzeniu ochrony inwestycyjnej aż do czasu nabrania mocy prawnej przez oświadczenia o wypowiedzeniu" BITów (tj. w okresie obowiązywania tzw. sunset clauses). Brak wiążącej zgody na udział w postępowaniu arbitrażowym powinien zaś skutkować brakiem jurysdykcji trybunałów powołanych na podstawie takich traktatów.

Sekretarz Generalny ogłosił priorytety na 2019 r. - czy w ich osiągnięciu pomogą mu nowy członkowie Rady Bezpieczeństwa?

Kilka dni temu SG ON Guterres ogłosił priorytety na 2019 r. Zaliczył do nich:

• dyplomację dla pokoju (ze szczególnym skupieniem się na Afryce - na ten region wskazuje też liczba przyjmowanych rezolucji przez RB)
• ambitne działania na rzecz klimatu (tak by się udało do 2050 r. osiągnąć zerową emisję netto)
• przyspieszenie w osiągnięciu Celów Zrównoważonego Rozwoju (których jest 17, zapowiedź szczytu na jesień 2019)
• lepsze zarządzanie (governance) nowymi technologiami (działania na rzecz digitalnej równości)
• wzmocnienie wartości ONZ na świecie (udowodnić ludziom, że NZ zależy i pamiętają o nich).

Pokłosie Achmea: KE pozywa Rumunię za wykonanie wyroku arbitrażowego Micula

W listopadzie 2014 r. pisaliśmy o presji wywieranej przez Komisję Europejską na Rumunię w związku z przegranym przez tą ostatnią sporem arbitrażowym ICSID w sprawie Micula. O ile trybunał arbitrażowy uznał, że uchylenie zachęt inwestycyjnych przyznanych przed akcesją do UE stanowiło naruszenie praw inwestorów na podstawie BITu Rumunia-Szwecja, o tyle Komisja utrzymywała, że obowiązek taki ciążył na Rumunii na mocy prawa unijnego. W rezultacie zapłata odszkodowania, którego istotą jest wyrównanie wartości utraconych korzyści, naruszyłoby unijne normy udzielania pomocy publicznej. 

Izba odwoławcza utrzymuje tymczasowy areszt dla Gbagbo i Blé Goudé

Izba odwoławcza MTK utrzymała dziś areszt tymczasowy dla Laurenta Gbagbo i Charlesa Blé Goudé , po tym jak dwa dni temu zostali oni uniewinnieni przez Izbę orzekającą trybunału, i zasądzono natychmiastowe ich zwolnienie pomimo opinii odrębnej przedstawionej przez sędzię Herrera Carbuccia oraz sprzeciwu Prokurator MTK. Pisaliśmy o tym szeroko 2 dni temu.

Sędziowie utrzymali areszt, czy też raczej zawiesili nakaz uwolnienia, ale jest to decyzja "chwilowa". W decyzji sędziowie zobowiązali prokurator, podsądnych i ofiary do dostarczenia pism w wyznaczonym niedługim terminie. Do decyzji opinię odrębną złożyło 2 sędziów - sędzia Hofmański oraz sędzia Morrison wskazując na bezwzględne prawo do wolności osoby uniewinnionej.

Dokumenty znajdują się tu.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Swapów i Derywatów nowelizuje Wytyczne arbitrażowe

Międzynarodowe Stowarzyszenie Swapów i Derywatów opublikowało nowelizację, przyjętych w 2013 r., Wytycznych arbitrażowych (ISDA, Arbitration Guide). Znowelizowane wytyczne uwzględniają doświadczenia z ostatnich lat. Jest to w tym sensie znamienne, że sektor derywatów stanowi awangardę wśród instytucji finansowych w zakresie przełamywania generalnie sceptycznego podejścia do arbitrażu.

Kontrowersyjne uniewinnienie panów Gbagbo i Blé Goudé przez MTK

Wczoraj Międzynarodowy Trybunał Karny w składzie Cuno Tarfusser (który przewodniczył I Izbie), Geoffrey Henderson oraz sędzia Olga Herrera Carbuccia wydał decyzję uniewinniającą wobec byłego prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej Laurenta Gbagbo oraz byłego Ministra Sportu Charlesa Blé Goudé. Obu panów oskarżano o popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości, między innymi zabójstw, zgwałceń, innych nieludzkich czynów o podobnym charakterze lub alternatywnie usiłowanie popełnienia zabójstw, prześladowań, które zdaniem Prokuratora celowo popełnili w ramach walk powyborczych (post-election violence) w Wybrzeżu Kości Słoniowej pomiędzy 16 grudnia 2010 a 12 kwietnia 2011. Pisaliśmy o tym tu oraz tu.

