Sąd nowojorski nie uznaje ochrony immunitetowej przed wykonaniem orzeczenia ICSID

Orzekając ws. Mobil Cerro Negro, Ltd., et al v. Bolivarian Republic of Venezuela Sąd federalny w Nowym Jorku oddalił zarzut Wenezueli korzystania z immunitetu w sprawie, zarazem utrzymując postanowienie wydane w postępowaniu ex parte zgodnie z prawem stanowym, mocą którego dokonano swoistej transformacji orzeczenia arbitrażowego ICSID w wyrok krajowego sądu powszechnego. Jak podkreśla Kluwer Arbitration Blog decyzja ta uwypukla zdelokalizowany charakter wyroków arbitrażowych ICSID i może mieć istotne znaczenie dla inwestorów zaniepokojonych rozwojem sprawy Micula p. Rumunii (nasz post tutaj).

Raport EBA ws. konwergencji nadzoru nad sektorem bankowym

Wczoraj wskazywaliśmy na działania Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) mające podnieść poziom konwergencji nadzoru bankowego między państwami UE oraz państwami trzecimi. Nie oznacza to jednak, że EBA nie podejmuje podobnych wysiłków wewnątrz Unii.

W skierowanym do Parlament Europejskiego i Rady Raporcie o konwergencji nadzorczej Urząd przedstawił rezultaty pierwszego, a docelowo dorocznego, badania praktyk nadzorczych na sektorem bankowym w państwach UE. Badaniem objęto okres 3 lat, a szczególną uwagę poświęcono Procesowi Badania i Oceny Nadzorczej (SREP), stress testom i mandatom nadzorczym.

Rekomendacje EBA dla nadzorców... spoza UE

Z pewnym opóźnieniem chcieliśmy poinformować o dość ciekawym - z punktu widzenia governance i stanowienia wzorców regulacyjnych o zasięgu międzynarodowym - dokumencie, opublikowanym na początku miesiąca przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA).

Rekomendacje, skierowane do 12 państw, dotyczą kryteriów uznawalności standardów poufności, obowiązujących w państwach trzecich, na potrzeby stosowania Dyrektywy ws. wymogów kapitałowych (CRD IV).

Kazachstan przeciwko "homoseksualnej propagandzie"

Mimo że seria postów LGBTI to przede wszystkim rejestr szybkiego upowszechniania się standardu równego traktowania osób niezależnie od orientacji seksualnej (ostatnio nt. Słowenii), a nawet od identyfikacji płciowej (post nt. Malty), stwierdzenie że liberalizacja przepisów ma charakter uniwersalny byłoby tendencyjne.

Unijna dyrektywa dotycząca ochrony konsularnej obywateli UE w państwach trzecich nareszcie przyjęta

W poniedziałek, 20 kwietnia, po kilku latach negocjacji (projekt został przedstawiony przez Komisję już w grudniu 2011 r., a PE wydał pozytywną opinię w 2012 r.) Rada przyjęła dyrektywę 2015/637 w sprawie środków koordynacji i współpracy mających ułatwić ochronę konsularną niereprezentowanych obywateli Unii w państwach trzecich oraz uchylającą decyzję 95/553/WE. Dyrektywę opublikowano w piątkowym Dzienniku Urzędowym UE (L 106, 24.4.2015), wejdzie w życie 20 dni po publikacji.

Zgodnie z art. 20 ust. 2 lit c oraz 23 TFUE, a także art. 46 KPP UE "każdy obywatel Unii korzysta na terytorium państwa trzeciego, w którym Państwo Członkowskie, którego jest obywatelem, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej i konsularnej każdego z pozostałych Państw Członkowskich na takich samych warunkach jak obywatele tego państwa". Należy jednak uściślić nieprecyzyjne sformułowanie polskiego (i nie tylko) tekstu tych przepisów: w istocie chodzi nie o ochronę dyplomatyczną w rozumieniu prawa międzynarodowego, a o ochronę typu konsularnego udzielaną przez władze dyplomatyczne i konsularne państw członkowskich. Potwierdza to zarówno treść przyjętej właśnie dyrektywy, jak i zastępowanej przez nią decyzji 95/553. 

Guest post: TTIP, arbitraż i naśladowcy

W tym tygodniu, przedstawiciele Komisji Europejskiej oraz rządu Stanów Zjednoczonych spotkali się w Nowym Jorku na dziewiątej rundzie negocjacji dotyczących proponowanej umowy o wolnym handlu i ochronie inwestycji pomiędzy Unią Europejską i Stanami Zjednoczonymi. Umowa ta będzie znana jako TTIP. Jeżeli zostanie przyjęta, zmieni gospodarkę i życie ludzi po obydwu stronach Atlantyku w sposób i w stopniu, którego nie sposób przewidzieć.

