piątek, 29 grudnia 2023

Ogłoszenia 29.12.2023 r.

1. Call for papers: 2024 Junior Scholars Conference (Ann Arbor, kwiecień 2024 r.)
W dniach 12-13 kwietnia 2024 r. na Wydziale Prawa Uniwersytetu Michigan odbędzie się 10th Annual Junior Scholars Conference pt. "Reimagining the Public-Private Divide". Zaproszenie skierowane jest zarówno do doktorantów, jaki i osób na stanowiskach post-doc.
Więcej informacji na temat problematyki konferencji można znaleźć tutaj.
Zgłoszenia należy przesyłać do 5 stycznia.
Organizatorzy w ograniczonym zakresie mogą pokryć koszty podróży i zakwaterowania.

2. Call for papers: L'histoire du droit de la mer, la mer dans l'histoire du droit (Tulon, maj/czerwiec 2024 r.)
W dniach 30 maja - 2 czerwca w Tulonie odbędzie się kolokwium pt. "L'histoire du droit de la mer, la mer dans l'histoire du droit".
Więcej informacji na temat problematyki konferencji można znaleźć tutaj.
Zgłoszenia (propozycja wystąpienia do 3500 znaków) należy przesyłać do 31 marca 2024 r.

poniedziałek, 25 grudnia 2023

Rezolucja Rady Bezpieczeństwa sprawie Gazy

 Kilka dni temu Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła rezolucję 2720 w sprawie kryzysu trwającego w Gazie. Dokument przyjęto 13 głosami za, przy wstrzymujących się od głosu USA i Rosji. W rezolucji żąda się między innymi natychmiastowego, bezpiecznego i niezakłóconego dostarczenia pomocy humanitarnej na masową skalę bezpośrednio do palestyńskiej ludności cywilnej w całej Strefie Gazy.

Więcej: tu.

niedziela, 24 grudnia 2023

Serdeczne życzenia dla naszych czytelników!!!

 


Na nadchodzące święta i Nowy Rok życzymy naszym  czytelnikom  spokoju, szczęścia, tolerancji, cierpliwości, miłości!!!


Redakcja Bloga PPM

piątek, 22 grudnia 2023

Ogłoszenia 22.12.2023 r.

1. Call for papers: Law, Technology and Humans
Redakcja czasopisma "Law, Technology and Humans" zaprasza do przesyłania zgłoszeń do numeru specjalnego pt. "Narratives, Frontier Technologies & the Law".
Teksty mogą dotyczyć m.in. następujących tematów:
• Technology governance and its narrative foundations
• The influence and impact of narratives on legal frameworks & legal discourse
• Technology law as a narrative and narratives as a means to regulate technology
• Media & Societal expectations shaping technological advancements
• Narratives in policy and law-making in the digital age
• Narratives as tools for social understanding and political change
• Futurism and Thought-Experimentation in Science Fiction and its implications
• Technology as a tool for oppression & narratives of technological singularity or apocalypse
• The humanisation versus dehumanisation narratives in technology law
• Bias, intersectionality, and diversity in the age of technological transformation
• Divergent international approaches to technological regulatory frameworks
• Law and technology from perspectives of the Global South
• Situating law and technology within global health crises, climate change, or geopolitical conflicts
Zgłoszenia należy przesyłać do 28 lutego 2024 r.
Planowana jest konferencja (w trybie hybrydowym), podczas której wybrani autorzy zaprezentują swoje badania.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

2. Call for papers: Austrian Review of International and European Law
Redakcja Austrian Review of International and European Law zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma (vol. 28).
Więcej informacji o tematyce tego numeru można znaleźć tutaj.
Zgłoszenia należy przesyłać do 28 lutego 2024 r.

