Transgraniczna ochrona prywatności w Chmurze obliczeniowej. USA vs. Microsoft

Unijna Komisarz Viviane Reding wsparła stanowisko Microsoftu w sporze z amerykańską administracją, stwierdzając że żądanie wydania tysięcy wiadomości e-mail na podstawie amerykańskiego nakazu przeszukania może stanowić naruszenie prawnomiędzynarodowych norm ochrony prywatności (FT, EU slams US over Microsoft privacy case). Zdaniem Komisarz żądanie tego rodzaju powinno zostać wystosowane za pośrednictwem oficjalnych kanałów wykonywania orzeczeń sądowych, a jego realizacja może zagrozić ochronie praw człowieka w UE.

Sprawa dotyczy sporu sądowego między Microsoftem, który odwołał się od wydanego w grudniu ubiegłego roku nakazu (Warrant to search) przekazania danych klientów z zagranicznych centrów danych (Washington Post, Microsoft fights U.S. search warrant for customer e-mails held in overseas server). Microsoft korzysta obecnie z ok 100 centrów danych w 40 państwach. Wynik sporu będzie mieć istotne znaczenie dla całego przemysłu świadczącego usługi w Chmurze obliczeniowej (Wikipedia, Chmura obliczeniowa). 

Rewizja bazylejskich wytycznych dla kolegiów nadzorczych

Komitet Bazylejski (BCBS) opublikował właśnie znowelizowaną wersję Zasad dla efektywnych kolegiów nadzorczych. Oryginalny dokument przyjęto w 2010 roku wraz z dobrymi praktykami funkcjonowania tego rodzaju instytucji. Stanowią one zbiór wniosków z funkcjonowania nadzoru państw goszczących i macierzystych, oraz banków prowadzących działalność międzynarodową.

Dokument adresowany do kolegiów nadzorczych uzupełnia wytyczne bazylejskie w zakresie transgranicznej współpracy i przepływu informacji.

Wśród najważniejszych zmian można znalazły się:

• uwzględnienie zależności między funkcjonowaniem kolegiów a zasadami obiegu informacji istotnych z punktu widzenia nadzoru makroostrożnościowego,
• wyraźne zróżnicowanie między kolegiami nadzorczymi a grupami zarządzania kryzysowego (CMG) dla banków o znaczeniu systemowym, oraz kwestie koordynacji między oboma rodzajami struktur.

Sprawa Minnotte i Lewis p. Polsce.

Jako że z wielkim zainteresowaniem spotkał się post dotyczący wygranego przez Polskę postępowania przed trybunałem ICSID przeciwko inwestorom Laboratorium Frakcjonowania Osocza, poniżej prezentujemy jego najważniejsze fragmenty.

I.                Przebieg postępowania

Wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego we wrześniu 2010 wnieśli David Minnotte, Robert Lewis i LFO (LFO następnie wycofało wniosek). W styczniu i lutym 2011 dokonano wyboru zespołu orzekającego, dzięki czemu 25 lutego trybunał został ukonstytuowany. Pierwsza posiedzenie odbyło się w kwietniu 2011. Ze względu na obawy powodów przed aresztowaniem na miejsce rozprawy wyznaczono Istambuł.

II.              Stan faktyczny

1.     Kontekst sporu

W momencie wywiązania się sporu w Polsce nie istniał zakład zdolny do zaspokojenia krajowego zapotrzebowania na produkty pochodne osocza krwi na poziomie zapewniającym samowystarczalność państwa. Celem zapewnienia stabilności dostaw w 1994 r. rozpoczęto przygotowaniu do budowy krajowego ośrodka frakcjonowania. Mimo że ofertę realizacji projektu przedstawiły dwie zagraniczne spółki dysponujące wystarczającym zasobami technologicznymi i finansowymi, ostatecznie wybrano należący do Zygmunta Nizioła NEDEPOL, nieposiadający doświadczenia ani technologii, a powołujący się na możliwość uzupełnienie niezbędnych środków na potrzeby inwestycji dzięki linii kredytowej Kredyt-Banku.

Liczba obiektów Światowego Dziedzictwa UNESCO przekroczyła tysiąc

 Krajobraz kulturowy południowej Jerozolimy. Fot. Wisam Oweineh, źródło: http://whc.unesco.org/en/list/1487/gallery.

Podczas zakończonej w środę, 25 czerwca 2014 r., 38. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w Dosze (Katar) podjęto decyzję o wpisie 26 nowych obiektów do tego prestiżowego rejestru: 21 obiektów Dziedzictwa Kulturalnego (K), 4 Przyrodniczego (P) oraz jeden obiekt mieszany (K,P). Przekroczono tym samym symboliczną barierę tysięcznego wpisu (1007).

Rada Praw Człowieka ONZ zezwala na rozpoczęcie negocjacji traktatu dotyczącego praw człowieka i biznesu.

26 czerwca br., Rada Praw Człowieka ONZ, podczas swojej 26 sesji, przyjęła rezolucję dot. "wypracowania wiążącego prawnie międzynarodowego instrumentu dotyczącego korporacji międzynarodowych i innych przedsiębiorstw w odniesieniu do praw człowieka" ("elaboration of an international legally binding instrument on transnational corporations and other business entreprises with respect to human rights"), przedłożoną pod głosowanie przez Ekwador i Afrykę Południową, i współsponsorowaną przez Boliwię, Kubę i Wenezuelę. Na mocy rezolucji powołana zostanie specjalna otwarta, międzyrządowa grupa robocza posiadająca mandat do wypracowania międzynarodowego wiążącego prawnie instrumentu dot. korporacji międzynarodowych oraz innych przedsiębiorstw w odniesieniu do praw człowieka ("an open-ended intergovernmental working group with the mandate to elaborate an international legally binding instrument on Transnational Corporations and Other Business Enterprises with respect to human rights"). Tekst rezolucji jest dostępny tutaj. 