Oczekuje się, że umowa TTIP będzie między innymi przewidywać bezpośrednie uprawnienia dla spółek, które zamierzają zainwestować po przeciwnej stronie oceanu. Skuteczność tych praw ma zapewniać przyznanie inwestorom prawa do pozywania, odpowiednio Stanów Zjednoczonych lub Unii Europejskiej/Państw Członkowskich, przed międzynarodowy trybunał arbitrażowy, z pominięciem sądów lokalnych.

Właśnie ten aspekt umowy TTIP jest jednym z najczęściej krytykowanych jej elementów, zarówno w materiałach publikowanych przez przeciwników tej umowy, jak i podczas protestów, zwłaszcza w Europie. Rysowana jest wizja amerykańskich korporacji, które będą pozywać europejskie państwa w drodze międzynarodowego arbitrażu, z pominięciem zasad praworządności oraz systemu sądownictwa UE oraz państw członkowskich. Podnosi się w szczególności obawy, że korporacje te będą skarżyć regulacje europejskie w obszarach takich jak ochrona środowiska, konsumentów, bezpieczeństwo żywności lub energia.

Pożegnanie dr Macieja Lisa

Z głębokim smutkiem i żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci w dniu 19 kwietnia 2015 r.

Ś.P.

Dr. Macieja Lisa

Cenionego i szanowanego wykładowcy w Katedrze Prawa Międzynarodowego i 

Europejskiego Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii UWr., przekazującego młodzieży 

zarówno wiedzę jak i wartości etyczne

Pełnomocnika Terenowego Rzecznika Praw Obywatelskich i dyrektora Biura RPO we 

Wrocławiu dla województw dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego

Wieloletniego członka najwyższych władz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP

Społecznika działającego na rzecz ludzi potrzebujących

Skromnego, pracowitego i uczciwego Człowieka,

nieodżałowanego serdecznego i zawsze życzliwego Przyjaciela i Kolegę

Rodzinie zmarłego składamy głębokie wyrazy współczucia i jedności w odczuwaniu tej 

dotkliwej straty 

Kierownik i pracownicy Katedry Prawa Międzynarodowego i Europejskiego

Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii 

Uniwersytetu Wrocławskiego

Członkowie Grupy Polskiej ILA.

Szczegółowe informacje o nabożeństwie żałobnym w pożegnaniu Katedry i władz WPAiE Uniwersytetu Wrocławskiego.

Rząd holenderski pozwany za zmiany klimatu

Wraz ze zbliżaniem się konferencji klimatycznej w Paryżu, podczas której ma zostać przyjęte nowe porozumienie zastępujące Protokół z Kioto, dyskusja na temat zmian klimatu staje coraz gorętsza. Za jeden z jej elementów można uznać pozew złożony przez organizację pozarządową Urgenda Foundation oraz blisko 900 innych osób przeciwko rządowi holenderskiemu. Sprawa rozpoczęła się w 2012 r., gdy Urgenda wysłała do rządu list z żądaniem podjęcia działań dla ochrony klimatu. Pozew, oparty o brak działań w odpowiedzi na list, został formalnie wniesiony rok później w listopadzie 2013 r. (treść pozwu). W zeszły wtorek, 14 kwietnia, odbyło się w sprawie przesłuchanie przed sądem w Hadze (komentarze miedzy innymi: tu, tu i tu). Orzeczenie spodziewane jest za około pół roku (a zatem jeszcze przed konferencją w Paryżu). 

Urgenda i inny skarżący domagają się od rządu podjęcia bardziej zdecydowanych działań. Oskarżają go też o brak reakcji na informacje dotyczące zagrożenia związanego ze zmianami klimatu. Większość pozwu zajmują informacje naukowe dotyczące konsekwencji globalnego ocieplenia. Skarżący powołują się także na to, jakie obowiązki wynikają dla Holandii z porozumień międzynarodowych, w tym UNFCCC oraz Protokołu z Kioto, jak również prawa miękkiego. Swoje prawa wywodzą natomiast z praw człowieka, zarówno tych obowiązujących w Holandii jak i EKPCz. 

Niestety trudno dziś przewidzieć na ile pozew będzie skuteczny. Nie można się natomiast oprzeć porównaniom do sytuacji polskiej i działań w tym zakresie podejmowanym przez rząd Polski, czy może raczej ich braku.

TS: wzorce umowne dla usług prawnych podlegają reżimowi prawa konsumenckiego

Po tym jak w lipcu ubiegłego roku Trybunał Sprawiedliwości uznał "turtystykę adwokacką" za zgodną z prawem UE (nasz post tutaj), kolejny raz wyrok unijnych sędziów może wywrzeć istotne wpływ na sposób wykonywania wolnych zawodów prawniczych.

Zgodnie z wyrokiem Birutė Šiba p. Arūnasowi Devėnasowi (C-537/13) wzroce umowne stosowane przez prawników w relacjach z klientami muszą być zgodne z Dyrektywą Rady 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. L 95, s. 29).