3. Call for papers: Legal Aspects of Reform to the 1998 Belfast/Good Friday Agreement (kwiecień 2024 r.)
W dniu 10 kwietnia 2024 r. w trybie hybrydowym odbędą się warsztaty pt. "Legal Aspects of Reform to the 1998 Belfast/Good Friday Agreement".
Wystąpienia mogą dotyczyć m.in. następujących zagadnień:
• Political prerequisites for reform of the 1998 Agreement: who should be consulted and how?
• What changes to UK legislation and constitutional practice would be required to reform the Northern Ireland political institutions, and what impact might such reforms have on the UK’s territorial constitution more generally?
• In the Republic of Ireland, what constitutional issues might be raised by reform of the 1998 Agreement? Would a referendum on amendment be required?
• What are the implications of the international obligations created by the British-Irish Agreement for any future reform process? Does international law – e.g. international human rights law, the right of self-determination – impose any further requirements on the nature or process of reform?
• How might different processes of legal change be required to reform different aspects of the 1998 Agreement e.g. reform of the Strand One, Two or Three institutions, or changes to the ‘Rights, Safeguards and Equality of Opportunity’ provisions.
• How, if at all, does the additional layer of legal regulation created by the EU-UK Withdrawal Agreement impact future reform of the 1998 Agreement?
• Although the workshop will focus on Northern Ireland, relevant comparative approaches, for example drawing on experiences of implementation and change to consociational peace settlements elsewhere, are also welcome.
Zgłoszenia (abstrakt proponowanego wystąpienia do 500 słów wraz z CV) należy przesyłać do 28 stycznia 2024 r.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

czwartek, 21 grudnia 2023

Wyrok TSUE w sprawie C-718/21- skład orzekający Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem

Dzisiejszy wyrok Trybunału Sprawiedliwości nie pozostawia złudzeń: skład orzekający Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym uprzednio na mocy ustawy. Trybunał Sprawiedliwości wskazał, że z uwagi na całokształt okoliczności związanych z powołaniem sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych polskiego Sądu Najwyższego, skład orzekający tej izby nie jest „sądem” w rozumieniu prawa Unii. W konsekwencji Trybunał nie bada co do istoty pytań prejudycjalnych przedstawionych przez ten organ.

TS powołał się w tej sprawie na wcześniejszy Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 8 listopada 2021 r. w sprawie Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce, w którym także badano legalność dwóch składów orzekających Izby Kontroli Nadzwyczajnej i w rezultacie stwierdzono, że nie stanowią one sądu ustanowionego ustawą i nie są niezawisłe.

Więcej informacji w oficjalnym komunikacie  na stronie https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2023-12/cp230206pl.pdf

Wyrok Trybunału znajduje się tu: https://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?docid=280769&mode=req&pageIndex=1&dir=&occ=first&part=1&text=&doclang=PL&cid=7957608


wtorek, 19 grudnia 2023

Dominic Ongwen będzie odbywał swoją karę w Norwegii

 Dominic Ongwen, o którym pisaliśmy już kilkakrotnie, ostatnio tu wskazując, że Izba odwoławcza MTK potwierdziła zasądzony wobec niego przez Izbę procesową wyrok 25 lat pozbawienia wolności, zostanie przetransportowany do Norwegii, gdzie będzie odbywał karę.

Ongwen skazany za kilkadziesiąt zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w północnej Ugandzie w latach 2002-2005 obejmujących przestępstwa seksualne, tortury czy wcielanie dzieci do sił zbrojnych, jest tzw. byłym dzieckiem żołnierzem. Porwany z rodzinnej wioski, kiedy był 9 letnim chłopcem, został przysposobiony do bycia żołnierzem, walki, obchodzenia z bronią, a potem sam został zbrodniarzem porywającym dzieci i stosującym przemoc. 

Decyzji Prezydium Trybunału na miejsce wykonania kary przez Ongwena wskazano Norwegię. 

Postępowanie dotyczące odszkodowań dla ofiar zbrodni jest w  toku. 

piątek, 15 grudnia 2023

Ogłoszenia 15.12.2023 r.