Za przyjęciem rezolucji głosowało 20 państw (Algieria, Benin, Burkina Faso, Chiny, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kuba, Etiopia, Indie, Indonezja, Kazachstan, Kenia, Maroko, Namibia, Pakistan, Filipiny, Rosja, Afryka Południowa, Wenezuela, Wietnam), przeciw - 14 (Austria, Czechy, Estonia, Francja, Niemcy, Irlandia, Włochy, Japonia, Czarnogóra, Korea Południowa, Rumunia, Macedonia, Wielka Brytania, USA) a 13 państw wstrzymało się od głosu (Argentyna, Botswana, Brazylia, Chile, Costa Rica, Gabon, Kuwejt, Malediwy, Meksyk, Peru, Arabia Saudyjska, Sierra Leone, UAE).

Austria bliżej Southstream i dalej od UE

W kontekście działań UE dotyczących sytuacji na Ukrainie i zaangażowania Rosji w tym kraju dziwić może postawa Austrii. 24 czerwca Władimir Putin gościł w Wiedniu, gdzie spotkał się z kanclerzem Austrii Wernerem Faymannem oraz prezydentem Austrii Heinzem Fischerem. Podczas wizyty Putin uczestniczył w posiedzeniu Izby Handlowej Austrii oraz uczestniczył w rozmowach o charakterze gospodarczym. Putin skrytykował działania USA, oskarżając je o próbę torpedowania projektu Southstream w związku z planami wejścia USA jako dostawcy na europejski rynek gazu. Prezydent Austrii skrytykował sankcje UE twierdząc, że są one niekorzystne dla kogokolwiek, oraz silnie poparł ideę budowy Southstream. Kanclerz Fazmann z kolei chwalił wysiłki Rosji na rzecz (sic!) ustabilizowania sytuacji na Ukrainie. Jak donosi agencja Reuters przewodniczący Austriackiej Izby Handlowej Christoph Leitl wspomniał nawet o roszczeniach terytorialnych Austrii wobec Ukrainy w związku z terenami utraconymi w czasie I Wojny Światowej. W trakcie wizyty prezes OMV (austriackiego przedsiębiorstwa z branży energetycznej) oraz prezes Gazpromu podpisali umowę o utworzeniu South Stream Austria - spółki celowej dla budowy austriackiego fragmentu rurociągu Southstream. 

Postawę rządu Austrii skrytykował podczas spotkania ministrów spraw zagranicznych UE minister spraw zagranicznych Szwecji Carl Bildt. Skrytykował on sam fakt zaproszenia Putina do Wiednia oraz zauważył, że celem Rosji jest rozbicie jedności Unii Europejskiej, "co Rosja zawsze czyniła, gdy czuje się zepchnięta do narożnika". 

Więcej informacji tutaj

Lew posiedzi...

Wczoraj, 25 czerwca, obrona Germaina Katangi alias Simba (o którym pisaliśmy kilkakrotnie tu oraz tu) a także biuro prokuratora zawiadomiły, że zaprzestają odwoływania od wyroku wydanego przez trybunał 7 marca 2014 roku. Tym samym wyrok staje się ostateczny.

Komitet Bazylejski: identyfikacja i nadzór nad słabymi bankami

Komitet Bazylejski opublikował Wytyczne dla nadzorców w zakresie identyfikacji i rozwiązywania problemów słabych banków. Po zakończeniu konsultacji, znowelizowane zasady zastąpią dokument przyjęty przez BCBS w 2002 roku.

Najistotniejsze proponowane zmiany obejmują (BCBS, Supervisory guidelines for identifying and dealing with weak banks - consultative report):

• zwrócenie uwagi na doniosłość wczesnej interwencji nadzorcy, oraz wykorzystywanie instrumentarium restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji,
• rozwijanie wytycznych celem poprawy praktyk nadzorczych, m.in. w zakresie uwzględnienia ocen makroostrożnościowych, stress-testów i ocen modeli biznesowych, a także uznanie doniosłości governance korporacyjnego,
• zwrócenie uwagi na zagrożenia spadku płynności finansowej, nadmiernej koncentracji, wadliwego zarządzania ryzykiem i struktur wynagrodzeń.

Uwagi do dokumentu można zgłaszać tu do 19 września.

Rada UE przeciwko uchylaniu się spółek od opodatkowania (i Patent Box'om). Przełom w relacjach ze Szwajcarią

Rada UE zatwierdziła nowelizację unijnych zasad podatkowych w zakresie przeciwdziałania podwójnemu nie-opodatkowaniu grup kapitałowych, wykorzystujących na potrzeby przepływów finansowych wewnątrz grupy tzw. pożyczki hybrydowe (Council, Council agrees to close tax loophole for corporate groups). Tym samym dochodzi do częściowej zmiany celu Dyrektywy przyjętej dla unikania podwójnego opodatkowania grup kapitałowych. Jedynym państwem, które konsekwentnie sprzeciwiało się nowelizacji była Malta (Le Monde, L'UE adopte une mesure contre l'évasion fiscale des entreprise).

Wstępne dochodzenie w sprawie sytuacji w Korei Południowej bez ciągu dalszego...

Fatou Bensouda, prokurator MTK, prowadzi wstępne postępowania dotyczące sytuacji w Afganistanie, Republice Środkowej Afryki, Kolumbii, Hondurasie, Iraku, Gruzji, Gwinei, Nigerii oraz na Komorach i Ukrainie. 

Dochodzenia Prokurator dotyczyły także sytuacji Korei Południowej, jednak w wydanym wczoraj raporcie (tu) stwierdzono, że brak racjonalnych podstaw do uznania, że oceniane przez MTK incydenty stanowią zbrodnie objęte jurysdykcją trybunału.