Brazylia zawiera nowy rodzaj traktatu inwestycyjnego: ACFI

Z końcem ubiegłego miesiąca Brazylia i Mozambik zawarły Agreement for Cooperation and Facilitation of Investments (ACFI). Dzień później, 1 kwietnia taką samą umową Brazylia zawarła z Angolą. Są to pierwsze umowy o ochronie i popieraniu inwestycji zagranicznych zawarte na podstawie modelu ACFI, opracowanego przez rząd brazylijski po konsultacjach m.in. z sektorem prywatnym i państwami afrykańskimi.

Transmisja konferencji The Evolution and Future of International Arbitration: The Next 30 Years

Trwa transmisja 1 zaplanowanego na dziś panelu The Evolution of International Arbitration, w ramach 3 dniowej konferencji The Evolution and Future of International Arbitration: The Next 30 Years. Link do wydarzenia w PPM Ogłoszeniach.

Obama ma szansę na uzyskanie mandatu negocjacyjnego ws. TPP

Wątpliwościom i nadziejom wokół negocjacji TPP i TTIP poświęciliśmy na forum PPM już sporo uwagi, jednak jak dotąd wszelkie rozważania dotyczące skutków wejścia w życie traktatów pozostawały w cieniu podstawowego problemu - braku mandatu negocjatorów amerykańskich do prowadzenia rozmów. W obszarze dialogu transpacyficznego sytuacja ta niebawem powinna ulec zmianie, jako że ponadpartyjny projekt ustawy przyznającej Prezydentowi fast-track authority trafił właśnie do Kongresu.

Malta uznaje prawa osób transpłciowych i dwupłciowych

W kilkunastu wpisach w dziale LGBTI tematem dominującym jest upowszechnianie się wśród państw demokratycznych równouprawnienia par homoseksualnych w zakresie zawierania związku małżeńskiego, oraz coraz częstsze dopuszczenie adopcji przez te pary. Spośród państw liberalizujących stanowiska w tym zakresie na czele wysunęła się Malta, przyjmując dwie istotne nowelizacja. 

Tamtejszy Parlament (1 kwietnia, co podobno spowodowało nieco zamieszania) uchwalił Gender Identity, Gender Expression and Sex Characteristics Act (GIGESC Bill), mocą którego jest to pierwszy kraj penalizujący leczenie oraz operacje celem "normalizacji" dzieci dwupłciowych (EU Observer, Malta breaks EU taboo on trans-gender rights). Zamiast tego, rodzice będą mogli wstrzymać się z określaniem płci dziecka w akcie urodzenia, do czasu samookreślenia przez to ostatnie.

Kuba o krok od opuszczenia amerykańskiej listy państw wspierających terroryzm

Mimo że nie spełniły się, wspomniane przez nas tutaj, nadzieje Białego Domu na otwarcie ambasad w Hawanie i Waszyngtonie jeszcze przed Szczytem Ameryk w Panamie - tuż po szczycie media sugerowały, że może do tego dość w kwietniu (The Washington Pot, The U.S. and Cuba will soon agree to reopen their embassies. Here’s what happens next) - w kakofonii głosów państw reprezentowanych w Panamie na pierwszy plan wysunęło się właśnie spotkanie Prezydentów Obamy i Castro. 

Określony mianem historycznego uścisk dłoni i kolejne 3 rundy negocjacji między oboma politykami przykuły uwagę całego świata do tego stopnia (CNN, Historic handshake: Obama, Castro meet and greet), że część komentatorów zdawała się przeoczyć brak merytorycznych decyzji, a przynajmniej ich ogłoszenia. Administracja Obamy wprawdzie deklarowała, że dokumenty Departamentu Stanu potrzebne do wykreślenia Kuby z listy państw wspierających terroryzm były już w ostatniej fazie formalnego sprawdzania, jednak na czas Szczytu sprawa uległa zawieszeniu.

Źródło: Gazeta

Żyj i daj żyć: proklamacja powstania państwa Liberland

13 kwietnia 2015 roku Vít Jedlička proklamował powstanie Wolnej Republiki Lieberland, jednocześnie ogłaszając się Prezydentem.

Wedle informacji zamieszczonych na oficjalnej stronie, Liberland o powierzchni 7 km² jest republiką konstytucyjną z elementami demokracji bezpośredniej (Konstytucja i akty prawne mają być niebawem dostępne online). Powyżej przedstawione zostało godło państwa, które ma również swoją flagę oraz motto: Żyj i daj żyć. Języki urzędowe to czeski i angielski.

