Kolejna wymiana sankcji między USA a Chinami

Niespełna dwa tygodnie od ostatniej wymiany sankcji Waszyngton i Pekin zadecydowały o dalszej eskalacji napięć we wzajemnych stosunkach. W ubiegły piątek Stany Zjednoczone nałożyły sankcje  finansowe na 11 funkcjonariuszy Chin i Hong Kong za ich udział w pozbawieniu regionu autonomii.  USA zakazały tranaskcji z udziałem lub związanych z tymi osobami. Wśród objętych środkami przymuszającymi znaleźli się m.in. komendant Chris Tang i szefowa administracji Carrie Lam, o której pisaliśmy w kontekście zamieszek wywołanych przyjęciem ustawy ekstradycyjnej.

W odpowiedzi policja Hong Kongu aresztowała w poniedziałek szereg działaczy demokratycznych, w tym magnata prasowego Jimmy Lai, jego dwóch synów i pracowników agencji prasowej. Lai i jego gazeta Apple Daily znane są z jednoznacznego poparcia protestujących w obronie autonomii regionu i krytyki chińskich działań (CNN, Hong Kong pro-democracy media tycoon Jimmy Lai arrested under new national security law). Lai aresztowano na podstawie ustawy o bezpieczeństwie - stanowiącej bezpośrednią przyczynę aktualnych napięć wokół Hong Kongu - pod zarzutem spiskowania z zagranicznymi mocarstwami (zob. nasze posty nt. sankcji przyjętych przez Francję, Nową Zelandię, Kanadę i Niemcy, przez Wielką Brytanię oraz przez Australię).

Aresztowania Jimmy Lai, South China Morning Post

Guest post: UE – USA – Chiny / Schrems 2, Facebook i TikTok. Gospodarczy giganci w globalnej rozgrywce

Kilka dni temu przedstawiłem w PPM „krajobraz po bitwie” – tj. ocenę sytuacji po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie Schrems 2 (post tutaj). Rozstrzygnięcie, mimo że nie powinno stanowić zaskoczenia, wywołało po obu stronach Atlantyku silne reakcje. Z jednej strony widać konsternacją europejskich organów ochrony danych, które zasadniczo przyjęły postawę wyczekującą („wait and see”), z drugiej – oburzenie i falę krytyki w USA (zarzuty prowadzenia przez UE europocentrycznej, imperialnej polityki i celowego zwalczania amerykańskich firm, z Facebookiem i Google na czele, należą do łagodniejszych).

Mimo, że sprawa Schrems 2 toczyła się od kilku lat, to wydany właśnie wyrok stanowi impuls wywołujący mniej lub bardziej bezpośrednią reakcję.

Media bowiem właśnie donoszą, iż w toczącej się przed Komisją Europejską sprawie z udziałem Facebooka (dot. ona praktyk rynkowych Fb), Facebook stanowczo sprzeciwił się przekazywaniu kolejnych dokumentów unijnym organom, zarzucając im m.in. naruszanie prywatności pracowników Fb. W toku wszczętego w ubiegłym roku postępowania, Facebook udostępnił już 315 tys. dokumentów (1,7 mln stron!). W minionych dniach Facebook zaskarżył do unijnego Sądu Pierwszej Instancji w Luksemburgu działania Komisji Europejskiej. Czy sprawie zostanie nadany bieg dowiemy się najpewniej we wrześniu 2020.

Argentyna wychodzi z upadłości (3. w XXI wieku)

Argentyna ogłosiła zwieńczenie sukcesem przeszło pół rocznych negocjacji  w sprawie restrukturyzacji 65 mld USD długu zagranicznego w wysokości (Bloomberg, Argentina Bonds Rally After $65 Billion Restructuring Deal). Kompromis został wypracowany z trzema głównymi grupami wierzycieli (grupa ad hoc, grupa wierzycieli z tytłu długu już zrestruturyzowanego i Komitet Wierzycieli Argentyny). Teraz oferta restrukturyzacji zostanie przedłużona dla pozostałych wierzycieli do 24 sierpnia.

Tym samym już po raz dziewiąty, a trzeci w tym wieku, państwo to wychodzi ze stanu upadłości (zob. nasz ostatni post) na Łączny dług Argentyny na koniec 2019 r. wynosił €274 mld ($323 USD).

Wyjaśnienie dot. warunków porozumienia: DW, Argentina's debt restructuring deal explained.

Francja zawiesza ratyfikację traktatu ekstradycyjnego z Hong Kongiem

W związuk z zamachem Chin kontynentalnych na autonomię Hong Kongu, francuski MSZ poinformował, że nie ma możliwości kontynuacji prac ratyfikacyjnych traktatu ekstradycyjnego z 2017 r. (Le Monde, La France suspend la ratification d’un accord d’extradition avec Hongkong).

Na forum PPM wspominaliśmy o podobnych krokach podjętych przez Australię i Wlk.Brytanię. Traktaty ekstradycyjne z Hong Kongiem zawiesiły również Nowa Zelandia, Kanada i Niemcy.

Zob. także nasz post nt. sankcji przyjętych przez USA.

Białoruś przyjmuje Konwencję singapurską o międzynarodowych umowach ugody zawieranych w drodze mediacji

20 lipca Białoruś złożyła w Nowym Jorku dokumenty przystąpienia do Konwencji o międzynarodowych umowach ugody zawieranych w drodze mediacji - Konwencji singapurskiej (Unis Vienna, Belarus approves the United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation). Białoruś stanie się tym samym 5. państwem-stroną konwencji podpisanej w sierpniu ubiegłego roku (nasz post).

