Ogłoszenia 29.10.2021 r.

1. Call for papers: Austrian Review of International and European Law

Redakcja Austrian Review of International and European Law zaprasza do przesyła zgłoszeń do kolejnego (vol. 26 ) numeru czasopisma, który będzie poświęcony zmieniającym się strukturom międzynarodowego prawa inwestycyjnego i handlowego.

Tematy, których mogą dotyczyć teksty, to m.in.:

• reform of investor-state dispute settlement mechanisms
• the modernization of investment and trade agreements
• WTO reforms and adaptions
• the question of SDG-alignment
• the emergence of new values and norms and their role in investment or trade law
• new trends in case law

Zgłoszenia należy przesyłać do 1 marca 2022 r.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Law and ethics of artificial intelligence in the public sector: From principles to practice and policy (Haga, marzec 2022 r.)

Instytut Assera organizuje w dniach 10-11 marca 2022 r. interdyscyplinarną konferencję pt. „Law and Ethics of Artificial Intelligence in the Public Sector: From Principles to Practice and Policy”.

Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następujących tematów:

• Exploring the conditions for, and conceptual underpinnings of, ethical and lawful uses of AI in the public sector
• Identifying fundamental principles emerging from law and ethics, and ponder them against engineering methods of systems design and optimisation
• Providing input for the development of engineering methods and technical standards that integrate and reinforce core values, thereby promoting trust in technology and in public institutions
• Exploring how AI advancements affect legal and ethical frameworks
• Suggesting avenues for AI policy that reflect and implement research findings

Zgłoszenia (abstrakt 300-600 słów wraz z krótkim CV) należy przesyłać do 3 grudnia br.

Organizatorzy mogą pokryć koszty podróży części uczestników; będzie możliwy także udział w konferencji za pośrednictwem Zooma.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Złoto Krymu dla Ukrainy? - ciąg dalszy wieloletniego sporu

 

Źródło: Peter Dejong / AP / TASS; https://www.rferl.org/a/ukraine-crimean-gold-returned-netherlands/31530121.html

W dniu 26 października, sąd apelacyjny w Amsterdamie zdecydował, iż kolekcja złotych skarbów scytyjskich, której zwrotu żąda zarówno Ukraina, jak i muzea na zaanektowanym przez Rosję Krymie, powinna zostać oddana państwu ukraińskiemu. Sporne zabytki zostały wypożyczone do amsterdamskiego Muzeum Allarda Piersona na wystawę pt. „Krym: Złoto i tajemnice Morza Czarnego”. Ekspozycja została otwarta w lutym 2014 r. na miesiąc przed aneksją półwyspu przez Rosję. Od siedmiu lat zabytki te, pozostające w depozycie Muzeum Piersona, były przedmiotem postępowania cywilnego. Sąd stwierdził, iż interesy kultury narodowej Ukrainy przeważają nad interesami muzeów na Krymie. Chociaż sporne przedmioty pochodzą z Krymu są one częścią dziedzictwa Ukrainy od uzyskania niepodległości w 1991 r. Zatem Muzeum Allarda Piersona nie jest zobowiązane do zwrotu tych zabytków krymskim instytucjom, a państwu ukraińskiemu. Wtorkowe orzeczenie nie kończy sprawy, która prawdopodobnie znajdzie swój finał przez holenderskim sądem najwyższym.

40 lat obowiązywania Konwencji CEDAW

3 września br. upłynęło 40 lat od dnia wejścia w życie Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (ang. Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, dalej: Konwencja CEDAW)  uchwalonej pod auspicjami ONZ  w 1979 r. Od ponad 40 lat jest ona także elementem polskiego porządku prawnego.

