Trybunal Sprawiedliwości UE: „Dziki strajk” nie stanowi „nadzwyczajnej okoliczności” zwalniającej przewoźnika lotniczego z obowiązku odszkodowania

Wszystkim, którzy wybierają się na majówkę samolotem - zwłaszcza w obliczu niepewnej sytuacji strajkowej m.in. w PLL LOT - polecamy jedno z nowych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE. W wydanym 17 kwietnia wyroku w sprawach połączonych C-195/17, od C-197/17 do C-203/17, C-226/17, C-228/17, C-254/17, C-274/17, C-275/17, od C-278/17 do C-286/17 i od C-290/17 do C-292/17 Helga Krüsemann i inni przeciwko TUIfly GmbH, TS po raz kolejny dokonał wykładni pojęcia „nadzwyczajnej okoliczności” zwalającej przewoźnika z obowiązku odszkodowania w przypadku odwołania lub dużego opóźnienia lotu, z rozporządzenia 261/2004, ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. Tym razem Trybunał musiał rozstrzygnąć czy "dziki strajk" pracowników przewoźnika może zostać uznany za taką "nadzwyczajną okoliczność".

Pekin pręży muskuły czyli ćwiczenia w Cieśninie Tajwańskiej

W zeszłym tygodniu Chińska Republika Ludowa przeprowadziła największe ćwiczenia marynarki wojennej w historii w Cieśninie Tajwańskiej, wysyłając jasny sygnał w stronę Tajpej, że politykę „jednych Chin” wyegzekwuje w każdy możliwy sposób.

Co tak poruszyło władze w Pekinie? Możliwość organizacji referendum niepodległościowego w 2019 r.

KE podejmuje walkę z fake news

Wczoraj, 26 kwietnia, Komisja Europejska zapowiedziała podjęcie odpowiednich środków w celu zwalczania fake news w UE. Działania mają na celu zminimalizowanie możliwości wpłynięcia dezinformacji na wynik przyszłorocznych wyborów do Parlamentu Europejskiego. W sposób oczywisty wiążą się one także z niedawnymi rewelacjami w sprawie Facebooka i Cambridge Analytica.

Pierwsza polska skarga indywidualna w Komitecie ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet

W połowie kwietnia br. ONZ-owski Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet zakomunikował polskiemu rządowi skargę indywidualną, złożoną przez ofiarę przemocy domowej. Skarga została przygotowana przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Skarżącą przed Komitetem reprezentuje prof. Ireneusz C. Kamiński.

Skarga dotyczy wydarzeń sprzed kilkunastu lat, które składają się na pasmo przemocy, licznych napaści i gróźb względem skarżącej oraz jej dzieci ze strony męża. Tragedię skarżącej uzupełnia historia lekceważenia zgłoszeń lub/i umorzeń postępowań ze strony organów ścigania. Finałem tych wydarzeń było wcześniej zapowiadane w groźbach spalenie domu skarżącej. W pożarze zmarł napastnik. Również w tym przypadku, tragiczne wydarzenie poprzedziła bierna postawa ze strony organów ścigania. Analizując powyższy stan faktyczny trudno nie znaleźć podobieństw do okoliczności głośnej sprawy - Opuz p. Turcji, w której w 2009 r. wyrok wydał Europejski Trybunał Praw Człowieka (zob. glosę do tego wyroku autorstwa dr hab. E. Morawskiej). W sprawie Opuz pasywna postawa władz tureckich wobec skarżącej, będącej ofiarą wieloletniej przemocy domowej, a także brak realnych działań, które mogłyby zapobiec zabójstwu matki skarżącej przez sprawcę przemocy, przyniosła wyrok wskazujący na naruszenie przez Turcję art. 2 (prawo do życia), art. 3 (wolność od tortur, nieludzkiego i poniżającego traktowania) – w obu przypadkach naruszenie obowiązków pozytywnych, a także art. 14 w zw. z art. 2 i art. 3  (zakaz dyskryminacji w korzystaniu ze wskazanych praw) Europejskiej konwencji praw człowieka i podstawowych wolności