Pierwsze Zgromadzenie Środowiskowe Narodów Zjednoczonych

Dzisiaj w Nairobi rozpoczęło się pierwsze w historii Zgromadzenie Środowiskowe NZ (United Nations Environmental Assembly - UNEA). Jak już pisaliśmy, UNEA zostało powołane przez Zgromadzenie Ogólne NZ  w ramach realizacji postanowień szczytu w Rio de Janeiro w 2012 r. Ma być etapem instytucjonalizacji międzynarodowej ochrony środowiska. UNEA zastąpiło dotychczasową Radę Zarządzającą UNEP. Podstawowa zmiana polega na tym, że wezmą w nim udział przedstawiciele wszystkich państw biorących udział w pracach UNEP, czyli wszystkich państw członkowskich ONZ. UNEP szacuje, że w spotkaniu weźmie udział 1200 uczestników ze 162 państw, w tym ok. 90 ministrów środowiska.

Hiszpania przedłuży immunitet absolutny Juna Carlosa

W związku z abdykacją 76 letniego Juana Carlosa i objęciem tronu przez jego syna Filipa VI uwagę światowej opinii publicznej zwróciły przede wszystkim masowe protesty uliczne domagających się zniesienia monarchii Hiszpanów (Al Jazeera, Spain protests call for vote on monarchy; WSJ, Abdication of King Juan Carlos Leads to Debate on Spanish Monarchy), którzy dali tym samym wyraz narastającemu zmęczeniu kolejnymi skandalami finansowymi i obyczajowymi z życia rodziny królewskiej.

Źródło: Reuters.

Skandale - jak choćby niesławne afrykańskie safari króla w apogeum hiszpańskiego kryzysu finansowego - wielokrotnie miały swój wymiar sądowy m.in. w przypadku postępowania w sprawie prania pieniędzy i malwersacji finansowych przez męża najmłodszej córki Juana Carlosa, Cristiny (Al Jazeera, Spanish court subpoenas king's daughter).

Decyzja o odrzuceniu skargi przez polski KPK OECD

Kontynuując wątek Wytycznych OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych, warto odnotować pierwszą po długiej przerwie próbę skorzystania z mechanizmu skargowego zgodnie z w/w Wytycznymi OECD w Polsce. 

Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie internetowej PAIiIZ, w którego strukturze jest osadzony polski KPK OECD (ulokowanie i struktura KPK OECD w Polsce to temat na osobny wpis), w dniu 4 lutego 2014 r. do KPK OECD wpłynęło zawiadomienie o naruszeniu Wytycznych OECD, a konkretnie, o możliwości złamania zasady określonej w rozdz. II pkt A 9. Wytycznych, w myśl której przedsiębiorstwa powinny powstrzymać się od: „podejmowania działań dyskryminacyjnych lub dyscyplinarnych skierowanych przeciwko pracownikom, którzy bona fide zgłaszają zarządowi lub, tam gdzie jest to właściwe – odpowiednim władzom przypadki zachowań sprzecznych z prawem, Wytycznymi, czy polityką przedsiębiorstwa”.

W tym wypadku zarzut dotyczył zwolnienia pracownika w efekcie zadawania pytań o zgodność z prawem przeprowadzenia sprzedaży majątku przez jedną ze spółek należących do grupy kapitałowej. 

Skarga Rosji na amerykańskie sankcje coraz bliżej

Jak informowaliśmy jakiś czas temu, Rosja zastanawiała się nad wniesieniem skargi w WTO przeciwko Stanom Zjednoczonym w sprawie amerykańskich sankcji gospodarczych związanych z zaangażowaniem Rosji w konflikt na Ukrainie. Wydaje się, że sprawa będzie miała swój ciąg dalszy. Premier Rosji Miedwiediew oświadczył w trakcie właśnie zakończonego IV Międzynarodowego Forum Prawnego, że jego kraj zdecydował się na podjęcie formalnych kroków prawnych na forum WTO. Premier Rosji nie sprecyzował, czy takie same kroki zostaną podjęte w przyszłości również przeciwko Unii Europejskiej, która także wprowadziła sankcje (i planuje kolejne). Na razie wydaje się to być mało prawdopodobne, gdyż sankcje UE, w porównaniu do amerykańskich, mają charakter bardzo ograniczony.

Kolejne epizody światowej batalii o prawa związków homoseksualnych

Luksemburg/Malta

Do grona państw, które formalnie uznały równouprawnienie par homoseksualnych (zobacz nasze posty m.in. dotyczące Francji, USA, czy Wielkiej Brytanii), dołączył Luksemburg. Na mocy "największej reformy od czasu ustanowienia związków partnerskich w 1804 r." tamtejszy parlament poparł ustawę m.in. sankcjonującej małżeństwa między osobami tej samej płci oraz ich prawo do adopcji (Chambre des Deputes, Feu vert pour le mariage homosexuel au Luxembourg). Nowa ustawa może wejść w życie w roku 2015.

Prace nad ustawą, wzorowaną na prawie belgijskim, trwały od 2010 roku, natomiast rozwiązania w przedmiocie adopcji przyjęto dopiero po pozytywnej opinii Conseil d'Etat z 2013. Stanowiło to zarazem realizację obietnic wyborczych Xaviera Bettela - pierwszego Premiera który podał do publicznej wiadomości swoją orientację homoseksualną (BBC, Luxembourg profile. Leaders).

W kwietniu b.r. prawa do zawierania małżeństw i adopcji przez homoseksualistów uznał także Parlament Malty (JURIST, Malta parliament passes same-sex civil union bill).

USA-Uganda

Wytyczne OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych - sprawa wydobycia surowców naturalnych w Parku Narodowym Virunga w DRK

W ostatnich latach, dzięki reformie procedur skargowych związanych z Wytycznymi OECD dla Przedsiębiorstw Wielonarodowych (dalej: Wytyczne OECD) i sposobu funkcjonowania niektórych Krajowych Punktów Kontaktowych OECD, można zaobserwować coraz częstsze wykorzystanie tego mechanizmu do spowodowania zmiany w zachowaniu firm, którym zarzuca się naruszanie Wytycznych OECD (m.in. praw człowieka, ochrony środowiska), i poniesienia przez nie odpowiedzialności za naruszenia, których się dopuściły.

