Uznanie małżeństw homoseksualnych w amerykańskim prawie podatkowym

Realizując czerwcowe orzeczenie Sądu Najwyższego w sprawie niekonstytucyjności DOMA (zobacz post tutaj), amerykański urząd skarbowy i Departament Skarbu oświadczyły, że legalnie poślubione, na terytorium Stanów Zjednoczonych lub państwa obcego, pary homoseksualne będą korzystać z takich samych przywilejów podatkowych co małżeństwa heteroseksualne niezależnie od miejsca zamieszkania (Forbes, NYT). Tym samym rozwiano przynajmniej część wątpliwości na tle stosowania federalnych przepisów podatkowych w różnych stanach, z których tylko część uznała małżeństwa homoseksualne. Decyzji nie stosuje się natomiast do rejestrowanych związków partnerskich ani innych zbliżonych instytucji dopuszczanych w prawie stanowym.

Sędzia Harhoff odsunięty...

W czerwcu opublikowaliśmy posta dotyczącego skandalu w MTKJ wywołanego prywatnym listem sędziego tegoż trybunału Frederika Harhoffa, w którym krytykował on działanie MTKJ zarzucając mu uleganie naciskom (zobacz tu). 

Sprawa ma swój dalszy ciąg. Dwa dni temu MTKJ wydał decyzję, w której odsunął sędziego Harhoffa od rozpatrywania sprawy Vojislava  Šešelj’a. Wniosek o wydanie decyzji złożyli obrońcy Šešelj’a, zarzucając sędziemu stronniczość, wskazali również, że Harhoff wykazuje inklinacje aby skazywać osoby pochodzące z Serbskiej etni. Większość sędziów (sędzia Liu złożył zdanie odrębne) uznała argument obrony dotyczący stronniczości. Decyzja MTKJ wraz z opinią odrębną znajduje się tutaj.

Pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że cała burza wywołana została prywatnym listem. Ciekawe czy był to list whistleblowera, czy może „sen wariata”? Zwłaszcza, że jak zauważono na jednym z blogów, sędziowie głosujący za wnioskiem o odsunięcie Harhoffa już kilkakrotnie zasiadali razem z nim w składach sędziowskich….

Dyskusje na temat można obserwować tu oraz tu.

Przełom w negocjacjach USA-Szwajcaria dotyczących uchylania się od opodatkowania

Jak informowaliśmy tutaj w lipcu, po odrzuceniu przez szwajcarską Radę Stanu tzw. lex USA rząd federalny został zmuszony do przyjęcia Planu B, zgodnie z którym szwajcarskie banki mają prawo przekazywać informacje amerykańskim organom skarbowym nt. podmiotów uchylających się od obowiązków podatkowych na podstawie wydawanych indywidualnie zezwoleń. 

Zgodnie ze wspólnym komunikatem opublikowanym wczoraj przez Departament Stanu, nowy program, który dziś zostanie przedłożone do zatwierdzenia szwajcarskim władzom (The New York Times), ma stanowić zachętę dla instytucji bankowych do współpracy z amerykańskimi organami. Nagrodą za udział w programie, do czego namawiać także będą szwajcarskie władze, będzie możliwość ubiegania się o zawarcie tzw. non-prosecution agreement. Porozumienie takie, w zamian za 780 mln $ grzywny i przekazanie stosownych informacji, zawarło w 2009 roku UBS AG (Bloomberg).

100-lecie Pałacu Pokoju

28 sierpnia haski Pałac Pokoju obchodził swoje 100. urodziny.

Z tej okazji The Hague Institute for Global Justice zorganizował konferencję, w której udział wzięli m.in. Sekretarz Generalny ONZ Ban Ki-moon, Jego Królewska Mość Willem-Alexander oraz Premier Mark Rutte. 

Oficjalne obchody zaplanowane są do 21 września, tj. do Światowego Dnia Pokoju. Pełen program zorganizowanych z tej okazji wydarzeń dostępny jest pod adresem 100year.vredespaleis.nl.

Konsultacje FSB w sprawie 'Kluczowych atrybutów efektywnego resolution regime'

Rada Stabilności Finansowej (FSB) opublikowała dokumenty konsultacyjne dotyczące 

- wytycznych do stosowania, oraz 

- metodologii oceny 

do 'Kluczowych atrybutów skutecznych systemów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych' (dokumenty przyjęty przez G20 na szczycie w Cannes w 2011 roku).

Dokument konsultacyjny w zakresie wytycznych stosowania odnosi się do niebankowych instytucji finansowych oraz do zasad ujawniania informacji do celów działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Rada poświęciła szczególną uwagę przygotowanym wraz z CPSS, IAIS i IOSCO załącznikom do 'Kluczowych atrybutów' dotyczącym kwestii: resolution regime ubezpieczycieli i infrastruktur rynku finansowego (FMI), oraz ochronie kapitału klientów. Komentarze i odpowiedzi nadsyłać można do 15 października.

Dokument konsultacyjny dotyczący metodologii oceny - opracowanej wspólnie z MFW, Bankiem Światowym i regulatorami rynków - stopnia wdrożenia 'Kluczowych atrybutów' w poszczególnych jurysdykcjach, będzie przedmiotem konsultacji do 31 października. Jak podkreśla FSB sama metodologia nie tylko powinna służy monitorowaniu postępów poszczególnych państw, ale również może stanowić punkt wyjścia w krajowych pracach legislacyjnych.

Obszerny komentarz: Jim Hamilton.

Zwycięska bitwa Mercedesa w sporze z Francją

Francuska Rada Stanu zawiesiła wczoraj wykonanie decyzji ministra właściwego ds. transportu o nierejestrowaniu Mercedesów klasy A, B, CLA i SL na rynku francuskim oraz zadecydowała o dopuszczeniu rejestracji w ciągu dwóch dni (Communiqué de presse).