Konwencja CEDAW należy do rdzenia traktatów ONZ z dziedziny praw człowieka, uszczegóławiając obowiązki państw wynikające z zakazu dyskryminacji ze względu na płeć wyrażonego m.in. w Paktach Praw Człowieka. Warto przy tym zauważyć, że Pakty, podobnie jak i Europejska Konwencja Praw Człowieka opierają się na symetrycznym podejściu do równości kobiet i mężczyzn, zredukowanym do „neutralnego” zakazu dyskryminacji ze względu na płeć. Konwencja CEDAW jest natomiast efektem globalnego aktywizmu na rzecz kobiet w latach 60 i 70 ubiegłego wieku, w tym tzw. feminizmu drugiej fali. Po epoce walki o równouprawnienie, która rozegrała się w XIX i pierwszej połowie XX wieku (feminizm pierwszej fali), okazało się że sama likwidacja dyskryminujących kobiety norm prawnych nie wystarczy dla osiągnięcia rzeczywistej równości.

Celem Konwencji CEDAW nie jest zatem wykreowanie nowych praw dla kobiet, tylko doprowadzenie do sytuacji, w której będą one mogły korzystać z praw i wolności człowieka na równym poziomie co mężczyźni. Nakłada ona na państwa-strony kompleksowe obowiązki dotyczące działań, które powinny zostać podjęte na rzecz realizacji tego celu w różnych dziedzinach: od życia publicznego, poprzez zatrudnienie i edukację po życie rodzinne. Część postanowień nawet dzisiaj ma wciąż nowatorski charakter, jak chociażby te dotyczące stosowania środków wyrównawczych takich jak kwoty w polityce czy biznesie lub zwalczania stereotypów i uprzedzeń będących źródłem nierówności płci.

Dorobek organu monitorującego wykonywanie Konwencji CEDAW przez państwa-strony, tj. Komitetu do spraw likwidacji dyskryminacji kobiet to globalna kronika nierówności doświadczanych przez kobiety na całym świecie. A także zbiór standardów i wytycznych jak owe nierówności pokonywać. Jednym z najważniejszych osiągnięć Komitetu jest wprowadzenie na agendę międzynarodową problemu przemocy wobec kobiet jako przyczyny naruszeń praw człowieka. Wykładania dokonana przez Komitet znalazła rozwinięcie m.in. w Konwencji Stambulskiej. To tylko jeden z przykładów oddziaływania Konwencji CEDAW na standardy krajowe, a także rozwój prawa międzynarodowego. Warto pamiętać o tym traktacie, zwłaszcza teraz gdy mamy do czynienia z coraz częstszym negowaniem problematyki równości płci i kontestowaniem międzynarodowych standardów w imię walki z rzekomą „ideologią gender”. Prawa kobiet to prawa człowieka, niekwestionowany element międzynarodowego i polskiego porządku prawnego od wielu dekad.

 

 

 

Kończy się kampania kandydatów na członków Komisji Prawa Międzynarodowego ONZ. Nie ma polskiego kandydata. Kolejny raz.

Właśnie mijają ostatnie dni kampanii kandydatów na członków Komisji Prawa Międzynarodowego. Lista kandydatów została zamknięta 1 czerwca 2021 r. 

W listopadzie 2021 r. Zgromadzenie Ogólne wybierze 34 nowych (przy czym możliwe są reelekcje) członków Komisji na pięcioletnią kadencję. Wśród tych 34 osób powinno się znaleźć 3 członków z Europy Wschodniej, czyli grupy, do której należy Polska.

Wiadome jest, iż jedno z tych trzech miejsc siłą tradycji powinno przypaść Rosji (kandydatem jest Evgeny Zagayanov, który ubiega się o reelekcję; stanowisko w KPM objął w 2018 r. po rezygnacji Romana A. Kolodkina), jednak warto pamiętać, że Zgromadzenie Ogólne potrafi zaskoczyć, gdy np. wybrało na sędziego MTS kandydata Indii zamiast UK. Tym samym od kilku lat, nawet stali członkowie nie mogą być pewni wyboru.

Oczywiste jest też, że większe szanse na wybór mają byli członkowie Komisji, którzy starają się o reelekcję, czyli w przypadku naszej grupy Pavel Sturma z Czech i Bogdan Aurescu z Rumunii. Warto jednak zauważyć, że o ile Pavel Sturma jest specjalnym sprawozdawcą ds. tematu sukcesji państw w zakresie odpowiedzialności państwa, to Aurescu nie pełni eksponowanej funkcji w Komisji, można więc było podjąć walkę o przejęcie tego miejsca w komisji.