Kolejne orzeczenie WTO w sprawie sporu o etykietowanie tuńczyków

Kilka dni temu, panel WTO wydał kolejny raport (United States – Measures concerning the importation, marketing and sale of tuna and tuna products. Recourse to Article 21.5 of the DSU), w kontrowersyjnym sporze pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi dotyczącym zasad etykietowania produktów z tuńczyków. Sprawa ma swój początek w latach 80-tych, zaś jej najnowsza odsłona wynika z postępowania zainicjowanego przez Meksyk w 2008 r. W 2012 r. Organ Apelacyjny WTO wydał raport, w którym stwierdził, że Stany Zjednoczone naruszyły postanowienia Porozumienia w sprawie Technicznych Barier w Handlu ("Porozumienie TBT") poprzez stosowania odmiennych (i dyskryminujących) zasad przyznawania etykiety "Bezpieczny dla delfinów" (Dolphine Safe) eksporterom z Meksyku w porównaniu do amerykańskich producentów oraz eksporterów z innych części świata (podstawą otrzymania uprawnienia do używania takiej etykiety było spełnienie określonych wymagań formalnych przewidzianych przez prawo amerykańskie, niezależnie od skuteczności zabezpieczeń stosowanych w trakcie połowów mających chronić delfiny; wymogi te różniły się w zależności od miejsca połów, stosowanych technik oraz rodzaju statku). W konsekwencji Organ Apelacyjny uznał, że doszło do naruszenia Art. 2.1 Porozumienia TBT. 

Guest post: Google na celowniku Komisji Europejskiej

15 kwietnia Komisja Europejska skierowała do Google pisemne zastrzeżenia, w których zarzuca przedsiębiorstwu nadużywanie swojej pozycji dominującej na rynku ogólnych usług wyszukiwarek internetowych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) poprzez systematyczne faworyzowanie własnej porównywarki cenowej (zwanej obecnie „Google Shopping”) w swoich ogólnych wynikach wyszukiwania stron, np. poprzez zamieszczanie wyników Google Shopping w sposób bardziej widoczny na ekranie. Komisja wstępnie ocenia, że takie postępowanie narusza unijne przepisy o ochronie konkurencji, ponieważ ogranicza konkurencję i działa na szkodę konsumentów. Według tej oceny wyeliminowanie takich praktyk wymaga, by Google traktowało swoją własną porównywarkę cen oraz konkurencyjne porównywarki w ten sam sposób. Komisarz do spraw konkurencji, Margarethe Vestager tłumaczy: „celem Komisji jest zastosowanie unijnych przepisów antymonopolowych w celu zagwarantowania by – niezależnie od swojej lokalizacji – przedsiębiorstwa prowadzące działalność w Europie nie mogły sztucznie ograniczać europejskim konsumentom wyboru ani hamować innowacji”.

James Bond w służbie ONZ

Kolejny celebryta (np. po Angelinie Jolie) zasilił szeregi współpracowników ONZ. Tym razem to Daniel Craig, odtwórca roli Jamesa Bonda. Zamiast licencji na zabijanie, jak kolokwialnie ujął to Sekretarz Generalny NZ Ban Ki-moon - uzyskał licencję na ocalanie. Craig nowy rzecznik NZ do spraw usuwania min i środków wybuchowych (United Nations Global Advocate for the Elimination of Mines and Explosive Hazards) wesprze sekcję Departamentu Operacji Pokojowych - United Nations Mines Action Service (więcej o sekcji UNMAS i jej działaniach: http://www.mineaction.org/unmas). Sekcja zajmuje się przede wszystkim usuwaniem min lądowych, zbieraniem informacji o zaminowaniu, oznaczaniem terenów zaminowanych na mapach, edukowaniem.

Więcej o nominacji: tu.

Źródło: The Guardian

Ratyfikacja przez Polskę Konwencji antyprzemocowej (CAHVIO)

W poniedziałek 13 kwietnia Prezydent Bronisław Komorowski podpisał dokument ratyfikacyjny Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (CAHVIO), tzw. konwencji antyprzemocowej. Jest to chyba najgoręcej dyskutowany w Polsce traktat z zakresu ochrony praw człowieka, a także jedna z nielicznych umów międzynarodowych, która doczekała się tak szerokiego zainteresowania opinii publicznej (o wejściu w życie Konwencji pisaliśmy na blogu tu).

Najważniejszym racjonalnym argumentem podnoszonym w dyskusji toczącej się wokół Konwencji było to, że ratyfikacja umowy jest przedwczesna biorąc pod uwagę fakt, iż związanie się nią powinno być poprzedzone uprzednim doprowadzeniem do zgodności prawa polskiego z wynikającymi z niej wymogami. Podnoszono, że w celu wypełnienia postanowień konwencyjnych konieczna jest zmiana wielu obowiązujących aktów prawnych. Niektórzy uczestnicy dyskusji twierdzili nawet, że ratyfikacja Konwencji bez zmiany niektórych przepisów mogłaby powodować ryzyko naruszenia art. 9 Konstytucji RP, zgodnie z którym RP przestrzega wiążącego ją prawa międzynarodowego. Podnoszono, że w sytuacji niedostosowania obowiązujących przepisów, Polska nie będzie w stanie wykonywać wynikających z Konwencji obowiązków z uwagi na brak możliwości bezpośredniego stosowania jej przepisów spowodowanej brakiem ich dostatecznej jasności i precyzyjności. Ma to szczególne znaczenie w przypadku umów międzynarodowych regulujących prawa i obowiązki jednostek dające się egzekwować przed organami państwowymi.