Początkiem sporu, o którym już tutaj wspominaliśmy, było dopuszczenie przez niemiecki organ Kraftfahrt-Bundesamt zmiany we wniosku o homologację typu WE systemu klimatyzacyjnego zawierającego nowy gaz R 1234 yf o współczynniku ocieplenia globalnego poniżej 150, który nie przeszedł dodatkowych testów bezpieczeństwa, na stosowany we wcześniejszych modelach system zawierający gaz R 134 a, o współczynniku 1300 (powyżej wymogów Dyrektywy 2006/40/WE). 

Marynarka wojenna Rosji grozi Greenpeace ostrzelaniem

W poniedziałek wieczorem 26 sierpnia Arctic Sunrise - statek Greenpeace zmierzający przez Morze Karskie w stronę Północnego Parku Narodowego Rosji został zatrzymany przez straż przybrzeżną  i pod groźbą ostrzału opuszcza rejon. Relacja video z zatrzymania tutaj. Jak pisaliśmy wcześniej, w sobotę po licznych nieudanych próbach uzyskania zgody władz Rosji  lodołamacz Greenpeace wpłynął na wody Morza Karskiego. Celem wtargnięcia jest przeprowadzenie protestu w okolicach Północnego Parku Narodowego, który jest istotnie zagrożony planowanymi pracami wydobywczymi. Zdaniem Dimy Litvinova - jednego z członków załogi statku, efekt protestu został osiągnięty, gdyż sprawa stała się znana na całym świecie. Więcej informacji tutaj.

Argentyna na razie nie zastosuje się do orzeczenia ws. spłaty pożyczek

Sprzeciwiając się orzeczeniu amerykańskiego sądu apelacyjnego z ubiegłego piątku (o wyroku informowaliśmy tutaj) nakazującemu Argentynie równoczesną spłatę wierzycieli, którzy zgodzili się na restrukturyzację długu tego państwa oraz wierzycieli niewspółpracujących, Minister gospodarki Hernan Lorenzino poinformował państwową agencję informacyjną Telam, że zasady wykupu obligacji nie ulegną zmianie (Merco Press). 

Wprawdzie wyrok nowojorskiego sądu nie podlega wykonaniu do czasu rozpatrzenia nadzwyczajnego środka odwoławczego skierowanego do Sądu Najwyższego. 

Mimo że amerykański sędzia Parker uznał, że przedstawione prognozy katastrofalnych skutków dla finansów publicznych ewentualnej decyzji o obowiązku spłaty 'sępich funduszy' miały charakter spekulacyjny (Argentyna utrzymuje bowiem, że na podstawie klauzuli RUFO - Rights Upon Future Offers również pozostali wierzycieli mogą się teraz domagać spłaty obligacji według ich wartości nominalnej), Minister Lorenzino stwierdził, że orzeczenie ma na celu 'rzucenie Argentyny na kolana i cofnięcie jej do sytuacji zadłużenia z roku 2001'.

Greenpeace mimo zakazów Rosji przygotowuje się do protestów w Arktyce

W sobotę 24 sierpnia lodołamacz Arctic Sunrise przewożący aktywistów Greenpeace wszedł na wody Przejścia Północno-Wschodniego. Okręt wpłynął bez wymaganego pozwolenia Rosyjskiej Administracji Przejścia Północno-Wschodniego, po tym jak instytucja ta w środę odmówiła wydania zgody na żeglugę po tym akwenie (więcej informacji tutaj). Celem Greenpeace jest dotarcie do granic Rosyjskiego Północnego Parku Narodowego celem przeprowadzenia protestu wobec planów wydobycia ropy w tym rejonie. Zdaniem aktywistów plany ExxonMobil oraz Rosneft,  dotyczące wydobycia surowców energetycznych w rejonach arktycznych łamią prawo rosyjskie. Powodem protestów jest szczególny charakter rejonów arktycznych jako obszaru o podwyższonym ryzyku nawigacji i korzystania z obszarów morskich, a także obszaru szczególnie wrażliwego na zanieczyszczenie środowiska. ExxonMobile i Rosneft założyły spółki joint venture Tuapsemorneftegaz i Karmorneftegaz, których celem jest prowadzenie działalności wydobywczej w rejonach Morza Karskiego i Morza Czarnego. Więcej informacji tutaj.

Wkład w mediów w eskalację napięć wokół sprawy Enrica Lexie

Kilkukrotnie pisaliśmy już o sporze między Włochami a Indiami wokół wydarzeń na statku Enrica Lexie m.in. w kontekście rozgraniczenia jurysdykcji państwa bandery i państwa nadbrzeżnego, zrzeczenia się immunitetu dyplomatycznego przez ambasadora, czy prawnomiędzynarodowego statusu członków krajowych służb zbrojnych służących odpłatnie na statku handlowym.

Mimo że od marca, kiedy to marynarze Girone i Lattore wrócili do Indii, gdzie zamieszkali i podjęli pracę we włoskiej ambasadzie, atmosfera relacji bilateralnych uległa poprawie (La Gazzetta del Mezzogiorno), obecnie media w obu krajach sprawiają wrażenie zdeterminowanych do dostarczenia czytelnikom wakacyjnych wrażeń.