Jednak po raz pierwszy w historii Wytycznych OECD, procedura skargowa okazała się tak skuteczna jak w sprawie zgłoszonej przez World Wildlife Fund (WWF) przeciwko angielskiej firmie wydobywczej Soco International PLC, z siedzibą w Londynie, w związku z prowadzoną przez nią działalnością wydobywczą w Parku Narodowym Virunga w Demokratycznej Republice Kongo (opis sprawy i skargi jest tutaj). W wyniku postępowania przed angielskim KPK OECD udało się bowiem doprowadzić do całkowitego zaprzestania wydobycia ropy naftowej na terenie Parku Narodowego Virunga w Demokratycznej Republice Kongo.

Pierwszy szczyt C20

Dziś i jutro w Melbourne odbywa się pierwszy szczyt przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, C20 (strona szczytu).

Przedmiotem obrad szczytu są następujące kwestie:

• inkluzywnego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia (rosnących nierówności społecznych), 
• infrastruktury (również instytucji opiekuńczych i służby zdrowia), 
• klimatu i zrównoważonego rozwoju (przede wszystkim surowców energetycznych i odnawialnych źródeł energii, 
• a wreszcie governance. 

Program szczytu został ustalony w ramach otwartych konsultacji prowadzonych od lutego do maju na platformie crowdsourcingowej - C20 Conversations.

Rekomendacje z Melbourne zostaną przekazane przywódcom uczestniczącym w listopadowym szczycie G20.

Projekt konwencji o immunitecie obcych dóbr kulturalnych wypożyczonych z zagranicy

W maju 2014 r. Komitet Prawa Dziedzictwa Kultury Stowarzyszenia Prawa Międzynarodowego ILA (dalej: Komitet ILA) zamieścił na swoich stronach www ostateczny projekt konwencji o immunitecie jurysdykcyjnym dóbr kulturalnych znajdujących się za granicą w celach kulturalnych, edukacyjnych i naukowych (ang. Draft Convention onImmunity from Suit and Seizure for Cultural Objects Temporarily Abroad forCultural, Educational or Scientific Purposes). Stanowi on próbę zuniformizowania obecnej praktyki państw w zakresie prawnego zabezpieczenia eksponatów muzealnych wypożyczanych z zagranicy przed skutkami roszczeń dochodzonych przez osoby trzecie.

Majdan wiecznie żywy - relacja z Kijowa

Kijów. Nie jest to już Euromajdan, nie walczą bowiem o „eurowolność” tylko o stabilizację na Ukrainie. Ruch/ protest, który zmiótł prezydenta Janukowicza nadal pozostaje ważną siłą w ogarniętej chaosem Ukrainie. Jest to rzecz jasna władza ludu. Majdan Niezależności i dochodząca do niego aleja Chreszczatyk – są cały czas zastawione namiotami/miasteczkami. Jest ich kilkaset, mają swoje kuchnie, pralnie, nawet grządki z warzywami. Niektóre wpuszczają przechodniów, żeby mogli zobaczyć miasteczko obozowe od środka, niektóre części, jak sotnia kozacka, pilnie strzegą swoich tajemnic. Mają apele, sztab główny, koksowniki i właśnie zaczynają zbierać drewno na zimę przekonani o tym, że nie ruszą się z Majdanu. 

Zdjęcie Majdanu przed tygodnia: barykady z bruku, mebli, opon i ... turyści, autor kw.

Argentyna-NML 0:2: immunitet egzekucyjny, żądanie wydania dowodów i pari passu

Mimo powodów do nieznacznej poprawy nastroju po wypracowaniu przez Argentynę majowego porozumienia z wierzycielami z Klubu Paryskiego (post tutaj), po niedawnej przegranej w arbitrażu inwestycyjnym SAUR (post tu), państwo to musi teraz podnieść się po dwóch ciężkich porażkach w bataliach sądowych pochodnych defaultowi z 2001 roku. 

Pari Passu
Sąd Najwyższy oddalił nadzwyczajny środek odwoławczy wobec wyroku nakazującego Argentynie równe traktowanie wszystkich wierzycieli zgodnie z klauzulą pari passu (zobacz nasz post tutaj). Oznacza to, że wraz z zaspokojeniem 1 mld USD wierzytelności z tytułu zrestrukturyzowanych obligacji Argentyna musi również do końca miesiąca zapłacić 1,3 mld USD wierzycielom niewspółpracującym, tj. przede wszystkim NML Capital i Aurelius Capital Management. 

Wytyczne ESMA/EBA dotyczące skarg konsumentów usług finansowych

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), działające w ramach Wspólnego Komitetu Europejskich Urzędów Nadzoru (ESAs) opublikowały raport końcowy zawierający Wytyczne dotyczące rozpatrywania skarg konsumenckich w UE ws. papierów wartościowych.

Celem Raportu ma być harmonizacja podejścia do skarg konsumenckich we wszystkich państwach Unii Europejskiej oraz we wszystkich sektorach usług finansowych. Jego przyjęcie stanowi efekt konsultacji prowadzonych od listopada 2013 do lutego 2014.

W ich wyniku m.in. zwrócono uwagę na:

Soft law a postępowanie arbitrażowe

Jakiś czas temu zachęcaliśmy do wzięcia udziału w ankiecie dotyczącej stosowania tzw. miękkiego prawa w postępowaniach arbitrażowych. Niedawno Fondecyt (National Foundation for Scientific and Technological Development z Chile) opublikował jej wyniki. Respondenci odpowiadali na pytanie czy i jeśli, to jak często stosują Wytyczne IBA dotyczące Przeprowadzania Dowodów, Wytyczne IBA dotyczące Konfliktów Interesów, Wytyczne IBA dotyczące Reprezentacji Stron, Zasady UNIDROIT (zasady Międzynarodowych Umów Handlowych) oraz Lex Mercatoria.