Nordycki pakt obronny - odwrót od polityki neutralności oraz napięcia na linii z Rosją

Na informację dotyczące wzmocnienia przez państwa nordyckie współpracy w zakresie obrony oraz wspólnych ćwiczeń sił zbrojnych państw nordyckich z państwami NATO (zobacz tutaj, tutaj) Rosja zareagowała bardzo negatywnie. Zdaniem Rosji współpraca państw nordyckich jest wymierzona oczywiście w Rosję. Według niej państwa nordyckie prowadzą politykę konfrontacji, a Finlandia oraz Szwecja, które nie są członkami NATO, zbyt mocno zbliżają się do sojuszu. Państwa nordyckie zdecydowały m.in. dzielić się informacjami dotyczącymi ruchów na morzu i w przestrzeni powietrznej, wzmocnić wspólną cyberobronę, prowadzić wspólne ćwiczenia, rozważyć powołanie wspólnej misji sił powietrznych, udostępniać sobie bazy sił powietrznych. Nacisk na obronę powietrzną jest zrozumiały, gdyż to właśnie siły powietrzne odgrywają najważniejszą i najbardziej niszczycielską rolę w czasie konfliktu zbrojnego.

Uchodźcy - szczególnie narażone na naruszenia ofiary - sytuacja w Kenii, Syrii, Jemenie i Nigerii (oraz państwach ościennych)

W odpowiedzi na wymordowanie kenijskich studentów przez Al-Shabaab (pisaliśmy o tym tutaj) Kenia zażądała od Narodów Zjednoczonych przeniesienia w ciągu trzech miesięcy obozu dla somalijskich uchodźców, w którym znajduje się około pół miliona osób (zobacz informację tutaj). Kenia uzasadnia swoje żądaniem podejrzeniami, że właśnie na terenie obozu ukrywają się bojownicy. Wiceprezydent Ruto (ten sam, który jest oskarżany przed MTK o zbrodnie przeciwko ludzkości, zobacz tutaj) zapowiada, że jeśli ONZ (a dokładniej UNHCR) nie spełnią kenijskiego żądania, Kenia sama przeniesie obóz w głąb terytorium somalijskiego.

Argentyna przegrywa spór arbitrażowy z francuskim Suezem

W kolejnej niepomyślnie dla Argentyny zakończonej sprawie arbitrażowej, trybunał ICSID mocą wyroku z 9 kwietnia nałożył na to państwo obowiązek zapłaty 405 mln USD odszkodowania za szkody poniesione przez spółkę SUEZ w wyniku bezprawnego zerwania umowy i wycofania zakończenia koncesji na gospodarowanie ściekami. 

Przedmiot sporu było zerwanie w 2006 roku 30 letniego kontraktu, 13 lat po tym jak rządowy kontrakt zdobyła spółka zależna Suezu, Aguas Argentinas (Bloomberg, Suez Wins $405 Million Arbitration Ruling in Argentina Dispute). Podczas gdy władze zarzucały spółce brak inwestycji w infrastrukturę, dostawca usług komunalnych podnosił zamrożenie opłat na poziomi sprzed kryzysu w 2001 roku. W specjalnym oświadczeniu Suez environement, kontynuator prawny Suez, a następnie GDF Suez, spółka z zadowoleniem przyjęła decyzję. Suez początkowo żądał zapłaty 1,2 mld USD odszkodowania (Buenos Aires Herald, Argentina ordered to pay US$405m for breach of water contract).

Ostatni, podobnie wysoki rachunek, Argentyna przyjęła w październiku 2013 zawierając ugodę z pięcioma wierzycielami (nasz post tutaj).

25'000 użytkowników pozywa Facebook'a

W sierpniu ubiegłego roku pisaliśmy o zamknięciu przez austriackiego studenta Maxa Schremsa listy zgłoszeń dla chętnych do przystąpienia do pozwu zbiorowego przeciwko Facebookowi-Europa, z siedzibą w Dublinie, o naruszenie prywatności użytkowników portalu.

W miniony czwartek w wiedeńskim sądzie Scherms złożył pozew o naruszenie unijnego prawa do prywatności, masową inwigilację i przekazywanie amerykańskiej agencji NSA danych do programu PRISM (The Guardian, Class action privacy lawsuit filed against Facebook in Austria). Każdy z 25'000 powodów domaga się "symbolicznych" 500 euro odszkodowania, co łącznie daje kwotę roszczenia 10 mln euro. Kolejnych 55'000 osób wyraziło chęć przystąpienia do postępowania na dalszym etapie (jak informowaliśmy w ubiegłym roku, listę zamknięto decyzją Schremsa i współpracującej kancelarii prawnej). 

Facebook kontestuje zarówno dopuszczalność pozwu zbiorowego, jak i właściwość terytorialną austriackiego sądu (EU Observer, Facebook risks fresh trial in Austrian court).

