Życzenia od Redakcji PPM

Wszystkim naszym Czytelnikom życzymy  spokojnych i radosnych Świąt Wielkiej Nocy!

Redakcja Bloga PPM

Nowy TTIP?

15 kwietnia Rada UE zatwierdziła mandat negocjacyjny dla Komisji do nowej umowy handlowej ze Stanami Zjednoczonymi (o nowym partnerstwie pisaliśmy tu). Czy to oznacza powrót do negocjacji osławionej TTIP? W żadnym razie nie. TTIP to miała być typowa nowoczesna umowa handlowa o bardzo szerokim zakresie regulacji i dość głębokiej liberalizacji. Taka jaką UE podpisała w ostatnich latach z Kanadą i USA. Nowa umowa pomiędzy UE a US (a w zasadzie umowy, bo planowane jest negocjowanie dwóch odrębnych porozumieniem) będzie miała bardzo ograniczony zakres przedmiotowy. Część handlowa ma dotyczyć wyłącznie obniżenia ceł na towary przemysłowe. Z liberalizacji wykluczono zatem nie tylko handel usługami czy jakiekolwiek inne kwestie pośrednio związane z handlem międzynarodowym, ale także towary rolne. Druga umowa ma dotyczyć ułatwień w ocenach zgodności czy nawet uzgodnienia pewnych wspólnych elementów takiej oceny zgodności. 

Zastrzeżenia do traktatów wielostronnych prof. Renaty Szafarz

Szanowni Czytelnicy, 

dzięki uprzejmości Pani Profesor Renaty Szafarz, która zgodziła się oddać swoją pracę doktorską pt. "Zastrzeżenia do traktatów wielostronnych" do digitalizacji, oraz pracowników Biblioteki Uniwersytetu Gdańskiego, którzy podjęli się skanowania i udostępnienia w zasobach Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, mamy zaszczyt zawiadomić, że ten dokument znajduje się pod linkiem: http://pbc.gda.pl/dlibra/docmetadata?id=78008 i można z niego korzystać w otwartym obiegu.

Jest to dokument bardzo szczególny. Pani Profesor Szafarz brała udział w Konferencji Wiedeńskiej, a więc miała najlepszą, najszerszą, najbardziej rzetelną wiedzę na temat Konwencji Wiedeńskiej i Prawa Traktatów, a co za tym idzie także zastrzeżeń do traktatów. Nie jest to jedynie praca teoretyczna, Pani Profesor przeanalizowała także szeroko praktykę państw w zakresie zastrzeżeń. 

Profesor Stanisław Nahlik będący recenzentem pracy doktorskiej magister Szafarz napisał w 1970 roku: "Praca doktorska Renaty Szafarz jest dziełem wybitnym, w wysokim stopniu wznoszącym się ponad poziom znacznej części prac doktorskich a nawet - nie zawahałbym się tego powiedzieć - habilitacyjnych". Zresztą warto zaznaczyć, że Autorka otrzymała za tę pracę pierwszą nagrodę "Państwa i Prawa" w roku następnym.

Zwracając Państwa uwagę na fakt udostępnienia pracy życzymy owocnej lektury!

Trybunał Sprawiedliwości UE – statystyki sądowe za 2018 r.

TS UE opublikował swoje statystyki za 2018 r. Łącznie (Trybunał Sprawiedliwości oraz Sąd) zakończono rekordową liczbę spraw – 1769. W poprzednich latach było to ok. 1600 spraw rocznie. Mając na uwadze, że do TS UE wpłynęło w 2018 r. 1683 nowych spraw to taki rekordowy wynik wpłyną na nieznaczne obniżenie listy spraw w toku (2334 na koniec ubiegłego roku).

Guest post: Klauzula bezpieczeństwa narodowego w (nie)bezpieczeństwie?

5 kwietnia 2019 r. został opublikowany długo oczekiwany raport zespołu orzekającego Światowej Organizacji Handlu (WTO) w sprawie nałożonych przez Rosję restrykcji w ruchu tranzytowym w stosunku do towarów pochodzenia ukraińskiego (Russia – Measures Concerning Traffic in Transit ). Raport zespołu jest o tyle istotny, że potencjalnie ma daleko idące konsekwencje dla niektórych sporów o strategicznym znaczeniu jakie toczą się aktualnie pomiędzy członkami WTO. Zespół miał bowiem możliwość (po raz pierwszy w historii WTO) interpretacji tzw. klauzuli bezpieczeństwa narodowego zawartej w Art. XXI Układu Ogólnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT 1994). 

Tło sporu 

Przedmiotem sporu były wprowadzone w 2016 r. przez Rosję restrykcje w drogowym i kolejowym ruchu tranzytowym w stosunku do towarów pochodzenia ukraińskiego wysyłanych przez terytorium Rosji do Azji (m.in. Kazachstanu, Tadżykistanu czy Mongolii). Zdaniem Ukrainy środki te były sprzecznych z zasadami dotyczącymi wolności tranzytu oraz ogłaszania i stosowania przepisów obowiązujących w handlu (Art. V i X GATT 1994). Dodatkowo Ukraina zarzucała Rosji niestosowanie się do zobowiązań wynikających z jej traktatu akcesyjnego do WTO. 