MKCK oskarżany o stosowanie podwójnych standardów (konflikt Izrael-Palestyna)

Kilka dni temu Robert Mardini, szef delegatury Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża na Bliskim Wschodzie, wezwał do uwolnienia trzech izraelskich nastolatków (w wieku 16 i 19 lat) porwanych na Zachodnim Brzegu Jordanu 12 czerwca (zobacz tutaj). To wydawałoby się niekontrowersyjne wezwanie spotkało się z krytyką wobec faktu, iż MKCK nie wystąpił z podobnym oświadczeniem o uwolnienie niemal 200 palestyńskich dzieci obecnie przetrzymywanych przez izraelską armię (zobacz tutaj). Tym samym MKCK spotkał się z zarzutem stosowania podwójnych standardów, co dla organizacji podkreślającej, iż kieruje się zasadą humanitaryzmu, neutralności i bezstronności jest niewątpliwie mocnym policzkiem.

MTK potwierdził zarzuty wobec byłego prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej

O sprawie byłego prezydenta Wybrzeża Kości Słoniowej Laurenta Gbagbo i jego żony Simone pisaliśmy już kilkakrotnie (zobacz tu oraz tu). MTK, po ocenie materiału dowodowego tj. przesłuchaniu 108 świadków, przejrzeniu materiałów filmowych i nagrań audio, potwierdził zarzuty wobec Gbagbo stwierdzając, że istnieją dostateczne dowody na to, aby przyjąć istnienie uzasadnionego podejrzenia, że Gbagbo popełnił zarzucane mu zbrodnie. Stawiane zarzuty dotyczą popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości (w formie morderstw, zgwałceń i innych nieludzkich czynów lub alternatywnie usiłowania zabójstw i prześladowań).

Minister Spraw Zagranicznych Ugandy wybrany przewodniczącym 69. sesji ZO ONZ

W ubiegłą środę (11 czerwca) Zgromadzenie Ogólne ONZ wybrało Przewodniczącego na czas  nadchodzącej 69. sesji. Został nim, przez aklamację, Sam Kahamba Kutesa - Minister spraw zagranicznych Ugandy. 

Gratulując wyboru, Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon wskazał na bogate i różnorodne doświadczenia elekta jako prawnika, parlamentarzysty, ministra finansów i Ministra spraw zagranicznych, które pozwoliły mu zdobyć umiejętności niezbędne w pełnieniu funkcji przewodniczącego ZO ONZ, wymagającej by ten, kto ją pełni był "cichym przewodnikiem, posłańcem, budowniczym kompromisu". Swoje stanowisko nowy Przewodniczący obejmie we wrześniu 2014 r., wraz z rozpoczęciem 69. sesji ZO. Więcej informacji na stronie UN News Centre. 

Wyborowi Kutesy towarzyszą jednak poważne kontrowersje związane z jego poparciem dla przyjętej niedawno w Ugandzie ustawy penalizującej zachowania homoseksualne (zobacz nasze posty tu i tu) oraz z pojawiającymi się już od kilku lat oskarżeniami o korupcję - szerzej zob. tutaj.

Unijne sankcje gospodarcze wobec Szwajcarii

W lutym b.r. roku informowaliśmy, że w związku z wynikami szwajcarskiego referendum ws. ograniczenia przepływu osób między tym państwa a UE, Unia zagroziła wstrzymaniem negocjacji porozumienia energetycznego (post tutaj). Szwajcarię wykluczono także z programu wymiany studenckiej Erasmus+ oraz programu badawczego Horizon 2020 (Reuters, Swiss economy minister wants to save bilateral agreements with EU). W ramach tej ostatniej inicjatywa Unia w ciągu 7 lat wyda 80 mld na badania i rozwój; kwota ta  ma zostać zwiększona dzięki koordynacji działań z finansowaniem ze źródeł prywatnych

EU, Horizon 2020.

Od tego czasu obserwujemy kolejne próby podejmowane przez szwajcarski rząd, który stara się pogodzić wolę kontynuowania współpracy dwustronnej - choćby w przypadku porozumienia energetyki oznacza to pozbawienie dostępu do największego na świecie zliberalizowanego rynku energetycznego - a koniecznością uznania wyników referendum.

Andreas Lowenfeld: 1930-2014

Smutna wiadomość nadeszła z Nowego Jorku, gdzie, niespełna dwa miesiące po śmierci żony, w wieku 84 lat zmarł prof. Andreas Lowenfeld. 

Przez ostatnich 47 lat profesor pracował a uniwersytecie nowojorskim, gdzie w ubiegłym roku nadał prowadził wykłady letnie m.in. z International Litigation and Arbitration oraz International Monetary System (New York Times, Obituary. Andreas Lowenfeld). Wśród przeszło 115 artykułów w periodykach naukowych i 18 książek nie sposób nie wspomnieć choćby o traktacie International Economic Law, którego 6. wydanie ukazało się nakładem OUP w 2008 roku. 

Trudno wreszcie wymienić wszystkie funkcje, które prof. Lowenfeld - zwolennik łączenia pracy akademickiej z praktyką - pełnił m.in. w administracji Stanów Zjednoczonych, jako pełnomocnik w sporach przed Sądem Najwyższym USA, Amerykańsko-Irańskim Trybunałem ds. Roszczeń i MTSem, czy jako arbiter w licznych sporach z zakresu prawa prywatnego i publicznego (szerzej: Opinio Juris, Andreas Lowenfeld: A Life Illuminating the Path).

Z opowieści jego dawnych uczniów nade wszystko wyłania się jednak obraz ciepłej i chętnej do pomocy osoby, skłonnej dzielić się swoim ograniczonym czasem i wielkim doświadczeniem.

NYU Law, In Memoriam: Andreas Lowenfeld.