Komitet Prawny IMO o przypadkach porzucenia załóg przez armatorów

Podczas 105 sesji Komitetu Prawnego IMO, która odbywa się w dniach 23-25 kwietnia w Londynie, zajęto się przypadkami porzucenia załóg przez armatorów. IMO wspólnie z Międzynarodową Organizacją Pracy odnotowały jak 55 takich przypadków w 2017 roku, co stanowi kilkukrotny wzrost w stosunku do analogicznych danych z lat poprzednich. Sytuację załóg pozostawianych niejednokrotnie bez podstawowych środków do życia, możliwości powrotu do domu a także sytuację ich rodzin poprawić powinno wejście w życie 18 stycznia 2018 roku zmian do Konwencji o Pracy na Morzu wprowadzających obowiązek posiadania polis na wypadek porzucenia załogi przez armatora, śmierci, czy długotrwałej niepełnosprawności członka załogi. Zmiany w Konwencji były efektem współpracy IMO LEG z ILO. W ramach agendy IMO LEG zajmie się także sprawiedliwym traktowaniem marynarzy w przypadku wystąpienia incydentu na morzu a także problemami związanymi z implementacją protokołu z 2010r do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych. 23 kwietnia 2018 protokół został ratyfikowany przez Kanadę i Turcję, co odpowiada bez mała 72% tonażu niezbędnego do wejścia w życie protokołu.

Deklaracja Kopenhaska - kolejny etap reformy ETPCz?

W ubiegłym tygodniu w dniach 12-13 kwietnia odbyła się konferencja wysokiego szczebla zorganizowana przez prezydencję duńską w Komitecie Ministrów Rady Europy poświęcona przyszłości systemu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Efektem konferencji było już tradycyjnie przyjęcie deklaracji - tym razem jest to Deklaracja Kopenhaska. Jak wszystkie jej poprzedniczki (deklaracje z Interlaken, Izmiru, Brighton, Brukseli), deklaracja zawiera cały szereg stwierdzeń odzwierciedlających aktualny stan funkcjonowania systemu Konwencji, podkreślających konieczność wspólnej odpowiedzialności wszystkich uczestników systemu za jego sprawne funkcjonowanie, konieczność ulepszania sposobów wykonywania wyroków, czy dalszego działania przez Trybunał w celu zapewnienia zlikwidowania wszelkich zaległości w rozstrzyganiu spraw.   

Korea Północna wstrzymuje próby jądrowe i rakietowe

 Źródło: AP; http://wyborcza.pl/7,75399,23300395,korea-polnocna-oglasza-zawieszenie-prob-jadrowych-i-rakietowych.html

Kim Dzong Un, przywódca Korei Północnej (KRLD) ogłosił, że od północy w sobotę, 21 kwietnia, państwo to wstrzymuje próby jądrowe i testy międzykontynentalnych rakiet balistycznych. Zamknięty zostaje także obiekt na północy kraju, gdzie prowadzono badania i próby jądrowe. Decyzję ogłoszono na blisko tydzień przed planowanym szczytem przywódców obu państw koreańskich. Kim Dzong Un i prezydent Korei Południowej Mun Dze In mają się spotkać w piątek, 27 kwietnia, po stronie południowokoreańskiej w Domu Pokoju w Panmundżomie na linii demarkacyjnej ustanowionej w 1953 r. pomiędzy dwoma państwami koreańskimi na mocy postanowienia przyjętego w tej samej miejscowości po zakończeniu wojny (1950-1953). Będzie to trzeci w historii szczyt koreański i pierwszy na terytorium Korei Południowej. Prezydent USA Donald Trump, za pośrednictwem Twittera, stwierdził, że to "wielki postęp".

Komisja proponuje podpisanie i zawarcie umów handlowych z Japonią i Singapurem

18 kwietnia Komisja Europejska przedstawiła ostateczne teksty umów handlowych z Japonią i Singapurem. Teksty zostały dołączone do formalnych wniosków do Rady o podpisanie i zawarcie obu umów. Na razie teksty wniosków w sprawie decyzji Rady o podpisaniu i zawarciu obu umów nie są jeszcze znane, ale treść komunikatów oraz teksty umów także wiele mówią o ich treści.