David R. Malpass nowym prezesem Banku Światowego

Z początkiem miesiąca Dyrektorzy Wykonawczy Banku Światowego jednogłośnie wybrali Davida R. Malpassa na nowego prezesa Banku Światowego, tj. Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju (MBOiR) oraz  Międzynarodowego Stowarzyszenia Rozwoju (IDA). 

Prezes Banku Światowego ex officio przewodniczy również radom pozostałych organizacji Grupy Banku Światowego: Międzynarodowej Korporacji Finansowej (IFC), Agencji Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA) oraz Rady Administracyjnej Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych (ICSID).

David R. Malpass

Malpass zastąpi na stanowisku Jim Yong Kima, który jak informowaliśmy w styczniu podał się do dymisji. Jest to dość ciekawe w kontekście przebiegu (braku) kampanii wyborczej, deklaracji programowej i pierwszych wystąpień.

Doradca prawny Meksyku w ONZ o doktrynie unwilling or unable

Szerokim echem odbił się post opublikowany niedawno na blogu Just Security przez doradcę prawnego Meksyku przy ONZ, Pablo Arrocha Olabuenaga (pisał o nim m. in. The Guardian). Post dotyczy roli doktryny unwilling or unable i prawa do samoobrony w praktyce państw w Radzie Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ).

Pablo Arrocha Olabuenaga wskazuje w nim, że od 2014 r. co najmniej 13 państw poinformowało RB ONZ o użyciu siły w oparciu o art. 51 KNZ, czyli wykonując prawo do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej, przeciwko aktorom niepaństwowym, bez zgody państwa, na terytorium którego operował taki aktor niepaństwowy. Większość przypadków dotyczyła użycia siły na terytorium Syrii w związku z walką z ISIS. USA, Kanada, Turcja i Australia informowały wówczas RB ONZ, że ich działania w Syrii są legalne, ponieważ syryjski rząd „jest niechętny lub nie jest w stanie” powstrzymać ataków ISIS ze swojego terytorium. Inne państwa, jak na przykład Belgia czy Niemcy, nie odwoływały się wprost do doktryny unwilling or unable, ale podnosiły, że ataki pochodzą z terytorium, nad którym syryjski rząd nie sprawuje efektywnej kontroli.

MTK: Sądzenie zbrodni popełnionych w Afganistanie i w związku z konfliktem tam toczącym się nie jest w interesie sprawiedliwości

Izba Przygotowawcza Międzynarodowego Trybunału Karnego nie zezwoliła na prowadzenie postępowania proprio motu (czyli z własnej inicjatywy prokuratora) w sprawie zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych popełnionych na terytorium Afganistanu oraz w innych państwach będących stroną Statutu MTK w związku z toczącym się konfliktem zbrojnym w Afganistanie, co oznaczałoby m.in. również dochodzenie w sprawie zbrodni popełnionych na terytorium Polski w tzw. tajnych więzieniach CIA (zobacz nasz post tutaj).

Zgodnie z informacjami przedstawionymi przez prokuraturę, gdyby Izba wyraziła zgodę prokurator zamierzał zająć się zarówno zbrodniami popełnionymi przez Talibów, jak i afgańskie siły zbrojne, a także siły amerykańskie oraz CIA, a także członków sił zbrojnych innych państw działających na terytorium Afganistanu.

Al Bashir obalony i co dalej....

Niektóre media od wczorajszego rana donoszą o obaleniu prezydenta Sudanu Omara al-Bashira przez obywateli Sudanu. Niektóre delikatniej opisują, że Bashir został zmuszony do ustąpienia i aresztowany. Niezależnie od retoryki, ważne że rządy autokraty po 30 latach nareszcie dobiegły końca.

Od dłuższego czasu w Sudanie działo się bardzo źle. Od lat pogłębiał się kryzys gospodarczy. od grudnia trwały niekończące się protesty. W styczniu przewidywaliśmy, że wobec niemocy społeczności międzynarodowej - jeśli ktoś ma zmieść  Bashira będą to obywatele Sudanu (zobacz tu ). Dziś już mamy taką pewność...

Julien Assange aresztowany przez brytyjską policję w ambasadzie Ekwadoru

W czwartek 11 kwietnia 2019 brytyjska policja wkroczyła do ambasady Ekwadoru i aresztowała Juliana Assanga (zob. nagranie aresztowania). Założyciel Wikileaks korzystał tam z ochrony dyplomatycznej od 2012 r., tj. od czasu ucieczki przed szwedzką prokuraturą.

FT, Julian Assange faces extradition to US after arrest in London

Jak pisaliśmy w maju 2017 r., mimo umorzenia postępowania karnego w Szwecji, Wielka Brytania zapowiadałaa że w razie opuszczenia ambasady Assange zostanie aresztowany w związku z naruszeniem warunków zwolnienia za kaucją. W lutym 2018 r. wskazywaliśmy, że determinacji Wielkiej Brytanii nie zmieniły ani poważne komplikacje zdrowotne Assangea, ani nadanie mu obywatelstwa Ekwadoru. Mimo że brytyjskie zabiegi na rzecz aresztowania powszechnie wiąże się z żądaniem ekstradycji przez Stany Zjednoczone, Londyn konsekwentnie odmawiał choćby potwierdzenia czy taki wniosek formalnie otrzymał.