Wykładnia zasady ne bis in idem przez ETS

W wydanym 27 maja br. wyroku w sprawie C-129/14 PPU Zoran Spasic Trybunał Sprawiedliwości UE dokonał wykładni zasady ne bis in idem na gruncie prawa UE, w szczególności przepisów Karty Praw Podstawowych UE i Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen (dalej KWUS). TS odpowiedział na pytanie prejudycjalne sądu w Norymberdze, przed którym toczy się postępowanie karne przeciwko obywatelowi serbskiemu Z. Spasicovi, oskarżonemu o oszustwo na szkodę obywatela niemieckiego. Przestępstwo zostało popełnione w Mediolanie w 2009 r. Z. Spasic został już skazany we Włoszech za ten sam czyn na karę roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wysokości 800 EUR. Ponieważ odbywał on w owym czasie w Austrii karę pozbawienia wolności za inne czyny zabronione, uiścił tylko grzywnę, lecz nie odbył orzeczonej za mediolańskie oszustwo kary pozbawienia wolności.

Na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez Niemcy, władze austriackie przekazały im Z. Spascia i od końca 2013 r. przebywa on w areszcie śledczym w Niemczech, oczekując na wydanie wyroku w postępowaniu karnym wszczętym z powodu oszustwa popełnionego w 2009 r. w Mediolanie. Właśnie w ramach tego postępowania Spasic podniósł, że zasada ne bis in idem, wyrażona w art. 50 KPP UE wyłącza możliwość ścigania go z powodu tego samego czynu zabronionego, za który był on już ściągany został prawomocnie skazany we Włoszech.

Państwa członkowskie UE osiągnęły porozumienie w sprawie uprawy GMO

Podczas dzisiejszej Rady ds Środowiska ministrowie z państw członkowskich dyskutowali na temat unijnej procedury dopuszczalności upraw GMO, czyli projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego dyrektywę 2001/18/WE w odniesieniu do możliwości ograniczenia lub zakazu uprawy GMO przez państwa członkowskie na swoim terytorium. Projekt dyrektywy (jako COM(2010)375) został przestawiony przez Komisję Europejską już w 2010 r. jednak dotychczas nie udało się osiągnąć porozumienia w tej sprawie. Projekt przedstawiony przez KE zmienia procedurę określoną w dyrektywie 2001/18/WE w ten sposób, że dodaje możliwość wprowadzenie zakazu uprawy (ale nie handlu i wprowadzania do obrotu) organizmów modyfikowanych genetycznie przez poszczególne państwa. Podstawą takiego zakazu nie mogła być jednak ocena niekorzystnego skutku uprawy GMO do zdrowia i środowiska, która nadal pozostawałaby w kompetencjach Komisji Europejskiej. 

Koniec sporu pomiędzy UE a Wyspami Owczymi o limity połowów już wkrótce

Jak informuje Reuters, Komisja Europejska osiągnęła wczoraj kompromis polityczny z Wyspami Owczymi w sprawie zniesienia sankcji handlowych nałożonych na Wyspy w wyniku przekroczenia przeze nie limitu połowów na obszarze północno-wschodniego Atlantyku (o sprawie informowaliśmy już wcześniej tu, tu oraz tu). Zgodnie z depeszą, Komisja zniesie sankcje w ciągu kilku-kilkunastu tygodni od podpisania formalnego porozumienia. 

Sankcjami zostały wprowadzone przez Unię 31 lipca 2013 r. w związku z przekroczeniem przez Wyspy Owcze limitu połowów na pewne gatunki ryb (śledzi i makreli) i polegają na zakazie importu do Unii Europejskiej (UE) określonych kategorii ryb oraz produktów pochodnych. Limity połowów na obszarze północno-wschodniego Atlantyku są ustalane w oparciu o porozumienie pomiędzy UE, Norwegią, Rosją, Islandią oraz Wyspami Owczymi dotyczące zarządzania zasobami odnawialnymi na tym obszarze. Zdaniem Wysp Owczych, które zdecydowały się nie respektować ustaleń wynikających z tego porozumienia, zwiększenie limitu połowów było konieczne ze względu na zmiany w migracji ryb, zaś unijne sankcje miały na celu ochronę europejskich producentów a nie środowiska naturalnego. W konsekwencji Wyspy Owcze zdecydowały się, za pośrednictwem Danii, na rozpoczęcie dwóch międzynarodowych postępowań sądowych przeciwko UE – w ramach WTO oraz przed Międzynarodowym Trybunałem Prawa Morza. 

Zgodnie z osiągniętym kompromisem, w zamian za wycofanie sankcji, Wyspy Owcze zobowiązały się do przestrzegania nowego limitu połowów (wyższego niż limit wyznaczony dla Wysp w 2013 ale również znacznie niższego od wielkości rzeczywistych połowów w tym roku). Zawarcie porozumienia spowoduje również zakończenie dwóch spraw sądowych zainicjowanych przez Wysypy przeciwko UE.

Immunitet głowy państwa: czy śmierć jest równoznaczna z ustąpieniem z urzędu?

W spawie Mrs Janan George Harb v. Prince Abdul Aziz Bin Fahd Bin Abdul Aziz ([2014] EWHC 1807 (Ch)) angielski High Court orzekł, że na mocy prawa międzynarodowego saudyjskiemu księciu wprawdzie przysługuje domniemanie korzystania z immunitetu głowy państwa, jednak w sporze dotyczącym sprawy o charakterze prywatnym, a wszczętym po utracie urzędu (śmierci ojca-króla), immunitet wygasł. W związku z tym nie ma konieczności badania, czy w sprawie doszło do naruszenia art. 6 EKPCz.

Nowe regulacje WHO w sprawie papierosów elektronicznych?

