Stany Zjednoczonena kursie kolizyjnym z UE w kwestii podatku cyfrowego

Amerykański Reprezentant ds. Handlu (USTR) Robert Lighthizer poinformował o wszczęciu tzw. procedury kontrolnej z art. 301 wobec szeregu podmiotów prowadzących prace nad przyjęciem podatku cyfrowego. Postępowanie obejmie m.in. Austrię, Czechy, Hiszpanię, Włochy i całą EU, a także Wielką Brytanię (aktualnie negocjującą po-brexitową umowę o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi). Spoza Europy postępowanie ma objąć m.in. Brazylię, Indie, Indonezję, Turcję. 

Wedle oświadczenia Lighthizera Stany Zjednoczone obawiają się, że państwa trzecie będą chciały w ten sposób wystawić amerykańskim potentatom internetowym rachunek za koszty walki z COVID-19.

UE przygotowuje się do ochrony wspólnego rynku przed subsydiowanymi spółkami zagranicznymi

Na forum PPM wielokrotnie podnosiliśmy temat ustanawiania kolejnych krajowych mechanizmów ochrony rynków przed inwestycjami zagranicznymi mogącymi stanowić zagrożenie dla strategicznych interesów narodowych (ostatnio tu, tu czy tu oraz szerzej tutaj). Niezależnie od regulacji krajowych obowiązujących w 14 państwach członkowskich, również Unia Europejska postanowiła podążyć tym szlakiem; w marcu 2019 r. Komisja Europejska przyjęła Wytyczne dotyczące ochrony wrażliwych aktywów i technologii europejskich.

Zgodnie z nieoficjalnymi informacjami Komisja aktualnie kończy prace nad Białą Księgą poświęconą ochronie wspólnego rynku przed konkurencją ze strony zagranicznych przedsiębiorstw publicznych lub subsydiowanych przez państwa. Proponowane podwójne podejście zakłada analizę z jednej strony potencjału zakłócenia wspólnego rynku, a z drugiej prawdopodobieństwa dokonania przejęć europejskich spółek (FT, EU seeks to curb state-backed foreign rivals). Kompetencje w pierwszym zakresie miałyby być realizowane na poziomie krajowym, a w drugim przez Komisję.

Dokument ma się ukazać jeszcze w czerwcu, a nie jest tajemnicą że jednym z podstawowych powodów jego przyjęcia będzie ochrona strategicznych interesów w relacjach z Chinami. Publikacja zbiegnie się w czasie z planowanym szczytem z udziałem Przewodniczącego Rady Europejskiej Charlesa Michela, Przewodniczącej KE  Ursuli von der Leyen oraz premiera Chin Li Keqianga. Należy zatem oczekiwać dalszych napięć w relacjach między oboma blokami.

Gbagbo i Blé Goudé mogą opuścić Belgię....

Parę dni temu Izba Odwoławcza Międzynarodowego Trybunału Karnego  zmodyfikowała warunki zwolnienia tymczasowego w odniesieniu do byłego prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej Laurenta Gbagbo oraz Charlesa Blé Goudé, odwołując następujące: 

(1) zakaz przekraczania granic terytorialnych gminy państwa przyjmującego bez wyraźnego i uprzedniego zezwolenia Trybunału; 

(2) przekazania wszystkich dokumentów tożsamości, w szczególności ich paszportów, do rejestru; 

(3) składanie cotygodniowych sprawozdań organom ścigania państwa przyjmującego lub sekretariatu;

Druga opinia doradcza ETPC na podstawie Protokołu nr 16 - sprawa Roberta Koczariana

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał właśnie drugą opinię doradczą na podstawie Protokołu nr 16 do EKPC, który wszedł w życie w 2018 r. Przypomnijmy, że Protokół wprowadza nową kompetencję dla Trybunału, upoważniając go do wydawania opinii doradczych dotyczących interpretacji Konwencji na zapytania najwyższych sądów i trybunałów w zawisłych przed nimi sprawach. Obecni stronami Protokołu jest 15 państw, a ponadto podpisało go kolejnych 7. 

Tym razem pytanie skierował Trybunał Konstytucyjny Armenii. Dotyczyło wątpliwości, jakie pojawiły się w postępowaniu karnym prowadzonym przeciwko byłemu Prezydentowi Robertowi Koczarianowi, któremu postawiono zarzuty związane z domniemaną próbą obalenia w 2008 r. porządku konstytucyjnego.

TK skierował do ETPC cztery pytania. Dwa pierwsze ETPC pozostawił bez odpowiedzi, uznając, że brak było jakiegokolwiek bezpośredniego związku między pytaniami a zawisłą sprawą. Pytania miały bowiem całkowicie abstrakcyjny charakter i nie dotyczyły przepisów Konwencji, które mogłyby znaleźć zastosowanie w sprawie. Pytania były sformułowane w następujący sposób:

“1) Does the concept of ‘law’ under Article 7 of the Convention and referred to in other Articles of

the Convention, for instance, in Articles 8-11, have the same degree of qualitative requirements

(certainty, accessibility, foreseeability and stability)?