1. Call for papers: Netherlands Yearbook of International Law
Redakcja Netherlands Yearbook of International Law zaprasza do przesyłania zgłoszeń do kolejnego numeru czasopisma (vol. 54), którego tematem przewodnim będzie "General Principles of International Law: More Than a Gap Filler?".
Teksty mogą odpowiadać m.in. na następujące pytania:
• What is the nature of general principles and how can we discern a typology of general principles, e.g., those stemming from domestic legal systems and/or those deriving from the international legal system itself?
• What is(are) the role(s) played by general principles? Are they gap-filling, guidelines for interpretation, etc.?
• What are the methods of their identification? E.g., which and how many legal families need to be considered to make a substantiated claim that something represents a general principle?
• How are general principles interpreted and applied?
• How is the potential evolution of a general principle accounted for and determined both in theory and practice? 
• How do general principles distinguish themselves from other sources of international law, e.g., how does one distinguish between general principles stemming from the international legal system and customary international law?
• How do general principles interact with each other and with rules stemming from other sources of international law?
• What are the implications of using the term ‘principles’ to refer to something that may or may not fall within what is classically understood as a general principle, e.g., principle of good faith, principle of sustainable development, principle of equity, principle of effectiveness, etc.?
Osoby zainteresowane publikacją powinny przesłać abstrakt proponowanego artykułu (do 400 słów) do 14 stycznia 2024 r.
Więcej informacji można znaleźć tutaj.

czwartek, 14 grudnia 2023

Sprawa Gazy a ONZ

 Pierwsza próba (16 października 2023) podjęcia rezolucji w Radzie Bezpieczeństwa ONZ w sprawie zawieszenia broni w konflikcie, który eskalował po 7 października wyszła od Rosji, jednak nie otrzymała ona poparcia. Oficjalnie wynikało to z braku potępienia Hamasu jako grupy ekstremistycznej. Drugą próbę (18 października) przyjęcia rezolucji Rady Bezpieczeństwa podjęła Brazylia, jednak i ta zakończyła się fiaskiem (12 państw było za, Stany Zjednoczone przeciw, Wielka Brytania i Rosja wstrzymały się od głosu). 

Oficjalnie, Rosja wstrzymała się od głosu ze względu na wcześniejsze odrzucenie jej  poprawki, która "wzywała do natychmiastowego, trwałego i pełnego zawieszenia broni oraz zaprzestania ataków na ludność cywilną". Wstrzymanie się od głosu ze strony Wielkiej Brytanii wynikało z tego, że rezolucja nie odnosiła się do prawa do samoobrony Izraela i nie podkreślała, że Hamas używa ludności cywilnej jako żywych tarcz. Stany Zjednoczone z kolei uzasadniły swój sprzeciw brakiem włączenia prawa Izraela do samoobrony zgodnie z art. 51 Karty Narodów Zjednoczonych (KNZ). Warto zauważyć, że przy tym nie zaproponowały one takiej poprawki.

W świetle powyższego, należy zgodzić się ze słowami Ambasadora Brazylii, który podkreślił, że w obliczu kryzysu z jakim mamy do czynienia, milczenie i bezczynność Rady Bezpieczeństwa znów odniosły zwycięstwo.


W obliczu zablokowania działań w Radzie Bezpieczeństwa, grupa państw złożyła wniosek o zwołanie dziesiątej nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ na podstawie rezolucji „Uniting for Peace” z 1950 roku. Ostatni raz taka sesja została zwołana po agresji Rosji na Ukrainę w 2022 roku. 

Podczas nadzwyczajnej sesji, która rozpoczęła się 26 października, Zgromadzenie Ogólne przyjęło rezolucję wzywającą do natychmiastowego i pełnego przestrzegania zobowiązań wynikających z międzynarodowego prawa humanitarnego oraz prawa ochrony praw człowieka, szczególnie podkreślając ochronę ludności cywilnej oraz bezwarunkowe uwolnienie zakładników. Jednocześnie odrzucono poprawkę zgłoszoną przez Kanadę, która domagała się potępienia ataków terrorystycznych Hamasu na Izrael z dnia 7 października.  