Powołanie Specjalnego sprawozdawcy NZ ds. privacy

Na mocy Rezolucji A/HRC/28/L.27 z 26 marca 2015 Rada Praw Człowieka ONZ zadecydowała o wyznaczeniu Specjalnego sprawozdawcy ds. prywatności, który w swoich pracach ma zwrócić szczególną uwagę na wyzwania pochodne cyfrowej rewolucji. Przedmiotem prac będzie ochrona prawa do prywatności zgodnie z art. 12 PDPC oraz art. 17 MPPOiP.

Sprawozdawca będzie pełnić swoją funkcję przez 3 letnią kadencję, w trakcie których ma zaproponować zakresu mandatu ewentualnych dalszych prac kodyfikacyjnych.

Szerzej zob. IntLawGrrls.

Zbrodnie Państwa Islamskiego przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym? - Mało prawdopodobne.

Prokurator MTK wydała oświadczenie, w którym odniosła się do możliwości osądzenia zbrodni, jakich dopuszcza się Państwo Islamskie (ISIS), przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym (zobacz informację tutaj),

Choć nie ulega wątpliwości, że zbrodnie popełniane przez członków Państwa Islamskiego można by zakwalifikować jako zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, czy ludobójstwo, to niestety MTK nie ma w większości przypadków jurysdykcji nad zbrodniami ISIS. Zbrodnie bowiem są popełniane na terenie Syrii i Iraku, a oba państwa nie są stroną statutu MTK. Choć po stronie ISIS walczy sporo bojowników pochodzących z państw, które są stroną statutu (prokurator wymienia Tunezję, Jordanię, UK, Niemcy, Belgię, Holandię, Australię), co oznacza, że zbrodnie popełnione przez nich są objęte jurysdykcją MTK, to jednak dowództwo ISIS składa się głównie z Syryjczyków i Irakijczyków. Stąd też prokurator nie widzi na razie podstaw jurysdykcyjnych, aby zająć się zbrodniami ISIS.

Wyrok Izby Apelacyjnej wobec Zdravko Tolimira

Dziś Izba Apelacyjna Trybunału jugosłowiańskiego wydała wyrok w odniesieniu do Zdravko Tolimira (skrót prasowy znajduje się tu).

Zdravko Tolimir był Zastępcą Dowódcy Głównego Sztabu Armii Republiki Serbskiej i dyrektorem Sektora do Spraw Wywiadu i Bezpieczeństwa Głównego Sztabu w czasie konfliktu w byłej Jugosławii, podlegał bezpośrednio Ratko Mladiciovi (wręcz w wyroku podkreślono, że był on jego prawą ręką, z którym wszystko konsultował, nie traktując go jako podwładnego, ale równego sobie), wobec którego także toczy się postępowanie w Hadze (zobacz tu, wyrok wydany zostanie zapewne dopiero w 2017 roku). Został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności przez Izbę Orzekającą trybunału jugosłowiańskiego 12 grudnia 2012 roku, za popełnienie zbrodni ludobójstwa i zbrodnie przeciwko ludzkości (tekst wyroku znajduje się  tu).

Wywiad z prokurator MTK Fatou Bensouda dla France 24 - ciekawe refleksje nt. pracy Biura Oskarżyciela

Niedawno pojawił się w sieci ciekawy i szeroko komentowany wywiad z Fatou Bensouda, prokurator Międzynarodowego Trybunału Karnego. W wywiadzie tym Bensouda poruszyła szereg ciekawych kwestii dotyczących działalności jej Biura.

Prokurator podkreśliła, że w przypadku Palestyny już od stycznia 2015 r. prowadzone jest postępowanie przygotowawcze (preliminary examination), które jednak nie musi przerodzić się w dochodzenie (investigation). Nie zaprzeczyła dziennikarzowi, gdy ten wspomniał, że takie wstępne badanie sytuacji może trwać latami, a jedynie stwierdziła, że to zależy od sprawy. Podkreśliła, że przystąpienie Palestyny do statutu rzymskiego o tyle zmieniło jej sytuację, że istnieje obecnie możliwość przekazania przez Palestynę sytuacji do prokuratora, co pozwala jej ominąć konieczność uzyskania autoryzacji ze strony izby przygotowawczej.

Misje pokojowe ONZ - niepokojące informacje nt. funkcjonowania misji

70. rocznica powstania Narodów Zjednoczonych ma być okazją do przypomnienia sukcesów ONZ w mierzeniu się z problemami świata i wzmocnienia istniejących instrumentów, m.in. operacji pokojowych. Niestety świat nie zatrzymał się, by świętować rocznicę, lecz przynosi niepokojące wiadomości także dotyczące misji pokojowych.

W styczniu 2015 r. doszło do incydentu w Gao (Mali), gdzie członkowie misji pokojowej ONZ (MINUSMA)  użyli siły w stosunku do protestujących, zabijając troje z nich,  a raniąc czworo (zobacz informację tutaj oraz tutaj). Herve Ladsous odpowiadający za misje w Sekretariacie ONZ stwierdził, iż było to przekroczenie mandatu misji i wynikającego z niego upoważnienia do użycia siły; najprawdopodobniej członkowie misji spanikowali wobec agresywnego tłumu i braku wsparcia ze strony malijskiej policji. Winni mają zostać ukarani (o ile zostaną zidentyfikowani, gdyż Landsous nie był w stanie wskazać nawet narodowości sprawców nadużycia). Pojawia się pytanie o poziom wyszkolenia peacekeepersów.