Dziś 75. rocznica wybuchu powstania w getcie

19 kwietnia 1943 r. wybuchło powstanie w getcie warszawskim. Zakończyło się klęską, a w czasie jego pacyfikacji Niemcy dopuścili się szeregu zbrodni. 

Oczywiście nie było zbrodnią w świetle prawa wojennego strzelanie do partyzantów czy cywilów ich wspierających (przez swój udział w działaniach zbrojnych stali się celami wojskowymi), ale niewątpliwie zbrodnią było zrównanie getta z ziemią (niszczenie dóbr cywilnych, w tym spektakularne wysadzenie Wielkiej Synagogi na ul. Tłumackie) oraz mordowanie ludności nie zaangażowanej w działania zbrojne oraz jej deportacja do obozów. Stroop, który odpowiadał za pacyfikację getta został skazany na karę śmierci przez polski sąd m.in. za zbrodnie dokonane w czasie powstania w getcie. Karę wykonano.

Rocznica powstania w getcie dała pretekst prezydentowi (zobacz tutaj) do uzasadnienia swojej decyzji o podpisaniu ustawy wprowadzającej poprawki do ustawy o IPN. 

Prezydent m.in. powiedział: "Dlatego jestem przekonany, że gdy ktoś mówi o współodpowiedzialności polskiego państwa za Holokaust, to rani to nie tylko Polaków, ale także Żydów – polskich obywateli – a także pamięć tych, którzy polegli pod polską i żydowską flagą. Rani nie tylko dlatego, że jest to oszczerstwem i zniewagą, ale również dlatego, że rozmywa odpowiedzialność ich morderców – niemieckich nazistów". (Czepiający się internacjonaliści mogliby wobec powyższego spytać, to w końcu mowa o odpowiedzialności państwa czy osób fizycznych?)

Kto się boi Rodrigo Duterte?

Niedawno pisaliśmy o decyzji Filipin o wycofaniu się ze statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego (zobacz tu), dziś warto odnotować groźby rzucane przez prezydenta Filipin w kierunku prokurator MTK Fatou Bensoudy. Duterte obawia się prowadzenia przez nią postępowania na terytorium tego państwa, więc grozi jej, że jeżeli się tam pojawi to ją aresztuje. 

Stosuje przy tym także dość nielogiczną interpretację, jeśli chodzi o powiązanie swojego państwa z międzynarodowym wymiarem sprawiedliwości. Z jednej strony jego zdaniem Filipiny nie były nigdy stroną statutu, ponieważ statut nie został nigdy opublikowany w oficjalnym publikatorze, z drugiej zaś prawie miesiąc temu Filipiny wycofały się Statutu (więc jakby jednak były stroną Statutu?), zobacz tu.

Nie wiadomo, czy prokurator Bensouda rzeczywiście odwiedziła Filipiny. Bardzo to wątpliwe, gdyż żeby Trybunał mógł procedować potrzebne mu jest wsparcie państwa i jego współpraca, a przy tak wrogim nastawieniu Duterte podejmowanie się teraz  trudnych postępowań byłoby dla pracowników MTK niebezpieczne. 

Podejrzliwość ze strony Duterte i jego wrogość w stosunku do trybunału jest związana z toczącym się postępowaniem wobec Filipin (zobacz tu), pytanie czy jest uzasadniona? Jedno jest pewne - grożenie prokurator MTK aresztem nie jest dobrym sposobem na uprawianie międzynarodowej dyplomacji. 

Polska ostatecznie przegrywa w sprawie Puszczy Białowieskiej

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał dziś wyrok w sprawie C-441/17 Komisja v. Polska w sprawie wycinki Puszczy Białowieskiej. Trybunał nie pozostawił żadnych wątpliwości, uwzględniając w całości zarzuty Komisji.  

Nocny atak USA, Francji i Wielkiej Brytanii na Syrię czyli po co nam prawo międzynarodowe?