Kolejne spotkanie nadzwyczajnej sesji rozpoczęło się w grudniu, jednak zostało wstrzymane, gdyż Sekretarz Generalny ONZ skorzystał z prerogatywy zawartej w art. 99 Karty Narodów Zjednoczonych. W dniu 6 grudnia zwrócił uwagę Radzie Bezpieczeństwa listem dotyczącym sytuacji w Gazie, jako sprawy, która może zagrażać utrzymaniu międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. 

Podczas spotkania Rady Bezpieczeństwa w piątek, 8 grudnia, odrzucono rezolucję zaproponowaną przez Zjednoczone Emiraty Arabskie (i sponsorowaną przez 97 państw członkowskich), która wzywała do zawieszenia broni (trzecia próba). 13 państw poparło rezolucję, Stany Zjednoczone głosowały przeciwko, natomiast Wielka Brytania wstrzymała się od głosu.

Wobec dalszej bezczynności Rady Bezpieczeństwa, w dniu 12 grudnia Zgromadzenie Ogólne przyjęło rezolucję, w której:

  1. żąda natychmiastowego humanitarnego zawieszenia broni;
  2. ponawia swoje żądanie, aby wszystkie strony przestrzegały swoich zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego, w tym międzynarodowego prawa humanitarnego, zwłaszcza w odniesieniu do ochrony ludności cywilnej;
  3. żąda natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich zakładników, a także zapewnienia dostępu pomocy humanitarnej;
  4. postanawia tymczasowo odroczyć dziesiątą nadzwyczajną sesję i upoważnić Przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego podczas jego ostatniej sesji do wznowienia jego posiedzenia na wniosek państw członkowskich.

Za głosowały 153 państwa, w tym Polska (osiągnięto wymóg 2/3 obecnych i głosujących), przeciw było 10 państw (USA, Izrael, Austria, Czechy, Gwatemala, Liberia, Mikronezja, Nauru, Papua Nowa Gwinea i Paragwaj), wstrzymały się 23 państwa (m.in. Wielka Brytania, Niemcy, Węgry, Włochy, Argentyna, Malawi, Holandia, Ukraina, Sudan Południowy i Urugwaj).


Oczywiście, rezolucje Zgromadzenia Ogólnego nie posiadają mocy prawnie wiążącej, jednakże zwłaszcza te, które są przyjmowane na sesjach nadzwyczajnych, niosą ze sobą znaczny ładunek polityczny i symboliczny.

Narastający kryzys humanitarny w Gazie został określony przez Francescę Albanese, Specjalną Sprawozdawczynię ONZ ds. okupowanych terytoriów palestyńskich jako największy w historii regionu przypadek czystek etnicznych. Dodatkowo, sytuację związaną z tym kryzysem zespół specjalnych sprawozdawców Rady Praw Człowieka ONZ  oraz naukowcy już w październiku 2023 r. określili jako prowadzącą do ludobójstwa.   

Warto zauważyć głosy, takie jak ten wyrażony przez Fatimę Mehmood, podkreślające, że obowiązek zapobiegania ludobójstwu stanowi zobowiązanie erga omnes, a jego realizacja poprzez zwrócenie się do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości o zastosowanie środków tymczasowych, została skutecznie potwierdzona w sprawie Gambia przeciwko Mjanmie.