U.S. 2d Cir.: Argentyna ma spłacić wierzycieli niewspółpracujących w pełnej wysokości

W kolejnej odsłonie sporu wokół restrukturyzacji argentyńskich obligacji, o którym pisaliśmy w kontekście propozycji wykupu wierzytelności od wierzycieli niewspółpracujących oraz immunitetu w prowadzonych przeciwko Argentynie postępowaniach egzekucyjnych, sąd apelacyjny w Nowym Jorku przyznał ochronę funduszom NML Capital i Aurelius, które  domagając sie spłaty skupionych przez nie obligacji w pełnej wysokości uniemożliwiały zakończenie negocjacji restruktruryzacyjnych.

W ubiegłym roku sąd pierwszej instancji - wykonując orzeczenie sądu apelacyjnego nakazujące sprecyzowanie metody spłat obligacji - orzekł, że zgodnie z klauzulą pari passu Argentyna albo powinna spłacić holdout creditors w pełnej wysokości (a pozostałych wierzycieli stosownie do poczynionych ustaleń), albo nie wypełniać zobowiązań wobec nikogo (zobacz komplet dokumentów z postępowania, Shearman&Sterling). 

Sekretarz Generalny IMO zadowolony z wejścia w życie Konwencji o pracy na morzu z 2006r.

20 sierpnia weszła w życie Konwencja o pracy na morzu z 2006 roku  (MLC). Sekretarz Generalny Międzynarodowej Organizacji Morskiej Koji Sekimizu wyraził zadowolenie z faktu wejścia w życie Konwencji. „Wejście w życie konwencji MLC ustanawia istotny krok w uznaniu doniosłości roli marynarzy i konieczności zagwarantowania ich dobrobytu i właściwych warunków pracy.”

Konwencja konsoliduje i uaktualnia przeszło 65 międzynarodowych konwencji i zaleceń dotyczących pracy marynarzy. Konwencja ustala prawa marynarzy do przyzwoitych warunków pracy na statkach: ustala minimalne standardy pracy i prawa dla marynarzy, takie jak warunki zatrudnienia, zakwaterowanie, warunki rekreacyjne, wyżywienie, zdrowie i bezpieczeństwo, opieka medyczna, ubezpieczenie. Konwencja nazywana jest filarem światowej legislacji morskiej, a jej doniosłość porównywana jest do konwencji SOLAS, MARPOL, czy STCW. Stronami konwencji jest 48 państw w tym Polska. Więcej informacji tutaj

Ablyazov pozostanie w areszcie "dla własnego bezpieczeństwa"

Sąd apelacyjny w Aix-en-Provence odrzucił wczoraj wniosek obrońcy o warunkowe zwolnienie z aresztu Muhtara Ablyazova (o zatrzymaniu opozycjonisty i jego żony informowaliśmy kilkukrotnie), uznając że w ośrodku penitencjarnym państwo może mu zapewnić lepszą ochronę niż na zewnątrz (Le Monde). Ablyazov został aresztowany przez służby francuskie 31 lipca. Strona ukraińska, na wniosek której doszło do zatrzymania, na razie nie przedstawiła dowodów przemawiających na rzecz ekstradycji.

Do ekstradycji Ablyazova wezwała władze francuskie Rosja (NBC News).

Do przeprowadzenia pełnego i rzetelnego postępowania ekstradycyjnego wezwała Francję Amnesty International , apelując w szczególności o niewydawanie Ablyazova państwu, które mogłoby go przekazać Kazachstanowi, gdzie grożą mu tortury i złe traktowanie (France: Ensure safety of Kazakhstani Opposition Figure).

Syria - nie tylko o użyciu broni chemicznej - RB zawodzi, czas na ZO?

Po raz kolejny (o wcześniejszych oskarżeniach pisaliśmy tutaj) świat musi zmierzyć się z szokującymi informacjami z Syrii na temat setek osób zabitych prawdopodobnie przy użyciu broni chemicznej (zobacz doniesienia na ten temat przykładowo tutaj czy tutaj). Media skupiają się na samym fakcie użycia broni chemicznej, którego zakaz wprowadziła m.in. konwencja z 1993 r. Stroną konwencji nie jest jednak Syria. Użycie broni chemicznej (gazów bojowych) stanowi zbrodnię wojenną, jednak w ramach konfliktu międzynarodowego, a niekoniecznie w czasie konfliktu wewnętrznego o czym pisaliśmy tutaj.

Wydaje się więc, iż to nie na wątku broni chemicznej należy się skupiać, ale na fakcie, iż zginęło już w Syrii ponad 100 000 osób, a tylko w wyniku jednego ataku zamordowano kilkaset, a może nawet ponad tysiąc osób, co może być dowodem, że  mamy do czynienia ze zbrodnią przeciwko ludzkości, którą - przypomnijmy - definiuje się choćby w statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego (art. 7) jako przykładowo zabójstwa dokonane w ramach rozległego lub systematycznego, świadomego ataku skierowanego przeciwko ludności cywilnej. 

Dokonanie zbrodni przeciwko ludzkości nie tylko wiąże się z odpowiedzialnością państwa i jednostki, ale jako naruszenie normy ius cogens nakłada obowiązki na  społeczność międzynarodową. Ta społeczność powinna podjąć działania choćby w ramach "odpowiedzialności za ochronę". Przypomnijmy, że w debacie nad tą koncepcją, nawet Rosja i Chiny zgodziły się, iż dopuszczenie się tego typu zbrodni wiąże się z pewnymi obowiązkami dla państw trzecich. 

Jeśli Rada Bezpieczeństwa nie jest w stanie przyjąć odpowiedniej rezolucji wymuszającej na Syrii przestrzeganie prawa, czy choćby wymuszenie przeprowadzenia odpowiedniego śledztwa w sprawie danych zbrodni, to być może przyszedł czas na podjęcie działań przez Zgromadzenie Ogólne na podstawie rezolucji "Zjednoczeni dla pokoju" z 3 listopada 1950 r. (zobacz tekst polski tutaj), która upoważnia ZO do zajęcia się sprawą zagrażającą bezpieczeństwu i pokoju i przyjęcia odpowiednich zaleceń, w tym upoważnienia do użycia siły zbrojnej, jeśli RB nie jest w stanie podjąć decyzji ze względu na brak jednomyślności.