Wczoraj w nocy polskiego czasu USA, Wielka Brytania i Francja przeprowadziły „precyzyjne uderzenia” (według słów Prezydenta Trumpa) na cele związane z bronią chemiczną posiadaną przez syryjski reżim. Przyczyną ataku było użycie po raz kolejny w zeszłą sobotę  broni chemicznej przeciwko ludności cywilnej. Celem uderzenia były m.in. laboratoria badawcze niedaleko Damaszku oraz Homs, gdzie reżim ma produkować sarin.

W amerykańskich mediach, co zaskakujące, brak informacji co do skuteczności ataku, zwłaszcza, że Rosjanie twierdzą, że ze 103 pocisków, wystrzelonych w kierunku Syrii, syryjski system bezpieczeństwa zestrzelił 73 (Rosja twierdzi też, że nie odnotowała obecności pocisków francuskich). 

Ataki na syryjskie cele były „zapowiadane” przez prezydenta Trumpa od kilku dni.

Wielkimi krokami zbliża się wejście w życie Protokołu nr 16 do EKPC

12 kwietnia Francja jako 10 państwo ratyfikowała Protokół nr 16 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (o protokole pisaliśmy na blogu tu i tu). Ratyfikacja ta umożliwi wejście w życie Protokołu już 1 sierpnia 2018 r. Przypomnijmy, że jest to protokół dodatkowy do Konwencji, który wprowadza możliwość zwracania się przez najwyższe sądy i trybunały krajowe do ETPCz z wnioskiem o wydanie opinii doradczej co do kwestii odnoszących się do interpretacji i stosowania praw i wolności zawartych w Konwencji, w kontekście zawisłych przed nimi spraw. Jest to nowa instytucja prawna wprowadzona w wyniku zobowiązań przyjętych przez państwa w Deklaracji z Brighton z 2012 r. Otwarcie protokołu do podpisu 13 października 2013 r. było kolejnym etapem trwającego nieustająco procesu reform i zmian systemu Konwencji zainicjowanego kolejnymi konferencjami wysokiego szczebla z Interlaken, Izmiru i właśnie Brighton.

Czy Komisja wycofa się z art. 7 TUE w stosunku do Polski?

W miniony poniedziałek, 9 kwietnia, F. Timmermans odwiedził Polskę w związku z trwającym postępowaniem w sprawie ochrony praworządności. Podczas wizyty wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej spotkał się z Prezesem Rady Ministrów, I Prezesem Sądu Najwyższego, Prezesem Trybunału Konstytucyjnego, Ministrem Spraw Zagranicznych, wiceszefem Kancelarii Prezydenta oraz Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Po powrocie do Brukseli Timmermans napisał na Twitterze, że jest zadowolony z wizyty. Czy oznacza to rychłe wycofanie się Komisji z Artykułu 7 ust. 1 TUE w stosunku do Polski?

Opinia doradcza Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka wzywająca do uznania małżeństw osób tej samej płci a wybory prezydenckie w Kostaryce

Kilka tygodni temu pisaliśmy o opinii doradczej Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczącej małżeństw osób tej samej płci. Trybunał wskazał w niej na konieczność legalizacji takich małżeństw oraz pełnego zrównania prawnego związków heteroseksualnych z homoseksualnymi. Zauważył również, że już sama odrębność regulacji prawnych związków hetero i homoseksualnych jest niedopuszczalna i dyskryminująca.

Wydanie opinii o kilka tygodni poprzedziło planowane wybory prezydenckie w państwie wnioskującym o jej wydanie, tj. w Kostaryce. Jak się okazało małżeństwa osób tej samej płci, a także stosunek do Trybunału oraz Amerykańskiej konwencji praw człowieka stały się najważniejszymi tematami w kampanii wyborczej.