środa, 13 grudnia 2023

Guest post: Komentarz do wyroku Przybyszewska i in. p. Polsce

 

Wyrok w sprawie Przybyszewska i in. p. Polsce trudno uznać za przełomowy z perspektywy europejskiej. Nie modyfikuje on standardu, którego kształtowanie zaczęło się w pierwszej dekadzie naszego stulecia w brytyjskich sprawach Courten (2008 r., decyzja o niedopuszczalności) i M.W. (2009, również decyzja o niedopuszczalności), a następnie zdynamizowało się w wyrokach Schalk i Kopf v. Austrii (2010), Vallianatos i in. v. Grecji (2013), Oliari i in. v. Włochom (2015), Orlandi i in. v. Włochom (2017). Standard ten uległ ostatecznemu wykształceniu w styczniu 2023 r. w sprawie Fedotova i in. v. Rosji, a orzeczenia po nim następujące, czyli Buhucenau i in. v. Rumunii oraz Maymulakhin i Markiv v. Ukrainie, jak również komentowany tu polski wyrok, to orzeczenia oparte na tym standardzie i go potwierdzające.

Aktualny standard wykładni art. 8 EKPC w zakresie zaprezentowanym we wskazanych orzeczeniach jest więc taki, że państwo ma obowiązek zapewnienia formalizacji (czy instytucjonalizacji) związków osób tej samej płci, przy czym ma to uczynić w sposób przez siebie obrany, ale adekwatny i zgodny z założeniem, że Konwencja chroni prawa i wolności podstawowe w sposób praktyczny i efektywny, a nie iluzoryczny i teoretyczny.

Przyszły kierunek rozwoju tego standardu jest dosyć czytelnie sygnalizowany przez Trybunał w pozornych niedopowiedzeniach zawartych w orzeczeniach. Wydaje się, że możemy się spodziewać doprecyzowania oczekiwań Trybunału, co do adekwatności krajowych regulacji „formalizacyjnych”, a także stopniowego uznania, że art. 12 Konwencji (sam albo w połączeniu z art. 14) obliguje do zapewnienia równości małżeńskiej. Europejski trend w tym kierunku wyraźnie się umacnia.

Wykonanie przez Polskę wyroku na poziomie środków generalnych nie wzbudza wątpliwości prawnych, bo wbrew usilnie lansowanemu poglądowi, żaden przepis Konstytucji RP, w tym zwłaszcza jej art. 18, nie stanowi przeszkody do wprowadzenia możliwości formalizacji związków osób tej samej płci. Przeciwnie, przepis ten, odczytywany łącznie z art. 1 (Rzeczpospolita jako dobro wspólne wszystkich obywateli), art. 30 (ochrona godności jako prawa podstawowego) i art. 47 (prawo podstawowe do ochrony życia prywatnego i rodzinnego), skutkuje wręcz konstytucyjnym obowiązkiem zapewnienia możliwości ich formalizacji. Zmieniona sytuacja polityczna daje nadzieję na wykonanie wyroku w sprawie Przybyszewska i in. v. Polsce, zwłaszcza że nowa większość parlamentarna jasno deklarowała, że będzie przestrzegać naszych zobowiązań międzynarodowych, w tym również wykonywać bez zastrzeżeń wyroki ETPC i TSUE. Niezależnie więc od pokutującego gdzieniegdzie poglądu o tym, jakoby prawa człowieka miały stanowić cyt. „światopogląd”, można przypuszczać, że rządząca większość po prostu zapewni wykonanie zobowiązania wynikającego z art. 46 EKPC.