2) If not, what are the standards of delineation?

Trzecie pytanie Trybunału Konstytucyjnego dotyczyło tego, czy przepis definiujący przestępstwo poprzez odwołanie do aktu prawnego wyższej rangi (Konstytucji) spełnia wymagania Konwencji dotyczące pewności, dostępności, przewidywalności i stabilności mającego zastosowanie prawa.

Trybunał stwierdził, że technika legislacyjna polegająca na stosowaniu odesłań do aktów wyższej rangi została zastosowana w wielu europejskich porządkach prawnych w odniesieniu do przestępstw dotyczących porządku konstytucyjnego, dlatego też nie można z góry negować jej zgodności z Konwencją. To do sędziego krajowego mającego zastosować te przepisy będzie należała ocena, czy oskarżony miał możliwość, znając treść przepisów prawa karnego, przewidzieć, że za określone czyny grozi mu odpowiedzialność karna.

Czwarte pytanie Trybunału Konstytucyjnego dotyczyło kryteriów wynikających z art. 7 (zakaz karania bez podstawy prawnej) w zakresie tego, że oskarżony jest pociągany do odpowiedzialności na podstawie przepisu nieobowiązującego w czasie popełnienia zarzucanego mu czynu. W tamtym czasie obowiązywały inne przepisy, znacznie różniące się od wprowadzonych już po spornych wydarzeniach. Odnosząc się do pytania Trybunał przywołał swoje dotychczasowe orzecznictwo dotyczące zmian i reklasyfikacji w przepisach prawnych stanowiących podstawę do formułowania oskarżeń. W szczególności przypomniał o bezwarunkowym zakazie retrospektywnego stosowania przepisów prawa karnego będących na niekorzyść oskarżonego, wskazując, że z kolei w innych sytuacjach sformułował on w swoim orzecznictwie pewne wytyczne, które muszą być brane pod uwagę przez sądy krajowe.

Trybunał nie zdecydował się na dokonanie abstrakcyjnej oceny zawisłej przed sądem krajowym sprawy Koczariana, a wskazał, że w dalszym postępowaniu sąd będzie musiał m.in.: porównać skutki prawne stosowania obu przepisów, w szczególności będzie musiał ustalić, czy wszystkie elementy konstytutywne przestępstwa i inne przesłanki odpowiedzialności karnej zostały spełnione w świetle przepisów prawnych kodeksu karnego obowiązujących w momencie wydarzeń. Sądy krajowe będą musiały uwzględnić szczególne okoliczności sprawy, aby ustalić, czy w świetle wymagań art. 7 Konwencji, przepisy uchwalone po dacie zarzucanych czynów były bardziej czy mniej korzystne dla oskarżonego niż prawo obowiązujące w czasie domniemanego przestępstwa. Jeżeli przepisy późniejsze miały charakter surowszy nie będą mogły mieć zastosowania.

Kanada o krok bliżej do ekstradycji Meng Wanzhou, CFO Huawei, do Stanów Zjednoczonych

W grudniu 2018 r. informowaliśmy o aresztowaniu w Kanadzie Meng Wanzhou, dyrektor ds. finansowych Huawei a zarazem w-ce przewodniczącą zarządu. Sytuacja Pani Wanzhou stała się kolejnym przyczynkiem do amerykańsko-chińskiej wojny handlowej (nasz post). W minioną środę sąd w Vancouver oddalił zarzuty aresztowanej przeciwko postępowaniu ekstradycyjnemu (DW, Canadian court rules against Huawei CFO Meng Wanzhou on US extradition).

Departament Stanu USA: Hong Kong utracił autonomię

Sekretarz stanu USA Mike Pompeo oświadczył wczoraj, że zdaniem Departamentu Hong Kong utracił zasadniczą część suwerenności względem Chin. Zdaniem wielu obserwatorów może to stanowić zapowiedź ograniczenia lub pozbawienia Hongkongu specjalnego statusu handlowego i gospodarczego w relacjach z USA (NYT, Hong Kong Has Lost Autonomy, Pompeo Says, Opening Door to U.S. Action). Amerykański ruch stanowi kolejną eskalację napięć w związku z demokratycznymi protestami mieszkańców miasta przeciwko  traktowaniu przez Beijing (nasze ostatnie posty tu, tu czy tu).

Oświadczenie antycypowało o kilka godzin przyjęcie przez chiński parlament ustawy o bezpieczeństwie Hong Kongu penalizującej kwestionowanie władztwa nad terytorium sprawowanego przez Beijing (BBC, Hong Kong security legislation backed by China's parliament).