Z początkiem marca 2018 roku w życie weszły zmiany do konwencji MARPOL dotyczące ograniczenia emisji CO2

Z początkiem marca 2018 roku w życie weszły zmiany w załączniku VI do konwencji MARPOL. Szczególne znaczenie ma wprowadzenie przyjętego rezolucją MPEC.278(70) prawidła 22A. Obliguje ono statki o pojemności 5000 brutto i większej, do zbierania od 2019 roku danych wymienionych w Uzupełnieniu IX do Zał. VI Konwencji MARPOL. Jednostki tego typu odpowiadają za 85% emisji CO2 ze statków w ramach żeglugi międzynarodowej. Zbieranie danych dotyczących ilości zużywanego paliwa realizowane będzie przez państwo bandery a następnie dane te przekazywane będą do utworzonej przez IMO Ship Fuel Consumption Database. Dane te mają być wykorzystane do stworzenia (do 2023 r.) Kompleksowej Strategii redukcji gazów cieplarnianych ze statków. Faza zbierania danych o zużyciu paliw jest jednym z trzech etapów przygotowywania Strategii. Kolejne kroki są dyskutowane między innymi w trakcie trwającej obecnie w dniach 9-13 kwietnia 72 sesji Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego. 

Więcej informacji tutaj.

Europejska Sieć Rad Sądownictwa może wykluczyć polską KRS ze swego grona

Przewodnicząca Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa Nuria Díaz Abad przesłała do polskiej Krajowej Rady Sądownictwa list (datowany 5. kwietnia 2018), w którym ostrzega o możliwości wykluczenia KRS z organizacji. Europejska Sieć Rad Sądownictwa (European Network of Councils for the Judiciary, ENCJ) jest "międzynarodowym stowarzyszeniem non-profit" utworzonym na podstawie prawa belgijskiego (art. 1 statutu ENCJ) i zrzeszającym instytucje państw członkowskich UE niezależne od władzy ustawodawczej i wykonawczej lub autonomiczne, odpowiedzialne za wspieranie sądownictwa w niezależnym sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości (art. 6 statutu).

Rada Bezpieczeństwa ONZ o ataku na Siergieja Skripala

Tak jak można się było tego spodziewać (pisaliśmy o tym m.in. tutaj), w sprawie ataku na Siergieja Skripala zebrała się Rada Bezpieczeństwa ONZ. Co ciekawe jednak, nie zebrała się na wniosek Wielkiej Brytanii, a Rosji, która najwyraźniej zdecydowała się na „ucieczkę do przodu”, argumentując, że chce wyjaśnić „teatr absurdu”, który stał się udziałem Wielkiej Brytanii na skutek oskarżeń Rosji o zamach na Skripala.

Użycie symboliki nazistowskiej nie jest chronione prawem do swobody wypowiedzi - postanowienie ETPCz

Spory o przeszłość i wykorzystywanie symboli mających konotacje historyczne nie są bynajmniej polską specjalnością. Jedno z wydanych postanowień ETPCz, Nix p. Niemcom, ETPC, dotyczy właśnie takiej problematyki. 

Skarżący, Hans Burkhard Nix, został skazany na karę grzywny w zawieszeniu za umieszczenie na swoim blogu zdjęcia Heinricha Himmlera w mundurze SS ze swastyką w klapie munduru i na opasce na ramieniu. Podstawą skazania było użycie przez niego symboli organizacji, której działalność została uznana za niezgodną z konstytucją. Sądy krajowe, które rozpatrywały sprawę pana Nixa nie miały wątpliwości, że publikując zdjęcie nie zdystansował się od ideologii nazistowskiej, a zdjęcie posłużyło mu do przyciągnięcia szerszej publiczności. Co interesujące, posty na blogu, które ilustrowane były wskazanymi zdjęciami i cytatami z wypowiedzi Himmlera dotyczyły korespondencji pomiędzy skarżącym a miejscowym urzędem pracy w sprawie dalszej ścieżki rozwoju zawodowego córki skarżącego, która wkraczała w wiek dorosły. Skarżący zbulwersowany był działaniami urzędu, kontestował je i postanowił zilustrować swoje odpowiedzi wspomnianymi zdjęciami.