Wyrok nie był więc szczególnym zaskoczeniem, ale dosyć interesujące są uwagi ETPC zawarte w pkt 52-53 wyroku, dotyczące podniesionego przez rząd zarzutu niedopuszczalności, która miałaby wynikać z niewyczerpania krajowych (efektywnych) środków zaskarżenia, a bardziej szczegółowo z tego, że TK dotąd nie rozpoznał skarg konstytucyjnych wniesionych przez 8 spośród 10 skarżących. Wśród powodów, dla których zarzut ten nie został podzielony, Trybunał wskazał m.in. „ogólny kontekst, w którym działał TK od końca 2015 r.”. To stanowisko ETPC stanowi niemal powtórzenie jego tez z wyroku Advance Pharma sp. z o.o. v. Polsce (2022), dotyczącego naruszenia prawa do sądu ustanowionego ustawą poprzez udział w orzekaniu „sędziów” Izby Cywilnej SN powołanych z udziałem tzw. neo-KRS, ale to powtórzenie jest o tyle cenne, że świadczy o petryfikacji podejścia ETPC aktualizującego spostrzeżenia poczynione w sprawie Szott-Medyńska i in. v. Polsce (2003). Mówiąc prosto, wydaje się, że Trybunał jest skłonny – raczej tylko ad casum, niestety -  uznawać skargę do polskiego „Trybunału Konstytucyjnego” (cudzysłów zamierzony) za środek nie spełniający wymogów effective remedy, czyli taki, z którego nieskorzystanie nie tamuje skargi strasburskiej.

Na zakończenie czuję się jeszcze w obowiązku wspomnieć, że wniesienie skarg, które doprowadziły do wydania wyroku w sprawie Przybyszewska i in. v. Polsce, nastąpiło w ramach litygacji strategicznej, w którą zaangażowali się wspaniali ludzie jako skarżący, a także organizacje pozarządowe jako „obsługa prawna”. Ja też miałem zaszczyt wziąć w tej sprawie udział jako pełnomocnik i to jeden z powodów, dla których ten wyrok odbieram jako ważny dla mnie osobiście. Łyżka dziegciu w tej beczce miodu jest zaś taka, że niestety nie udało nam się zapewnić ochrony podstawowych praw kilku milionów naszych obywateli bez angażowania sądu międzynarodowego, zgodnie z konwencyjną zasadą subsydiarności. Mam nadzieję, że w innych sprawach dotyczących praw i wolności podstawowych (np. w kwestii haniebnych pushbacków) krajowe mechanizmy zadziałają sprawniej i unikniemy wstydu, takiego jak wynikający z przynależności Polski do 5 ostatnich państw UE, które nie zapewniają możliwości formalizacji związków jednopłciowych. Warto pamiętać, że w rodzinach opartych na związkach jednopłciowych wychowuje się ok. 50 tysięcy polskich dzieci. Wyzwolenie ich od strachu przed trafieniem do pieczy zastępczej w przypadku śmierci rodzica biologicznego, to potężne moralne zobowiązanie nowego rządu RP. Nie ma nic ważniejszego, niż dobrostan dzieci.

r.pr. dr hab. Marcin Górski, prof. UŁ

12 grudnia 2023 r.

wtorek, 12 grudnia 2023

Związki osób tej samej płci: przełomowy wyrok ETPCz w sprawie Polski

 

12 grudnia br. Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPCz) wydał wyrok w sprawie Przybyszewska i inni p. Polsce. Jest to długo oczekiwane rozstrzygnięcie, które potwierdza że na Polsce ciąży obowiązek zapewnienia ram prawnych i ochrony prawnej dla związków osób tej samej płci (szerzej nt. dorobku międzynarodowego w tej materii – zobacz na naszym blogu tu).

Skarga została wniesiona przez pięć par jednopłciowych żyjących w stabilnych związkach. Zdaniem skarżących brak jakiejkolwiek formy uznania przez prawo polskie związków jednopłciowych naruszał ich prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego zawarte w art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz), a także stanowił przejaw dyskryminacji ze względu na orientację seksualną (art. 14 w powiązaniu z art. 8 EKPCz). 