Stany Zjednoczone rekomendowały Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ zwołanie specjalnego posiedzenia celem omówienia sytuacji miasta, jednak Chiny nie wyraziły na to zgody.

USA występują z Traktatu o otwartych przestworzach

Jako przyczyny wystąpienia USA z traktatu Mike Pompeo, Sekretarz Stanu USA, wskazał naruszanie przez Rosję postanowień traktatu oraz wykorzystywanie przez to państwo porozumienia do wywierania nacisku wojskowego na pozostałe strony, w wyniku czego pozostawanie stroną traktatu przestało być w amerykańskim interesie. USA, zgodnie z postanowieniami traktatu, przestaną być stroną umowy za 6 miesięcy (art. XV ust. 2). 

Guest post: USA-WHO

USA-WHO

Amerykańska „korespondencja dyplomatyczna”

Prezydent USA Donald J. Trump w liście z 18 maja 2020 r. (https://twitter.com/realDonaldTrump/status/1262577580718395393/photo/1) do Dyrektora Generalnego (dalej: DG) WHO Tedrosa Adhanoma Ghebreyesusa poinformował, że 14 kwietnia br. zawiesił wpłaty USA na rzecz WHO (USA jest największym płatnikiem, z wkładem 15,9% (2. z wkładem 9,4% jest fundacja Gates’ów)). Uzasadnił decyzję nieadekwatnością reakcji WHO na Covid-19, w powiązaniu z „brakiem niezależności (WHO) od Chin”. Zarzucił WHO, że nie upubliczniła (przekazanych przez Tajwan) informacji na temat przenoszenia się wirusa, zaprzeczyła przenoszeniu się wirusa między ludźmi (14.01) i ogłosiła epidemię z ponad 10 dniowym opóźnieniem (dopiero 30.01), zaś pandemię dopiero 11 marca oraz rozpowszechniała fałszywe informacje na temat wirusa. W opinii prezydenta USA, DG wbrew faktom chwalił Chiny za „przejrzystość” działań i zasługi w powstrzymaniu pandemii. WHO nie wywierała presji na Chiny w sprawie przyjęcia ekspertów i umożliwienia im działania (Chiny w tym czasie paraliżowały działania ekspertów). Dalej D. Trump wskazuje, że WHO stosowała podwójne standardy: - akceptowała zamknięcie Chin i dyskryminację Afrykanów w Chinach; - krytykowała USA za zamknięcie granic i Tajwan za podnoszenie zarzutów (DG określił je rasistowskimi). Chiny nie wykonały zobowiązań członka m.in. w zakresie niezwłocznego poinformowania o zagrożeniu.

Argentyna na krawędzi 9. upadłości

4 lata po zakończeniu 15. letniej epopei sądowej i arbitrażowej (nasz post), Argentyna znowu znalazła się w sytuacji technicznej niewypłacalności. W miniony piątek nie dotrzymała terminu spłaty 500 mln USD odesetek od własnych obligacji (NYT, Argentina Tries to Escape Default as It Misses Bond Payment). 

Doraźne konsekwencje tego zdarzenia mogą zostać ograniczone; najważniejsze pytanie dotyczy jednak losów negocjacji restrukturyzacyjnych dotyczących 66 mld USD długu zagranicznego. Gdyby rozmowy się nie powiodły, państwo to po raz 9. ustanowi moratorium na spłatę międzynarodowych zobowiązań.

Kolejne załamanie finansów publicznych wieńczy dwuletnią recesję, eksplozję inflacji i stopy bezrobocia, a ostatnio ciężkiego żniwa zbieranego przez COVID-19.

Wsparcie dla Argentyny wyrazili m.in. MFW, papież Franciszek, czy grupa 138, ekonomistów (z noblistami Josephem Stiglitzem i Edmundem Phelpsem).

Światowe Zgromadzenie Zdrowia jednomyślnie ws. wspólnej walki z COVID-19

Światowe Zgromadzenie Zdrowia - organ plenarny Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) - przyjęło jednomyślnie rezolucję ws. wspólnej walki z epidemią koronawirusa (WHO, Historic health assembly ends with global commitment to COVID-19 response). Dokument poparty przez przeszło 130 rządów wzywa do wzmożenia wysiłków w walce z COVID-19, do zapewnienia sprawiedliwego dostępu i adekwatnej dystrybucji technologii. Państwa oczekują również przeprowadzenia bezstronnej i dogłębnej analizy światowej reakcji na epidemię, w tym działań zrealizowanych przez WHO.

Dyrektor Generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, AFP 

Abstrahując  od treści rezolucji, na uwagę zasługuje jedność zaprezentowana przez członków . Dokument został bowiem przyjęty w szczególnych okolicznościach uwikłania organizacji w spór między Stanami Zjednoczonymi a Chinami.