Walkę podjęli: Vigen Kocharyan z Armenii;  Mārtinš Paparinskis z Łotwy, Réka Varga z Węgier, Fuad Zarbiyev z Azerbejdżanu. Są to kandydaci stosunkowo młodzi, bo mający 40-50 lat, tym samym nawet, jeśli w tym roku nie uzyskają miejsca w KPM, otrzymują bezcenną szansę na zaprezentowanie się w szerszym gronie, co z pewnością zaprocentuje w przyszłości. 

W świetle powyższego nie można pojąć, dlaczego Polska - państwo będące regionalną potęgą, zwłaszcza w porównaniu do wszystkich powyższych (poza Rosją oczywiście) wymienionych wyżej państw, z prężnie działającymi ośrodkami prawa międzynarodowego, po raz kolejny (!) nie wystawiło swojego kandydata. Mija dekada bez polskiego przedstawiciela w Komisji i właśnie serwujemy sobie kolejne 5 lat bez naszego głosu w tym najważniejszym organie z punktu widzenia kodyfikacji i rozwoju prawa międzynarodowego.

Trzeba to wyraźnie podkreślić:

- nawet, jeśli przyczyny polityczne decydują o wyborze kandydata, to niepodejmowanie prób objęcia stanowiska przez Polaka w KPM świadczy źle i o naszym państwie (jego sile, sprawności służb dyplomatycznych), jak i o środowisku internacjonalistów, jakby nie było osób o odpowiednich kwalifikacjach; a przecież w Polsce z pewnością jest więcej internacjonalistów niż na Łotwie (wystarczy porównać liczbę ośrodków akademickich, o liczbie ludności nie wspominając);

- kampania na członka KPM to szansa na zaprezentowanie danej osoby na forum międzynarodowym i przeforsowanie jej kandydatury w kolejnych wyborach, niekoniecznie do KPM;

- jeśli po raz kolejny rezygnujemy z wyborów do KPM, to wszelkie polskie deklaracje o tym, jak prawo międzynarodowe jest dla Polski ważne, jak cenimy jurydyzację stosunków międzynarodowych są zwykłym pustosłowiem, a przecież powyższe kwestie, to był żelazny punkt w przemówieniach Prezydenta RP Andrzeja Dudy na forum i Rady Bezpieczeństwa, i Zgromadzenia Ogólnego;

- rok w rok na obrady VI komitetu jeżdżą zapraszani przez MSZ wybitni (!) internacjonaliści; czy rzeczywiście przez ostatnie pięć lat żaden z nich nie zrobił dobrego wrażenia? Czy rzeczywiście kierownictwo polityczne MSZ nie dostrzegło żadnego internacjonalisty, który mógłby się kompetentnie wypowiedzieć na tematy omawiane w KPM, który mógłby do prac Komisji wnieść nową jakość? Przyznam, że jest to nie do uwierzenia, biorąc pod uwagę format osób, które w spotkaniach VI komitetu uczestniczyły.

A może powyższe świadczy, że warto, aby w MSZ na eksponowanym stanowisku politycznym (a więc i decyzyjna) odpowiedzialnym za Departament Prawno-Traktatowy była osoba znającej dobrze polskie środowisko akademickie.

Ogłoszenia 22.10.2021 r.

1. Call for papers: Transnational Dispute Resolution in an increasingly digitalized world (online, marzec 2022 r.)

Uniwersytet w Gandawie organizuje online w dniu 24 marca 2022 r. konferencję pt. „Transnational Dispute Resolution in an increasingly digitalized world”.

Przykładowe tematy wystąpień to:

· Obligations of the actors of justice

· Challenges and opportunities of (partial) online proceedings

· Evidentiary issues related to cybersecurity and data protection

· The (ab)use of these instruments as a dispute resolution strategy

Zgłoszenia (abstrakt do 1000 słów) należy przesłać przed 1 grudnia.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Expert seminar on intensity of review in public law (Gandawa, kwiecień 2022 r.)