Guest post: 3 lata Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej

1 kwietnia 2015 roku Europejska Inicjatywa Obywatelska (EIO) obchodziła swoje trzecie urodziny. Instytucja ta uregulowana jest w rozporządzeniu PE i Rady (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, który jest aktem wykonawczym w stosunku do zasady demokracji partycypacyjnej zawartej w art. 11 ust. 4 TUE. Na podstawie art. 22 rozporządzenia, 31 marca Komisja przedstawiła sprawozdanie dotyczące dotychczasowych doświadczeń z EIO.

Pierwsza konwencja międzynarodowa zakazująca handlu organami ludzkimi

Z pewnym opóźnieniem informujemy o wyłożeniu do podpisu pierwszej umowy międzynarodowej dotyczącej zwalczania handlu organami ludzkimi, tj. Konwencji Rady Europy przeciwko handlowi organami ludzkimi. Wydarzenie to miało miejsce w Santiago de Compostela w Hiszpanii, 25 marca br. 

Celem przyjęcia konwencji jest wytyczenie standardu dla prawnokarnej ochrony przed przestępstwami związanymi z handlem organami ludzkimi. Proceder ten ma często wymiar międzynarodowy, związany jest z przestępczością zorganizowaną, dotyczy najsłabszych jednostek ludzkich i stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że na świecie dokonywanych jest rocznie ok. 10 tys. nielegalnych transplantacji organów. Umowa została od razy podpisana przez 14 państw europejskich, w tym Polskę. 

Pełen tekst umowy dostępny jest tu.

Zbrodnia w Kenii - reakcja Narodów Zjednoczonych (o nienazywaniu rzeczy po imieniu)

W Kenii (Garissa) doszło do zamordowania 147 studentów wyselekcjonowanych przez Al-Shabaab wg klucza wyznaniowego (zobacz informację tutaj). Ta zbrodnia na tle religijnym spotkała się z reakcją NZ zarówno ze strony Sekretarza Generalnego, jak i RB (zobacz informacje tutaj oraz tutaj). Z oświadczenia prasowego można wyczytać, że RB traktuje to wydarzenie jako przykład terroryzmu i dostrzega rolę Kenii w zwalczaniu tego zjawiska.

Palestyna grozi Izraelowi wszczęciem postępowania ws. należności podatkowych

Korzystając z wejścia w życie względem Palestyny Statutu MTK (nasz środowy post), Prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmoud Abbas zagroził wszczęciem postępowania w związku z potrąceniem z przychodów podatkowych opłat za świadczenia Izraela na rzecz Palestyny  opłat za świadczenia zdrowotne czy media (o sprawie pisaliśmy tutaj). 

Prezydent zapowiedział zwrot środków Izraelowi, rzekomo pomniejszonych o 1/3, zapowiadając że Palestyna albo otrzyma całość należności, albo skieruje sprawę do arbitrażu lub sądu (FT, Palestinians threaten court action over missing tax revenues).

Niemiecki L-Bank skarży Jednolity mechanizm nadzorczy

Niemiecki lokalny bank rozwojowy, Landeskreditbank Baden-Wuerttemberg, wszczął postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości przeciwko Europejskiemu Bankowi Centralnemu żądając wyłączenie z listy podmiotów objętych bezpośrednim nadzorem EBC w ramach, funkcjonującego od listopada 2014, Jednolitego mechanizmu nadzorczego (SSM). SSM stanowi filar Unii Bankowej.

Zdaniem banku, zasadniczo popierającego cele EBC, jego działalność nie charakteryzuje się doniosłością systemową w skali świata (tzw. instytucje G-SIFIs), natomiast wysokie obciążenia biurokratyczne pochodne nadzorowi bezpośredniemu istotnie ograniczą możliwość realizacji misji oferowania nisko-oprocentowanych pożyczek na potrzeby mieszkaniowej i wpieraniu start-up'ów. Mimo że koszty nadzoru ponoszone przez instytucje prywatne nie są dyskutowane publicznie, spełnienie wymogów w zakresie unijnej sprawozdawczości miało w ubiegłym roku kosztować, banki o zbliżonej skali działalności między 5 a 10 mln euro (WSJ, German Lender Challenges ECB Supervision).

L-Bank należy do grona 21 niemieckich instytucji objętych bezpośrednim nadzorem EBC. W przypadku niektórych banków kryteria finansowe objęcia nadzorem bezpośrednim pociągnęły za sobą decyzje o transferze aktywów w ramach grup kapitałowych.

Jest to kolejny przypadek, kiedy legalność ściślejszej integracji finansowej zostaje poddana uważanej kontroli na wniosek niemiecki. Dość wspomnieć o opisywanej przez nas sprawie legalności bezwarunkowych transakcji monetarnych OMT (posty tutaj i tu).