Muzeum II Wojny Światowej przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

Źródło: https://trojmiasto.tv/Zwiedz-z-nami-Muzeum-II-Wojny-Swiatowej-19518.html

W ostatnich dniach pojawiło się w prasie szereg informacji oraz komentarzy dotyczących skargi prof. Pawła Machcewicza, byłego dyrektora i jednego z twórców Muzeum II Wojny Światowej (MIIWŚ) w Gdańsku, złożonej do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPCz.) przeciwko polskim władzom. Skarżący zarzuca im pozbawienie go prawa do sądu (dostępu do sprawiedliwości), czyli naruszanie art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz.). Ponadto, wskazuje on na naruszenie prawa do wolności wyrażania opinii (art. 10 EKPCz.), w którym zawiera się też wolność głoszenia i badań naukowych oraz dopuszczenie różnych głosów w debacie publicznej i historycznej. Według byłego dyrektora MIIWŚ państwo polskie podważyło podstawowe prawo człowieka do stawiania pytań, dociekania i wyrażania własnych poglądów dotyczących wydarzeń historycznych i ich interpretacji. 

Wojna handlowa Trumpa wchodzi w nową fazę? Chiny rozpoczynają formalny spór w WTO

Chiny przekazały wniosek o rozpoczęcie konsultacji z USA w sprawie dodatkowych ceł nałożonych przez USA. O planach nałożenia dodatkowych ceł na podstawie Sekcji 301 Trade Act z 1974 r. (o cłach informowaliśmy tu). Zarzuty nie odnoszą się zatem do wcześniejszych, ale głośniejszych działań Stanów Zjednoczonych,dotyczących podniesienia ceł na stal i aluminium (nasz post w tej sprawie). Chiny działają w tym przypadku bardzo szybko. Lista towarów, na które mają zostać nałożone cła został ogłoszona 3 kwietnia, a już następnego dnia - 4 kwietnia - do WTO trafił wniosek o konsultacje, który jest pierwszym krokiem w formalnym sporze, koniecznym dla dalszego ewentualnego ustanowienia Panelu w tej sprawie.

Męska drużyna ministra Czaputowicza, czyli o tym, jak bardzo kobiet nie ma w polityce zagranicznej RP

Za kilka dni miną 3 miesiące odkąd ministrem spraw zagranicznych został prof. dr hab. Jacek Czaputowicz. Można więc przyjąć, że skład jego gabinetu już się ustabilizował.  Wśród jego wiceministrów znaleźli się:

Konrad Szymański

Marek Magierowski

Bartosz Cichocki

Piotr Wawrzyk

Andrzej Papierz

Maciej Szymański.

Nie wdając się w ocenę merytoryczną powyższych osób (choć czasy, kiedy departamentem prawno-traktatowym kierowali wybitni prawnicy międzynarodowi można już tylko wspominać z rozrzewnieniem) zauważalne, a wręcz bijące po oczach jest jedno - na stanowiskach kierowniczych najwyższego szczebla nie ma ani jednej kobiety. Null. Zero. 

Z taką sytuacją nie mieliśmy do czynienia od dawna i trzeba przyznać, że w tych okolicznościach trudno się spodziewać, aby Polska była orędownikiem praw kobiet - nie bylibyśmy bowiem wiarygodni w tej roli.

Kolejny sprawca zbrodni z Mali w trybunale karnym

Międzynarodowy Trybunał Karny poinformował 3 dni temu, że udało się doprowadzić do Hagi kolejnego podejrzanego o popełnienie zbrodni w Mali. Abu Tourab, który odpowiadał jedynie za popełnienie zbrodni wojennych polegających na zniszczeniu obiektów chronionych został już skazany i odsiaduje wyrok 9 lat pozbawienia wolności (pisaliśmy o tym wielokrotnie,  tu o postępowaniu odszkodowawczym, zaś tu o skazaniu natomiast tu o postawieniu zarzutów). Zarzuty, które stawia się kolejnemu podejrzanemu wykraczają poza celowe niszczenie zabytków, stanowiące naruszenie art. 8 Statutu Rzymskiego. Tym razem Al Hassan Ag Abdoul Aziz Ag Mohamed Ag Mahmoud, którego dla ułatwienia zdecydowano się nazywać Al Hassan, jest podejrzewany o popełnienie zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości.

Życzenia świąteczne

Z okazji Wielkiej Nocy redakcja Przeglądu Prawa Międzynarodowego życzy wszystkim swoim Czytelnikom pięknych chwil.

Mamy nadzieję, że święta będą okazją do odzyskania spokoju i radości, która pozostanie z Państwem na długi czas.