W dniu 29 kwietnia 2022 r. w Gandawie odbędzie się Expert seminar on intensity of review in public law. Więcej informacji na temat problematyki wydarzenia można znaleźć tutaj.

Zgłoszenia (abstrakt wystąpienia do 500 słów) należy przesyłać do 30 listopada br.

Planowana jest publikacja pokonferencyjna.

Organizatorzy zapewniają nocleg (dwie noce) oraz mogą pokryć koszty podróży w „rozsądnej” wysokości.

3. Call for papers: Flashpoints Conference: Law, Human Rights and Religion (grudzień 2021 r.)

W dniu 10 grudnia odbędzie się hybrydowa konferencja „Law, Human Rights and Religion”.

Organizatorzy proponują następujące tematy wystąpień:

· Freedom of religious expression and hate speech

· Freedom of religion death and dying

· Historical Papers

· Freedom of religion, belief and children’s rights

Zgłoszenia (abstrakt do 150 słów) należy przesyłać do 22 listopada br.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Ogłoszenia 15.10.2021 r.

1. Poznańskie Centrum Praw Człowieka INP PAN poszukuje kandydatów/-ek na stanowisko asystenta/-ki.

Wymagania:

· tytuł zawodowy magistra prawa, europeistyki lub stosunków międzynarodowych – studia ukończone z wynikiem co najmniej dobrym,

· zainteresowanie prowadzeniem badań naukowych w zakresie praw człowieka,

· dobra znajomość systemu ochrony praw człowieka w ramach ONZ,

· umiejętność́ prowadzenia działalności organizacyjnej związanej z pracami podejmowanymi w Instytucie,

· zdolność aktywnego włączenia się w prace badawcze Instytutu,

· znajomość języka angielskiego na poziomie co najmniej B2 i biegła znajomość języka polskiego.

Dokumenty należy składać pocztą elektroniczną na adres inp@inp.pan.pl.

Termin składania dokumentów upływa z dniem 12.11.2021 r.

Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do dnia 22.11.2021 r. O wyniku konkursu każdy z kandydatów zostanie poinformowany drogą mailową. Od wyniku konkursu przysługuje odwołanie.

Więcej informacji na http://www.phrc.pl/konkurs-asystent-ka-w-poznanskim-centrum-praw-czlowieka-inp-pan/.

2. Call for papers: The Indonesian Journal of International Law

Redakcja The Indonesian Journal of International Law zaprasza do nadsyłania zgłoszeń do numerów specjalnych czasopisma (19.2 oraz 19.3), które mają dotyczyć problematyki „Third World Approaches to International Law”. Numery ukażą się odpowiednio w marcu i kwietniu 2022 r.

Osoby zainteresowane publikacją powinny przesłać abstrakt proponowanego artykułu do 15 października br.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

3. Call for papers: 14th International Conference on Cyber Conflict: Keep Moving! (Tallinn, maj/czerwiec 2022 r.)

W dniach 31 maja-3 czerwca 2022 r. odbędzie się po raz 14. konferencja organizowana przez NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence dotycząca konfliktów w cyberprzestrzeni. Jej tematem przewodnim będzie „Keep Moving!”. 

Organizatorzy są zainteresowani zwłaszcza następującymi tematami wystąpień:

• cyber security in transportation sector

• autonomous vehicles

• autonomous weapons systems

• supply chain security

• military mobility

• cyber security aspects of 5G and next generation technologies

• military use of 5G and next generation technology

• automated operations

• privacy and human rights in autonomous systems

• collaboration and information sharing frameworks

• international organisations cooperation

• public-private partnership in cyber defence

• artificial intelligence in military operations

• critical infrastructure protection (incl. data diodes, IDS, industrial protocols and smart grids, 4G and 5G networks, traffic and transportation)

• strategic approaches to emerging and disruptive technologies

• ripple effect of nation-specific approaches to sovereignty and international law