Tymczasem, RB ogranicza się do wyrażenia "strong concern" a Sekretarz Generalny RB apeluje do władz syryjskich o umożliwienie przeprowadzenia śledztwa przez ekspertów NZ (zobacz tutaj). Zostaje nam czekać, zapewne na kolejne ofiary w imię poszanowania suwerenności państwa (dodajmy źle pojętej suwerenności, bo zakładającej możliwość mordowania własnych obywateli).

Dochodzenie Article 29 Working Party w sprawie programów inwigilacji NSA

W związku z doniesieniami dotyczącymi programów inwigilacji elektronicznej wykorzystywanymi przez amerykańską NSA - pokłosiem czego są próby przymusowego sprowadzenia do  USA Edwarda Snowdena, o czym pisaliśmy kilkukrotnie - Przewodniczący unijnego Zespołu roboczego ds. ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych (Article 29 Working Party) Jacob Kohnstamm, w liście skierowanym do Komisarz ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa Viviane Reding zapowiedział przeprowadzenia niezależnego dochodzenia w przedmiocie naruszania praw fundamentalnych obywateli Unii Europejskiej przez amerykańskie agencje wywiadowcze. Szczególnym przedmiotem zainteresowania Zespołu będą programy PRISM i XKeyscore.

Bradley Manning skazany na karę 35 lat pozbawienia wolności

Starszy szeregowy Bradley Manning, który przekazał Wikileaks przeszło 700 tyś. dokumentów dotyczących przede wszystkim zaangażowania amerykańskich sił zbrojnych w Iraku, został dziś skazany na karę 35 lat pozbawienia wolności, pozbawiony uposażenia, zdegradowany i wydalony z armii (The Washington Post). 

Orzeczenie w sprawie dotyczącej kradzieży tajnych dokumentów, o której wspominaliśmy tutaj w kontekście sprawy Snowdena, może mieć znaczenie dla tego ostatniego, jako że sędzia Denise Lind nie uznała, jakoby pobudki działania w interesie publicznym uzasadniały zwolnienie Manninga z odpowiedzialności karnej za popełnione czyny. Podczas gdy prokurator zażądał kary 60 lat pozbawienia wolności ze względu na narażenie bezpieczeństwa publicznego - celem wysłania wyraźnego sygnału innym osobom rozważającym podobny krok -obrona domagała się kary nie wyższej niż 25 lat, zwracając w szczególności uwagę, że do tego momentu część opublikowanych dokumentów zostałaby już odtajniona. Podniesiono także kwestię zaburzeń oskarżonego na tle seksualnym. Manning będzie miał prawo do ubiegania się o przedterminowe zwolnienie po odbyciu 1/3 kary, na poczet czego zaliczony zostanie dotychczasowy okres trzech lat, które upłynęły od momentu aresztowania.

Jak zauważyła część obserwatorów, za kadencji Obamy podjęto kroki prawne przeciwko siedmiu osobom oskarżanym o ujawnienie tajnych informacji, podczas gdy wszystkie wcześniejsze rządu Stanów Zjednczonych sformułowały podobne oskarżenie łącznie trzy razy (ABC News).

Spór o oznaczenia kraju pochodzenia (COOL) będzie miał ciąg dalszy

Kanada zwróciła się wczoraj do WTO z oficjalnym wnioskiem o powołanie specjalnego panelu (tzw. compliance panel), który zbada w jakim zakresie Stany Zjednoczone wykonały zalecenia raportu WTO w sporze United States — Certain Country of Origin Labelling (COOL) Requirements (raport Appellate Bodu jest dostępny tu, zaś panelu tu). Zdaniem Kanady wprowadzone przez Stany Zjednoczone zmiany są pozorne, zaś sam system oznaczeń kraju pochodzenia jest dyskryminacyjny. Wniosek zostanie rozpatrzony na następnym posiedzeniu Ciała Rozstrzygającego Spory, które będzie miało miejsce 30 sierpnia 2013 r.

Spór dotyczy wprowadzone w 2008 r. obowiązku umieszczanie informacji o kraju pochodzenia na wszystkich opakowaniach z mięsem. Jednocześnie oznaczenie produktu jako pochodzącego ze Stanów Zjednoczonych jest możliwe jedynie gdy wszystkie etapy produkcji, w tym i cały proces hodowli, miały miejsce w tym kraju. System ten nakłada również bardzo rozbudowane wymogi w zakresie sprawozdawczości i weryfikacji różnego typu informacji, które zasadniczo mają zastosowanie jedynie do importowanych towarów (samych zwierząt jak i gotowych produktów). Zarówno panel jak i Appellate Body stwierdziły, że Stany Zjednoczone naruszyły zobowiązania wynikające z Porozumienia w sprawie barier technicznych w handlu (TBT Agreement), uznając wymogi w zakresie sprawozdawczości oraz weryfikacji za dyskryminujące. Kanada ocenia straty swoich producentów na ok. 1 mld USD rocznie.

Interesujące omówienia obydwu raportów można znaleźć tu i tu. 