Nowelizacja szwedzkiej ustawy o arbitrażu

Z dniem 1 marca 2019 r. wejdzie w życie nowelizacja szwedzkiej ustawy arbitrażowej. W ten sposób zwieńczone zostają blisko pięcioletnie prace kodyfikacyjne zmierzające do uwzględnienia praktyki UNCITRAL w odniesieniu do ustawy uchwalonej w 1999 r. Doniosłość tych zmian istotnie wykracza poza Szwecję, dzięki niesłabnącej od czasów Zimnej Wojny popularności tego państwa jako siedziby arbitraży międzynarodowych. Reputację neutralnego ośrodka rozstrzygania sporów wschód-zachód Sztokholm zbudował w szczególności w postępowaniach z udziałem przedsiębiorców z Chin, Rosji i USA (GAR, The European, Middle Eastern and African Arbitration Review 2016. Sweden). Znowelizowana ustawa odnosi się przede wszystkim do arbitraży ad hoc (tj. nie na podstawie regulaminów instytucji arbitrażowych takich jak SCC czy ICC).

Do najważniejszych zmian należą (KAB, Sweden Adopts Revisions to Modernize its Arbitration Actq):

Specjalny Sprawozdawca ONZ o prawach człowieka w Korei Północnej

W ciągu ostatnich dwóch lat o Korei Północnej mówiło się głównie w kontekście gróźb użycia broni jądrowej (pisaliśmy o tym m.in. tu i tutaj), a jeśli świat chciał represjonować Koreę Północną, miało to bezpośredni związek właśnie z rozbrojeniem reżimu (zob. np. post o sankcjach ONZ). Sam Kim Dzong Un, przedstawiany dotąd przez media jako bezwzględny i brutalny przywódca najbardziej opresyjnego państwa świata, wydaje się, że stracił na swoim wizerunku tyrana, zarówno pokazując się publicznie i biorąc udział w międzynarodowych rozmowach pokojowych (żeby wymienić tylko szczyt Trump-Kim), jak i coraz częściej wpuszczając obcokrajowców do Korei Północnej (naszym Czytelnikom należy polecić dokument „Michael Palin in North Korea”, który z pewnością stanowi bezprecedensowy materiał, choć oczywiście ograniczony z uwagi na to, że Michaelowi Palinowi przez cały czas podróży po Korei Północnej towarzyszyli "opiekunowie", pilnujący tego gdzie jest i z kim rozmawia; do zobaczenia m.in. tutaj).

Innymi słowy, przez ostatnie lata światowe media, jak i przywódcy zdawali się zapomnieć o masowych naruszeniach praw człowieka w Korei Północnej, o klęsce głodu i katastroficznej sytuacji humanitarnej mieszkańców tego państwa. W tym kontekście szczególne znaczenie mogło mieć zeszłotygodniowe wystąpienie Tomása Quintana, Specjalnego Sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka w Korei Północnej, na konferencji prasowej w Seulu. 

Wykonywanie polskich ENA już nie automatyczne?

Tak jak informowaliśmy w poprzednich postach, orzeczenie w sprawie C-216/18 LM realnie wpływa na wykonywanie europejskiego nakazu aresztowania (ENA) względem obywateli polskich w innych państwach członkowskich. Mimo że w sprawie, która była kanwą dla wspomnianego orzeczenia TSUE irlandzki High Court ostatecznie wydał Artura C. właściwym organom polskim, stwierdzając, że istnieją ogólne zagrożenia dla polskiej praworządności, ale nie naruszą one gwarancji procesowych w konkretnej sprawie, kolejne sądy wstrzymują się z automatycznym wydawaniem obywateli polskich na podstawie ENA.

Prezes Grupy Banku Światowego podaje się do dymisji

Na 3 lata przed końcem drugiej kadencji do dymisji podał się Jim Yong Kim, Prezes Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju a zarazem Grupy Banku Światowego. Rezygnację z prowadzenia największego na świecie banku rozwojowego uzasadnił lepszymi możliwościami, jakie dla rozwiązywania najważniejszych problemów świata stwarza prywatny fundusz inwestycji infrastrukturalnych (którego nazwa nadal pozostaje tajemnicą).

Jim Yong Kim, Prezes MBOiR. Źródłó: NYT.

Pod pewnymi względami ruch ten jest logiczną kontynuacją rozczrowania Jim Yong Kima ograniczonymi efektami podjętych wysiłków na rzecz reformy sposobu funkcjonowania MBOiR. Od konferencji założycielskich Bretton Woods Bank w zasadzie ograniczał się do zbierania wkładów kapitałowych od państw wysoko rozwiniętych i przeznaczania ich na inwestycje infrastrukturalne, tam gdzie są one najbardziej potrzebne. Część komentatorów zgadza się tutaj z opinią Yong Kima odnośnie do ograniczonego potencjału finansowego MBOiR, wskazując na liczoną w bilionach dolarów lukę między łącznym finansowaniem wszystkich światowych instytucji rozwojowych a potrzebami instytucjonalnymi państw rozwijających się  (Bloomberg, Is It Time to Give Up on the World Bank?). Dodatkowo wskazuje się w tym kontekście, że specyficzna pozycja banku skłania do powściągliwości w kontrolowaniu sposobu wydatkowania środków czy kontestowaniu warunków finansowania.