• crisis management and military-civilian cooperation in cyberspace

• cross-border dependencies, trans-border access to data

• the changing role of states in cyberspace

• state-led cyber operations, offensive/defensive aspects

• use of AI technology in state-led cyber operations and/or in crisis management

• emergence of new norms in international law

• NATO deterrence and defence posture

• developments in education and training for cyber operations

• vulnerability disclosure

• cyber-physical systems security

• malwares and botnets

• hardware and software vulnerability mitigation

• attacks on blockchain, smart contracts and DApps

• artificial intelligence and cognitive cyber security (incl. data mining and machine learning, and AI-supported cyber attacks)

• artificial intelligence training

• cyber threats against and in the space domain – cross-domain dependencies

• NATO’s cyber defence – emerging and disruptive threats; use of AI technology

Zgłoszenia (abstrakt 200-300 słów) należy przesyłać do 24 października br. Autorzy wybranych abstraktów zostaną zaproszeni do przesłania artykułu (4.000-6.000 słów) do 9 stycznia 2022 r. Teksty przejdą recenzję, a autorzy najlepszych zostaną zaproszeni do udziału w konferencji. Koszty udziału pokryje NATO Cooperative Cyber Defence Centre of Excellence. Planowana jest publikacja artykułów.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

4. Call for papers: Symposium “The New U.S. Recognition Policy – What the Golan and Western Sahara Mean for the Law” (online, grudzień 2021 r.)

16 grudnia 2021 r. odbędzie się online sympozjum pt. “The New U.S. Recognition Policy – What the Golan and Western Sahara Mean for the Law”. 

Wystąpienia mogą dotyczyć zwłaszcza następujących tematów:

- What model or legal basis for recognition of territorial sovereignty do the new U.S. recognitions suggest?

- What must be true about U.S. understandings of the permanence of territorial sovereignty in the face of prolonged de fact control?

- What understanding of the bindingness of U.N. resolutions do the U.S. recognitions imply?

- What does this state practice say about the robustness of the soft law non- recognition norm?

- What implications does this have for the U.S. approach to other disputed territorial situations, such as Crimea, various post-Soviet “frozen conflicts,” the West Bank, Puntland Somaliland, etc.?

Zgłoszenia referatów należy przesyłać na bieżąco na adres georgemasonilj@gmail.com.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

5. Call for chapter proposals: Children’s Rights Under Siege (Edited Volume)

Osoby zainteresowane publikacją w pracy zbiorowej pt. „Children’s Rights Under Siege” mogą przesyłać propozycje rozdziałów (abstrakt do 300 słów wraz z notą biograficzną o autorze – 200 słów) do 15 grudnia br.

Teksty mogą dotyczyć w szczególności następujących zagadnień:

· Children’s rights amidst the COVID-19 pandemic

· Children in extreme poverty

· Children in the global war on drugs

· Children’s rights and the United Nations/international organizations

· Dignity and rights of indigenous children

· Refugee crisis and children’s rights

· Children and human trafficking

· Children’s rights and public health

· Education and children’s rights

· Domestic violence and children

· Juvenile justice and welfare system

· Intersectionality and children’s rights

· Children and global material inequalities

· Children and the rights of persons with disabilities

· Children and gender equality

· Decolonization and the global governance of children’s rights

· Children’s rights in authoritarian and illiberal societies

· Children’s rights vis-à-vis social media networks/Internet

· Methodological issues in children’s rights research in a global perspective

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

6. Call for papers: 2022 Public Law Conference (Dublin, lipiec 2022 r.)

W dniach 6-8 lipca 2022 r. w Dublinie odbędzie się 2022 Public Law Conference pod hasłem „The Making (and Re-Making) of Public Law”.

Referaty mogą dotyczyć m.in. następującej problematyki:

· The making and re-making of public law doctrine.

· The making and re-making of public law theory.

· The making and re-making of the idea of public law.

· The making and re-making of the judicial role in public law adjudication.

· The making and re-making of public law institutions.

· Public law, colonialism and post-colonialism.

· Revolutions, evolutions and transitions in public law systems, including processes of constitution-building.

· Adapting public law to local contexts; convergence and divergence among common law systems over time.

· Public law and the changing nature of the state, public administration and public power.

· The changing sources of public law including for example international law, Indigenous law and culture, soft law, and conventions.

· Reform of public law.