Rada Bezpieczeństwa NZ za kompleksowym, regionalnym podejściem do problemu piractwa w zatoce gwinejskiej

14 sierpnia Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych wezwała do podjęcia kompleksowych działań regionalnych w obszarze zatoki gwinejskiej. Jak zauważyła Rada Bezpieczeństwa, w pierwszej połowie 2013 roku poziom przemocy wliczając w to akty piractwa i zbrojnych rabunków na wodach zatoki gwinejskiej wzrósł do poziomu istotnie zagrażającego nawigacji w tym rejonie. Konsekwencją jest zagrożenie zarówno dla lokalnej gospodarki morskiej, jak i dla międzynarodowych szlaków żeglugowych, które tamtędy przebiegają. 

Rada przypomniała, że Konwencja z Montego Bay (1982) ustanowiła prawne ramy regulujące działania na morzu i penalizujące piractwo. Rada wezwała państwa regionu do wprowadzenia odpowiednich regulacji prawa krajowego mających na celu efektywną walkę z piractwem, a także podjęcie działań nakierowanych na bardziej efektywne egzekwowanie prawa w tym zakresie. Rada Bezpieczeństwa podkreśliła wagę działań podejmowanych przez państwa regionu, między innymi stworzenia Kodeksu Postępowania w sprawie walki z piratami w Afryce Zachodniej i Centralnej (o którym informowaliśmy tutaj), zachęcając do dalszych działań w tym zakresie. Więcej informacji tutaj.

TSUE: Kompetencje zewnętrzne UE

W Marcu 2003 roku Rada zwróciła się do ETSu o Opinię w sprawie kompetencji WE do zawarcia nowej Konwencji z Lugano o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych. Zwieńczeniem tamtego postępowania była Opinia 1/03.

W dziesięć lat od tamtego wniosku Rady z następującym pytaniem o kompetencje zewnętrzne UE wystąpiła do Trybunału Sprawiedliwości Komisja Europejska (Opinia 1/13: ogłoszenie):

Czy wyrażenie zgody [zgodnie z KPT powinno być 'przyjęcie'] na przystąpienie państwa trzeciego do Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 r. doty­czącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę objęte jest zakresem kompetencji wyłącznych Unii Europejskiej?

Mimo że niewiele wiadomo na temat okoliczności sformułowania pytania, pewne hipotezy w tym zakresie sformułowano na Conflict Of Laws .net

Spór o papierosy goździkowe (Indonezja p. USA) - kolejny etap postępowania

Indonezja zwróciła się w zeszłym tygodniu do WTO z formalnym wnioskiem o autoryzację sankcji handlowych skierowanych przeciwko USA. Jest to kolejny etap sporu pomiędzy oboma państwami dotyczącego zakazu sprzedaży papierosów smakowych w Stanach Zjednoczonych. Indonezja, która jest największym na świecie producentem papierosów goździkowych, po wprowadzeniu zakazu straciła jeden z największych rynków zbytu (straty indonezyjskiego przemysłu oceniane są na ok. 150 mln dolarów rocznie). W odpowiedzi kraj ten złożył skargę do WTO, zarzucając Stanom Zjednoczonym naruszenie przepisów Porozumienia o Środkach Technicznych w Handlu (Porozumienie TBT). Zarówno panel jak i Appellate Body stwierdziły, że Stany Zjednoczone naruszyły zasady WTO (ich raporty są dostępne tu i tu), w szczególności zakaz dyskryminacji (Art. 2.1 Porozumienia TBT). Stany Zjednoczone zakazując sprzedaży papierosów smakowych (głównie importowanych), wprowadziły bowiem wyłączenie dla papierosów mentolowych (głównie produkowanych na miejscu). Pomimo upływu czasu na implementację decyzji WTO, Stany Zjednoczone nie zdecydowały się na modyfikację zakwestionowanego prawa.

Rosja ponownie blokuje ukraiński eksport

W ostatnim tygodniu rosyjskie służby celne wprowadziły ostrzejsze kontrole wobec ukraińskich produktów importowanych do Rosji. Poza dodatkowymi wymogami formalnymi, towary podlegają obowiązkowemu rozładunkowi na granicy oraz są przedmiotem dodatkowych inspekcji. Jest to kolejna, po wprowadzanym w lipcu zakazie importu ukraińskich słodyczy, bariera w handlu pomiędzy tymi dwoma krajami.

Rząd rosyjski w oficjalnym stanowisku zaprzeczył by powyższe działania były przez niego inspirowane. Powszechnie uważa się jednak, że jest to próba wywarcia nacisku na Ukrainę w kontekście zbliżającego się terminu podpisania umowy stowarzyszeniowej pomiędzy tym krajem a Unią Europejską. Zgodnie z planami stron miałoby do tego dojść w listopadzie tego roku na szczycie w Wilnie. Rosja jest przeciwko takiemu rozwiązaniu, preferując wejście Ukrainy do unii celnej, którą stworzyła wraz z Białorusią i Kazachstanem. 

Dwa opracowaniu przygotowane przez Komisję Europejską dotyczące umowy stowarzyszeniowej pomiędzy Unią a Ukrainą są dostępne tu i tu.

Zamieszki w Egipcie - wewnętrzną sprawą państwa, czy jednak kwestią międzynarodową

Rada Bezpieczeństwa 15 sierpnia 2013 r. w godzinach popołudniowych odbyła konsultacje z zastępcą Sekretarza Generalnego Janem Eliassonem nt. sytuacji w Egipcie. Przypomnijmy, że do podobnego briefingu nie doszło w 2011 r., gdyż uważano że zamieszki, które wówczas miały miejsce stanowiły wewnętrzną sprawę Egiptu. Tym razem doszło do konsultacji na prośbę Zjednoczonego Królestwa, Australii i Francji, co nie oznaczało jednak przyjęcia jakiegokolwiek formalnego dokumentu. Najwidoczniej dla RB zabicie kilkuset osób w zamieszkach jest nadal po prostu sprawą należącą do wewnętrznych spraw danego państwa. Trudno przyjąć, ile osób musi zginąć, aby móc uznać, iż prawa człowieka zostały naruszone w takim stopniu, iż nie mieszczą się już w kategorii spraw ze swej istoty należących do kompetencji wewnętrznej danego państwa (art. 2 ust. 7 KNZ).