Wymagany do wejścia konwencji w życie pułap 3 ratyfikacji został osiągnięty w marcu b.r. dzięki odnośnym działaniom podjętym przez Fidżi, Katar i Singapur (Unis Vienna, The United Nations Convention on International Settlement Agreements Resulting from Mediation will enter into force ). W maju dokumenty złożyła Arabia Saudyjska.

Konwencja wejdzie w życie 12 września 2020.

Nowa odsłona konfliktu między Azerbejdżanem i Armenią o Górski Karabach

Przypomnijmy, że Górski Karabach pozostaje od dziesięcioleci przedmiotem sporu między Azerbejdżanem a Armenią. W latach 20. XX w. region został włączony w granice Azerbejdżańskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Po upadku ZSRR i uzyskaniu niepodległości przez Azerbejdżan i Armenię między oboma państwami rozpoczął się konflikt zbrojny o Górski Karabach, zakończony zawieszeniem broni w 1994 r. Dodatkowo, w 1991 r. region ten ogłosił niepodległość i powstanie Republiki Górskiego Karabachu, która nie została uznana do dzisiaj przez żadne państwo na świecie (łącznie z Armenią) i formalnie pozostaje nadal częścią Azerbejdżanu. 

Spór o Górski Karabach stanowi przykład ścierania się z jednej strony zasad integralności terytorialnej i niepodległości politycznej państwa, które w odniesieniu do Azerbejdżanu wielokrotnie potwierdzały zarówno Rada Bezpieczeństwa (zob. np. rezolucję RB ONZ 822 z 1993 r.) jak i Zgromadzenie Ogólne ONZ (zob. np. rezolucję ZO ONZ 62/243), a z drugiej strony prawa do samostanowienia narodów (zob. np. Oświadczenie urzędującego przewodniczącego OBWE, zawarte w aneksie do Dokumentu Lizbońskiego z 1996 r., s. 15; Górski Karabach jest w większości zamieszkały przez Ormian). Ponadto, od czasów konfliktu zbrojnego z lat 90., część terytorium Azerbejdżanu jest nadal okupowana przez wojska armeńskie (międzynarodowe instytucje w przeszłości wzywały do wycofania wojsk przez Armenię z terytoriam Azerbejdżanu, zob. np. rezolucję Parlamentu Europejskiego z 20 maja 2010 r.). 

Cypryjski parlament odrzuca CETA

Stosunkiem głosów 18:37 parlament Cypru opowiedział się przeciwko ratyfikacji Kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej pomiędzy Unią Europejską i Kanadą (CETA) (In-Cyprus, Cyprus House plenum refuses to ratify EU-Canada trade agreement; DPA - International, Cyprus blocks EU-Canada trade deal over halloumi cheese). Traktat, o którym ostatnio pisaliśmy w kontekście Opinii TSUE 1/17 o zgodności mechanizmu rozstrzygania sporów inwestycyjnych z prawem UE tu i tu, jest tymczasowo stosowany od 21 września 2017 r. Do jego wejścia w życie w całości wymagana jest jednak ratyfikacja przez parlamenty krajowe wszystkich państw umawiających się.

Guest post: Do trzech razy sztuka…? Kilka uwag na tle wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach Schrems I i Schrems II

Trybunał Sprawiedliwości EU ponownie, trafnie i legalistycznie opowiadając się za ochroną naszych danych osobowych  znacząco utrudnił ich przekazywanie poza UE (do USA i nie tylko).

Istota sprawy

UE tradycyjnie uznaje, że europejski model ochrony danych osobowych ma w skali globalnej charakter wzorcowy. Zatem, w ocenie Europejczyków, świat dzieli się na kraje należycie (tj.: zgodnie z unijnym standardem, wytyczonym przede wszystkim przez RODO) dbają o dane osobowe, oraz na „państwa trzecie” (które o dane nie dbają, dbają słabiej bądź dbają inaczej). Państwami trzecimi są nie tylko Rosja czy Chiny, ale też USA, Izrael, Kanada. W konsekwencji tej dychotomii, przekazywanie danych do państw trzecich wymaga spełnienia szczególnych wymogów, które muszą być zaaplikowane niezależnie od wszelkich innych formalności związanych z przetwarzaniem danych.

Komisja Europejska (KE) może systemowo udrażniać przekazywanie danych osobowych do państw trzecich, m.in. uznając, iż określone państwo trzecie zapewnia danym ochronę równoważną ochronie obowiązującej w UE. Taka „biała lista” obejmuje m.in. Izrael, Japonię czy Kanadę (do pewnego stopnia).

USA do 16 lipca 2020 korzystały w pewnym zakresie z wpisu na „białą listę” – amerykańskie podmioty uczestniczące w programie Privacy Shield (ok. 5300 przedsiębiorców) korzystały z domniemania, że chronią dane na należytym (europejskim) poziomie. Wcześniej, w latach 2000 – 2015, ponad 4000 amerykańskich podmiotów na podobnych zasadach korzystało z dobrodziejstwa programu Safe Harbor.

Wejście w życie FTA UE-Wietnam

W dniu dzisiejszym weszła w życie Umowa o wolnym handlu (FTA) między Unią Europejską a Wietnamem. W rezultacie ok. 65% eksportu unijnego i 71% eksportu wietnamskiego zostało tym samym zwolnione z obciążeń taryfowych (DPA International, EU-Vietnam trade agreement comes into force). O zatwierdzeniu traktatu przez Parlament Europejski pisaliśmy tutaj.

Kongres USA rozszerza sankcje na Nord Stream 2 i TurkStream

Tak jak się spodziewaliśmy nie tylko Departament Stanu zintensyfikował sankcje nałożone na Rosję w zw. z budową Nord Stream 2 i TurkStream, ale również Kongres poparł działania mające co najmniej opóźnić zakończenie obu inwestycji.

Statek Allseas przed wycofaniem się z projektu pod groźbą sankcji USA, NYT