· Conceptions of sovereignty, fragmented sovereignty, contested sovereignty, external sovereignty.

· Federalism, devolution, regionalisation.

· Sustaining and improving systems of public law, including maintaining democratic machinery and giving voice to historically under-represented or excluded groups.

· The influence and implications of identity, nationalism and popular representation for public law.

· Common law, political and written constitutionalism.

· Public law in a changing context including COVID-19, algorithmic decision-making and technology, climate change, and the rise of significant nodes of ‘private’ power, including big tech.

Zgłoszenia (abstrakt do 500 słów) należy przesyłać do 15 listopada.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

7. Call for papers: Climate Change Litigation in Europe: Comparative & Sectoral Perspectives and the Way Forward (luty 2022 r.)

The British Institute of International and Comparative Law oraz Hasselt University organizują w dniach 18-19 lutego 2022 r. hybrydową konferencję pt. “Climate Change Litigation in Europe: Comparative & Sectoral Perspectives and the Way Forward”. 

Tematy, które mogą zostać poruszone w wystąpieniach to:

· Human Rights and Climate Change Litigation

· State Responsibility and Climate Change Litigation

· International Trade & Investment Protection and Climate Change Litigation

· Procedural Hurdles to Climate Change Litigation

· Corporate Responsibility and Climate Change Litigation

Zgłoszenia (abstrakt do 400 słów i nota biograficzna o autorze do 300 słów) należy przesyłać do 31 października. 

Opłata konferencyjna wynosi 100 euro.

Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Guest post: Tematy i materiały na seminarium poświęcone metodom badawczym w naukach prawnych

 Tematy i materiały na seminarium poświęcone metodom badawczym w naukach prawnych

W związku z rozpoczynającym się rokiem akademickim wielu z Was będzie wracało do regularnych spotkań z seminarzystami, kolegami i koleżankami z pracy. Przy okazji można rozważyć uwzględnienie spotkań poświęconych metodom badawczym w prawie – dlaczego naszym zdaniem warto zainteresować się tym tematem, pisaliśmy tutaj. W tym wpisie dzielimy się naszymi doświadczeniami po roku prowadzenia takiego seminarium w ramach Poznańskiego Centrum Praw Człowieka INP PAN. Polecamy także publikacje, które sprawdziły się jako materiały do dyskusji.

Cykl seminariów poświęconych metodom badawczym w naukach prawnych realizujemy od stycznia 2020 r. w grupie około ośmiu osób, większość czasu on-line. Teksty na seminarium dobieramy zarówno pod kątem tematyki (prawo międzynarodowe, prawa człowieka, prawo konstytucyjne), jak i stosowanych metod badawczych. Ten drugi może przyjmować dwie formy – niekiedy celem publikacji jest refleksja nad daną metodą, z kolei innym razem publikacja służy do zobrazowania zastosowania danej metody. Nasze seminaria mają główny charakter dyskusyjny, tzn., wszyscy dzielimy się naszymi wrażeniami po przeczytaniu tekstu i próbujemy znaleźć odniesienia do naszych badań. Staramy się proponować teksty w systemie rotacyjnym.

Poniżej prezentujemy wybór pięciu tematów i towarzyszących im tekstów, które wywołały najwięcej dyskusji:

Stawianie pytań badawczych i argumentowanie

Na naszych seminariach dużo dyskutujemy o pytania badawczych i sposobie pisania prac naukowych. Ciekawym tekstem mogącym być inspiracją do takiej dyskusji jest artykuł Marnixa Snela, w którym autor proponuje kilka rozwiązań w jaki sposób oceniać jakość prawniczych tekstów naukowych. Wyróżnia on kilka elementów dotyczących samej koncepcji (oryginalność, znaczenie, odpowiednie metody), odpowiedzi na pytania badawcze oraz sposobu myślenia o konstrukcji całego tekstu. Rozdział Sundbya Pabuja analizuje z kolei, w jaki sposób możemy wyjaśniać nasze badania i przedstawia kilka sposób stawiania lepszych pytań badawczych. 