Treść wyroku nie zawiera niespodzianek i stanowi kontynuację linii orzeczniczej ETPCz potwierdzonej w tym roku przez Wielką Izbę w wyroku Fedotova i inni p. Rosji. ETPCz zauważył, że „ochrona rodziny w tradycyjnym rozumieniu jest co do zasady uzasadnioną przyczyną, która może uzasadniać odmienne traktowanie ze względu na orientację seksualną (…). Cel ten jest jednak raczej abstrakcyjny i do jego realizacji można zastosować szeroką gamę konkretnych środków. Co więcej, pojęcie rodziny z konieczności ewoluuje, jak pokazują zmiany, jakim ono przeszło od czasu przyjęcia Konwencji (…). Trybunał orzekł już, że nie ma podstaw do uznania, że przyznanie prawnego uznania i ochrony parom tej samej płci pozostającym w stabilnym i zaangażowanym związku mogłoby samo w sobie zaszkodzić rodzinom utworzonym w tradycyjny sposób lub zagrozić ich przyszłości lub integralności. W istocie uznanie par osób tej samej płci w żaden sposób nie uniemożliwia parom odmiennej płci zawarcia małżeństwa lub założenia rodziny odpowiadającej ich koncepcji tego pojęcia. Mówiąc szerzej, zabezpieczenie praw par tej samej płci nie oznacza samo w sobie osłabienia praw przysługujących innym osobom lub innym parom (…). Argumenty te nie mogą zatem uzasadniać braku jakiejkolwiek formy prawnego uznania i ochrony par osób tej samej płci w niniejszej sprawie” (Przybyszewska i inni p. Polsce, par. 120).

Zdaniem ETPCz państwa-strony dysponują szerokim marginesem uznania co do wyboru formy prawnej dla uregulowania związków tej samej płci, a EKPCz w żaden sposób nie nakłada obowiązku by forma ta miała charakter małżeństwa. Obowiązkiem państwa jest natomiast zagwarantowanie parom tej samej płci odpowiedniej ochrony prawnej, tj. takiej która zapewnia praktyczną i skuteczną realizację praw zawartych w Konwencji. W tym kontekście ETPCz odesłał do swojego dorobku orzeczniczego odnoszącego się zarówno do materialnych (alimenty, podatki, dziedziczenie) jak i moralnych aspektów (prawa i obowiązki w zakresie wzajemnej pomocy), które są integralną częścią życia każdej pary, w tym tworzonej przez osoby tej samej płci.

 Podobnie jak w sprawie Fedotova i inni p. Rosji, ETPCz uznał, że z uwagi na stwierdzenie naruszenia art. 8 EKPCz, nie ma potrzeby rozpatrywania jego naruszenia w powiązaniu z art. 14 EKPCz, co może budzić pewien niedosyt z uwagi na ewidentnie dyskryminacyjny kontekst sprawy. Wydaje się natomiast, że kwestia ta została wystarczająco uwypuklona w wyroku, w którym Trybunał, przypomniał na kanwie swojego wcześniejszego orzecznictwa że „zgodnie z Artykułem 14 Konwencji, tradycje, stereotypy i postawy społeczne panujące w danym kraju nie mogą same w sobie być uważane za wystarczające uzasadnienie odmiennego traktowania ze względu na orientację seksualną (…), [a] rzekomo negatywne, a nawet wrogie podejście heteroseksualnej większości nie może być sprzeczne z interesem skarżących, jakim jest odpowiednie uznanie i ochrona ich związków przez prawo” (par. 118).

Sprawa została rozstrzygnięta proporcją sześciu głosów do jednego. Zdanie odrębne zgłosił sędzia Wojtyczek.

 Podsumowując: choć wydanie wyroku tej treści w sprawie Polski było jedynie kwestią czasu, fakt że zbiegł się on ze zmianą rządu niewątpliwie dodaje mu rangi symbolicznej. Uregulowanie związków osób tej samej płci to jedna z najbardziej oczekiwanych zmian społecznych, a wyrok ETPCz stanowi dodatkowy bodziec i presję by ustawa o związkach partnerskich została uchwalona jak najszybciej. Warto przypomnieć, że właśnie minęło 20 lat od pierwszej próby uchwalenia takiej regulacji (tzw. projekt prof. Marii Szyszkowskiej), a zaniedbania w tej materii obciążają wszystkie kolejne rządy.