Konwencja NZ dotycząca jawności arbitrażu inwestycyjnego otwarta do podpisu

17 marca do podpisu została otwarta Konwencja NZ dotyczący jawności w inwestycyjnych postępowaniach arbitrażowych prowadzonych na podstawie traktatów międzynarodowych. Jak dotąd traktat podpisało 10 państw, w tym Francja, Kanada, Niemcy, USA i Wielka Brytania. Umowa wejdzie w życiu 6 miesięcy po złożeniu trzeciego dokumentu ratyfikacji, przyjęcia, zatwierdzenia lub przystąpienia.

Konwencja rozszerza zakresu temporalny stosowania Regulamin arbitrażowy dotyczący jawności w arbitrażu inwestycyjnym prowadzonym na podstawie umów międzynarodowych, który wszedł w życie 1 kwietnia ubiegłego roku, które mocą Regulaminu arbitrażowego UNCITRAL 2013 (at. 1(4)) zostały inkorporowane do tego ostatniego. 

ABII – Pax Americana na wirażu?

Poparcie dla chińskiej inicjatywy Azjatyckiego Banku Inwestycji Infrastrukturalnych (ABII) (ang. AIIB – Asian Infrastructure Investment Bank) nie schodzi z czołówek serwisów informacyjnych. Przedwczoraj (31 marca) upłynął termin na przystąpienie w charakterze członków-założycieli banku. Jak pisaliśmy w ubiegłym tygodniu, akces do banku zgłosiły Wielka Brytania, Niemcy, Włochy i Francja. W międzyczasie do inicjatywy dołączyły także inne państwa europejskie: Austria, Szwajcaria i Luksemburg, Dania, Holandia i Rosja. W bliższym sąsiedztwie Chin akces zgłosiły również Nowa Zelandia, Korea Południowa, Australia i Tajwan. Dołączyły one do grupy ok. 20 państw szeroko pojętej Azji, które zgłosiły swój akces to ABII już w zeszłym roku. ABII liczy ostatecznie 30 członków-założycieli.     

 

Szerokie zainteresowanie ABII wywołuje wielkie światowe poruszenie. Dlaczego? Poniżej podsumowujemy najważniejsze kwestie i argumenty:

Palestyna stroną statutu rzymskiego od 1. kwietnia 2015 r. - podsumowanie

Dziś (1 kwietnia) wchodzi w życie w stosunku do Palestyny statut rzymski (zobacz wywiad na ten temat tutaj). Jest to skutkiem przystąpienia Palestyny do statutu MTK 2 stycznia 2015 r., w związku z czym trybunał będzie miał jurysdykcję nad zbrodniami (tj. zbrodniami wojennymi, zbrodniami przeciwko ludzkości, ludobójstwem) popełnionymi na terenie Palestyny lub przez jej obywateli (także na terenie państw nieczłonkowskich, takich jak np. Izrael) po 1 kwietnia 2015 r.

Palestyna pragnąc rozszerzyć jurysdykcję czasową na okres przed 1 kwietnia 2015 r. złożyła 1 stycznia 2015 r. deklarację na podstawie art. 12 ust. 3 statutu MTK, w której uznaje jurysdykcję trybunału wobec zbrodni popełnionych na terenach okupowanych, w tym we wschodniej Jerozolimie (a więc nie na terenie całej Palestyny) po 13 czerwca 2014 r. Teoretycznie Palestyna mogła rozszerzyć (i nadal może) jurysdykcję trybunału do 1 lipca 2002 r., czyli daty wejścia w życie statutu MTK.

Kwestie jurysdykcji czasowej MTK wobec zbrodni popełnionych na terenie Palestyny są o tyle kluczowe, że Palestyńczycy chętnie widzieliby osądzenie przez trybunał praktyki przesiedlania ludności cywilnej Izraela na tereny okupowane, co jest zbrodnią w świetle art. 8 statutu MTK. Trybunał będzie mógł zająć się jednak jedynie tymi przypadkami rozszerzania izraelskiego osadnictwa, do których doszło po 13 czerwca 2014 r.

Guest post: obywatele innych państw UE poszukujący pracy mogą zostać wyłączeni z korzystania ze świadczeń socjalnych

Rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości UE Melchior Wathelet wydał opinię w sprawie C-67/14 Jobcenter Berlin Neukölln przeciwko Nazifa, Sonita, Valentina i Valentino Alimanovic stwierdzając, że obywatele Unii przybywający do państwa członkowskiego, którego nie są obywatelami, celem poszukiwania pracy w tym państwie, mogą zostać wyłączeni z kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z określonych świadczeń socjalnych. Podstawę postępowania przed TS stanowią pytania prejudycjalne niemieckiego Bundessozialgericht (federalnego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych) dotyczą interpretacji rozporządzenia (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 166, s. 1) oraz dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii oraz członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich (Dz.U. L 158, s. 77).