W ubiegłym tygodniu grupa naukowców zajmujących się problematyką zdrowia publicznego  (w tym prof. Andrzej Sobczak ze Śląskiej Akademii Medycznej) wystosowała list otwarty do dyrektora WHO Pani Margaret Chan, w którym nawołuje do nie włączania takich produktów do Konwencji Ramowej Kontroli Rynku Wyrobów Tytoniowych (FCTC). Zdaniem naukowców wprowadzenie dla papierosów elektronicznych tak samo rygorystycznych przepisów jak te obowiązujące w stosunku do tradycyjnych wyrobów tytoniowych może spowodować skutki odwrotne do zamierzonych. Restrykcje takie (np. nałożenie wysokiego podatku akcyzowego, zakaz reklamowania tego typu wyrobów) spowodują bowiem mniejszą dostępność takich produktów (np. poprzez wzrost cen), a tym samym ograniczą szanse dla wielu obecnych palaczy, którzy mogliby w przyszłości zamienić tradycyjne wyroby na papierosy elektroniczne. Pozbawi się więc palaczy mniej szkodliwej dla ich zdrowia alternatywy.

Japoński premier za łowieniem wielorybów w celach komercyjnych

W parlamentarnym wystąpieniu premier Japonii Shinzo Abe obiecał, że Japonia będzie opowiadała się za przywróceniem możliwości połowów wielorybów w celach komercyjnych. Stwierdził on, że polowania na wieloryby są istotnym elementem kultury japońskiej.

(Na zdjęciu minister rolnictwa Japonii degustujący mięso wielorybów podczas rozpoczynającego się dziś w Tokio "tygodnia waleni", fot. za lemonde i yahoo news).

Ukraińscy notable skarżą unijny program sankcji

29 kwietnia Andrij Portnow, były doradca Janukowycza, wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości ze skargą o stwierdzenie nieważności unijnego programu sankcji, którym został objęty (zobacz poniżej). 12 maja takie same kroki podjęli Mykoła Azarow i jego syn Ołeksij, a 14 maja Janukowycz i jego synowie Wiktor i Ołeksandr. Wreszcie 15 maja o unieważnienia sankcji zażądali właściciel grupy spółek Gaz Ukraina Serhij Kurczenko, były szef administracji Janukowycza Andrij Klujew oraz jego brat, biznesmen Serhij Klujew (EU Observer, Former Ukraine leader files court case against EU blacklist). Łącznie 9 z 18 osób objętych sankcjami. 4 kolejne złożyły w Radzie wniosk o dostęp do informacji, co może sugerować zamiar podjęcia kroków prawnych.

Reprezentująca Azarowa niemiecka kancelaria utrzymuje, że nałożenie sankcji na osoby nie piastujące dłużej stanowisk publicznych, jest bezprawne, bowiem realizuje funkcje karne, a nie prewencyjne.

Przegląd wysokiego szczebla sankcji ONZ

W ONZ zainicjowano przegląd wysokiego szczebla sankcji nakładanych przez Organizację. Przedmiotem szczególnej uwagi w ramach prac będą:

• integracja w ramach ONZ oraz koordynacja sankcji ONZ,
• sankcje a instytucje i instrumenty powiązane,
• relacja między sankcjami a organizacjami regionalnymi oraz nowymi wyzwaniami.

Sponsorami przeglądu są przedstawicielstwa Australii, Finlandii, Grecji i Szwecji przy ONZ oraz Brown University i firma conslutingowa CCI.

28 maja dokonano briefiengu prac. Video z wydarzenia dostępne jest tutaj.

Szerzej: Opinio Juris, High Level Sanctions Review Launched at the UN.

Odpowiedzialność prawna uczestników kartelu względem osób trzecich

W wyroku Kone AG i inni/ÖBB Infrastruktur AG (sprawa C-557/12) Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że w sytuacji gdy porozumienie między przedsiębiorcami o charakterze antykonkurencyjnym (w tym przypadku chodzi o zawyżanie przez kartel cen montażu oraz serwisowania wind i schodów ruchomych w Niemczech i Beneluksie) prowadzi do powstania szkód dla osób trzecich, członkowie kartelu są z tego tytułu odpowiedzialni nawet w braku stosunków umownych. Według Trybunału ochrona effet utile prawa unijnego wymaga uznania, że austriacka spółka może dochodzić od członków austriackiego kartelu naprawienia szkody, powstałej w wyniku zakupu dóbr po zawyżonej cenie od przedsiębiorcy nieuczestniczącego w kartelu, ponieważ między działaniami kartelu a ceną zakupu zachodził związek przyczynowo-skutkowy.

Szczyt G7 (G8) pod przewodnictwem Unii Europejskiej

W proteście przeciwko bezprawnej aneksji Krymu przez Rosję przywódcy pozostałych państw G8 zbojkotowali szczyt w Soczi i zebrali się w dniach 4-5 czerwca w Brukseli w gronie G7. Podczas gdy Rosja usiłuje bagatelizować wykluczenie ze spotkania (post tutaj oraz tu), szczyt miał szczególny charakter, jako że pierwszy raz jego organizację powierzono Unii Europejskiej, która dotąd nawet nie była formalnie równoprawnym uczestnikiem forum. UE podczas obrad reprezentowali Przewodniczący Rady Europejskiej Herman Van Rompuy oraz Komisji José Manuel Barroso.

Gospodarzem przyszłorocznego szczytu będzie Prezydencja niemiecka.

G7, Brussels Summit Declaration. 

Oświadczenie van Rompuya na zakończenie szczytu.

Zob. także: EU Observer, The first G7 summit in Brussels, but not the last?.

ESMA wydaje precedensowe publiczne ostrzeżenie wobec agencji ratingowej

Działając na podstawie art. 23e(5) i 24(1) Rozporządzenia 513/2011 Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych wydał publiczne ostrzeżenie wobec agencji ratingowej Standard & Poor’s Credit Market Services France SAS oraz Standard & Poor’s Credit Market Services Europe Limited (Decision 2014/544). 

W związku z rozesłaniem 10 listopada 2011 do abonentów Global Credit Portal ostrzeżenia zatytułowanego “France (Republic of) (Unsolicited Ratings): DOWNGRADE”, mimo że S&P nie obniżyła ratingu Francji, ESMA stwierdziła:

• brak prawidłowych procedur administracyjnych lub księgowych, mechanizmów kontroli wewnętrznej, skutecznych procedur oceny ryzyka lub skutecznych rozwiązań w zakresie kontroli lub bezpieczeństwa w systemach przetwarzania informacji; lub niedookreślenie lub nieutrzymywanie procedur decyzyjnych lub struktur organizacyjnych wymaganych w tym punkcie,
• brak monitorowania lub oceny adekwatności i skuteczności swoich systemów, mechanizmów kontroli wewnętrznej i rozwiązań.