Mniej powściągliwy byli Sekretarz Generalny Ban Ki Moon oraz Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka Navi Pillay, którzy potępili użycie siły przez siły rządowe na taką skalę.

Liczbę ofiar szacuje się na od 600 (Ministerstwo Zdrowia Egiptu) do 2000 (Bractwo Muzułmańskie).

Negocjacje izraelsko-palestyńskie

Od 14 sierpnia 2013 r. trwają pierwsze od 2008 r. (pomijając krótkie rozmowy w 2010 r.) negocjacje między Izraelem a przedstawicielami Palestyny, które jak podkreślają arabskie media są przykładem typowych negocjacji prowadzonych w złej wierze. Podkreśla się, iż Palestyńczycy dali się złapać w pułapkę, gdyż zgodzili się negocjować przez następne 9 miesięcy bez względu na to, co w tym czasie będą robić w terenie Izraelczycy, w zamian za zwolnienie przetrzymywanych od 20 lat palestyńskich bojowników/terrorystów (w zależności, która strona argumentuje). Izrael wykorzystując te ustalenia ogłosił wsparcie dla programu budowy osiedli osadników na terytoriach okupowanych (zobacz również tutaj), co z pewnością nie nastraja do efektywnych rozmów, a dodatkowo pierwsi Palestyńczycy zwolnieni z więzień to osoby, które i tak miały być wypuszczone w ciągu najbliższych miesięcy (na marginesie warto zaznaczyć, że zostali wypuszczeni w nocy, i zasłonięto okna w autobusie, aby nie mogli wykonać żadnych gestów zwycięstwa). Warto w tym kontekście przypomnieć, iż "przesiedlanie, bezpośrednio lub pośrednio, przez mocarstwo okupujące części własnej ludności cywilnej na terytorium okupowane lub deportacja albo przesiedlanie całości lub części ludności cywilnej zamieszkałej na terytorium okupowanym w ramach tego terytorium lub poza nie" stanowi w świetle statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego zbrodnię wojenną (jest to jeden z licznych powodów, dla których Izrael nie ratyfikuje statutu rzymskiego). 

Co charakterystyczne RB ONZ nie przyjęła żadnego oświadczenia czy to prezydialnego czy prasowego wspierającego obecny proces pokojowy, dając tym samym wyraźny sygnał, iż nie zamierza ingerować w proces, pozostawiając tę kwestię stronom. Nie bez znaczenia jest oczywiście fakt, że w ostatnim czasie wszelkie projekty rezolucji dotyczących stosunków izraelsko-palestyńskich, w których miano by się odnieść do praktyki budowania nowych osiedli, są wetowane przez Stany Zjednoczone.

USA planują przegląd preferencji handlowych dla państw afrykańskich

Jak donosi Financial Times, Stany Zjednoczone planują w najbliższym czasie przegląd i ewentualnie modyfikację African Growth and Opportunity Act (AGOA), które zgodnie z planem wygaśnie w 2015 r. 

AGOA jest to jednostronny akt Stanów Zjednoczonych, a nie umowa międzynarodowa. Został podpisany w 2000 r. przez prezydenta Clintona, w celu większego otwarcia rynków Afryki Subsaharyjskiej na handel i inwestycje z USA. Oczywiście AGOA ma także na celu integrację państw afrykańskich z gospodarka światową i przyspieszenie ich wzrostu. Na podstawie AGOA oraz amerykańskiego systemu GSP towary z państw afrykańskich mogą trafiać na rynek amerykański bez cła. 

Z jednej strony USA chce utrzymać preferencyjny dostęp do swojego rynku dla państw afrykańskich, z drugiej jednak, oczekuje lepszego dostępu do rynków afrykańskich. USA zakłada, że uda się osiągnąć porozumienie do 2015 r.

Coraz bliżej ratyfikacji Protokołu nr 13 do EKPCz oraz Drugiego Protokołu Fakultatywnego do MPPOiP

Na posiedzeniu Senatu w dniach 7-9 sierpnia br. senatorowie bez poprawek przyjęli trzy ustawy ratyfikacyjne, w tym ustawę o ratyfikacji Protokołu nr 13 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka dotyczącego zniesienia kary śmierci we wszystkich okolicznościach oraz ustawę o ratyfikacji Drugiego Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych w sprawie zniesienia kary śmierci. Polska jest ostatnim krajem UE, który nie ratyfikował tych umów.

Z ich ratyfikacją nie wiąże się dla Polski obowiązek wprowadzenia jakichkolwiek zmian legislacyjnych, kara ta bowiem od dawna nie może być w Polsce orzekana. Praktycznego znaczenia ratyfikacja Protokołu nr 13 nabiera przede wszystkim w kontekście deportacyjno-ekstradycyjnym. Z obowiązków nałożonych na państwa na podstawie art. 2 i 3 Konwencji oraz Protokołu nr 13 wynika, że zakazana jest ekstradycja jeżeli pojawia się ryzyko, że w państwie przyjmującym orzeczona i/lub wykonana zostanie kara śmierci.

Teraz pozostaje jedynie czekać na podpis Prezydenta pod dokumentami ratyfikacyjnymi.