Dla doktorantów interesujący może okazać się tekst Eliava Lieblicha, który przedstawia różne rodzaje pytań badawczych, a także sposoby poszukiwania takich pytań, które wzbudzają ciekawość. Artykuł ten zawiera również wprowadzenie do analizowania źródeł w prawie międzynarodowym.

1.     Marnix Snel, “Making the implicit quality standards and performance expectations for traditional legal scholarship explicit”, German Law Journal, vol. 20, 2019.

2.     Sundhya Pahuja, “Practical Methodology: Writing about How We Do Research”, Nicholas Tsagourias, Rossana Deplano (red.), Research Methods in International Law. A Handbook, Elgar 2021.

3.     Eliav Lieblich, “How to Do Research in International Law? A Basic Guide for Beginners”, Harvard International Law Journal, vol. 62, 2021.

Badania dogmatyczne – królowa nauk prawnych

Jak słusznie zauważyli Maciej Krogel, Katrzyna Krzyżanowska i Michał Stambulski, dyskusja o metodach badawczych nie zmierza do krytyki i odrzucenia dogmatyki prawniczej, ale sprawienia, aby dogmatyka była „jedyną grą w mieście”, a ponadto aby jej wykorzystaniu towarzyszyło odpowiednie wyjaśnienie zakresu badanych dokumentów, sposobów ich wyszukiwania itp. Dlatego też badania dogmatyczne są jednym z często powracających tematów podczas naszych seminariów. Rozdział Jana M. Smitsa skłonił nas do dyskusji o tym, czym właściwie są badania doktrynalne i jakie mają cele. Smits zwraca też uwagę na to, jakie decyzje podejmujemy prowadząc takie badania i zachęca do ich ujawniania. Dotyczy to materiałów, z których korzystamy, technik, które używamy aby opisać prawo i tego, po jaką koncepcję „systemu” sięgamy.

Jednocześnie ważne dla nas jest też powiązanie badań dogmatycznych z innymi badaniami. Jakob v. H. Holtermann w swoim artykule ukazuje zależność między badaniami doktrynalnymi a empirycznymi. Autor argumentuje, że włączenie badań empirycznych do tradycyjnej analizy doktrynalnej wymaga dyskusji filozoficznej, a także że korzystając z badań empirycznych powinnyśmy wskazać w jaki sposób wpływa to badania doktrynalne.

·       Jan M. Smitz, “What is Legal Doctrine? On the Aims and Methods of Legal Dogmatic Research”, [w:] H. W. Micklitz, R. van Gestel, Rethinking Legal Scholarship: A Transatlantic Dialogue,  Cambridge University Press 2017. 

·       Jakob v. H. Holtermann, “Philosophical Questions at the Empirical Turn”, European Journal of Legal Studies - Network of Legal Empirical Scholars Special Issue, 2019. 

Wywiady jako metoda badawcza w naukach prawnych 

Spośród metod empirycznych, to wywiady wydają się obecnie najczęściej stosowanym narzędziem w naukach prawnych. Jednocześnie prowadzenie wywiadów wymaga refleksji nad tym, w jakim celu je prowadzimy. Przykładowo, czym innym są wywiady prowadzone w celu udowodnienia tezy, a czym innym w celu „mapowania” tematu. Tekst Emilii Korkea-aho i Päivi Leino szczegółowo omawia te cele, a także ukazuje wyzwania jakie wiążą się z prowadzeniem wywiadów, w tym także rozmów z prawnikami. Publikacja może posłużyć jako wstęp do wykorzystania wywiadów w badaniach prawnych.  

·       Emilia Korkea-aho and Päivi Leino, “Interviewing lawyers: a critical self-reflection on expert interviews as a method of EU legal research”, European Journal of Legal Studies, 2019 –

 