Był to pierwszy przypadek zastosowania środków nadzorczych przez ESMA.

Zob.:

• ESMA, Press release,
• FT, S&P censured for erroneous France downgrade alert.

Zawieszenie procedury nadmiernego deficytu wobec Polski

Komisja Europejska uważa, że Polska (i Chorwacja) podjęły skuteczne działania w zakresie poprawy sytuacji finansów publicznych, w związku z czym rekomenduje zawieszenie procedury nadmiernego deficytu (Komunikat Komisji COM(2014) 431 final). Oznacza to wprawdzie, że Polska zrealizowała w przedłużonym do 15 kwietnia b.r. terminie zalecenia Rady z czerwca 2013 w zakresie korekty deficytu, jednak zważywszy na "zagrożenia trwałej korekty nadmiernego deficytu [zaleca się uwzględnić w budżecie na 2015 r.] środki korygujące o charakterze strukturalnym". 

Obama walczy ze zmianami klimatu

Tuż przed jutrzejszym przyjazdem do Polski prezydent Barack Obama ogłosił przyjęcie przez amerykańską agencję ochrony środowiska EPA (Environmental Protection Agency) nowych regulacji, które mają pomóc w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych z elektrowni. Celem regulacji - Clean Power Plan, jest obniżenie do 2030 roku emisji z elektrowni o 30% w stosunku do poziomu z 2005 r. Zasadniczo propozycja przewiduje ograniczenie emisji, będzie jednak implementowana w drodze porozumień pomiędzy rządem federalnym a poszczególnymi stanami, tak aby dostosować działania do potrzeb i możliwości konkretnego stanu. Stany mają przedstawić swoje propozycje czerwca 2016 r.

Kontrowersje immunitetowe ws. ofiar cholery na Haiti przeciwko ONZ

Coraz szersze kręgi zatacza spór dotyczący ewentualnego korzystania przez ONZ z immunitetu jurysdykcyjnego w postępowaniu odszkodowawczym przed sądem w Nowym Jorku, wszczęty w październiku ubiegłego roku przez ofiary epidemii cholery na Haiti oraz ich rodziny.

W marcu b.r. statement of interest w sprawie złożyły Stany Zjednoczone utrzymujące, że o ile Organizacja nie zrzeknie się wyraźnie immunitetu jurysdykcyjnego, z którego korzysta na podstawie Karty ONZ oraz Konwencji z 1946 r. (zob. poniżej), niemożliwym jest badanie powództwa ani przeciwko ONZ ani MINUSTAH (Misja Stabilizacyjna Narodów Zjednoczonych na Haiti). Równocześnie ws. haitańskiego kryzysu wpłynęły dwa kolejne pozwy (Opinio Juris, Developments in the Haiti Cholera Case: US supports absolute immunity of UN and two new suits filed).

Teraz odpowiedź na oświadczenie USA złożyli powodowie, dowodząc, że niewywiązanie się ONZ z obowiązku powołania komisji ds. roszczeń na podstawie SOFA (zob. poniżej)  lub stworzenia ofiarom innej możliwości dochodzenia ich praw pozbawiło Organizację prawa powoływania się na immunitet jurysdykcyjny. Równocześnie do sądu wpłynęły dwie opinie amicus curiae (Opinio Juris, Haiti Cholera Case: New Briefs Filed on Privileges and Immunities), których podstawowym przesłaniem jest uznanie odpowiedzialności ciążącej na ONZ za sposób i skutki prowadzonych operacji. Sprawa może mieć istotny wpływ na wykładnię §29 Konwencji z 1946 r.

Prawo do "trzeciej płci"?

Na tle toczącej się w Polsce już od dłuższego czasu dyskusji na temat pożądanego kształtu przepisów dotyczących korekty płci (najnowsze wydarzenie w tej kwestii to przyjęcie przez rząd projektu założeń do stosownej ustawy) warto zauważyć, że problematyka ta jest dogłębnie dyskutowana na całym świecie. Przyjęte w kilku państwach rozwiązania mające na celu odzwierciedlenie w oficjalnych dokumentach faktu, iż nie zawsze jednoznaczne oznaczenie płci jest pożądane, wychodzą o wiele dalej naprzeciw społeczności transseksualnej, niż proponowane w Polsce rozwiązania, które ograniczają się jedynie do określania sposobu zmiany akt stanu cywilnego. 

W tym zakresie warto odnotować orzeczenie sądu najwyższego Indii, który nakazał rządowi indyjskiemu i władzom poszczególnych stanów uznać osoby transseksualne za należące do trzeciej, neutralnej grupy płciowej i zapewnić im prawa na takich samych zasadach jak innym grupom mniejszościowym. Jest to trzecie po Australii i Nepalu państwo, które będzie przewidywało możliwość zadeklarowania w oficjalnych dokumentach przynależność do „trzeciej płci”.

Prawo do zapomnienia w Internecie - Google wdraża unijne standardy ochrony prywatności

Stosując się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie przetwarzania danych osobowych przez operatora wyszukiwarki internetowej (nasz post tutaj), Google udostępniło formularz umożliwiający europejskim użytkownikom zwrócenie się do spółki o usunięcie dotyczących ich informacji "nieścisłych, nieistotnych lub takich które nie są dłużej istotne, a także nieadekwatnych ze względu na cel dla których zostały przetworzone". Wnioski będą rozpatrywane indywidualnie po przedstawieniu kopii dokumentu tożsamości ze zdjęciem, zgodnie z prawem "mającym zastosowanie do wniosku o realizację prawa do bycia zapomnianym" (Google, Legal. Help).