Rośnie napięcie wokół Gibraltaru

Ograniczenia lotów, utrudnienia, w przekraczaniu granicy lądowej, wysyłanie floty wojennej i groźby wszczynania postępowań przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości oraz Radą Bezpieczeństwa ONZ to tylko niektóre z działań, które ostatnio zostały podjęte przez Hiszpanię i Wielką Brytanię w sprawie sporu dotyczącego statusu Gibraltaru. 

Uzyskany przez Wielką Brytanię w 1704 roku Gibraltar, posiadający obecnie status Terytorium Zamorskiego, znowu staje się zarzewiem konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Hiszpanią. 12 sierpnia Premier David Cameron zagroził skierowaniem do Trybunału Sprawiedliwości UE sprawy restrykcyjnych i długotrwałych kontroli granicznych przeprowadzanych przez Hiszpanię na granicy z Gibraltarem. Stanowisko to spotkało się z poparciem Komisji Europejskiej. Z portów Wielkiej Brytanii w stronę Gibraltaru 12 sierpnia wyruszyła flotylla 10 okrętów wojennych wraz z lotniskowcem. 

Minister Spraw Zagranicznych Jose Garcia-Margello planuje za miesiąc spotkanie z Ministrem Spraw Zagranicznych Argentyny Hektorem Timermanem dla omówienia możliwości podjęcia wspólnych działań Argentyny i Hiszpanii celem odzyskania spornych terytoriów (w ostatnim czasie Argentyna coraz aktywniej domaga się rewizji status quo ws. Falklandów). Argentyna jest cennym sojusznikiem dla Hiszpanii ze względu na jej członkostwo (jako członek niestały) w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Jest to forum na którym działania planuje podjąć Hiszpania w sprawie ewentualnego odzyskania Gibraltaru. Więcej informacji tutaj

Panama kończy przeszukanie aresztowanego północnokoreańskiego statku

Przedstawiciele Panamy 12 sierpnia oficjalnie zakończyli przeszukanie północnokoreańskiego statku, podejrzanego o nielegalny przewóz broni z Kuby. Jak informowaliśmy wcześniej, doszło do zatrzymania Północnokoreańskiego statku, który pod ładunkiem zboża przewoził kontenery zawierające ładunek objęty sankcjami Rady Bezpieczeństwa ONZ. W sumie odnaleziono 25 kontenerów zawierających uzbrojenie, systemy wojskowe, części do broni oraz ostrą amunicję. Kuba utrzymuje, że nie naruszyła embarga a jedynie wysyła sprzęt wojskowy do naprawy w Korei Północnej. Więcej informacji tutaj.

Wizyta Sekretarza Generalnego IMO w Arktyce

Sekretarz Generalny Międzynarodowej Organizacji Morskiej Koji Sekimizu rozpocznie 15 sierpnia pięciodniową wizytę w Arktyce. Celem wizyty jest przepłynięcie Trasą Północną z Morza Karskiego do Morza Wschodniosyberyjskiego. Umożliwić ma ona Koji Skimizu naoczną obserwację efektów zmian klimatycznych, jakie dokonują się w tym obszarze oceanu światowego. W czasie podróży Sekretarz Generalny będzie gościem lodołamacza atomowego 50 Let Pobiedy, a w czasie podróży towarzyszyć mu będą wysoko postawieni przedstawiciele Federacji Rosyjskiej. Podróż ta pozostaje w ścisłym związku z otwierającymi się możliwościami żeglugowymi na obszarach polarnych a także z opracowywanym przez IMO Kodeksem Polarnym (Kodeksem Morskim dla Obszarów Polarnych), o pracach nad którym informowaliśmy tutaj. Jest to już druga podróż tego typu. W 2012 roku Koji Sekimizu był gościem Chile i przeprowadził podobną wizytę na wodach Antarktydy. Więcej informacji tutaj.

Strefa wolnego handlu pomiędzy UE a Brazylią?

Jak informuje dzisiejszy Financial Times, Brazylia planuje przyspieszenie rozmów na temat utworzenia strefy wolnego handlu z Unią Europejską. Co prawda priorytetem Brazylii jest zawarcie takiego porozumienia na poziomie Mercosur (którego jest członkiem), ale nie wyklucza ona również prowadzenia indywidualnych negocjacji. Oficjalne stanowisko w tej kwestii Brazylia zamierza przedstawić pod koniec tego miesiąca. 

Rozmowy w sprawie podpisania paktu handlowego pomiędzy Mercosur a Unią Europejską toczą się z przerwami od 2000 r. Chęć przyspieszenia przez Brazylię negocjacji wynika z kilku czynników. Po pierwsze ze względu na zmianę kwalifikacji Brazylii (na upper-middle-income country) przestanie ona korzystać w 2014 r. z unijnych preferencji handlowych. Po drugie, Brazylia obawia się marginalizacji tamtejszego sektora rolniczego po podpisaniu porozumienia o utworzeniu strefy wolnego handlu pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską (o której pisaliśmy tu). Po trzecie brazylijski przemysł upatruje we wzroście eksportu szansy na obronę przed rosnącą konkurencją na krajowym rynku ze strony chińskich producentów.

Warto również dodać, że Unia Europejska jest największym partnerem handlowym Brazylii (ok. 22%  eksportu w 2010 r.).

Interesujące opracowanie na temat utworzenia strefy wolnego handlu pomiędzy Mercosur a Unią można znaleźć tu, zaś ocenę oddziaływania (impact assessment) przygotowany na zlecenie Komisji Europejskiej tu. 