Analizy porównawcze

Wybór studium przypadku i jego uzasadnienie leży u podstaw każdej analizy porównawczej. O tym jak lepiej dokonać takiego wyboru dyskutowaliśmy w oparciu o tekst Kateriny Linos, w którym autorka przedstawia, w jaki sposób stosować metody z zakresu nauk politycznych w badaniach nad prawem międzynarodowym. Omawia ona też częste błędy popełniane przez prawników międzynarodowych. Tekst Rana Hirschla ukazuję z kolei że pojęcie badań „porównawczych” (ang. comparative) w badaniach z zakresu prawa konstytucyjnego obejmuje cztery podstawowe rodzaje badań, tj. 1) wybór pojedynczego studium przypadku; 2) wybór kilku państw na zasadach analogii, specyfiki lub zróżnicowania; 3) wybór państw, w których obserwowane są podobne zjawiska; 4) wybór dokonany w wyniku weryfikacji hipotezy przy użyciu metod jakościowych i/lub ilościowych. Tekst również ukazuje różne metody dokonywania wyborów studiów przypadków.

·       Katerina Linos, “Methodological Guidance: How to Select and Develop Comparative International Law Case Studies”, [w:] Anthea Roberts, Paul B. Stephan, Pierre-Hugues Verdier, and Mila Versteeg (red.) Comparative International Law, OUP 2017. 

·       Ran Hirschl “The Question of Case Selection in Comparative Constitutional Law” Am. J. Comp. L. 125(53), 2005.

 

Metody ilościowe w naukach prawnych na przykładzie prawa konstytucyjnego

Autorzy Comparative Constitutions Project opublikowali szereg artykułów, w których wykorzystują metody ilościowe do badań porównawczych w prawie konstytucyjnym. Podczas seminarium omawialiśmy zarówno tekst wprowadzający do zastosowania takich metod zawierający praktyczne wskazówki i opisujący wyzwania z tym związane (Meuwese & Versteeg 2012), jak i przykład badania wykorzystującego metody statystyczne (Law & Versteeg 2013). Drugi z tekstów został poświęcony badaniu „siły konstytucji” przez pryzmat realizacji gwarantowanych w nich praw. Autorzy przedstawili metodę pozwalająca na ocenę każdego państwa, co pozwoliło na uzyskanie globalnej perspektywy na realizację praw konstytucyjnych. Omawiane teksty:

1.     A. Meuwese, M. Versteeg, “Quantitative Methods for Comparative Constitutional Law”, [w:] M. Adams & J. Bomhoff (red.), In Practice and Theory in Comparative Law, Cambridge University Press, 2012, s. 230–57.

2.     D.S. Law, M. Versteeg, “Sham Constitutions”, California Law Review, nr 101(4), 2013, s. 863-952.

 

Część tekstów jest dostępna w wolnym dostępie. Jeśli nie macie dostępu do któregoś z tych tekstów, możecie się do nas odezwać.

Serdecznie dziękujemy dr Michałowi Krajewskiemu za udostępnienie wybranych tekstów, od których rozpoczęliśmy nasze seminaria. Ich lektura zainspirowała nas do dalszego zgłębiania tematu metod badawczych i pracowania nad własnym warsztatem.

 

Dr Grażyna Baranowska, adiunkt w Poznańskim Centrum Praw Człowieka INP PAN oraz Marie Skłodowska-Curie fellow na Hertie School w Berlinie. W swoich badań łączy metody dogmatyczne z empirycznymi, m.in. z wywiadami. Uczestniczyła m.in. w szkole letniej Research Methods in Fundamental Rights (CIVICA i Hertie School). Inicjatorka cyklu seminariów metodologicznych prowadzonych w Poznańskim Centrum Praw Człowieka.

 

Dr Łukasz Szoszkiewicz, adiunkt na Uniwersytecie im Adama Mickiewicza w Poznaniu – w ramach badań wykorzystywał m.in. metody statystyczne i wnioski o dostęp do informacji publicznej. Uczestniczył m.in. w szkołach letnich Analytics and Data Science Summer School (Uniwersytet w Essex), SICSS-Law (Uniwersytet w Maastricht); podczas stażu w Agencji Praw Podstawowych UE pracował jako analityk przy badaniach ankietowych.

 

Od Redakcji PPM: posty metodologiczne można łatwo znaleźć przez etykietę: "metody badawcze w naukach prawnych". Można także wpisać się na osobną listę mailingową dostępną pod adresem: https://forms.gle/xohUseaGmopu9uRB9