Wojna samochodowa Niemiec i Francji

Francja wprowadziła w lipcu zakaz importu produkowanych w Niemczech Mercedesów, z powodu stosowanych w nich zbyt energochłonnych systemów klimatyzacji. Zdaniem Francuzów, niemiecki producent używa systemów chłodzenia niezgodnych z unijną normą obowiązującą od 1 stycznia 2013 r. na podstawie dyrektywy 2006/40/WE, twierdząc, że systemy te powodują ryzyko zapalenia się pojazdu. Chociaż zakaz wprowadzony przez Francję na pierwszy rzut oka stanowi naruszenie podstawowej w UE swobody przepływu towarów, takie rozwiązanie jest dopuszczalne na podstawie art. 29 dyrektywy 2006/40/WE. 

Wzmocnienie watykańskiego nadzoru finansowego

Kontynuując walkę o ukrócenie patologii w wykorzystaniu watykańskiego systemu finansowego, czemu ostatnio medialnie zaszkodziła kompromitacja ws. Wielebnego 500 (zobacz tutaj), 8 sierpnia Papież Franciszek opublikował Motu proprio poświęcone walce z praniem pieniędzy, finansowaniem terroryzmu i proliferacją broni masowego rażenia.

Zgodnie z Komunikatem prasowym Stolicy Apostolskiej Papież zapowiedział:

• poszerzenie zakresu stosowania prawa watykańskiego tak, aby objęło ono dykasterie Kurii Rzymskiej, podmioty zależne od Stolicy Apostolskiej oraz organizacje non-profit posiadające osobowość w prawie kanonicznym z siedzibą w Watykanie,
• wzmocnienie nadzoru i funkcji regulacyjnych Urzędu ds. informacji finansowej AIF (o podejmowanych przez tę instytucję krokach na rzecz zwiększenia transparentności pisaliśmy tutaj),

a nade wszystko

Dokumenty UN War Crimes Commission on-line

Na stronie Międzynarodowego Trybunału Karnego zamieszczone zostały, do tej pory nieznane lub rozproszone, archiwa Komisji ONZ do spraw zbrodni wojennych (War Crimes Commission). Komisja powstała w 1943 roku (zanim jeszcze powstały Narody Zjednoczone) aby badać zbrodnie nazistów i ich sojuszników popełniane w czasie drugiej wojny światowej. Zbiór obejmuje ponad 2000 dokumentów, więc niewątpliwie jest to niebagatelne źródło materiałów dla osób zajmujących się powojennymi procesami karnymi.

Do lektury zapraszamy tu: http://www.legal-tools.org/en/go-to-database/.

Kolejny krok w rozwoju strasburskiego systemu ochrony praw człowieka - Protokół nr 16 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

Komitet Ministrów Rady Europy przyjął tekst Protokołu nr 16 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Protokół wprowadza możliwość zwrócenia się przez najwyższe sądy i trybunały krajowe do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z wnioskiem o opinię doradczą w ważnych sprawach dotyczących interpretacji lub stosowania Konwencji i jej protokołów.

Świat coraz bardziej podzielony w sprawie GMO

Niedawno pisaliśmy o tym, że Monsanto zrezygnowało z ubiegania się o nowe zgody na uprawę GMO w Unii Europejskiej. Tłumaczą to problemami w uzyskiwaniu takich zgód oraz kontrowersjami jakie GMO budzi w Europie. Na większą skalę GMO uprawia się w UE jedynie w Hiszpanii i Portugalii.

Ostatnio (1 sierpnia) doszło natomiast do przełomowego wydarzenia jeśli chodzi o wprowadzanie krajowych moratoriów na GMO. Takie rozwiązanie wprowadziło aż osiem państw członkowskich, w tym Polska. Jednakże tylko we Francji zostało ono formalnie zaskarżone. Francuska Conseil d'Etat (sąd konstytucyjny) wydała orzeczenie, w którym uznała rządowe moratorium na uprawę dozwolonej w UE kukurydzy MON810 (produkcja Monsanto) za nieważne. Powodem takiego orzeczenia był fakt, że moratorium nie spełnia kryteriów wskazanych w prawodawstwie unijnym - nie ma sytuacji nagłego niebezpieczeństwa czy ryzyka dla zdrowia, nie zostały odkryte żadne nowe zagrożenia związane z uprawą MON810. 

Postępowania antydumpingowe i antysubwencyjne ws. eksportu unijnych win do Chin

W reakcji na nałożenie przez Komisję Europejską ceł ochronnych na chińskie panele słoneczne (o zakończeniu sporu pisaliśmy tutaj) Chiny wszczęły z początkiem lipca postępowanie w sprawie praktyk dumpingowych i subsydiowania unijnej produkcji wina (Bloomberg). Celem postępowania jest określenie wpływu europejskiej polityki w tym zakresie na chiński rynek w latach 2009-2012.

Zob. oświadczenie chińskiego Ministerstwa ds. handlu dotyczące wszczęcia postępowania (wersja angielska).

Jak informuje Il Sole 24 Ore władze chińskie zwróciły sie właśnie do sześciu spółek (włoska grupa Cevico, francuskie Castel Freres, Maison Jean Loron, La Guyennoise i Les Grands Chais de France, oraz hiszpańskie Cherubino Valsangiacomo) o przedstawienie w ciągu 37 dni odpowiedzi na szczegółowy kwestionariusz dotyczący struktury finansowania przedsiębiorstw.

Strona chińska podkreśliła, że postępowanie jest kontynuowane, bowiem nie stanowi ono retorsji za warunki eksportu paneli słonecznych ale "efekt orzeczenia sądu w sprawie wszczętej przez chińskich przedsiębiorców".

Sprawa budzi żywe emocje szczególnie we Francji, gdzie producenci - podkreślający że oskarżenie jest bezzasadne - oczekują od Komisji oraz własnego rządu zdecydowanych działań (Liberation).